យោងតាមសេចក្ដីប្រកាសមួយរបស់ក្រសួងការងារបានឲ្យដឹងថា ពេលនេះរដ្ឋាភិបាលតម្រូវឲ្យបណ្ដាមេដឹកនាំសហជីពបញ្ជាក់ថា ពួកគេគ្មានប្រវត្តិជាប់ទោស មុនពេលចុះបញ្ជីសាខាថ្មីៗនៃសហជីពរបស់ខ្លួន ជាសេចក្ដីសម្រេចមួយដែលកើតមានឡើងមិនដល់មួយសប្ដាហ៍ផងទេមុនគម្រោងកូដកម្មទូទាំងប្រទេសនៅក្នុងវិស័យកាត់ដេរ។
សេចក្ដីប្រកាសនេះបញ្ជាក់ថា បណ្ដាមេដឹកនាំសហជីពត្រូវតែដាក់ជូនលិខិតមួយច្បាប់ចេញពីក្រសួងយុត្តិធម៌ ដែលបញ្ជាក់ថា ពួកគេមិនធ្លាប់ជាប់ទោសពីមុនមក មុនពេលពួកគេអាចចុះបញ្ជីបង្កើតសហជីពថ្មីមួយបាន នេះបើតាមប្រសាសន៍របស់លោកស្រី ជីល ថាក់ឃើ (Jill Tucker) ជាទីប្រឹក្សាបច្ចេកទេសមួយរូបនៅអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ ILO ដែលបានលើកឡើងថា លោកស្រីបានមើលសេចក្ដីប្រកាសនេះ។
កាលពីសប្ដាហ៍មុនអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារបានលើកឡើងថា សិទ្ធិបង្កើតសហជីពដូចមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញត្រូវបានព្យួររហូតទាល់តែច្បាប់សហជីពកម្មករ ដែលគេទន្ទឹងរង់ចាំជាយូរមកហើយ ចូលជាធរមាន។ អ្នកនាំពាក្យរូបនោះបានដកសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនចេញវិញនៅថ្ងៃបន្ទាប់ដោយគ្មានការពន្យល់បកស្រាយ។
លោក ជា មុនី ប្រធានសហជីពសេរីកម្មករដែលគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងបានមានប្រសាសន៍ថា ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់លោកដើម្បីចុះបញ្ជីសាខាថ្មីៗនៃសហជីពរបស់លោកនៅសប្ដាហ៍នេះ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលច្រានចោលជាថ្មីម្ដងទៀត ដោយពេលនេះមន្ត្រីក្រសួងការងារទាមទារឲ្យមានភ័ស្ដុតាងបញ្ជាក់ពីប្រវត្តិគ្មានទោសឧក្រិដ្ឋ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ក្រសួងត្រូវការលិខិតថ្កោលទោសពីសហជីព”។ លោកបានបន្តទៀតថា រដ្ឋាភិបាលមិនបានខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីពិគ្រោះជាមួយសហជីពនោះទេ ពាក់ព័ន្ធនឹងសេចក្ដីសម្រេចរបស់ខ្លួន។
លោក ជា មុនី បានមានប្រសាសន៍បន្តទៀតថា “ខ្ញុំគិតថា នេះគឺជាការរើសអើងនិងជាការបិទសិទ្ធិបង្កើតសហជីព។ [លោក ហ៊ុន សែន] នាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលកាន់អំណាចជាយូរមកហើយមិនសប្បាយចិត្តជាមួយនឹងកម្មករឬសហជីពទេ ដូច្នេះហើយរដ្ឋាភិបាលតែងតែរកលេសបង្កបញ្ហាដល់កម្មករនិងសហជីព”។
លោក ជា មុនី ដែលសហជីពរបស់លោកគាំទ្រចលនាប្រឆាំងរបស់លោក សម រង្ស៊ី ចាប់តាំងពីសហជីពនេះត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០មកនោះ ត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់កាលពីឆ្នាំ២០០៥ ពីបទបរិហារកេរ្តិ៍និងញុះញង់ដោយសារតែលោកបានរិះគន់កិច្ចព្រមព្រៀងព្រំដែនដ៏ចម្រូងចម្រាស់មួយជាមួយប្រទេសវៀតណាមដែលចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់ដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ លោក ជា មុនី បានភៀសខ្លួនទៅប្រទេសអៀរឡង់ ដើម្បីគេចពីការចាប់ខ្លួន។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៦ លោក ជា មុនី ក៏ត្រូវបានឃុំខ្លួនមួយរយៈពេលខ្លីដែរចំពោះការរៀបចំបាតុកម្ម ហើយចំពោះការរៀបចំបាតុកម្មដោយគ្មានការអនុញ្ញាតនៅក្នុងទិវាពលកម្មអន្តរជាតិ១ឧសភា។
ច្បាប់ការងាររបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដែលបានអនុម័តនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៧ក៏មានចែងដែរថា មេដឹកនាំនៃអង្គការអាជីពរួមទាំងសហជីពកម្មករផង “មិនត្រូវធ្លាប់ជាប់ទោសពីបទឧក្រិដ្ឋណាមួយឡើយ” ប៉ុន្តែច្បាប់នេះគ្មានអ្នកអនុវត្តន៍តាមទេពីមុនមក។ មន្ត្រីក្រសួងការងារមិនអាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺបានទេកាលពីម្សិលមិញ។
លោក កែន លូ អគ្គលេខាធិការសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជាហៅកាត់ថា GMAC បានមានប្រសាសន៍ថា សេចក្ដីសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាលដើម្បីអនុវត្តបទប្បញ្ញត្តិនៅក្នុងច្បាប់មានស្រាប់នេះបានបង្ហាញពីការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះការគ្រប់គ្រងចលនាការងារដែលលោកបានអះអាងថា កំពុងតែគំរាមកំហែងដល់ស្ថិរភាពក្នុងវិស័យកាត់ដេរ ដែលផ្ដល់ការងារដល់កម្មករជាង៥០០.០០០នាក់ និងដែលការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់កាលពីឆ្នាំមុនមានទំហំទឹកប្រាក់រហូតដល់ទៅជាង៥ពាន់លានដុល្លារ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “វាបង្ហាញពីចេតនារបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការឆ្ពោះទៅការអនុវត្តច្បាប់ដែលមានស្រាប់វាជាសញ្ញាវិជ្ជមានសម្រាប់ឧស្សាហកម្មនេះ ជាសញ្ញាវិជ្ជមានសម្រាប់ការវិនិយោគ ជាសញ្ញាវិជ្ជមានសម្រាប់អ្នកបញ្ជាទិញ”។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “គ្មាននរណាម្នាក់អាចធ្វើពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងបរិយាកាសមួយដែលគ្មានភាពប្រាកដប្រជាដូចដែលយើងជួបប្រទះបានទេ ប្រសិនបើសហជីពត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើអ្វីខុសច្បាប់ជាមួយនឹងនិទណ្ឌភាពនោះ។ វាច្បាស់ណាស់ទៅហើយ ពីព្រោះរដ្ឋាភិបាលដឹងថា អ្វីៗហួសពីការគ្រប់គ្រង ហើយពេលនេះរដ្ឋាភិបាលដឹងថា យើងគួរតែប្រើប្រាស់យន្តការដែលមានស្រាប់”។
ថ្លែងនៅវេទិការាជរដ្ឋាភិបាល-ផ្នែកឯកជន កាលពីថ្ងៃអង្គារ លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា នឹង “គ្មានការអត់ឱនសម្រាប់សកម្មភាពសហជីពដែលរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកគិតថា ខុសច្បាប់នោះឡើយ”។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “រដ្ឋាភិបាលសុំបញ្ជាក់សាជាថ្មីម្ដងទៀតថា ការអនុវត្តសេរីភាពនៃការទាមទារត្រូវតែធ្វើដោយស្របច្បាប់។ ប្រសិនបើធ្វើខុសច្បាប់នឹងគ្មានការអត់ឱនឲ្យឡើយ”។
អំឡុងកិច្ចប្រជុំមួយរវាងរដ្ឋាភិបាលនិងផ្នែកឯកជន កាលពីថ្ងៃអង្គារ ពាណិជ្ជករមួយរូបបានស្នើសុំឲ្យលោក ហ៊ុន សែន លុបចោលការផ្ដល់សច្ចានុមតិរបស់កម្ពុជាលើអនុសញ្ញាមួយរបស់អង្គការ ILO ស្ដីពីសេរីភាពនៃការបង្កើតអង្គការសមាគមន៍ ដែលកម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខានៅឆ្នាំ១៩៩៩។
សហជីពកម្មករនិងសមាគមសរុបចំនួន១៨ នឹងរៀបចំកូដកម្មស្នាក់នៅផ្ទះនៅទូទាំងប្រទេសសម្រាប់សប្ដាហ៍ក្រោយ ដើម្បីទាមទារការដំឡើងប្រាក់ខែគោលដល់១៦០ដុល្លារ ទាមទារឲ្យដោះលែងបាតុករទាំង២១នាក់ ដែលកំពុងជាប់ពន្ធនាគារក្រោយពីបាតុកម្មកាលពីខែមករា និងទាមទារឲ្យផ្ដន្ទាទោសមន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថដែលបានបាញ់សម្លាប់កម្មករកាត់ដេរប្រាំនាក់អំឡុងការតវ៉ាមួយនៅលើផ្លូវវេងស្រេង។
មេដឹកនាំសហជីពចំនួនប្រាំមួយដែលបានរៀបចំកូដកម្មទាំងនេះកាលពីចុងខែធ្នូ និងដើមខែមករា ត្រូវបានម្ចាស់រោងចក្រយ៉ាងហោចណាស់១៥០ប្ដឹងពីបទញុះញង់កម្មករឲ្យចូលរួមការតវ៉ាខុសច្បាប់។
លោក ប្រាក់ សាវុធ ប្រធានក្រឡាបញ្ជីនៅសាលារាជធានីភ្នំពេញបានមានប្រសាសន៍ថា សំណុំរឿងប្រឆាំងមេដឹកនាំសហជីពទាំងនេះ “ហាក់ដូចជាស្ងប់ស្ងាត់”។ លោកបានមានប្រសាសន៍បន្តទៀតថា លោកមិនបានដឹងអំពីស្ថានភាពនៃពាក្យបណ្ដឹងរបស់ម្ចាស់រោងចក្រទាំង១៥០នេះទេ។
ខណៈពេលដែលបណ្ដាម្ចាស់រោងចក្រអះអាងថា មានសហជីពច្រើនពេកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះ ក្រុមតំណាងសហជីពបានលើកឡើងថា ដោយសារតែការអនុវត្តធូររលុងនូវច្បាប់ការងារនិងការច្រានចោលរបស់ម្ចាស់រោងចក្រមិនព្រមចរចាគ្នាដោយភាពស្មោះត្រង់ កូដកម្មគឺជាមធ្យោបាយតែមួយគត់ដែលពួកគេអាចប្រើប្រាស់បាន ដើម្បីធ្វើឲ្យការទាមទាររបស់ពួកគេមានអ្នកដឹងឮ៕ សុខុម