អំឡុងកិច្ចប្រជុំលើកទី៣របស់គណៈកម្មការចម្រុះដើម្បីសិក្សា និងរៀបចំក្របខណ្ឌកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតកាលពីម្សិលមិញ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានព្រមព្រៀងគ្នាចំនួន១៤ចំណុចសម្រាប់ការពិភាក្សានាពេលអនាគត ប៉ុន្តែ មិនបានដោះ ស្រា យបញ្ហាសំខាន់នៃការកែទម្រង់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតទេ។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានចូលតុចរចាជាលើកដំបូងជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកាលពីដើមខែនេះជាមួយសំណើសុំកែទម្រង់ប្រាំពីរចំណុច ហើយសំណើរបស់គណបក្សនេះបានកើតឡើងពីរដង បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំរបស់គណបក្សទាំងពីរនៅព្រឹទ្ធសភាកាលពីម្សិលមិញ។
លោក ប៊ិន ឈិន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលដឹកនាំមន្ត្រីគណបក្សកាន់អំណាចបានមានប្រសាសន៍ថា ចំណុចទាំង១៤ដែលរួមទាំងកំណែទម្រង់ស្ថាប័នបោះឆ្នោតជាតិផងនោះនឹងត្រូវលើកយកទៅពិភាក្សាក្នុងកិច្ចប្រជុំជាសាធារណៈនៅពេលអនាគតដើម្បីសម្រេចថា តើត្រូវយកចំណុចកែទម្រង់មួយណាជាអាទិភាព។
លោក ប៊ិន ឈិន បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មាន បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំកាលពីម្សិលមិញថា “ ក្របខណ្ឌនៃកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនេះ គឺជាផ្នែកមួយនៃបញ្ហាដែលគណៈកម្មការនេះបានសិក្សា ហើយយើងបានព្រមព្រៀងគ្នាលើ១៤ចំណុច ដូច្នេះចំណុចទាំងអស់សុទ្ធ តែសំខាន់”។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ យើងត្រូវពិភាក្សាគ្នាថាតើត្រូវមានកំណែទម្រង់កម្រិតណា។ យើងមិនទាន់ដឹងនៅឡើងទេ ហើយគណបក្សទាំងពីរនឹងជួបគ្នាម្តងទៀតនៅសប្តាហ៍ក្រោយដើម្បីរៀបចំសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិមួយស្តីពីកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត”។
ចំណុចកែទម្រង់ទាំង១៤នោះ រួមទាំងសំណើដំបូងទាំងប្រាំពីរចំណុចរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដូចជាការកែទម្រង់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ការចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត បញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ការបង្កើតយន្តការដោះស្រាយវិវាទបោះឆ្នោត ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសមេភូមិ និងអព្យាក្រឹតភាពនៃមន្ត្រីរាជការ និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ។
សំណើកែទម្រង់ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានដាក់បញ្ចូល គឺការបង្កើតច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុរបស់គណបក្សនយោបាយ អព្យាក្រឹតភាព និងសុចរិតភាពនៃអង្គការសង្គមសីុវិល និងក្រុមសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតឯករាជ្យ កាលបរិច្ឆេទនៃការបោះឆ្នោត កែសម្រួល និងពង្រឹងទោសប្បញ្ញត្តិនៅក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោត និងការស្ទង់មតិ។
លោក សុន ឆ័យ ប្រធានក្រុមតំណាងរាស្រ្តរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលបានដឹកនាំសមាជិកគណបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងការចរចាធ្វើកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនេះ បានមានប្រសាសន៍ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានដាក់សំណើកែទម្រង់បន្ថែមទៀត ហើយមានបំណងធ្វើឲ្យយឺតយ៉ាវដល់ដំណើរ ការនៃការអនុវត្តកំណែទម្រង់ពិតប្រាកដជា ថ្មីម្តងទៀត។
លោក សុន ឆ័យ បានមានប្រសាសន៍ថា “គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងបន្តរបៀបវារៈលាក់បាំង។ ពួកគេមិនស្មោះត្រង់អំពីប្រធានបទសម្រាប់ការកែទម្រង់នេះទេ”។លោកបានបន្ថែមថា កំណែទម្រង់ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានស្នើឡើងមិនពាក់ព័ន្ធនឹងភាពមិនប្រក្រតីនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីខែកក្កដា ដែលមានការចរចាអំពីកំណែទម្រង់នោះទេ។
លោក សុន ឆ័យ បានមានប្រសាសន៍ថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិកំពុងផ្តោតទៅលើចំណុចសំខាន់ពីរនៅក្នុងការប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួនដើម្បីជំរុញឲ្យមានកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត “ ចំណុចទី១ គឺសាធារណជនដែលមិនមានជំនឿលើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងចំណុចមួយទៀតគឺអ្នកការទូតដូចជាសហភាពអឺរ៉ុបដែលហាក់ដូចជាគិតថា ការចរចាទាំងនេះនឹងបានទទួលផលល្អ”។ លោកបានបន្ថែមថា អំឡុងកិច្ចប្រជុំនៅសប្តាហ៍ក្រោយជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងទាមទារបង្កើតក្របខណ្ឌសម្រាប់កំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតជាក់លាក់។
លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សប្រឆាំងបានព្រមានកាលពីសប្តាហ៍មុនថា ប្រសិនបើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនទទួលយកសំណើរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិសុំឲ្យមានការជ្រើសរើសសមាជិក គ.ជ.ប.ដោយការបោះឆ្នោតសំឡេងពីរភាគបីនៅក្នុងរដ្ឋសភាទេនោះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងអំពាវនាវឲ្យអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួនជួបជុំគ្នាធ្វើមហាបាតុកម្មម្តងទៀត។
តាមឮថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនព្រមព្រៀងកែទម្រង់ គ.ជ.ប.ដែលមានសុទ្ធតែមន្ត្រីគណបក្សកាន់អំណាចនោះទេ ហើយបែរជាផ្តោតទៅលើការលម្អៀងរបស់អង្គការសង្គមសីុវិលទៅរកគណបក្សប្រឆាំងវិញ។ ការចរចាគ្រោងបន្តទៀតនៅថ្ងៃទី២៤ខែមីនា នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសរួមដែលគណបក្សទាំងពីរបានចេញ បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំកាលពីម្សិលមិញ។ គឹមហឿន
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ Colin Meyn)