មន្ត្រីមួយរូបនៅអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់រដ្ឋាភិបាលបានឲ្យដឹងកាលពីម្សិលមិញថា មន្ត្រីនៅអង្គភាពនេះត្រូវបានណែនាំយ៉ាងច្បាស់មិនឲ្យស៊ើបអង្កេតករណីចោទប្រកាន់ពីបទប្រព្រឹត្តអំពើស៊ីសំណូកទ្រង់ទ្រាយធំនៅក្នុងក្រសួងសុខាភិបាលទេ ដើម្បីឲ្យអង្គភាពនេះអាចដោះស្រាយរឿងក្តីនេះនៅក្រៅតុលាការបាន។
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ លោក ឱម យិុនទៀង ប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយបានប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានថា លោកនឹងមិនបន្តចាត់ការករណីចោទប្រកាន់អតីតមន្ត្រីសុខាភិបាលដែលត្រូវបានបញ្ជាក់ដោយអង្គការមូលនិធិសាកលដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងជំងឺអេដស៍ របេង និងជំងឺគ្រុនចាញ់(Global Fund to Fight AIDS, Tuberculosis and Malaria) នៅក្នុងគម្រោងរយៈពេលច្រើនឆ្នាំមួយ។ គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងគម្រោងនោះមន្ត្រីទាំងនោះត្រូវបានចោទប្រកាន់ថា បានយកប្រាក់សំណូកសរុបរួមគ្នាចំនួន៤៥០.០០០ដុល្លារ ពីក្រុមហ៊ុនផ្គត់ផ្គង់មុងពហុជាតិចំនួនពីរ។
ទោះបីជាមានរបាយការណ៍លម្អិតដែលអង្គការមូលនិធិសាកលបានចេញផ្សាយកាលពីខែវិច្ឆិកា ដោយមានការបង្ហាញភ័ស្តុតាងបញ្ជាក់ពីអំពើពុករលួយ ដូចជា អីុម៉េលរវាងមន្ត្រីសុខាភិបាល និងតំណាងក្រុមហ៊ុនទាំងនោះក៏ពិតមែន ក៏លោក ឱម យិុនទៀង បានលើកឡើងថា អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយមានភ័ស្តុតាងមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់បន្តដាក់ទោសមន្ត្រីទាំងនោះទេ។
លោកបានលើកឡើងបន្ថែមទៀតថា ការជំរុញរឿងក្តីនេះតាមតុលាការ នឹងមានតែនាំឲ្យការខូចកិត្តិនាមរបស់រដ្ឋាភិបាល និងអង្គការមូលនិធិសាកលប៉ុណ្ណោះ។
កាលពីម្សិលមិញ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់មួយរូបនៅអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ដែលដឹងច្បាស់ពីរឿងក្តីនេះបានឲ្យដឹងថា អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយមិនដែលសូម្បីតែដាក់ចេញនូវប្រតិបត្តិការស៊ើបអង្កេតរបស់ខ្លួនផ្ទាល់ ទៅលើករណីចោទប្រកាន់ទាំងនេះ ដោយសារតែមានបញ្ជាពីលោក ឱម យិុនទៀង។ គួរបញ្ជាក់ថា មន្ត្រីរូបនេះបាននិយាយក្នុងលក្ខខណ្ឌអនាមិក ព្រោះលោកមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យនិយាយជាមួយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទេ។
មន្ត្រីអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរូបនោះបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងទទួលបានបញ្ជាពីថ្នាក់លើមិនឲ្យស៊ើបអង្កេត ពីព្រោះគាត់ [លោក ឱម យិុនទៀង] ចង់ដោះស្រាយបញ្ហានេះនៅក្រៅតុលាការ។ អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយគ្រាន់តែធ្វើកិច្ចសន្យាជាមួយមន្ត្រីទាំងនោះឲ្យសងប្រាក់អង្គការមូលនិធិសាកលវិញ ហើយបញ្ចប់បញ្ហាតែម្តង”។
លោក ឱម យិុនទៀង មិនអាចទំនាក់ទំនងសុំធ្វើអត្ថាធិប្បាយបានទេ។ ចំណែកឯលោក កែវ រ៉េមី អ្នកនាំពាក្យអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ បានបដិសេធមិនអត្ថាធិប្បាយទេ។ លោក ឱម យិុនទៀង មិនដែលបានពន្យល់ពីមូលហេតុដែលអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយមានភ័ស្តុតាងមិនគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការជំរុញរឿងក្តីនេះទៅតុលាការទេ ឬក៏ពន្យល់ថា តើលោកយល់យ៉ាងដូចម្តេចអំពីភ័ស្តុតាងដែលអង្គភាពនេះទទួលបានពីរបាយការណ៍៨៤ទំព័ររបស់អង្គការមូលនិធិសាកល និងឧបសម័្ពន្ធដែលមាន១៣៤ទំព័ររបស់អង្គការនេះ។
មន្ត្រីដែលត្រូវបានបញ្ជាក់ច្បាស់ជាងគេ និងមានតំណែងខ្ពស់បំផុត នៅក្នុងរបាយការណ៍នោះគឺលោក ឌួង សុជាតិ អតីតនាយកមជ្ឈមណ្ឌលជាតិជំងឺគ្រុនចាញ់។ មុនពេលចូលនិវត្តកាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១១ របាយការណ៍នេះបញ្ជាក់ថា មន្ត្រីរូបនេះទទួលប្រាក់សំណូកចំនួន៣៥១.០០០ដុល្លារពីក្រុមហ៊ុនផ្គត់ផ្គង់មុង ដោយណែនាំឲ្យក្រុមហ៊ុនទាំងនោះផ្ទេរប្រាក់ចូលទៅក្នុងគណនីធនាគាររបស់អ្នកប្រឹក្សាយោបល់មួយរូប ដែលមិនមានពិតប្រាកដ។ របាយការណ៍ដែលក៏បានដាក់បញ្ចូលនូវអីុម៉េលរបស់លោក សុជាតិ ដែលបានផ្តល់សេចក្តីណែនាំចាំបាច់ទាក់ទងនឹងការផ្តល់ប្រាក់សំណូកទាំងនេះ។
ប៉ុន្មានថ្ងៃបន្ទាប់ពីរបាយការណ៍នេះត្រូវបានចេញផ្សាយ លោក ជាម យៀប បានអះអាងថា អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ នឹងស៊ើបអង្កេតករណីចោទប្រកាន់ទាំងនេះ ហើយតុលាការត្រូវតែផ្តន្ទាទោសជនដែលប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយទាំងនេះ។
លោក ជាម យៀប បានមានប្រសាសន៍កាលពីពេលនោះថា “ចាំបាច់ត្រូវមានការស៊ើបអង្កេត និងបញ្ជូនសំណុំរឿងនេះទៅតុលាការ ទោះបីជាមន្ត្រីពុករលួយទាំងនោះនៅកាន់តំណែង ឬក៏លាលែងពីតំណែងក៏ដោយ…។ មន្ត្រីទាំងនោះត្រូវតែប្រឈមនឹងការផ្តន្ទាទោសពីបទអំពើពុករលួយ”។
កាលពីម្សិលមិញ លោក ជាម យៀប បានបង្វែរការសួរសំណួរទៅនឹងសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់លោក ឱម យិុនទៀង។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំគិតថា អង្គ ភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយគឺជាស្ថាប័នឯករាជ្យមួយ ដូច្នេះវាគឺជាសិទ្ធិរបស់គាត់ក្នុងការសម្រេចចិត្ត។ ខ្ញុំជឿថា អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយមានមូលហេតុសម្រាប់ការគាំទ្រមិនឲ្យមានការបញ្ជូនសំណុំរឿងនេះទៅតុលាការ ហើយខ្ញុំគ្មានសិទ្ធិនិយាយអំពីរឿងនេះទេ”។
លោក ជាម យៀប តំណាងរាស្ត្រជាន់ខ្ពស់មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានឥទ្ធិពលក្នុងការជំរុញច្បាប់ដែលបានបង្កើតអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយកាលពីដើមឆ្នាំ២០១០។
ខណៈម្ចាស់ជំនួយបរទេសដែលបានអំពាវនាវឲ្យមានច្បាប់នេះជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមកហើយនោះ បានសាទរការអនុម័តច្បាប់នេះ ច្បាប់នេះក៏កំពុងរងការរិះគន់ដោយសារតែមិនបានជំរុញឲ្យមន្ត្រីសាធារណៈប្រកាសទ្រព្យរបស់ខ្លួនឲ្យសាធារណជនបានដឹងជាសាធារណៈ និងមិនបានធានាឲ្យមានការការពារអ្នកផ្តល់ព័ត៌មានពីអំពើពុករលួយ។ មជ្ឈដ្ឋាននានាក៏បានរិះគន់លោក ឱម យិុនទៀង ដែលមានទំនាក់ទំនងនយោបាយជិតស្និទ្ធជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែនផងដែរ។
កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ បន្ទាប់ពីលោក ឱម យុិនទៀង បានលើកឡើងថា មន្ត្រីសុខាភិបាលដែលជាប់បទចោទប្រកាន់មិនត្រូវបានផ្តន្ទាទោសទេជាហេតុនាំឲ្យគណបក្សជាតិនិយមដែលមាននិន្នាការប្រឆាំង ចោទប្រកាន់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយភ្លាមៗថា មិនបានអនុវត្តតាមខ្លឹមសារច្បាប់របស់ខ្លួនទេ។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ គណបក្សនេះបានលើកឡើងថា ច្បាប់ប្រឆាំងអំពើពុករលួយគ្រាន់តែផ្តល់អំណាចឲ្យអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ សម្រាប់ស៊ើបអង្កេតករណីណាមួយ មិនមែនគ្រប់គ្រងទង្វើផ្លូវច្បាប់របស់អង្គភាពនេះទេ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះលើកឡើងថា ផ្តន្ទាទោសឬមិនផ្តន្ទាទោសគឺជាសេចក្តីសម្រេចចិត្តយ៉ាងហ្មត់ចត់ពីតុលាការ។
មាត្រាដែលត្រូវបានដកស្រង់នេះចែងថា “នៅពេលបញ្ចប់ប្រតិបត្តិការស៊ើបអង្កេតនីមួយៗ អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយគួរតែបញ្ជូនអង្គហេតុពិតទាំងអស់ទៅព្រះរាជអាជ្ញាសម្រាប់អនុវត្តចំណាត់ការបន្ថែមទៀត ឲ្យស្របតាមបញ្ញត្តិនៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ”។ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនគណបក្សជាតិនិយមបានអះអាងថា លោក ឱម យុិនទៀង បានប្រព្រឹត្តហួសពីភារកិច្ចរបស់ខ្លួន។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះមានខ្លឹមសារថា “ច្បាប់គឺច្បាប់ និងគ្មានច្បាប់លើកលែងទោសចំពោះជនល្មើសទេ។ មិនគួរដោះលែងចោរទេ ពីព្រោះពួកគេលួចរបស់របរពីម្ចាស់”។ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែល គណបក្សជាតិនិយម អំពាវនាវឲ្យអង្គការមូលនិធិសាកលបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅព្រះរាជអាជ្ញាដើម្បីស៊ើបអង្កេត នេះបើយោងតាមក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។
មន្ត្រីអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ដែលបាននិយាយក្នុងក្របខណ្ឌអនាមិកនោះ បានឲ្យដឹងបន្ថែមទៀតថា រឿងក្តីនេះមិនត្រូវបានបញ្ជូនទៅណាទេ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងគ្មានផែនការបញ្ជូនរឿងក្តីនេះទៅតុលាការទេ ពីព្រោះយើងគ្មានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់”។ អង្គការមូលនិធិសាកលបានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយឡើយ៕សុធា