27 C
Phnom Penh

ព្រះរាជអាជ្ញា​​ជំរុញឲ្យមានការ​រាប់​បញ្ចូល​ឧក្រិដ្ឋកម្មផ្លូវ​ភេទ​​នៅក្នុង​សំណុំ​រឿង​០០៤​​​ដែល​​រដ្ឋា​ភិបាល​ជំទាស់

ដោយ ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី

បទវិភាគ

សហព្រះរាជអាជ្ញា​​អន្តរជាតិ នៅសាលា​ក្តី​ខ្មែរក្រហមកាល​​ពីម្សិលមិញ ​​បាន​ស្នើ​សហ ចៅ​ក្រមសាក​សួរ​របស់​តុលាការ​​នេះ​​ពិចា រណា​​ ការចោទ​ប្រកាន់​​ពីបទ​រំលោភ​ ការ​រៀប​អាពាហ៍​​​​​​​​ពិពាហ៍​ដោយ​បង្ខំ​ ការ​​​រួមភេទ និង​អំពើ​ហិង្សា​​​​​​​​ផ្អែក​លើ​ជេនឌ័រ ​ក្នុងការ​ស៊ើប​អង្កេតរបស់​​​ពួកគេ​​ទៅ​ក្នុង​សំ​ណុំរឿង​​០០៤​​​​ដែល​ជំទាស់​ដោយរដ្ឋាភិបាល​។

សំណុំរឿងនេះ​ត្រូវបា​នលើក​យក​មក​ពិ​ចារណា​ដោយ​ព្រះ​រាជអាជ្ញា​ក្នុងខែកញ្ញា​ឆ្នាំ​២០០៩ ​​ដែលចោទថា មន្ត្រី​ថ្នាក់​​កណ្តាល​​របស់​​​​​​​​​​​​​ខ្មែរក្រហម ​គឺ តា ទិត្យ តាអាន ​និង អុឹម ជាម  ​​បាន​​គ្រប់​​គ្រង​​​ ឬ​ដឹកនាំ​ការ​កម្ទេច​នៅ​ភាគ​កណ្តាល​​និងភាគ​​​​ពាយព្យ ព្រម​​​ទាំង​ការ​ប្រហារ​​ជីវិត​បង​ប្អូន​ខ្មែរ​ក្រោម និង​​ចាម​មូស្លីម នៅ​ក្នុងខេត្ត​​​ទាំង​អស់​ប្រាំមួយ។

នៅក្នុង​សេចក្តីថ្លែងការណ៍​​ លោក​ នីកូ​ឡាស់គុំ​​ជាន (Nicholas Koumjian) បាន​លើក​​​ឡើងថា លោក​ចង់​ឲ្យមាន​ការ​ស៊ើប​​អង្កេត​​ដើម្បី​រាប់​បញ្ចូល​ “ អំពើហិង្សា​ផ្លូវ​ភេទ ​ឬ​ផ្អែក​លើ​ជេន​ឌ័រ ព្រម​​ទាំង​ការ​​រៀប​អាពាហ៍​ពិពាហ៍​ដោយ​​​បង្ខំ​​​នៅក្នុងស្រុក​សំខាន់ៗ ​ដែល​​​​​​​បច្ចុប្បន្ននេះ​កំពុង​ស្ថិត​ក្រោម​ការ​​​ស៊ើប​​​អង្កេត​ ជា​ផ្នែក​នៃ​សំណុំរឿងនេះ។

លោកបានមាន​ប្រសាសន៍ថា “ការ​ចោទ​ប្រកាន់​​នេះ​​​រាប់​​ទាំងការ​​រៀប​​អាពាហ៍​ពិពាហ៍​​ដោយ​​បង្ខំ​ រួម​​ទាំងការកើតមាន​​ដែល​​ពេល​នោះ​គូស្វាមី​ភរិយា​​ដល់​​ទៅ​៨០គូ ​ត្រូ​វបាន​ឲ្យ​រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍​​នៅ​ក្នុងពិធី​​តែមួយ”។

លោកបានបន្ថែមថា “ ការ​ចោទប្រកាន់​នេះ​ក៏​​​រាប់​បញ្ចូល​​ការ​ចាប់​រំលោភ​ និង​​​អំពើ​ហិង្សា​ផ្លូវ​ភេទ​​​នៅ​ក្រៅ​បរិបទ​​​នៃការ​រៀប​​អាពាហ៍​​ពិពាហ៍​​ដោយ​បង្ខំ​ រាប់​​ទាំង​ការ​កើត​មាន​​​ជា​​ទីដែល​ស្ត្រី​​ត្រូ​វ​បា​ន​ចាប់​រំលោភ​​ មុន​ពេល​សម្លាប់​ និង​​​​​ការ​កើតមាន​​ ដែល​ស្ត្រី​​ដែល​រាយ​ការណ៍​អំ​ពីការ​ចាប់​រំលោភ​ អំឡុង​​របប​ខ្មែរ​ក្រហម​​​ត្រូវបា​ន​ប្រហារ​​ជីវិត​ជាបន្ត​បន្ទាប់​”។

លោកបាន​លើកឡើងថា ភ័ស្តុតាងនេះ​ស្របនឹង​​និយម​ន័យស្តីពី​​​ឧក្រិដ្ឋ​កម្ម​ប្រឆំាង​មនុស្ស​ជាតិ​​ហើយថា សំណើ​មួយ​​សុំ​​កាត់​បន្ថយ​​​​ចំនួន​​ទី​កន្លែងឧក្រិដ្ឋ​កម្ម​​ ​ដែល​​ត្រូវបា​ន​គេ​ពិចារណា​​នោះ​ នឹង​បង្កើន​​ការ​ស៊ើប​​​អង្កេត​​​​​​​ក្នុង​សំណុំរឿង០០៣ និង០០៤។

សំណុំរឿងទាំងពីរនេះ ត្រូវបា​នជំទាស់​ដាច់​ខាត​​ដោយរដ្ឋា​ភិបាល​ ហើយ​ការស៊ើប​​អង្កេត បច្ចុប្បន្នកំពុង​ត្រូវ​ធ្វើ​ឡើងដោយ​​ភាគី​អន្តរជាតិ នៃការិយាល័យ​ចៅក្រម​​សាក​សួរ។

លោក ឡុង បញ្ញា​វុធ មន្ត្រី​ទទួល​បន្ទុក​កម្ម​វិធី​នៅអង្គការ​គំនិតផ្តួច​ផ្តើម​​​យុត្តិធម៌​​អន្តរ​ជាតិ​បានលើកសរសើរ​​​អំពី​សំណើបន្ថែម​​របស់​ព្រះ​រាជអាជ្ញា។ លោកបានមាន​ប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំគិតថា វាជាការល្អ ​​ដែល​​​ជាការ​ល្អ​ផងដែរ​សម្រាប់​ជនរងគ្រោះ​​ដោយ​​អំពើ​​ហិង្សា​​ផ្លូវ​ភេទ​”។

ជនរង​គ្រោះ​ខ្លះ​ក្នុងចំណោម​​ជនរង​គ្រោះ​​​​​​​​ទាំងនោះ ​បាន​ប្រាប់​​​អំពី​ការ​ឈឺ​ចាប់​របស់​ខ្លួន​​​នៅឯ​សវនាការ​របស់​ស្ត្រីក្រៅ​ប្រ​ព័ន្ធ​តុលា​​​ការ​ ​ដែលត្រូវបាន​បង្កើតឡើង​កន្លង​មក​ ​ជា​វិធីមួយ​ដើម្បី​​​ដាក់​សម្ពាធ​តុលាការ​ក្នុង​ការ​​ទទួល​ស្គាល់​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​បែបនេះ។

លោក ឌួង សាវ៉ន ​​ដែល​ដំណើរការ​កម្ម​វិធី​​អំ​ពើ​ហិង្សា​ផ្អែកលើ​ជេនឌ័រ​នៅឯក្រុម​​អ្នក​ច្បាប់​​ការ​​ពារសិទ្ធិ​កម្ពុជា​ បាន​​​លើកឡើងថា លោក​​​បាន​​អំ​ពាវនាវ​ដោយ​ផ្ទាល់​ដល់​លោក  គុំជាន ​​ដែល​​បាន​ជំនួស​​​អតីតព្រះ​​រាជអាជ្ញា​ ​អាន់ឌ្រូ កាឡី (Andrew Cayley )​ កាល​​ពីឆ្នាំ​ទៅ​​ដើម្បី​លើកឡើង​ពីបញ្ហា​នេះ​។

លោក សាវ៉ន ​​បាន​លើកឡើងថា ​“ យើង​គ្មាន​សង្ឃឹម​​ច្រើន​នៅក្នុងតុលាការទេ នោះ​ជា​​មូល​ហេតុ​​ដែល​យើងបើកចំហឲ្យ​ស្ត្រី​​ជជែក​​​”។ លោកបាន​បន្តថា “​​វាជា​​ការ​តស៊ូ​​មតិមួយ​​បែប​​ទៅនឹង​​តុលាការ​ ដែល​​យើងអាច​​​និយាយ​​បានថា ‘ មើលស្ត្រីទាំងនេះ​និយាយ​ ពួកគាត់​ត្រូវការការ​​ទទួល​​យកបាន​​​’ ”៕ ប៊ុននី​

 

© 2023, ខេមបូឌា ដេលី. All rights reserved. No part of this article may be reproduced in print, electronically, broadcast, rewritten or redistributed without written permission.

អត្ថបទទាក់ទង

អត្ថបទអានច្រើន

សេចក្ដីរាយការណ៍ពិសេស