កាលពីម្សិលមិញ គំនរសំរាមនៅលើផ្លូវនានាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ បានជះក្លិនស្អុយអាក្រក់ ខណៈពេលដែលកម្មកររាប់រយនាក់របស់ក្រុមហ៊ុនប្រមូលសំរាមស៊ីនទ្រី ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ បានបន្តធ្វើកូដកម្មទាមទារដំឡើងប្រាក់ខែ និងលក្ខខណ្ឌការងារល្អប្រសើរ។
នៅឯចំណតរថយន្តប្រមូលសំរាមរបស់ក្រុមហ៊ុនស៊ីនទ្រី ក្នុងខណ្ឌដង្កោ កាលពីព្រឹកម្សិលមិញ មានកម្មករធ្វើកូដកម្មជាង១០០នាក់បានប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅខាងមុខធុងបាសចាក់ចម្រៀងដោយប្ដេជ្ញារាំលេងសប្បាយរហូតទាល់តែក្រុមហ៊ុនធ្វើតាមការទាមទាររបស់ពួកគេ ដែលរួមមានការដំឡើងប្រាក់ខែ ប្រាក់ឧបត្ថម្ភសម្រាប់សុខភាព ប្រាក់ថែមម៉ោង សម្រាប់ការធ្វើការថ្ងៃអាទិត្យ និងពេលឈប់សម្រាកនៅថ្ងៃបុណ្យជាតិ។
អ្នកបើករថយន្តប្រមូលសំរាមម្នាក់ឈ្មោះ លៀង ពិសី អាយុ៤១ឆ្នាំ ដែលបានធ្វើការឲ្យក្រុមហ៊ុនស៊ីនទ្រី អស់រយៈពេលប្រាំពីរឆ្នាំ និងកំពុងធ្វើកូដកម្មនៅចំណតរថយន្តប្រមូលសំរាមនេះ ចាប់តាំងពីកូដកម្មបានចាប់ផ្ដើមកាលពីថ្ងៃអាទិត្យមកនោះ បានលើកឡើងថា “យើងនឹងបន្តការតវ៉ារហូតទាល់តែពួកយើងទទួលបានដំណោះស្រាយ”។
កម្មករនៅកន្លែងតវ៉ាដែលសុទ្ធតែស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានក្រុមហ៊ុន និងដែលអ្នកខ្លះកំពុងផឹកស្រាបៀរក្លាសេត្រជាក់ បាននិយាយថា ពួកគាត់មិនចង់ឲ្យកូដកម្មរបស់ខ្លួនក្លាយជាហិង្សាឡើយ។
លោក លៀង ពិសី និយាយថា “យើងមិនចង់ប្រើហិង្សាទេ យើងគ្រាន់តែចង់បានដំឡើងប្រាក់ខែប៉ុណ្ណោះ” ខណៈពេលដែលកម្មករក្រុមហ៊ុនស៊ីនទ្រី រាប់សិបនាក់ទៀតបានស្រែកឡើងព្រមៗគ្នាតាមឧគ្ឃោសនសព្ទ”។ កម្មករទាំងនេះបាននិយាយថា សំរាមនឹងនៅតែមានពាសវាលពាសកាលតាមផ្លូវក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ រហូតទាល់តែក្រុមហ៊ុនធ្វើតាមការទាមទាររបស់ខ្លួន។
ថ្វីបើកូដកម្មកាលពីល្ងាចម្សិលមិញនេះ ជាកូដកម្មសន្ដិវិធី ក្រោយពីការចរចាមួយជុំទៀតទទួលបរាជ័យក្ដី ក៏លោក សេង ចំរើន នាយករងក្រុមហ៊ុនស៊ីនទ្រី បានព្រមានថា ប្រសិនបើកម្មករប្រមូលសំរាមទាំងនេះបន្តធ្វើការតវ៉ាទៀត ពួកគេនឹងប្រឈមចំពោះមុខច្បាប់ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ។
លោក សេង ចំរើន បានថ្លែងថា “ប្រសិនបើពួកគេបន្តធ្វើកូដកម្ម ពេលនោះអាជ្ញាធរអាចនឹងបង្ខំចិត្តចាត់វិធានការតាមច្បាប់” ប៉ុន្តែលោកបដិសេធមិនប្រាប់ថា តើវិធានការនៅក្នុងចិត្តលោកជាវិធានការអ្វីនោះទេ”។ លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “កម្មករកំពុងទាមទារសូមដំឡើងប្រាក់ខែដល់១៥០ដុល្លារ។ វាលើសពីសមត្ថភាពរបស់ក្រុមហ៊ុន។ យើងបានដំឡើងប្រាក់ខែរបស់ពួកគាត់រួចហើយ គឺពី២០ដុល្លារ កាលពីឆ្នាំ២០០២ ហើយបច្ចុប្បន្នកម្មករខ្លះទទួលបានប្រាក់ខែប្រហែល១០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ”។
លោកបានលើកឡើងថា កម្មករខ្លះចង់បន្តធ្វើការ ប៉ុន្តែត្រូវបានកម្មករធ្វើកូដកម្មទាំងនោះរារាំងមិនឲ្យចូល។ លោក ប្រាក់ សុខា តំណាងកូដករបានប៉ាន់ប្រមាណថា កម្មករជាង៤០០នាក់ក្នុងចំណោមកម្មករជិត១.០០០នាក់របស់ក្រុមហ៊ុននៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនេះ កំពុងចូលរួមធ្វើកូដកម្ម។
កម្មករបានប្រមូលផ្ដុំ គ្នានៅខាងក្រៅចំណតរថយន្តប្រមូលសំរាមស៊ីនទ្រី កាលពីម្សិលមិញបាននិយាយថា ការដំឡើងប្រាក់ខែ កាលពីជាង១០ឆ្នាំមុន គឺមិនគ្រប់គ្រាន់នឹងអាចរស់បានទេនៅពេលសព្វថ្ងៃ។
លោក លៀង ពិសី និយាយថា “ខ្ញុំមានប្រពន្ធ និងកូនបីនាក់ដែលត្រូវចិញ្ចឹម ត្រូវចេញថ្លៃផ្ទះ និងថ្លៃភ្លើង។ ខ្ញុំត្រូវការប្រាក់បន្ថែមទៀតសម្រាប់ការចំណាយទាំងអស់នេះ”។
ក្នុងចំណោមស្ត្រីជាកម្មករជាង១០នាក់ដែលបានចូលរួមការតវ៉ាកាលពីម្សិលមិញ អ្នកស្រី សុខ សាមឿន អាយុ៦៥ឆ្នាំជាស្ត្រីមេម៉ាយមានកូនបីនាក់ និងដែលពេលនេះធ្វើជាអាណាព្យាបាលមើលថែចៅៗរបស់គាត់ បានត្អូញត្អែរថា ប្រាក់ខែរបស់អ្នកស្រីចាយមិនគ្រាន់ទេ។ អ្នកស្រីនិយាយថា “ខ្ញុំបានធ្វើការឲ្យក្រុមហ៊ុនស៊ីនទ្រី រយៈពេល១១ឆ្នាំហើយ។ ខ្ញុំនឹងមិនត្រឡប់ទៅវិញទេ រហូតទាល់តែពួកគេដំឡើងប្រាក់ខែឲ្យខ្ញុំ”។
លោក សេង ចំរើន បានមានប្រសាសន៍ថា ក្រុមហ៊ុនស៊ីនទ្រី នឹងដំឡើងប្រាក់ខែរបស់កម្មករ “ឲ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន” ដើម្បីបញ្ចប់ការធ្វើកូដកម្មនៅក្រុមហ៊ុនរបស់លោក ដែលលោកមានប្រសាសន៍ថា “ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈនៅក្នុងរាជធានី”។
លោក មុំ សារ៉ន ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពលើកតម្កើងជីវភាពកម្មករនិយោជិតខ្មែរបានមានប្រសាសន៍ថា ទោះជាយ៉ាងណា “កម្មករនឹងបន្តធ្វើកូដកម្មរហូតទាល់តែក្រុមហ៊ុនធ្វើតាមការទាមទាររបស់ពួកគាត់”។
ដោយគំនរសំរាមស្អុយរលួយនៅតាមផ្លូវនានាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ លោក ច័ន្ទ សំអាន អភិបាលរងរាជធានីភ្នំពេញបានមានប្រសាសន៍ថា សាលារាជធានីនឹងបន្តចរចាជាមួយកម្មករធ្វើកូដកម្មទាំងនេះរហូតទាល់តែឈានដល់ការព្រមព្រៀងគ្នា។ លោកថ្លែងថា ទោះជាយ៉ាងណា ប្រសិនបើការចរចាបរាជ័យ គឺ ស្រេចតែទៅលើខណ្ឌនីមួយៗនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដែលត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាសំរាមរៀងៗខ្លួន។ លោកបានថ្លែងទៀតថា “ប្រសិនបើពួកគាត់មិនវិលត្រឡប់ទៅធ្វើការវិញ យើងមិនដឹងថា តើត្រូវធ្វើយ៉ាងណាទេ។ មុខតែខណ្ឌនីមួយៗត្រូវដោះស្រាយរៀងៗខ្លួនហើយ”។
កាលពីឆ្នាំ២០០២ ក្រុមហ៊ុនស៊ីនទ្រី ដែលជាក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធនៃក្រុមហ៊ុនស៊ីនតិច (Cintec) របស់កាណាដា បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងមួយជាមួយសាលារាជធានីភ្នំពេញប្រគល់សិទ្ធិផ្ដាច់មុខឲ្យខ្លួនប្រមូលសំរាម និងកម្ចាត់ចោលសំរាមនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ប៉ុន្តែក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះ ក្រុមហ៊ុននេះនិងកិច្ចសន្យារបស់ខ្លួនបានរងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះការបំពេញការងារមិនបានល្អជាញឹកញាប់នៅក្នុងការប្រមូលសំរាមក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដែលមានប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅជាង២លាននាក់។ ដោយសំរាមគរចាប់តាំងពីថ្ងៃអាទិត្យមក ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញចាប់ផ្ដើមរងផលប៉ះពាល់ដោយសារកូដកម្មនេះ។
លោក វ៉ាន សុខា អាយុ៥៣ឆ្នាំជាម្ចាស់ហាងកាហ្វេមួយកន្លែងតាមបណ្ដោយផ្លូវលេខ១៤៧ ដែលបច្ចុប្បន្នមានគំនរសំរាមដ៏ធំនៅ ជាប់ច្រកចូលហាងកាហ្វេរបស់គាត់ និយាយថា “នៅពេលដែលកម្មករធ្លាប់ប្រមូលសំរាមទាំងអស់នេះ ខ្ញុំមានអតិថិជនច្រើន។ ពេលនេះខ្ញុំគ្មានច្រើនទេ ដោយសារតែក្លិនស្អុយ”។ ម្ចាស់ហាងម្នាក់ឈ្មោះ ពូក ផេង បានយល់ស្របថា “ខ្ញុំគិតថា ក្រុមហ៊ុនគួរតែដំឡើងប្រាក់ខែឲ្យពួកគេ ប្រសិនបើមិនដូច្នេះទេ ក្នុងពេលតែមួយ ឬពីរសប្ដាហ៍ទៀត រាជធានីនឹងក្លាយជាកន្លែងចាក់សំរាម”៕សុខុម