ក្រុមអ្នកជំនាញការបានលើកឡើងកាលពីម្សិលមិញថា ប្រតិបត្តិការរឹបអូសភ្លុកដំរីអាហ្វ្រិកនៅខេត្តស្វាយរៀងកាលពីថ្ងៃសុក្រ ដែលជាប្រតិបត្តិការលើកទី២ក្នុងរយៈពេលមួយខែ បន្ទាប់ពីនគរបាលបានស្កាត់រឹបអូសភ្លុកដំរីដ៏ច្រើននៅក្នុងខេត្តសៀមរាប អាចបញ្ជាក់ថា ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងក្លាយជាទីតាំងឆ្លងកាត់ដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់សកម្មភាពរត់ពន្ធភ្លុកដំរីខុសច្បាប់។
ភ្លុកដំរីដែលត្រូវបាននគរបាលរឹបអូសកាលពីថ្ងៃសុក្រ ក៏មានភ្លុកដំរីដែលមានទម្ងន់ជាង២៥០គីឡូក្រាម ដែលត្រូវបានលាក់ទុកនៅក្នុងរថយន្តដឹកទំនិញមួយគ្រឿងបើកសំដៅទៅកាន់ព្រំដែនវៀតណាមផងដែរ។ អ្នកបើកបររថយន្តនោះបានរត់គេចខ្លួនបាត់ ហើយមិនទាន់ចាប់ខ្លួនបាននៅឡើយទេ។
នៅប្រទេសកម្ពុជាមិនមានទីផ្សារសម្រាប់ភ្លុកដំរីទេ។ អង្គការអភិរក្សសត្វព្រៃកម្ពុជា (WWF) បានឲ្យដឹងថា ប្រទេសនេះអាចវិលត្រឡប់ទៅរកភាពដើមជាផ្លូវឆ្លងកាត់សម្រាប់សកម្មភាពដឹកជញ្ជូនភ្លុកដំរីទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសចិន។គួរបញ្ជាក់ថា ប្រទេសកម្ពុជាធ្លាប់ជាផ្លូវឆ្លងកាត់មួយសម្រាប់សកម្មភាពដឹកជញ្ជូនភ្លុកដំរីខុសច្បាប់ផងដែរ។ លោក សៀង ទៀក នាយកប្រចាំប្រទេសអង្គការអភិរក្សសត្វព្រៃបានមានប្រសាសន៍ថា “ នេះគឺជាសញ្ញាដ៏ច្បាស់មួយសម្រាប់បញ្ជាក់ថា ចាំបាច់ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ជាបន្ទាន់ ក្នុងការកំណត់ថា តើសកម្មភាពជួញដូរខុសច្បាប់កំពុងឆ្លងកាត់ប្រទេសកម្ពុជាឬយ៉ាងណា”។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវការវិធានការជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធមួយ និងត្រូវបង្កើតប្រព័ន្ធត្រួតពិនិត្យដ៏តឹងររ៉ឹងមួយ…។ យើងមិនគួរមើលរំលងសកម្មភាពដឹកជញ្ជូនភ្លុកដំរីកាន់តែច្រើនដោយយកប្រទេសកម្ពុជាជាទីតាំងឆ្លងកាត់នោះទេ”។
កម្លាំងកងរាជអាវុធហត្ថខេត្ត្តស្វាយរៀង គ្រាន់តែប្រទះឃើញភ្លុកដំរីទាំងនេះដោយចៃដន្យ បន្ទាប់ពីបានឃាត់រថយន្តដឹកទំនិញមួយគ្រឿងដែលបើកសំដៅទៅព្រំដែនវៀតណាម ដោយសង្ស័យថា ប្រហែលជាមានការរត់ពន្ធឈើគ្រញូង។ ផ្ទុយទៅវិញពួកគេបែរជាប្រទះឃើញភ្លុកដំរីអាហ្វ្រិក៧៧កង់ដែលត្រូវបានលាក់ទុកនៅក្នុងវ៉ាលិស១០ក្នុងរថយន្តនោះ។
លោក ឈាង ម៉ុងហួង ប្រធានខណ្ឌរដ្ឋបាលព្រៃឈើខេត្តនៃក្រសួងរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានឲ្យដឹងថា អាជ្ញាធរនៅក្នុងខេត្តនេះមិនបានស្វែងរកជនរត់ពន្ធភ្លុកដំរីទេ ពីព្រោះពួកគេមិនបានសង្ស័យថា វាជាបញ្ហាទេ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ នេះជាប្រតិបត្តិការរឹបអូសដោយចៃដន្យមួយ ពីព្រោះយើងមិនបានសង្ស័យថា ជនរត់ពន្ធកំពុងធ្វើប្រតិបត្តិការនៅក្នុងតំបន់នេះទេ ប៉ុន្តែ យើងកំពុងសហការជាមួយអង្គការអភិរក្សនានាដើម្បីសិក្សាឲ្យដឹងថា តើភ្លុកដំរីទាំងនេះមកដល់ទីនេះដោយរបៀបណា”។
នៅពេលមន្ត្រីគយនៅអាកាសយានដ្ឋានក្នុងខេត្តសៀមរាបបានចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យជនជាតិវៀមណាមពីរនាក់ដែលកាន់វ៉ាលិសមានភ្លុកដំរីជាច្រើនកង់ បន្ទាប់ពីធ្វើដំណើរមកពីប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងដោយឆ្លងកាត់ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង នោះគឺជាប្រតិបត្តិការរឹបអូសភ្លុកដំរីលើកដំបូងដែលមិនធ្លាប់មាននៅអាកាសយានដ្ឋាននេះឡើយ។
កាលពីឆ្នាំ២០១២ អ្នករត់ពន្ធភ្លុកដំរីបានប៉ុនប៉ងរត់ពន្ធចំនួនប្រាំករណី ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមកដល់អាកាសយានដ្ឋានកម្ពុជាដោយឆ្លងកាត់ប្រទេសថៃ ប៉ុន្តែ ការប៉ុនប៉ងទាំងនេះបានទទួលបរាជ័យ។ មន្ត្រីគយសង្ស័យនៅពេលនោះថា ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនដែលមានផែនការច្បាស់លាស់កំពុងសិក្សាស្ថានភាពនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីស្វែងរកឱកាស និងផ្លូវថ្មីៗសម្រាប់ឆ្លងកាត់ទៅប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសចិន ដែលជាទីផ្សារងងឹតផ្តល់តម្លៃខ្ពស់បំផុតនៅក្នុងពិភពលោក សម្រាប់ភ្លុកដំរី ពោលគឺភ្លុកដំរីអាចលក់បានក្នុងតម្លៃ២.២០០ដុល្លារក្នុងមួយគីឡូក្រាម។
នៅទ្វីបអាហ្វ្រិក មានសកម្មភាពបរបាញ់សត្វលួចលាក់កាន់តែច្រើន។ នៅទីនោះដំរី៣០.០០០ក្បាលត្រូវបានសម្លាប់កាលពីឆ្នាំមុន ដោយសារតែតម្រូវការកើនឡើងនៅលើទីផ្សារអាស៊ី ដែលសត្វត្រូវបានបរបាញ់លួចលាក់ស្ទើរគ្មានសល់។
លោក ខេម វង្ស ប្រធានគម្រោងក្រុមការងារសង្គ្រោះសត្វព្រៃបន្ទាន់របស់អង្គការសម្ពន្ធភាពសត្វព្រៃ (Wildlife Alliance) បានលើកឡើងថា ជាយូរមកហើយដែលប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាប្រទេសសម្រាប់ សកម្មភាពដឹកជញ្ជូនភ្លុកដំរីឆ្លងកាត់ ក៏ប៉ុន្តែ ភ័ស្តុតាងបច្ចុប្បន្នបង្ហាញថា សកម្មភាពរត់ពន្ធឆ្លងដែនចាប់ផ្តើមមានឡើងវិញហើយ។ គួរបញ្ជាក់ថា អង្គការនេះមានកិត្តិនាមដោយសារតែបានកាត់បន្ថយសកម្មភាពជួញដូរភ្លុកដំរី និងសត្វព្រៃខុសច្បាប់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។លោក វង្ស បានមានប្រសាសន៍ដូច្នេះថា “ ខ្ញុំបានឃើញភ្លុកដំរីអាហ្វ្រិកដោយផ្ទាល់ភ្នែករបស់ខ្ញុំកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ហើយខ្ញុំគិតថា ច្បាស់ណាស់ថា វាប្រហែលជាកំពុងក្លាយជាបញ្ហាដ៏ធំមួយ”។
លោក វង្ស បានឲ្យដឹងបន្ថែមទៀតថា ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាសមាជិកក្នុងបណ្តាញសម្ពន្ធភាពសត្វព្រៃនៃសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (Asean Willife Alliance Network) ជាបណ្តាញអនុវត្តច្បាប់កម្រិតតំបន់ ដែលកំពុងធ្វើការយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដើម្បីទប់ស្កាត់រំហូរចូលនៃភ្លុកដំរីអាហ្វ្រិក។លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងធ្វើការយ៉ាងច្រើនលើសកម្មភាពរត់ពន្ធឆ្លងដែន ក៏ប៉ុន្តែ ភាគច្រើនយើងស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់កាលហ្វឹកហាត់នៅអាកាសយានដ្ឋាន និងនៅតាមព្រំដែន។ ក៏ប៉ុន្តែ យើងពិតជានឹងបង្កើនសកម្មភាពរបស់យើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៤នេះ”៕ សុធា