មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនិងសេដ្ឋវិទូបានលើកឡើងកាលពីម្សិលមិញនៅឯសន្និសីទស្ដីពីទស្សនវិស័យកម្ពុជាឆ្នាំ២០១៤ថា ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងឈានចូលដំណាក់កាលថ្មីមួយនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ដែលក្នុងនោះការអភិវឌ្ឍកម្លាំងពលកម្មជំនាញនឹងក្លាយជាកត្តាដ៏សំខាន់ចំពោះស្ថិរភាពសង្គមនិងការប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងតំបន់។
ថ្លែងសុន្ទរកថាដ៏មានសារៈសំខាន់នៅក្នុងសន្និសីទនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា ការធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋបាលស៊ីជម្រៅ និងការបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់លើវិស័យអប់រំមានសារៈសំខាន់ណាស់ចំពោះការប្រកួតប្រជែងរបស់កម្ពុជានាពេលអនាគត។
លោកបានមានប្រសាសន៍ទៅកាន់អ្នកចូលរួមក្នុងសន្និសីទនៅសណ្ឋាគារអាំងទែកុងទីណង់តាល់នេះថា “កំណែទម្រង់គឺជាកិច្ចការចាំបាច់និងបន្ទាន់ ដែលត្រូវបន្តអនុវត្តទាំងសម្រាប់បច្ចុប្បន្ន និងអនាគត”។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “នៅក្នុងអាណត្តិនេះត្រូវតែបង្កើនការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយដើម្បីពង្រឹងអភិបាលកិច្ចល្អនិងដើម្បីធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវការផ្ដល់សេវាសាធារណៈ”។
លោក ហ៊ុន សែន តែងតែមានទម្លាប់សន្យាធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋបាលក្នុងរយៈពេលជាងពីរទសវត្សរ៍មកនេះក្នុងឋានៈលោកជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៉ុន្តែប្រទេសកម្ពុជានៅតែស្ថិតក្នុងចំណោមបណ្ដាប្រទេសមានចំណាត់ថ្នាក់ទាបបំផុតនៅក្នុងសន្ទស្សន៍ពិភពលោកស្ដីពីអំពើពុករលួយនិងតម្លារភាព ហើយគណបក្សរបស់លោកបានឈ្នះការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីខែកក្កដា យ៉ាងប្រកៀកប្រកិតគ្នាស្របពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋទូទៅមិនសប្បាយចិត្តនឹងការដឹកនាំរបស់លោក។
លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានមានប្រសាសន៍ដែរថា ការបណ្ដុះបណ្ដាលនិងការបង្កើតការងារ គឺជាកត្តាដ៏សំខាន់មួយ ដែលធ្វើឲ្យប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាប្រចាំ ហើយកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅឆ្នាំនេះត្រូវបានព្យាករទុកថា នឹងនៅតែមានចំនួនជាង៧ភាគរយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ការពង្រឹងគុណភាពអប់រំ គឺជាកិច្ចការចាំបាច់ដែលត្រូវធ្វើ និងជាធាតុផ្សំដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ការបង្កើតការប្រកួតប្រជែងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជានៅពេលអនាគត”។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “កម្ពុជាខ្វះកម្មករជំនាញទាំងកម្រិតទាបទាំងកម្រិតមធ្យម។ អាទិភាពដ៏ចម្បងមួយសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលនៅរយៈពេលប្រាំឆ្នាំបន្ទាប់គឺត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងការមិនស៊ីសង្វាក់ ឬគម្លាតអាជីព ដែលឧស្សាហកម្មនិងពាណិជ្ជកម្មត្រូវការ”។
នៅចុងបញ្ចប់ លោក ហ៊ុន សែន បានប្រាប់អ្នកចូលរួមនៅក្នុងសន្និសីទនេះថា លោកនឹងមិនអនុញ្ញាតឲ្យគេប្រើប្រាស់យុវជនដើម្បីគោលបំណងនយោបាយឡើយ ប៉ុន្តែលោកមិនបានពន្យល់ឲ្យបានច្បាស់ថា លោកចង់មានន័យយ៉ាងដូចម្ដេចឲ្យប្រាកដនោះទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា ខ្ញុំនឹងការពារដាច់ខាតនូវផលប្រយោជន៍របស់យុវជន។ ខ្ញុំនឹងមិនគាំទ្រសកម្មភាពដែលសាកល្បងអនាគតរបស់យុវជនកម្ពុជាក្នុងបំណងសម្រេចមហិច្ឆិតានយោបាយរបស់មនុស្សមួយក្រុមតូចឡើយ”។
បណ្ដាសេដ្ឋវិទូ និងមេដឹកនាំពាណិជ្ជកម្មដែលបានចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាក្រោយពីសុន្ទរកថារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានលើកឡើងថា ការអនុវត្តតាមការសន្យាធ្វើកំណែទម្រង់ប្រកបដោយតម្លារភាព និងប្រសិទ្ធភាពគឺមានសារៈសំខាន់ចំពោះការទាក់ទាញវិនិយោគទុននិងការបង្កើតការងារ។
លោក ហ្វៃសាល អាម៉េត (Faisal Ahmed) តំណាងមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ IMF ប្រចាំកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថា “ចំណុចសំខាន់គឺការអនុវត្ត។ នោះគឺគុណភាពនៃការអនុវត្ត ដែលនឹងកំណត់គុណភាពវិនិយោគទុនក្នុងស្រុកនិងបរទេស ដែលនឹងកំណត់គុណភាពនៃកំណើន”។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្តថា នៅពាក់កណ្ដាលឆមាសនេះអាចនឹងទទួលបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ប៉ុន្តែនឹងជួបបញ្ហាប្រឈមធំៗនៅក្នុងការធ្វើតាមក្ដីរំពឹងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ប្រជាពលរដ្ឋចង់បានអ្វីលើសពីការងារទៅទៀត។ ពួកគេចង់បានការងារល្អប្រសើរ។ សេដ្ឋកិច្ចនយោបាយកាន់តែមានភាពស្មុគស្មាញអំឡុងពេលសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើន”។
លោក វង្សី វិសុទ្ធ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុបានមានប្រសាសន៍ថា ការខកខានរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការមិនបំពេញតាមតម្រូវការការងារនៃកម្លាំងពលកម្ម ដែលចេះតែរីកធំឡើងៗនិងមានផលប៉ះពាល់ប្រកបដោយអស្ថិរភាពដល់ប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា “ការងារសម្រាប់យុវជន គឺជាអាទិភាពដ៏ចម្បងមួយ។ ប្រសិនបើយើងមិនធ្វើវាទេវា នឹងក្លាយជាបញ្ហាសង្គម និងបញ្ហានយោបាយ។យុវជនងាយនឹងត្រូវអូសទាញដោយមនោគមន៍វិទ្យាណាស់”។
លោក ចាយអីន មេនណុន (Jayant Mennon) សេដ្ឋវិទូជាន់ខ្ពស់មួយរូបរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាសីុប្រចាំតំបន់អាសីុអាគ្នេយ៍បានមានប្រសាសន៍ថា កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការប្រឆាំងអំពើពុករលួយមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធទៅនឹងកិច្ចប្រឹងប្រែងបង្កើតការងារល្អៗ។
លោកបានមានប្រសាសន៍នៅខាងក្រៅសន្និសីទនេះថា “ខ្ញុំសូមភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់រវាងអំពើពុករលួយ និងកំណើន ហើយនឹងការងារ។ សូចនាករទាំងអស់ផ្សេងទៀតបង្ហាញថា វាមានការពាក់ព័ន្ធគ្នាជាមូលដ្ឋានរវាងអំពើពុករលួយ អភិបាលកិច្ចល្អ និងបរិយាកាសវិនិយោគ”។
អំឡុងកិច្ចពិភាក្សាជាក្រុមស្ដីពីការពង្រឹងជំនាញការងារ លោក ហង្ស ជួនណារ៉ុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំយុវជន និងកីឡាបានគូសបញ្ជាក់ពីវិធីផ្សេងៗដែលប្រព័ន្ធអប់រំមិនបានផ្ដល់ជំនាញដល់និស្សិតសម្រាប់កម្លាំងការងារទូទាំងពិភពលោក។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ខណៈពេលប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានការចុះឈ្មោះស្ទើរតែទូទៅនៅថ្នាក់បឋមសិក្សា សិស្សានុសិស្សមានតែ២៧ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ដែលទៅចុះឈ្មោះថ្នាក់វិទ្យាល័យ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា “នៅពេលមនុស្សឈប់រៀនមុនពេលចូលដល់មហាវិទ្យាល័យ ពួកគេមានជំនាញទាប ដូច្នេះពួកគេក៏ទទួលបានប្រាក់ខែទាបដែរ”។ លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា នៅតាមតំបន់ជនបទគ្មានគ្រូបង្រៀនគ្រប់គ្រាន់ទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា “គ្រូបង្រៀនទទួលបានប្រាក់ខែ១០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ នេះគឺជាបញ្ហា។ គ្រូបង្រៀនមានការងារពីរ ការងារមួយ គឺបង្រៀន ហើយការងារមួយ ទៀត គឺរកចំណូលចិញ្ចឹមជីវិត។ ពន្ធដារគឺជាសសរគ្រឹះនៃវិស័យអប់រំ។ បើគ្មានប្រាក់ទេ មិនអាចធ្វើអ្វីបានឡើយ”។
លោក ហង្ស ជួនណារ៉ុន បានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលក៏ចាំបាច់ត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាជំនាញមិនស៊ីគ្នានៅក្នុងកម្លាំងពលកម្មផងដែរ ពីព្រោះការស្ទង់មតិលើនិយោជកបានបង្ហាញដដែលៗថា និស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សាមិនមានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់តាមការរំពឹងចង់បានរបស់និយោជកនោះទេ។លោកបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា “៤ភាគរយ [នៃនិស្សិតសាកលវិទ្យាល័យ] សិក្សាផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចកសិកម្ម”។
លោក ម៉ាទីន ម៉ាកខាស៊ី (Martin McCarthy) នាយកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនតូតាល់ ខេមបូឌា (Total Cambodia) បានមានប្រសាសន៍ថា វាស្ទើរតែរកបុគ្គលិកដែលមានសមត្ថភាពឲ្យធ្វើការនៅក្នុងឧស្សា ហកម្មប្រេងមិនបានខណៈមាននិស្សិតសាកលវិទ្យាល័យយ៉ាងច្រើនទទួលសញ្ញាបត្រផ្នែកគ្រប់គ្រង និងហិរញ្ញវត្ថុ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា “និស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សា២,៥ភាគរយ ដែលចេញមកធ្វើជាវិស្វករគឺមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ”។ លោកបានបន្តថា គុណភាពអន់របស់និស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សាត្រូវការការវិនិយោគធំលើការបណ្ដុះបណ្ដាលបុគ្គលិកថ្មីៗ។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “នៅពេលខ្ញុំជ្រើសរើសវិស្វករខ្ញុំដឹងថា ពួកគេគ្មានប្រយោជន៍ទាល់តែសោះសម្រាប់រយៈពេលពីរឆ្នាំដំបូង។ យើងត្រូវការអ្នកដែលអាចបង្រៀនបានដើម្បី [បណ្ដុះបណ្ដាលពួកគេ] ហើយបច្ចុប្បន្នវិស័យអប់រំគឺនៅទាបណាស់”៕ សុខុម