ការហែក្បួនដោយមិនបានប្រកាសជាមុនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីម្សិលមិញ ត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីជំនួសការជួបជុំជាសាធារណៈមួយដែលគណបក្សប្រឆាំងបានគ្រោងធ្វើឡើង ប៉ុន្តែ ត្រូវរដ្ឋាភិបាលហាមឃាត់។ការហែក្បួនដែលមានអ្នកគាំទ្រចូលរួមប្រហែល១.០០០នាក់នេះត្រូវបានដឹកនាំដោយលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ពីកន្លែងធ្វើពិធីមួយនៅសួនមុខវត្តបទុមទៅកាន់ទីស្នាក់ការកណ្តាលរបស់ខ្លួននៅក្នុងខណ្ឌមានជ័យ។
ព្រឹត្តិការណ៍នេះ គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ហែក្បួនដំបូងរបស់គណបក្សប្រឆាំង ចាប់តាំងពីរដ្ឋាភិបាលបានប្រើហិង្សាដើម្បីបោសសម្អាតក្រុមអ្នកតវ៉ាពីទីលានប្រជាធិបតេ្យកាលពីខែមករា ហើយបន្ទាប់មកបានចេញបម្រាមហាមមិនឲ្យមានការជួបជុំជាសាធារណៈនោះ។ ការហែក្បួននេះត្រូវបានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីពិធីរំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ធរយៈពេល៩០នាទីដល់មនុស្ស១៦នាក់ដែលបានបាត់បង់ជីវិតនៅក្នុងការវាយប្រហារដោយគ្រាប់បែកទៅលើការតវ៉ារបស់គណបក្សប្រឆាំងដែលដឹកនាំដោយលោក សម រង្ស៊ី កាលពីខែមីនា ឆ្នាំ១៩៩៧ ។
លោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា បានទៅដល់សួនមុខវត្តបទុមជាកន្លែងដែលកើតមានការវាយប្រហារដោយគ្រាប់បែកនៅម៉ោងប្រហែល៩និង៤៥នាទីព្រឹក។ មេដឹកនាំទាំងពីរនេះបន្ទាប់មកបានចូលរួមក្នុងពិធីដែលមានរយៈពេលដ៏ខ្លីដោយមានការនិមន្តព្រះសង្ឃប្រហែល៤០អង្គបង្សុកូល។
បន្ទាប់ពីចូលរួមនៅក្នុងពិធីរំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ធនេះ លោក កឹម សុខា បានប្រាប់អ្នកចូលរួមយ៉ាងច្រើនថា អ្នកដែលបានបាត់បង់ដោយការគប់គ្រាប់បែក និងនៅតែបន្តជាកម្លាំងចិត្តសម្រាប់គណបក្សប្រឆាំង។
លោក កឹម សុខា បានមានប្រសាសន៍ថា “ពួកគាត់បានបន្សល់ទុកឲ្យយើងនូវកម្លាំងចិត្តដ៏រឹងមាំដើម្បីបន្តការតវ៉ាដោយសន្តិវិធីនៅ ក្នុងការប្រឆាំងជនផ្តាច់ការដែលបាញ់សម្លាប់ពលរដ្ឋរបស់យើង។ យើងជឿជាក់ថា ថ្ងៃណាមួយឃាតករដែលសម្លាប់បាតុកររបស់ យើងនឹងត្រូវបានចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ”។
លោក សម រង្ស៊ី បានលើកឡើងថា ជនប្រព្រឹត្តបទល្មើសនៅក្នុងការគប់គ្រាប់បែកដែលនៅតែមានសេរីភាព គឺជាបញ្ហាមួយឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញពីភាពអយុត្តិធម៌ ដែលកើតមានច្រើននៅក្នុងប្រព័ន្ធច្បាប់របស់ប្រទេសកម្ពុជា។ លោកក៏បានយកឱកាសនេះរិះគន់អំពីនិទណ្ឌភាពដែលត្រូវបានផ្តល់ទៅឲ្យជនដែលលោកបានលើកឡើងថា មានអំណាច ឬក៏បានចូលដៃជាមួយខ្មែរក្រហមផងដែរ។
លោក សម រង្ស៊ី បានចាត់ទុកលោក ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសជាឧក្រិដ្ឋ ជនម្នាក់ក្នុងចំណោមឧក្រិដ្ឋជនមួយចំនួនដែលលោកបានលើកឡើងថា ឥឡូវត្រូវបានការពារមិនឲ្យផ្តល់ភ័ស្តុតាងនៅចំពោះមុខតុលាការខ្មែរក្រហម។
លោកបានមានប្រសាសន៍ដោយសំដៅទៅលើលោក ហោ ណាំហុង ដែលបានបដិសេធយ៉ាងដាច់អហង្ការចំពោះការចោទប្រកាន់ដែលចោទថា លោកបានចូលដៃជាមួយឆ្មាំគុក ខណៈលោកត្រូវ ប៉ុល ពត ចាប់ដាក់ គុកថា “ នៅក្នុងប្រទេសផ្សេងៗ នៅពេលតុលាការកោះហៅយើង ហើយយើងមិនទៅបង្ហាញខ្លួន យើងនឹងត្រូវចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ។ ប៉ុន្តែ នៅក្នុងប្រទេសរបស់យើង គាត់មិនបានទៅបង្ហាញខ្លួនដោយសារតែចៅហ្វាយរបស់គាត់ការពារគាត់”។ លោក សម រង្ស៊ី ក៏បានលើកឡើងពីលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី គាត ឈន់ ដែលមិនបានបង្ហាញខ្លួននៅសាលាក្តីខ្មែរក្រហមពេលកោះហៅផងដែរ។
លោក ហោ ណាំហុង និងលោក គាត ឈន់ ដែលបានចុះចូលជាមួយរដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញពីចលនាតស៊ូខ្មែរក្រហមកាលពីឆ្នាំ១៩៨៤ គឺជាអ្នកដែលស្ថិតនៅក្នុងចំណោមសមាជិកជាន់ខ្ពស់ទាំង៦រូបមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលមិនគោរពតាមដីកាកោះរបស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហម ដើម្បីឲ្យមកផ្តល់ភ័ស្តុតាងដល់ចៅក្រមសើុបអង្កេតកាលពីឆ្នាំ២០០៩។
លោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា បន្ទាប់មកបានចាប់ផ្តើមដឹកនាំអ្នកចូលរួមទាំងអស់ហែក្បួនតាមមហាវិថីសុធារស។ លោក សម រង្ស៊ី បានប្រកាសមុនពេលនោះថា សមាជប្រជាពលរដ្ឋនៅពេលរសៀលដែលដំបូងឡើយគ្រោងធ្វើនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ហើយក្រោយមកប្តូរមកធ្វើនៅសួនមុខវត្តបទុម បន្ទាប់ពីពិធីរំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ធ នោះបានហែក្បួនទៅកាន់ទីស្នាក់ការកណ្តាល របស់ខ្លួននៅក្នុងខណ្ឌមានជ័យ។
ដោយធ្វើការហែក្បួនតាមបណ្តោយមហាវិថី ព្រះនរោត្តម រួចបន្តទៅកាន់ផ្លូវជាតិលេខ២ អ្នកគាំទ្រប្រមាណ១.០០០នាក់បានស្រែកម្តងទៀតនូវពាក្យថា “ ហ៊ុន សែន អើយចុះចេញទៅ” ជាពាក្យដែលត្រូវបានស្រែកម្តងហើយម្តងទៀតនៅក្នុងការហែក្បួនរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មុនពេលការបង្ក្រាបដ៏ហិង្សាកាលពីខែមករា។
នៅពេលទៅដល់ទីស្នាក់ការកណ្តាលរបស់គណបក្សខ្លួននៅសង្កាត់ចាក់អង្រែលើក្រោយថ្ងៃត្រង់ អ្នកតវ៉ារបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានធ្វើឲ្យចំណែកផ្លូវផ្នែកខាងជើងត្រូវកកស្ទះ។ លោក សម រង្ស៊ី បានប្រកាសជំទាស់ទៅនឹងបម្រាមហាមមិនឲ្យមានការជួបជុំទាក់ទិននឹងរឿងនយោបាយនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យដែលបានបង្ខំឲ្យគណបក្សត្រូវប្តូរទិសដៅនៃការជួបជុំរបស់ខ្លួននៅទីស្នាក់ការឯកជនរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិវិញនោះ។
លោក សម រង្ស៊ី ដែលរិះគន់ច្បាប់អាជ្ញាសិកចេញដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកាលពីខែមករាថា “ ឥឡូវនេះ ទីលានប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានគេហៅថា ជាទីលាន ដែលមានការហាមឃាត់”។
បន្ទាប់ពីការថ្លែងសុន្ទរកថាដ៏យូររបស់លោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ច្រកទ្វារទីស្នាក់ការត្រូវបានបើករយៈពេលកន្លះម៉ោង សម្រាប់អ្នកគំាទ្រដែលត្រូវបានអញ្ជើញឲ្យមកចូលរួមនៅក្នុង “ ពិធីជួបជុំគ្នា” តាមការគ្រោងទុក។អំឡុងពេលសមាជប្រជាពលរដ្ឋលោក គ្រីស្ទីន មីលណេ (Christine Milne) ជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា និងជាមេដឹកនាំគណ
បក្សបៃតង (Greens Party) ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលីបានហៅទូរស័ព្ទមកកន្លែងសមាជ ពលរដ្ឋលើកទី២នេះ ហើយបាន អបអរសាទរចំពោះការរៀបចំពិធីជួបជុំដែលមានអ្នកចូលរួមយ៉ាងច្រើនលើកទី១របស់គណបក្សប្រឆាំងចាប់តាំងពីខែមករាមក។
លោក កឹម សុខា បានសូមឲ្យអ្នកចូលរួមទាំងអស់លើកដៃ ប្រសិនបើពួកគាត់គាំទ្រជំហរផ្សេងៗទៀតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលរួមមានការទាមទារឲ្យមានការបោះឆ្នោតសាជាថ្មីម្តងទៀត មុនអាណត្តិ របស់រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នត្រូវបានបញ្ចប់។ លោកបានប្រកាសយ៉ាងរីករាយថា អ្នកចូលរួមទាំងអស់បានគាំទ្រគោលនយោបាយរបស់ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ “ មួយរយភាគរយ”។
ក្រោយមកទៀត លោក ហូរ វ៉ាន់ សមាជិក សភាជាប់ឆ្នោតមកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានចេញមកធ្វើបទបង្ហាញពី “សមាជប្រជាពលរដ្ឋលើកទី២” ដែលមានបីទំព័រ”។
ដោយលើកឡើងម្តងទៀតពីគោលនយោបាយសំខាន់របស់គណបក្សប្រឆាំងចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតឆ្នាំមុនមក គោលនយោបាយ ទាំងនេះនៅតែបង្ហាញពីគោលជំហររបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលមិនព្រមទទួលយកអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា ដរាបណាគ្មានការសើុបអង្កេតឯករាជ្យលើការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដា ឆ្នាំមុន ឬក៏គ្មានការបោះឆ្នោតជាថ្មីឡើងវិញនោះ។
ជំហររបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏អំពាវនាវឲ្យមានការដោះលែង “អ្នកទោសមនសិការ”ទាំងអស់ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ ទាមទារឲ្យមានការដំឡើងប្រាក់ខែគោល១៦០ដុល្លារដល់កម្មកររោងចក្រកាត់ដេរ ទាមទារឲ្យមានការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីជនអន្តោប្រវេសន៍ និងទាមទារឲ្យមានការបង្កើតគណៈកម្មការមួយដើម្បីត្រួតពិនិត្យការវាស់វែងព្រំដែនអន្តរជាតិរបស់ប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ៕ ស៊ុយឈាង