26 C
Phnom Penh

មន្ត្រីគណបក្ស​ជាតិ​និយម​​​សរសេរលិខិត​ស្នើ​ឲ្យ​អាមេរិក​បំភ្លឺ​រឿង​ធ្វើ​ឯក​ជន​ភាវូនីយកម្ម​លើ​ផ្លូវ

ដោយ ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី

បទវិភាគ

លោក មុត ចន្ថា អគ្គលេខាធិការ​គណ​បក្ស​​​ជាតិ​និយម​ បាន​សរសេរលិខិត​ផ្ញើជូន​លោក វីលៀម ថុត (William Todd) ដើម្បី​ស្នើ​ឲ្យ​សហ​រដ្ឋអាមេរិក​​បញ្ជាក់​ពី​គោល​នយោបា​យ​របស់​ខ្លួន​ ទាក់​ទង​ទៅ​នឹង​ការ​ប្រមូល​ថ្លៃ​ប្រើ​ប្រាស់​ផ្លូវ​ឯកជន​ពីរាជ​ធានីភ្នំពេញទៅ​ខេត្ត​ព្រះ​​​សីហនុ ដែល​សហ​រដ្ឋអាមេរិក​បាន​ស្ថាប​នា​ក្នុង​​​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ​១៩៥០​ ហើយ​ក្រោយ​មក​ត្រូវ​បាន​ស្ថាបនា​បន្ត​ក្នុង​​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ​១៩៧០​ និង​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ​១៩៩០​។

លិខិត​ចុះ​ថ្ងៃ​ពុធ សប្ដាហ៍​នេះ​បាន​បង្ហាញ​ថា រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បាន​ចុះ​ហត្ថ​លេខា​លើ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​រយៈ​ពេល​៣៥​ឆ្នាំ​កាលពីឆ្នាំ​២០១១​ ដើម្បី​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ក្រុម​ហ៊ុន​ឯក​ជន​ប្រមូល​ថ្លៃ​សេវា​ប្រើ​ប្រាស់​ផ្លូវ​នៅ​ទីតាំង​ចំនួន​​​បួន​កន្លែង​​នៅ​តាម​បណ្ដោយ​ផ្លូវ​ជាតិ​លេខ​៤​ជា​ថ្នូរ​នឹង​ការ​ថែទាំផ្លូវ​នេះ​។

លិខិត​​នេះ​មាន​ខ្លឹម​សារ​ថា “កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​២៦ ខែ​មីនា ឆ្នាំ​២០០១​ ក្រសួង​សាធារណ​ការ​ និង​ដឹក​ជញ្ជូន​ បា​ន​បញ្ជាក់​ថា ខ្លួន​បាន​ផ្ដល់​​សម្បទាន​​ដោយ​បើក​ចំហសម្រាប់​ថែទាំ​​ផ្លូវ​ជាតិ​លេខ​៤ ដល់​ក្រុម​ហ៊ុន AZ Distribution Co. ក្នុង​តម្លៃ​ប្រចាំឆ្នាំ​ដែល​មិន​បាន​បញ្ជាក់”​។

លិខិត​ដដែល​មាន​ខ្លឹម​សារ​បន្ត​ទៀត​ថា “បញ្ជរបង់​ថ្លៃ​សេវា​ប្រើ​ប្រាស់​ផ្លូវ​នីមួយៗ​បច្ចុប្បន្ន​គិត​ថ្លៃ​សេវា​ប្រហែល​០,៦៧​ដុល្លារ​សម្រាប់​រថយន្ត​គ្រួសារ​ ជា​ហេតុ​នាំ​ឲ្យ​ពួក​គាត់​​ត្រូវ​ចំណាយ​ប្រាក់​សរុប​​ចំនួន​២,៦៨​ដុល្លារ​ឲ្យ​បញ្ជរបង់ថ្លៃ​សេវា​ប្រើ​ប្រាស់​ផ្លូវ​ទាំង​អស់​ដែល​​​ស្ថិត​នៅ​លើ​ផ្លូវ​ជាតិ​លេខ​៤ នៅ​ពេល​ដែល​​ពួកគាត់​ធ្វើ​ដំណើរ​ពីរាជ​ធានីភ្នំពេញ​ទៅ​ខេត្ត​ព្រះ​សីហនុ ​ឬ​ពី​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ មក​រាជធានី​ភ្នំពេញ”​។

ក្នុង​លិខិត​នោះ លោក ចន្ថា បាន​កត់​សម្គាល់​​ថា ​ប្រជា​ជន​ខ្មែរ​ទទួល​បាន​ការ​បង់​ប្រាក់​ដោយ​​​សប្បុរស​សម្រាប់​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​ផ្លូវ​នេះ ពី​​​​អ្នក​​​ជាប់​កាតព្វកិច្ច​ពន្ធ​អាមេរិក​។

លោក ចន្ថា បាន​លើក​ឡើង​នៅ​ក្នុង​សេច​ក្ដី​​បញ្ចប់​​នៃ​លិខិ​ត​នេះ​ថា “ដោយសារ​តែ​មូល​ហេតុ​នេះ​ហើយ​ សូម​អនុញ្ញាតឲ្យ​ខ្ញុំ​បាទ​ស្នើ​ឲ្យ​​​លោក​ពន្យល់​ថា តើ​គម្រោង​ទន់​ និង​រឹង​​ ដែល​​​​​​ទទួល​បា​ន​មូល​និធិ​ពី​អ្នក​ជាប់​កាតព្វកិច្ច​ពន្ធ​អាមេរិក​ សម្រាប់​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​ជា​សា​ធា​រណៈ​​ និង​មិនមាន​គោល​បំណង​រក​ប្រាក់​ចំណេញ​​​នោះ​នឹង​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ម្ចាស់​ផ្ទះ​​​ជួល​ឲ្យ​ក្រុម​ហ៊ុន​ឯកជន​សម្រាប់​គោល​បំណង​រក​ប្រាក់​ចំណេញ”​។

គណបក្ស​ជាតិ​និយម​​របស់​លោក ចន្ថា កាល​​ពីមុន​​ត្រូវ​បាន​គេ​ស្គាល់​ថា ជាគណបក្ស​នរោត្តម រណឫទ្ធិ ហើយ​កាលពី​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ​បាន​បង្ហាញ​​​ឆន្ទៈ​គាំទ្រ​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​។

​ផ្លូវ​ជាតិ​លេខ​៤ ដែល​មាន​ប្រវែង​២៣០​គីឡូម៉ែត្រ​​ ត្រូវ​បាន​បើក​ការដ្ឋាន​សាង​សង់​កាលពី​ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​១៩៥៩​ ក្នុ​ងពិធីមួយ​ក្រោម​អធិបតីភាព​របស់​អតី​ត​​ព្រះ​មហា​ក្សត្រ​ នរោត្តម សីហនុ និង​អតីត​ឯក​អគ្គ​រដ្ឋទូត​សហ​រដ្ឋអាមេរិក វីលៀម ទ្រីមបល (William Trim-ble) ក្រោម​មូល​និធិ​ជំនួយ​ឥត​សំណង​ចំនួន​២៥​លាន​ដុល្លារ​។

កាលពី​ពេល​នោះ​ ផ្លូវ​នេះ​មាន​ឈ្មោះ​ថា មហាវិថី​មិត្ត​ភាព​ខ្មែរ​-អាមេរិក​ ហើ​យ​បន្ទាប់​មក​ក៏ត្រូវ​បាន​ព​ង្រីក​បន្ថែម​ក្រោម​មូល​និធិ​ជំនួយ​សហ​រដ្ឋអាមេរិក ក្នុង​របប​ លន់ នល់ ក្នុង​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ​១៩៧០​។ រដ្ឋាភិបាល​សហ​រដ្ឋអាមេរិក បាន​ផ្ដល់​មូល​និធិ​ម្ដង​ទៀត​សម្រាប់​​ការ​ស្ថាបនា​ផ្លូវ​នេះ​​ បន្ទាប់​ពី​មាន​ការ​ចាប់​ផ្ដើម​​​ទំនាក​់​ទំនង​ការទូត​ពេញ​លេញ​រវាង​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក និង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ បន្ទាប់​ពី​កម្លាំង​អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិ​ ដែលគេ​ហៅ​ថា អ៊ុន​តាក់ ​បាន​ចាក​ចេញ​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា​ក្នុ​ង​ឆ្នាំ​១៩៩៣​។

លោក សុន ឆ័យ តំណាង​រាស្ត្រ​ជាប់​ឆ្នោត​​​គណបក្ស​​សង្គ្រោះ​ជាតិ ​បាន​បដិសេធ​ថា លោក​​​មិន​បាន​ដឹង​ពី​លិខិត​នេះទេ​ ប៉ុន្តែ​លោក​គាំទ្រ​សំណើនេះ​​។ លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា “ផ្លូវ​នេះ​​ត្រូវ​បាន​សាង​សង់​ដោយ​សហ​រដ្ឋអាមេរិក​ក្នុង​​​ឆ្នាំ​១៩៩៦​ដើម្បី​ជួ​យ​ប្រជា​ជន​ខ្មែរ​។ បន្ទាប់​មក​ [ឧបនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​​ សុខ អាន ] បាន​ចាប់​អារម្មណ៍​ក្នុង​ការ​រក​ប្រាក់​ចំណេញ​ ហើយ  ​ក៏​បាន​បង្កើ​ត​ក្រុមហ៊ុនមួយ​ដើម្បីធ្វើ​ឯក ជន​ភាវូ​នីយកម្ម​លើ​ផ្លូវ​នេះ​។ ក្រោយមក​ទៀត​ពួក​គេ​ក៏បាន​ពន្យល់​ថា ពួកគេ​មិន​អាច​ពង្រីក​ និង​ថែទាំ​ផ្លូវ​នេះ​ដោយ​មិន​មាន​ធន​ធាន​បានទេ​”​។

លោក សុន ឆ័យ បាន​ពន្យល់​ថា លោក​បាន​​​ឈ​រ​នៅបញ្ជរបង់​ថ្លៃ​សេវា​​ប្រើ​ប្រាស់​ផ្លូវ​មួយ​នៅ​លើ​ផ្លូវ​ជាតិ​មួយ​នេះ​អស់​រយៈ​ពេល​​បីម៉ោង​កាលពី​ដើម​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ​២០០០​ និង​បាន​រាប់​ចំនួន​រថយន្ត​ឆ្លង​​កាត់​​ ជា​ហេតុ​នាំ​ឲ្យ​លោក​មាន​លទ្ធភាព​ប៉ាន់​ស្មានបាន​ថា ប្រតិ​បត្តិ​​ការ​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​​ AZ Distribution Co. នៅ​បញ្ជរ​បង់​ប្រាក់​ថ្លៃ​ប្រើ​ប្រាស់​ផ្លូវ​ទាំង​នោះ​ទទួល​​​​បាន​ប្រាក់​ចំណូល​៧៨​លាន​ដុល្លារ​កាល​ពីឆ្នាំ​នោះ​។ លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា “សំណួរ​គឺ​ថា តើ​មូល​ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​មិន​​មាន​ការ​ដេញ​ថ្លៃ​? មិន​មាន​កិច្ច​សន្យា​ជា​សាធារណៈ​ទេ​។ ខ្ញុំ​គិត​ថា សាធារណជន​ចង់​ដឹង​ថា តើ​ប្រាក់​ទាំង​នោះ​ត្រូវ​បាន​គេ​យកទៅ​ណា”​។

លោក​ សុន ឆ័យ មាន​ប្រសាសន៍​បន្ថែម​ទៀត​​​ថា​ “យុទ្ធនាការ​នេះ​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រជា​ជន​អាមេរិក​ដឹង​ថា ប្រាក់​របស់​ពួកគេ​ត្រូវ​បាន​ប្រើ​​ប្រាស់​សម្រា​ប់អំពើ​ពុក​រលួយ”​។ គួរ​បញ្ជាក់​ថា ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​របស់​លោក សុន ឆ័យ បាន​អំពាវ​នាវ​ឲ្យ​មាន​ការ​កាត់​ជំនួយ​សម្រាប់​រដ្ឋាភិបាល​របស់​គណបក្ស​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា​តាំង​ពី​​ព្រឹត្តិការណ៍​បោះ​ឆ្នោត​ជ្រើស​តាំង​តំណាង​រាស្ត្រ​ដ៏ចម្រូង​ចម្រាស​កាលពី​ខែ​កក្កដា ឆ្នាំមុន​។

លោក ផេង សុ​វិជ្ជា​​ណូ ​​អ​គ្គ​នា​​​យក​​​រង​នៃ​​​​​អគ្គ​នា​​​យក​ដ្ឋាន​​​សាធា​​រណ​​​កា​រ​​​​​​របស់​​ក្រសួ​ង​​សា​​ធារ​​​ណ​កា​រ​និង​​​ដឹក​​​ជ​ញ្ជូ​ន​​​បា​ន​​​បដិ​សេធ​​​មិ​នធ្វើ​​​អត្ថា​​​ធិ​ប្បាយ​​​អំ​​ពី​ផ្លូ​វ​នេះ​។

លោក​​ ​ផៃ ​ស៊ី​ផាន ​​អ្នក​នាំ​​ពាក្យ​​ទីស្តីតី​ការគ​ណៈរដ្ឋ​​មន្ត្រី​ ​ដែល​​លោក សុខ ​អា​​​ន ​​ជា​​ប្រ​ធា​ន​ ​បា​ន​​​បដិ​សេធ​​​ចំ​ពោះ​កា​រ​​​អះ​​អា​ង​​​ថា​ លោក​ឧ​ប​នា​​​យក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​​​មា​ន​​ការ​​​ចាប់​​​អា​​រម្មណ៍​​​ចំ​ពោះបញ្ជរបង់​ប្រាក់​ប្រើ​ប្រាស់​​ផ្លូ​វ​​ឯក​ជ​ន​។

លោក ស៊ីផា​ន ​​ឲ្យ​ដឹង​ថា “ខ្ញុំគិត​​ថាវា​​​​​នៅ​​​តែ​​​​ជារបស់​លោក​​ ​អុឹង ​ប៊ុន​​ហូ​វ ​​ដដែល​”។ ​រហូ​ត​​​​​ដល់​​ពេល​​នេះ លោក ​​អុឹង ប៊ុន​​ហូវ ​​​ជា​​​​រដ្ឋ​លេខាធិ​កា​រ​​ក្រសួ​ង​​សា​​ធា​រ​ណ​កា​រ​​​និ​ង​ដឹក​ជញ្ជូ​ន​។

លោក​ ស៊ីផា​ន ​​បា​ន​មា​ន​​ប្រ​សាស​​ន៍​​កា​​​​រ​ពា​រ​​ផង​ដែរ​​​អំពី​កា​រ​​ខ្វះ​​​​ដំ​ណើរ​​​ការ​​ដេញ​ថ្លៃ​​​ជា​​​សាធា​រណ​ៈ​​មួ​យ​​សម្រាប់​ផ្លូ​វ​នេះ។ លោក ស៊ី​ផា​ន ​បា​ន​ពន្យល់​​ថា “​​នៅ​​​ពេល​​​​​នោះ ​​យើង​បា​ន​​​ស្នើ​​ឲ្យ​​ក្រុម​​ហ៊ុន​​​មួ​យ​ចំនួ​ន​ ​​ហើយ​​​គ្មាន​​ក្រុម​​​ហ៊ុន​ណា​ស្ម័គ្រ​​​ចិត្ត​​​ដេញ​​ថ្លៃ​​​ទេ​ ​​ដូច្នេះ​​​​​​ដំណើរ​​កា​រ​​​នេះត្រូ​វ​​​បា​ន​​សម្រេច​នៅ​​​​ក្នុ​ង​​​ក្រសួ​ង​ហិរញ្ញវត្ថុ​”។

​​លោក ​ងី  តា​​​យី ​​​រដ្ឋ​លេខាធិ​កា​រ​​​ក្រសួ​ង​​ហិរញ្ញ​​វត្ថុ​​​​បា​នមា​ន​​ប្រ​សាសន៍​ថា លោក​​មិ​ន​​​​ដឹង​​​អំ​ពី​​បញ្ហា​​នេះ​ទេ​។

លោក ​​ចន្ថា ​​បា​ន​​​លើក​ឡើង​កា​ល​​ពី​ម្សិល​មិញ​ថា ​​លោក​បា​ន​សរសេរលិខិត​​​លើក​​​ឡើង​​​​​អំ​ពី​កា​រ​​​យល់​​​ដឹង​​​អំ​ពី​ “ ​​ឯក​​​ជ​ន​​ភា​​វូ​នី​យ​​​កម្ម​” ផ្លូ​វ​​​ថ្នល់​។ លោក​​​​បា​ន​​មា​ន​​ប្រ​សាស​​ន៍​ថា ​​ជំ​ហា​ន​បន្ទាប់​​​របស់​លោក​ ​​នឹ​ង​​​​ត្រូ​វ​​សរ​សេរ​​​​ទៅ​​សភា​​​​អា​មេរិ​ក​​​ “ ​​ដើម្បី​​​​ដាស់​​តឿ​ន​​សមា​​ជិក​សភា​​អា​​មេរិ​ក​​ឲ្យ​ដឹង​​​អំ​ពី​​​បញ្ហា​​​នេះ​​​”។

លោក ស៊ាន ​ម៉ា​ក់​​ឃី​ន​តុស (Sean  Mclntosh) អ្នក​នាំ​​ពាក្យ​​​របស់​ស្ថាន​​​ទូត​អា​មេរិក​ ​បា​ន​លើក​​ឡើង​​ក្នុ​ង​អុី​មែល​​មួ​យ​​​ថា ​​អា​មេរិក​​​យក​​ចិត្ត​​​ទុក​ដាក់​​​យ៉ាង​​​ខ្លាំ​ង​​​​ចំពោះឋានៈ​​នៃ​​​ជំ​នួ​យ​​​​របស់​​ខ្លួ​ន​​ឲ្យ​ដល់​កម្ពុ​ជា​។

លោក​​​​បា​ន​​ឲ្យដឹង​ថា ​“រា​ជ​​រដ្ឋា​​ភិ​បាល​មា​ន​​សិទ្ធិ​​​​និ​ង​កា​រ​​ទទួល​​​ខុស​ត្រូ​វ​តែ​​ឯង​​ដើម្បី​​​ចាត់​​វិ​ធា​ន​កា​រ​ចាំ​​បាច់​​​ក្នុ​ង​ការ​​​ថែ​​រ​ក្សា​​ផ្លូ​​​វ​ជាតិ​លេខ​៤​​​តាំ​ងពី​​​កា​រ​ផ្ទេរ​​​​​ផ្លូ​វ​​​​នេះ​​ពី​សហ​​រដ្ឋ​​​អា​មេរិក​។ ​ប៉ុន្តែ​​​ដោយប្រកាន់​ខ្ជាប់​​​គោល​​​ការណ៍​​​​​​អភិ​​បា​ល​​​កិច្ច​ល្អ​ ​​គួរ​តែបើកចំហ​ឲ្យ​មា​ន​​​​កា​រ​​​ប្រកួ​ត​​ប្រជែង​យក​​កិច្ច​សន្យា ហើយ​កិច្ច​សន្យា​​ទាំ​ង​​នោះ​គួរតែ​​ត្រូ​​វ​​បា​ន​ផ្តល់​ឲ្យ​ ​​ដោ​យ​​ឆ្លង​កាត់​​​​ដំ​ណើរ​​កា​រ​​​ជ្រើស​​រើស​​​​ប្រ​កប​​​ដោ​យ​តម្លា​​​ភាព​​​ ​​ហើយ​​ប្រាក់​ចំ​ណូ​ល​​ដែល​​ប្រ​មូ​ល​​​បា​ន​​ទាំ​ង​អស់​ គួរ​តែ​រឹត​​​បន្តឹង​ ​និ​​ង​មា​ន​​​​គ​ណ​នេយ្យ​​​ភាពជាក់​ស្តែង​”៕ ​សុធា

© 2023, ខេមបូឌា ដេលី. All rights reserved. No part of this article may be reproduced in print, electronically, broadcast, rewritten or redistributed without written permission.

អត្ថបទទាក់ទង

អត្ថបទអានច្រើន

សេចក្ដីរាយការណ៍ពិសេស