ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) បានលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍ថ្មីរបស់ខ្លួនថា បន្ទាប់ពីស្ថិតក្នុងភាពចលាចលផ្នែកនយោបាយ និងវិស័យកាត់ដេរអស់រយៈពេលមួយឆ្នាំកន្លងមកនេះ កម្ពុជានឹងសម្រេចបានអត្រាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចទាបជាងមុន សម្រាប់ឆ្នាំនេះ។
ក៏ប៉ុន្តែ ម្ចាស់រោងចក្រដែលមានផែនការបង្កើតការងារមានតម្លៃបន្ថែមខ្ពស់បានលើកឡើងថា កត្តារាំងស្ទះធំបំផុតចំពោះកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជាគឺកង្វះកម្មករជំនាញ។ ម្ចាស់រោងចក្រនៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ បានលើកឡើងថា អស្ថិរភាពនយោបាយក្រោយព្រឹត្តិការណ៍បោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រកាលពីខែកក្កដា និងសកម្មភាពកូដកម្មទូទាំងប្រទេសក្នុងវិស័យកាត់ដេរមិនបានបង្កផលប៉ះពាល់ខ្លាំងទៅលើអាជីវកម្មទេ។
ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងពេលដែលវិស័យឧស្សាហកម្មក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកំពុងតែខិតខំធ្វើពិពិតកម្មបន្ថែមលើរោងចក្រកាត់ដេរ កង្វះកម្មករមានសមត្ថភាពយ៉ាងច្រើនគឺជាឧបសគ្គដ៏ធំមួយ។
លោក យ៉ាស៊ុយុគិ អីុនូអិ (Yasuyuki Inoue) អនុប្រធានក្រុមហ៊ុន ម៉ាញបៀ (ខេមបូឌា) ខូ អិលធីឌី [Minebea (Cambodia) Co., Ltd.] បានលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុនជាច្រើនកំពុងបោះទុនវិនិយោគក្នុងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដោយសារតែសេដ្ឋកិច្ចនេះមានថ្លៃដើមពលកម្មទាប ក៏ប៉ុន្តែ ក្រុមហ៊ុនទាំងអស់ប្រឈមនឹងបញ្ហាលំបាកក្នុងការស្វែងរកកម្មករជំនាញ។ ក្រុមហ៊ុនរបស់លោកត្រូវការកម្មករ៤.០០០នាក់ដើម្បីផលិតគ្រឿងម៉ាស៊ីន និងគ្រឿងអេឡិចត្រូនិក។
លោក អីុនូអិ ដែលជាជនជាតិជប៉ុនមួយរូបនោះបានមានប្រសាសន៍ថា “ថ្លៃដើមនៅប្រទេសថៃ ខ្ពស់ណាស់ ដូច្នេះ យើងមិនអាចពង្រីកអាជីវកម្មរបស់យើងនៅទីនោះបានទៀតទេ ហើយថ្លៃដើមនៅប្រទេសចិនក៏ដូចគ្នាដែរ។ មានប្រទេសណាផ្សេងដែលយើងអាចលៃលកហិរញ្ញវត្ថុបានសម្រាប់ការពង្រីកអាជីវកម្មបានទេ ដូច្នេះ យើងក៏មកទីនេះ”។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “ការងារដែលយើងធ្វើនៅទីនេះមានភាពអំណោយផលផ្នែកបច្ចេកទេស ក៏ប៉ុន្តែ ការជ្រើសរើសកម្មករជាបញ្ហាប្រឈមដ៏ធំមួយ”។
អ្នកស្រី សារ៉ាន់ សុផា ប្រធានផ្នែកសេវាកម្មអតិថិជន នៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសភ្នំពេញ បានលើកឡើងថា ភាពចលាចលក្នុងវិស័យកាត់ដេរមានផលប៉ះពាល់បន្តិចបន្តួចទៅលើរោងចក្រមានតម្លៃខ្ពស់ដែលមិនស្ថិតនៅក្នុងវិស័យកាត់ដេរ ពីព្រោះនៅរោងចក្រទាំងនោះសហជីពមិនទាន់មានកម្លាំងរឹងមាំ។
អ្នកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “បញ្ហានៅក្នុងវិស័យកាត់ដេរត្រូវបានបង្កឡើងដោយសហជីពនៅក្នុងរោងចក្រ។ បញ្ហាចលាចលផ្នែកនយោបាយ និងវិស័យកាត់ដេរមិនមានផលប៉ះពាល់ជាក់ស្តែងលើទំហំវិនិយោគ និងប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសទេ”។
លោក ហ៊ីរ៉ូស៊ិ ស៊ូហ្សូ៊គិ (Hiroshi Suzuki) ប្រធានសេដ្ឋវិទូនៅវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវធុរៈកិច្ចកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថា “ស្ថានភាពនយោបាយមានផលប៉ះពាល់ខ្លះៗដែរទៅលើសេដ្ឋកិច្ច។ ក៏ប៉ុន្តែ ខ្ញុំយល់ឃើញថា ផលប៉ះពាល់មានបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ”។
លោក ស៊ូហ្សុ៊គិ បានបន្ថែមថា រោងចក្រជប៉ុនដែលមានជិត៥០ភាគរយក្នុងចំណោមរោងចក្រទាំងឡាយដែលចុះបញ្ជីនៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ មិនរងផលប៉ះពាល់ដោយសារស្ថានភាពនយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទេ។ លោក ស៊ូហ្ស៊ុនគិ បានមានប្រសាស ន៍ថា “ខ្ញុំរកមិនឃើញភ័ស្តុតាងដែលបញ្ជាក់ថា វិនិយោគជប៉ុនរងផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ដោយសារស្ថានភាពនយោបាយនេះ”។
រដ្ឋាភិបាលបានសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើតម្រូវការចាំបាច់ដែលប្រទេសកម្ពុជាត្រូវធ្វើពិពិតកម្មលើសកម្មភាពនាំចេញរបស់ខ្លួនបន្ថែមលើវិស័យដែលកម្លាំងពលកម្មមានជំនាញតិចតួច និងប្រាក់ឈ្នួលទាប ដូចជារោងចក្រកាត់ដេរជាដើម ដោយដាក់អាទិភាពទៅលើ កម្មវិធីបំពាក់បំប៉នការងារ និងកម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ។ បច្ចុប្បន្ននេះ វិស័យកាត់ដេរចូលរួមចំណែក៨០ភាគរយក្នុងវិស័យនាំចេញរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។
លោក អ៊ុង បូរិន ប្រធានផ្នែកធនធានមនុស្សនៅក្រុមហ៊ុន A Plus Consulting បានលើកឡើងថា បើទោះជាចំនួននិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យក្នុងប្រទេសកម្ពុជានេះ កំពុងតែកើនឡើងយ៉ាងលឿនក៏ដោយ ក៏ជំនាញមិនត្រូវគ្នានឹងតម្រូវការទីផ្សារការងារនៅតែជាបញ្ហាធំដែរ។
លោក អ៊ុង បូរិន បានមានប្រសាសន៍ថា “និស្សិតបរិញ្ញាបត្រមិនអាចឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការរបស់និយោជកទេ។ បាតុកម្មនៅក្នុងវិស័យកាត់ដេរមិនរាំងស្ទះដល់ការវិនិយោគក្នុងវិស័យផ្សេងទៀតទេ។ ក៏ប៉ុន្តែក្តីបារម្ភរបស់ខ្ញុំ គឺគ្មានជំនាញឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការទីផ្សារការងារនៅពេលក្រុមហ៊ុនថ្មីមកបោះទុនក្នុងប្រទេសនេះ”៕ សុធា