សហជីពប្រហែលជាបរាជ័យក្នុងការធ្វើកូដកម្មដោយការស្នាក់នៅផ្ទះដើម្បីទាម ទារដំឡើងប្រាក់ខែនៅក្រោយថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរកាលពីដើមខែនេះ។ ប៉ុន្តែកូដកម្មទាមទារប្រាក់ឧបត្ថម្ភកំពុងមានសន្ទុះកើនឡើងនៅក្នុងខេត្តស្វាយរៀង ដែលមានកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរប្រហែល២០.០០០នាក់បានតវ៉ានៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសពីរនៅក្រុងបាវិត កាលពីថ្ងៃសៅរ៍។
សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជាដែលមិនសប្បាយចិត្តបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃសុក្រ ស្ដីបន្ទោសកម្មករក៏ដូចជារដ្ឋាភិបាល និងបានជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានចាត់វិធានការមុនពេលការតវ៉ានេះគ្រប់គ្រងលែងបាន។
កូដកម្មនៅក្រុងបាវិតបានចាប់ផ្ដើមធ្វើនៅរោងចក្រចំនួនពីរក្រោយថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ នៅពេលដែលកម្មករមួយចំនួនមានការច្រណែននឹងកម្មករនៅរោងចក្រផ្សេងទៀតនៅតំបន់នោះ ដែលបានទទួលប្រាក់ឧបត្ថម្ភចំនួន៥០ដុល្លារ ចំពោះការមិនចូលរួមធ្វើកូដកម្មក្នុងរយៈពេលបីខែមកនេះ។
ទោះជារោងចក្រភាគច្រើនមិនបានផ្ដល់ប្រាក់ឧបត្ថម្ភដូចគ្នានេះដល់កម្មករក៏ដោយ ក៏កម្មករកាន់តែច្រើនកំពុងតវ៉ាទាមទារប្រាក់ឧបត្ថម្ភនេះដែរ។
កម្មករឈ្មោះ ឌី នៅរោងចក្រ BK ដែលបានចូលរួមធ្វើកូដកម្មកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ និងមិនហា៊នប្រាប់ឈ្មោះពេញ ដោយសារខ្លាចមានការរករឿងពីថៅកែរបស់ខ្លួននោះ បាននិយាយថា “យើងនឹងតវ៉ារហូតដល់រោងចក្រនេះបើកប្រាក់ឧបត្ថម្ភឲ្យយើងចំនួន៥០ដុល្លារ”។
គាត់បាននិយាយថា “ហេតុអ្វីបានជារោងចក្រផ្សេងទៀតបើកប្រាក់ឧបត្ថម្ភឲ្យកម្មកររបស់គេចំនួន៥០ដុល្លារចំពោះការមិនចូលរួមធ្វើកូដកម្ម ឬបាតុកម្ម? យើងមិនបានចូលរួមទេ ដូច្នេះរោងចក្ររបស់យើងត្រូវឲ្យលុយដូចរោងចក្រផ្សេងទៀតដែរ”។
កូដករម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ចាន់ណា បាននិយាយថា រោងចក្រស្មាតតិច ដែលគាត់ធ្វើការនោះមិនបានជំទាស់ទេកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ហើយបានយល់ព្រមបើកប្រាក់ឲ្យគាត់ និងសហការីរបស់គាត់ម្នាក់ៗ៥០ដុល្លារ។
គាត់បាននិយាយថា “រោងចក្រនេះក៏បានសន្យាប្រាប់យើងដែរថា ប្រសិនបើយើងមិនតវ៉ាក្នុងរយៈពេលបីខែទៀត យើងនឹងទទួលបាន២៥ដុល្លារ។ ដូច្នេះ យើងនឹងមិនតវ៉ា ឬធ្វើកូដកម្មទេ ប៉ុន្តែប្រសិនបើកម្មករផ្សេងទៀតតវ៉ា ខ្ញុំនឹងចូលរួមជាមួយពួកគេ”។
លោក ឆេង ឈាន អគ្គលេខាធិការសម្ព័ន្ធសហជីពចលនាកម្ពុជាបានប៉ាន់ប្រមាណថា កម្មករនៅរោងចក្រប្រហែល៨០ភាគរយនៃរោងចក្រប្រហែល៤០នៅក្រុងបាវិត ដែលមានកម្មករសរុបប្រហែល២០.០០០នាក់បានចូលរួមធ្វើកូដកម្មកាលពីថ្ងៃសៅរ៍។
លោក កែវ ហន អធិការរងនគរបាលក្រុងបាវិត បានបញ្ជាក់ពីចំនួនកម្មករធ្វើកូដកម្មនេះ ហើយបានមានប្រសាសន៍ថា អ្នកតវ៉ាមួយចំនួនបានគប់ដុំថ្មបំបែកបង្អួចរោងចក្រឃីងមែកឃើ (Kingmaker) ដើម្បីឲ្យកម្មករនៅខាងក្នុងរោងចក្រនោះចេញមកចូលរួមជាមួយពួកគេ។ លោករំពឹងថា កូដកម្មនេះ នឹងបន្តទៀតនៅថ្ងៃនេះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា “ដោយសារមិនមានដំណោះស្រាយកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ កម្មករនឹងបន្តតវ៉ាទាមទារ៥០ដុល្លារនេះទៀត”។
នៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសមួយដាក់តាមវិបសាយរបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃសុក្រ សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា បានចោទកម្មករថា បានព្យាយាមគំរាមទារលុយ ពីរោងចក្រដែលពួកគេមិនដែលបានសន្យាផ្ដល់ឲ្យ ហើយបានព្រមានថា ក្រៅពីមិនបានទទួលប្រាក់ឧបត្ថម្ភដែលពួកគេចង់បាននេះ រោងចក្រក៏នឹងកាត់ប្រាក់ខែពួកគេផងដែរ ប្រសិនបើពួកគេនៅតែតវ៉ា។ សេចក្ដីប្រកាសនោះបានបន្ទោសយ៉ាងខ្លាំងទៅលើលោក ប៉ាវ ស៊ីណា ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពចលនាកម្ពុជា។
សេចក្ដីប្រកាសនេះក៏បានក្រើនរំឭកអាជ្ញាធរដែរថា ការតវ៉ានេះអាចក្លាយជាហិង្សា និងកាន់តែរាលដាលប្រសិនបើពួកគេមិនបានគ្រប់គ្រងស្ថានភាពនេះភ្លាមៗទេ។
សេចក្ដីប្រកាសនេះលើកឡើងថា “សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា មានការសោកស្ដាយដោយសាររដ្ឋាភិបាល និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានអនុញ្ញាតឲ្យទង្វើខុសច្បាប់នេះកើតឡើង និងមិនចាត់វិធានការទប់ស្កាត់ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា បានមើលឃើញថា ទង្វើនេះបានក្លាយជាហិង្សា ពីព្រោះកូដករបានគប់ដុំថ្មទៅលើរោងចក្រ និងបានគំរាមកម្មករផ្សេងទៀតមិនឲ្យទៅធ្វើការ ព្រមទាំងបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិរោងចក្រ។ កូដកម្មនេះនឹងរាលដាលដល់កន្លែងផ្សេងទៀត ដែលមានរោងចក្រសម្លៀកបំពាក់ និងរោងចក្រស្បែកជើងប្រសិនបើមិនមានការទប់ស្កាត់ទេ។
សេចក្ដីប្រកាសនោះលើកឡើងថា “ការធ្វើមិនដឹងមិឮ និងការអនុញ្ញាតឲ្យសហជីពធ្វើតាមអំពើចិត្តបែបនេះនឹងធ្វើឲ្យវិនិយោគិនបាត់បង់ជំនឿទុកចិត្តលើរដ្ឋាភិបាលចំពោះការការពារសុវត្ថិភាព និងផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់ពួកគេ”។
សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា អះអាងថា កូដកម្មទូទាំងប្រទេសលើកមុន បានធ្វើឲ្យសមាជិករបស់ខ្លួនបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលអស់៤២,២លានដុល្លារ និងបង្កឲ្យមានការខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិគិតជាទឹកប្រាក់អស់១៧,៣លានដុល្លារ។
កូដកម្មទាំងនោះបានចាប់ផ្ដើមដំបូងជាមួយនឹងការតវ៉ាតូចៗដើម្បីទាមទារដំឡើងប្រាក់ខែ និងលក្ខខណ្ឌការងារល្អប្រសើរនៅក្នុងក្រុងបាវិត កាលពីខែវិច្ឆិកា ហើយកូដកម្មទាំងនោះបានចាប់ផ្ដើមរាលដាលបន្តិចម្ដងៗ និងជាចុងក្រោយបានបញ្ចប់ភ្លាមៗកាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមករា នៅពេលដែលកងរាជអាវុធហត្ថបានបាញ់អ្នកតវ៉ានៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញធ្វើឲ្យកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរស្លាប់យ៉ាងតិចប្រាំនាក់ និងរងរបួសជាង៤០នាក់ទៀត។
សហជីពរបស់លោក ប៉ាវ ស៊ីណា បានបដិសេធចំពោះការអះអាងរបស់សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជាដែលថា សហជីពរបស់លោកជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះកូដកម្មនៅក្រុងបាវិតនេះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ការចោទរបស់សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា ដែលថា ខ្ញុំបានញុះញង់កម្មករនោះគឺមិនមានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ទេ ពីព្រោះការទាមទាររបស់កម្មករខុសគ្នាពីការទាមទាររបស់សហជីព។ កម្មករកំពុងទាមទារប្រាក់ឧបត្ថម្ភ៥០ដុល្លារចំពោះការមិនធ្វើកូដកម្ម ឬបាតុកម្ម ប៉ុន្តែសហជីពរបស់យើងកំពុងទាមទារឲ្យមានការដោះលែងកម្មករជាប់ឃុំ និងទាមទារដំឡើងប្រាក់ខែគោលដល់១៦០ដុល្លារ”។
ថ្វីបើមានគោលបំណងខុសគ្នាក៏ដោយ ក៏លោក ប៉ាវ ស៊ីណា បានមានប្រសាសន៍ថា លោកគាំទ្រការធ្វើកូដកម្មនេះដែរ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងគាំទ្រអ្នកតវ៉ាទាំងនេះ ពីព្រោះពួកគេកំពុងទាមទារសិទ្ធិ និងលក្ខខណ្ឌការងារល្អប្រសើរ ដោយសាររោងចក្របានបំពានពួកគេដោយការបណ្ដេញតំណាងពួកគេដែលបានដឹកនាំការតវ៉ា បង្ខំឲ្យកម្មករធ្វើការថែមម៉ោង និងកម្មករពិបាកសុំច្បាប់ឈប់សម្រាកនៅពេលពួកគេឈឺ”។
គេមិនអាចទាក់ទងមន្ទីរការងារខេត្តស្វាយរៀងសុំការបំភ្លឺបានទេ។ ប៉ុន្តែលោក កែវ ហន អធិការរងនគរបាលក្រុងនេះមានប្រសាសន៍ថា នគរបាលកំពុងប្រឹងប្រែងព្យាយាមដោះស្រាយវិវាទនេះ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ពិបាករកដំណោះស្រាយឲ្យកម្មករណាស់ ពីព្រោះពួកគេមិនមានតំណាងមកចរចា”។
លោកបានបន្ថែមថា មន្ត្រីមូលដ្ឋានរៀបចំផែនការសម្របសម្រួលឲ្យមានកិច្ចប្រជុំរវាងកម្មករ និងម្ចាស់រោងចក្រនៅថ្ងៃនេះ។
លោក កែវ ហន បានមានប្រសាសន៍ថា នគរបាលក៏បានកោះហៅតំណាងសហជីពពីររូប គឺលោក ស៊ុន ចិត្ត និងលោក ជា ឧត្តម មកសាកសួរនៅថ្ងៃនេះដែរពាក់ព័ន្ធនឹងពាក្យបណ្ដឹងដែលរោងចក្របានប្ដឹងនៅពេលថ្មីៗនេះ។ សហជីពនេះនិយាយថា ខ្លួននឹងប្រមូលកម្មករប្រហែល៥.០០០នាក់ទៅតវ៉ានៅអធិការដ្ឋាននគរបាលក្រុង៕គឹមហឿន