នគរបាលបាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថា ពួកគេបានចាប់ខ្លួនបុរសអាយុ៣៣ឆ្នាំម្នាក់នៅក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ តាមការចោទប្រកាន់ថា គាត់មានការជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយរណសិរ្សរំដោះជាតិខ្មែរ និងបានរឹបអូសយកសៀវភៅហាមឃាត់រាប់រយក្បាលដែលនិពន្ធដោយស្ថាបនិករណសិរ្សនេះ។
ការចាប់ខ្លួនលោក ហេន ចាន់ នៅក្នុងក្រុងបោ៉យប៉ែតនេះ កើតឡើងមួយខែបន្ទាប់ពីការរកឃើញពិរុទ្ធភាពរបស់បុរស១២នាក់ និងស្ត្រីម្នាក់មកពីក្រុមប្រឆាំងនេះពីបទរៀបចំផែនការផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល ហើយបានផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារចន្លោះពីប្រាំឆ្នាំទៅប្រាំបួនឆ្នាំ។
ឧត្តមសេនីយ៍ឯក គៀត ច័ន្ទថារិទ្ធ អ្នកនាំពាក្យនគរបាលជាតិ បានមានប្រសាសន៍ថា លោក ចាន់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅព្រំដែនពេលប្រើលិខិតឆ្លងដែនក្លែងក្លាយ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “លោក ចាន់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅក្រុងប៉ោយប៉ែតជាមួយឯកសារប្រឆាំងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមួយចំនួន និងបញ្ជីឈ្មោះរចនាសម្ព័ន្ធសមាជិករណសិរ្សរំដោះជាតិខ្មែរ”។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ច័ន្ទថារិទ្ធ បានមានប្រសាសន៍ថា “ឯកសារទាំងនោះជំរុញឲ្យប្រជាពលរដ្ឋប្រឆាំងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងបានញុះញង់ប្រជាជនឲ្យប្រឆាំងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងវៀតណាម”។ លោកបានបន្ថែមថា លោក ចាន់ ត្រូវបានបញ្ជូនមកសាកសួរនៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីព្រឹកម្សិលមិញ និងកំពុងត្រូវឃុំខ្លួននៅក្រសួងមហាផ្ទៃ។
រណសិរ្សរំដោះជាតិខ្មែរត្រូវបានបង្កើតឡើងកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២ ក្នុងនាមជាក្រុមតស៊ូមតិផ្នែកនយោបាយគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលប្រឆាំងនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ បន្ទាប់ពីមានការចាប់ខ្លួនសមាជិកក្រុមនេះជាច្រើននាក់នៅក្នុងប្រទេសថៃ ហើយបញ្ជូនមកចោទប្រកាន់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាលពីខែមីនា ឆ្នាំមុនមក លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានហៅក្រុមនេះជាសាធារណៈថា ជាក្រុមភេរវកម្មដែលបង្កើតឡើងដើម្បីព្យាយាមផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។ យោងតាមការវិនិច្ឆ័យនៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីខែមុន រណសិរ្សរំដោះជាតិខ្មែរនេះ បង្កើតឡើងដើម្បីប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល។
សមាជិកប្រាំមួយនាក់ក្នុងចំណោមសមាជិកទាំងនោះត្រូវបានផ្ដន្ទាទោសកំបាំងមុខនៅក្នុងរឿងក្ដីថ្មីនេះ។ ក្នុងចំណោមអ្នកដែលត្រូវផ្តន្ទាទោសទាំងនោះ គឺលោក សំ សេរី ប្រធានរណសិរ្សរំដោះជាតិខ្មែរដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសដាណឺម៉ាក និងអះអាងថា លោកទទួលបានសិទ្ធិជ្រកកោនផ្នែកនយោបាយពីប្រទេសកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំ២០១០។ លោកក៏បានសរសេរសៀវភៅមួយមានចំណងជើងថា “អាថ៌កំបាំងនៃកម្ពុជា” ដែលលោកបាននិយាយថា ត្រូវបានហាមឃាត់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយសៀវភៅទាំងនេះត្រូវបានរឹបអូសយកពីលោក ចាន់ កាលពីម្សិលមិញ។
នៅពេលទាក់ទងតាមទូរស័ព្ទទៅប្រទេសដាណឺម៉ាក កាលពីម្សិលមិញ លោក សេរី បាននិយាយថា លោកមានការសោកស្ដាយណាស់ពេលឮអំពីការចាប់ខ្លួនលោក ចាន់។ គាត់បាននិយាយថា គាត់បានជួបលោក ចាន់ ជាលើកដំបូងនៅឯសិក្ខាសាលាមួយនៅក្នុងប្រទេសថៃកាលពីឆ្នាំ២០១០។ លោកបាននិយាយអំពីការចាប់ខ្លួនថ្មីនេះថា “ខ្ញុំគិតថា ការចាប់ខ្លួននេះគំរាមកំហែងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា”។ “យើងមានសិទ្ធិសម្ដែងមតិរបស់យើងទៅតាមច្បាប់ ដូច្នេះវាមិនខុសច្បាប់ទេ។ យើងមានសិទ្ធិដឹកនាំក្រុមនយោបាយ ដូច្នេះនៅពេលដែលពួកគេចាប់ខ្លួនសមាជិករបស់យើង វាជាការគំរាមកំហែងដល់នយោបាយ និងសេរីភាពនៅកម្ពុជា”។
លោក សេរី បាននិយាយថា សហការីម្នាក់នៅក្នុងប្រទេសថៃបានប្រាប់លោកថា នគរបាលបានឆែកឆេរផ្ទះរបស់លោក ចាន់ នៅក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ ហើយនគរបាលបានរឹបអូសយកសៀវភៅ ” អាថ៌កំបាំងនៃកម្ពុជា” រាប់រយក្បាល ព្រមទាំងឯកសារផ្សេងៗទៀត។ លោក សេរី បាននិយាយថា ” សៀវភៅនេះប្រហែល២.០០០ក្បាលត្រូវបានបោះពុម្ពនៅក្នុងប្រទេសថៃ ហើយគាត់បាននាំសៀវភៅនោះប្រហែល៣០០ក្បាលមកប្រទេសកម្ពុជា”។ លោកបានបន្ថែមថា “លោក ចាន់ ចង់ចែកសៀវភៅទាំងនេះនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ សៀវភៅនោះត្រូវបានហាមឃាត់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រសិនបើនរណាម្នាក់អាន ឬ កាន់សៀវភៅនោះ ពួកគេនឹងត្រូវចាប់ខ្លួន”។
លោក ហ្វីល រ៉ូបឺតសុន អនុប្រធានប្រចាំអាស៊ីនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សបានមានប្រសាសន៍ថា លោកបានទទួលដំណឹងថា លោក ចាន់ គឺជាអ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោនជាមួយទីភ្នាក់ងារជនភៀសខ្លួនអង្គការសហប្រជាជាតិនៅក្នុងប្រទេសថៃ។ គេមិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយពីតំណាងការិយាល័យឧត្តមស្នងការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួន (UNHCR)នៅក្នុងប្រទេសថៃឈ្មោះ វីវៀន តាន បានទេ។
លោក រ៉ូបឺតសុន បានសរសេរតាមអុីម៉េលថា “ខ្ញុំមិនទាន់អាចបញ្ជាក់អំពីការស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោននេះជាមួយ UNHCR បានទេ ប៉ុន្តែប្រសិនបើគាត់កំពុងស្វែងរកឋានៈជាជនភៀសខ្លួនមែននោះ វាមិនមែនជាការល្អទេ ក្នុងការព្យាយាមលួចត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញ”។ លោកបានលើកឡើងទៀតថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងស្វែងរកចាប់ខ្លួនសមាជិករណសិរ្សរំដោះជាតិខ្មែរយ៉ាងខ្លាំងដោយគ្មានភ័ស្តុតាងច្បាស់លាស់អំពីសកម្មភាពបះបោរណាមួយឡើយ។
លោកបាននិយាយថា “រហូតមកទល់ពេលនេះ រណសិរ្សរំដោះជាតិខ្មែរ គឺជាជនរងគ្រោះដោយសារទ្រឹស្ដីរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អំពីផែនការសម្ងាត់ដែលបានប្រើសត្រូវប្រឌិតដើម្បីធ្វើឲ្យមានវិបត្តិនយោបាយ ហើយវិបត្តិនយោបាយនោះ តម្រូវឲ្យមានការបង្ក្រាបពីកណ្ដាប់ដៃរបស់លោក”។
លោក រ៉ូបឺតសុន បានមានប្រសាសន៍ថា សៀវភៅ “អាថ៌កំបាំងនៃកម្ពុជា” មិនបង្ហាញពីគោលបំណងហិង្សាណាមួយពីរណសិរ្សរំដោះជាតិខ្មែរទេ ថ្វីបើសៀវភៅនេះមានការប្រមាថចំពោះរដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ។
យោងតាមអត្ថបទដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ៥២ទំព័រ និងដែលមាននៅតាមអុីនធើណិតនេះ សរសេរឡើងដើម្បីពន្យល់ និងបង្ហាញប្រាប់ពីឫសគល់នៃបញ្ហានៅកម្ពុជា និងដើម្បីបង្ហាញប្រជាជនកម្ពុជាអំពីអ្វីដែលជនផ្ដាច់ការនិងជនកុម្មុយនីស្តព្យាយាមលាក់បាំងពីប្រជាជនខ្មែរ”។ សៀវភៅនេះក៏ចោទប្រទេសវៀតណាមថា បានលុកលុយចូលប្រទេសកម្ពុជាដែរ ហើយបានចាត់ទុកការគ្រប់គ្រងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ថាជា “របបអាយ៉ងខុសច្បាប់”។
លោក សេរី បានមានប្រសាសន៍ថា “វាសំខាន់ណាស់ក្នុងការឲ្យប្រជាជនខ្មែរដឹងអំពីសៀវភៅនេះ ពីព្រោះសៀវភៅនេះប្រាប់ការពិតអំពីអ្វីដែលបាននិងកំពុងកើតឡើងនៅកម្ពុជាក្នុងរយៈពេល៣៥ឆ្នាំមកនេះ”៕ គឹមហឿន