កាលពីម្សិលមិញ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះ ជាតិ បានជួបគ្នាជាលើកដំបូងនៅក្នុងរយៈពេលបីខែមកនេះ និងបានព្រមព្រៀងគ្នាជាគោលការណ៍បង្កើតគណៈកម្មការចម្រុះ មួយដើម្បីរៀបចំក្របខណ្ឌសម្រាប់អនុវត្តកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត។
កិច្ចប្រជុំលើកទី៣រវាងគណបក្សទាំងពីរចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតជាតិដ៏ចម្រូងចម្រាសកាលពីឆ្នាំមុននេះបានបញ្ចប់នៅពាក់កណ្ដាលថ្ងៃ ដោយថ្នាក់ដឹកនាំមន្ត្រីមកពីគណបក្ស ទាំងពីរបាននិយាយថា ពួកគាត់បានព្រមព្រៀងគ្នាបីចំណុចសំខាន់ៗដើម្បីនាំយកទៅឲ្យមេដឹកនាំគណបក្សពិចារណា។
សេចក្ដីប្រកាសរួមមួយបានលើកឡើងថា គណបក្សទាំងពីរនឹងព្យាយាម “ បង្កើតគណៈកម្មការមួយដែលមានសមាជិកស្មើគ្នាមកពីគណបក្សទាំងពីរដែលមានអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភាដើម្បីសិក្សា និងរៀបចំក្របខណ្ឌសម្រាប់ការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនៅពេលអនា គត”។
សេចក្ដីប្រកាសដែលចុះហត្ថលេខាដោយលោក ព្រំ សុខា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ ដែលដឹកនាំមន្ត្រីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅក្នុងការចរចានេះ និងលោក សុន ឆ័យ ប្រធានក្រុមតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលដឹកនាំមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង បានលើកឡើងថា ការកែទម្រង់មានបំណង “ ធានាឲ្យមានការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌”។
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសនេះឲ្យដឹងថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក៏បានព្រមព្រៀងបើកចំហឲ្យអង្គការសង្គមសីុវិល និងសាធារណជនចូលរួមនៅ ក្នុងគណៈកម្មការនេះផងដែរ និងទទួលយកការឧបត្ថម្ភផ្នែកបច្ចេកទេស និងហិរញ្ញវត្ថុពីអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ។
លោក សុន ឆ័យ បានមានប្រសាសន៍បន្ទាប់ពីចាកចេញពីកិច្ចប្រជុំនោះថា “កិច្ចប្រជុំរវាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានេះគឺជាជោគជ័យ។ យើងសង្ឃឹមថា កិច្ចប្រជុំនេះអាចនាំឲ្យមានកិច្ចប្រជុំរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលរបស់គណ បក្សទាំងពីរ ហើយបញ្ហាទាំងអស់អាចដោះស្រាយបាននៅពេលឆាប់ៗនេះ”។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបាននិងកំពុងធ្វើពហិការមិនទទួលយកអាសនៈសភា៥៥ដែលគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតនិយាយថា គណបក្សនេះទទួលបាននៅក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំមុន ដោយលើកឡើងពីការដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនព្រមអនុញ្ញាតឲ្យមានការសើុបអង្គេតឯករាជ្យលើសេចក្តីរាយការណ៍អំពីការលួចបន្លំ និងភាពមិនប្រក្រតីនៅក្នុងការបោះឆ្នោតនោះ។
កាលពីខែធ្នូ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានទាមទារឲ្យមានការបោះឆ្នោតថ្មីតាមរយៈការធ្វើបាតុកម្មជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។ ការតវ៉ាទាំងនេះត្រូវបានកងកម្លាំង របស់រដ្ឋាភិបាលបង្ក្រាបដោយហិង្សាកាលពីខែមុន។
លោក សុន ឆ័យ បានបញ្ជាក់ថា កិច្ចប្រជុំកាលពីម្សិលមិញ មិនពាក់ព័ន្ធនឹងការចរចាអំពីការបញ្ចប់ការធ្វើពហិការមិនចូលរដ្ឋសភារបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឬអំពីការបោះឆ្នោតថ្មីមុនការបោះឆ្នោតដែលគ្រោងធ្វើនៅឆ្នាំ២០១៨នោះទេ។ លោក សុន ឆ័យ បានមានប្រសាសន៍ថា “ ការចរចាអំពីបញ្ហាបែបនេះ គឺជាភារកិច្ចរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ ហើយអាចនឹងកើតឡើងនៅពេលដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ”។
លោក ព្រុំ សុខា ដែលបានឲ្យដឹងបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំនេះថា កាលបរិច្ឆេទនឹងត្រូវកំណត់នៅពេលឆាប់ៗនេះដើម្បីសម្រេចលើសេចក្តីលម្អិតនៃគណៈកម្មការនេះបានមានប្រសាសន៍តាមទូរស័ព្ទថា គណៈកម្មការថ្មីនេះមិនមានន័យថា ជាការទទួលស្គាល់ពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាថា ការបោះឆ្នោតកន្លងមកនេះមិនត្រឹមត្រូវនោះទេ។
លោក ព្រុំ សុខា បានមានប្រសាសន៍ “ វាមិនមានន័យថា ការបោះឆ្នោតកន្លងមកនេះមិនត្រឹមត្រូវទេ។ មុនពេលមានការបោះឆ្នោតយើងត្រូវពិនិត្យមើលពីលទ្ធភាពនៃការកែទម្រង់”។
លោក ព្រុំ សុខា បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា “គណៈកម្មការនេះនឹងមានសមាភាពមកពីគណបក្សទាំងពីរ ដែលមានអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា។ ទាំងនេះគឺជាពាក្យគន្លឹះ គឺគណបក្សនយោបាយដែលមានអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា”។
នៅពេលសួរថា តើលោកគិតថាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិគឺជាគណបក្សបែបនេះ ឬយ៉ាងណានោះ លោក ព្រុំ សុខា ឆ្លើយថា “ខ្ញុំមិនចង់និយាយអំពីរឿងនេះទេ។ សួរពួកគេទៅ”។
លោក សុន ឆ័យ បានមានប្រសាសន៍ថា ពាក្យពេចន៍នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះត្រូវបានពិភាក្សានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ ទោះបីជាយើងមានការខ្វែងគំនិតគ្នាថា តើគណបក្សណាទទួលបានអាសនៈប៉ុន្មាននោះក៏ដោយ ក៏យើងបានព្រមព្រៀងគ្នាថា មានតែគណបក្សពីរប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវជ្រើសរើស។ ល្បះនេះមានន័យថា គណបក្សដែលជាប់ឆ្នោត”។
លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលបានលុបចោលការចរចាដែលគ្រោងធ្វើនៅខែមករា បន្ទាប់ពីការបង្ក្រាបរបស់រដ្ឋាភិបាលទៅលើការធ្វើបាតុកម្មនោះបានមានប្រសាសន៍ថា វាសំខាន់ក្នុងការធ្វើកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតមុនពេលមាន ការចរចាជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា អំពីការជាប់គាំងនេះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ ពួកគេប្រហែលជាសម្រេចលើកាលបរិច្ឆេទសម្រាប់ ការបោះឆ្នោត ហើយយើងអាចមានពេលវេលាខ្លីដូច្នេះយើងត្រូវប្រើប្រាស់ពេលវេលាឲ្យមានប្រយោជន៍មុនការបោះឆ្នោតនោះ ដើម្បីធានាថា វាល្អប្រសើរជាងការបោះឆ្នោតលើកមុន”។
លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា ការចរចានៅពេលអនាគតនឹងផ្តោតលើកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតជាបន្ទាន់ដែលអាចធ្វើឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលអាសនៈរបស់ខ្លួនមុនពេលការបោះឆ្នោត។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានលើកឡើងថា ការបោះឆ្នោតមុនកាលកំណត់អាចធ្វើទៅបានប្រសិនបើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលយកអាសនៈរបស់ខ្លួននៅក្នុងរដ្ឋសភា។ គណបក្សនេះឲ្យដឹងថា ការបោះឆ្នោតបែបនេះតម្រូវឲ្យមានការអនុម័តយល់ព្រមពីសមាជិកសភាជាប់ឆ្នោតកាលពីឆ្នាំមុនពីរភាគបី ដើម្បីធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ៕គឹមហឿន