រូបចម្លាក់ហនុមាន ជាអាទិទេពស្វានៅក្នុងសាសនាហិណ្ឌូដែលស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់សារមន្ទីរ Cleveland Museum of Art ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៨២មកនោះ មិនមែនចោរលួចចេញពីប្រាសាទចិនក្នុងខេត្តព្រះវិហារទេ នេះបើយោងតាមការអះអាងរបស់សារមន្ទីរមួយនេះ។
យោងតាមសេចក្ដីរាយការណ៍មួយរបស់កាសែតឌឹផ្លេនឌាល័រ (The Plain Dealer) កាលពីថ្ងៃអង្គារបានឲ្យដឹងថា លោកស្រី សុនយ៉ា រី ឃ្វីនតានីលឡា (Sonya Rhie Quintanilla) ដែលជាអ្នកអភិរក្សសិល្បៈឥណ្ឌា និងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ប្រចាំនៅសារមន្ទីរនេះ បានធ្វើដំណើរមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាកាលពីពីរបីខែមុន ដើម្បីសិក្សារកឲ្យឃើញថា តើរូបចម្លាក់កសាងនៅសតវត្សរ៍ទី១០នេះពិតជាត្រូវបានគេកាត់ចេញពីជើងតាំងមួយនៅប្រាសាទចិន ស្ថិតក្នុងបរិវេណប្រាសាទកោះកេរមែនឬយ៉ាងណា។
កាសែតនេះបានដកស្រង់ប្រសាសន៍របស់លោកស្រី សុនយ៉ា រី ឃ្វីនតានីលឡា ដែលបានលើកឡើងនៅក្នុងអីុម៉េលមួយថា “ការងាររបស់យើងលើរូបចម្លាក់នេះ និងអំពីប្រភពដើមរបស់វាកំពុងតែដំណើរការនៅឡើយ ហើយវាត្រូវការពេលវេលាច្រើនណាស់ ប៉ុន្តែ រហូតមកទល់ពេលនេះ ផ្អែកលើការចុះសិក្សារបស់ខ្ញុំដល់ទីកន្លែងផ្ទាល់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាលពីដើមឆ្នាំនេះ ខ្ញុំអាចរាយការណ៍បានថា ខ្ញុំមិនបានរកឃើញវត្ថុតាងណាមួយដែលបញ្ជាក់ថារូបចម្លាក់ហនុមានតាំងនៅសារមន្ទីរ Cleveland មានប្រភពចេញពីប្រាសាទចិននោះទេ”។
កាសែតនេះបានលើកឡើងថា លោកស្រី សុនយ៉ា រី ឃ្វីនតានីលឡា បានអបពុម្ពបាតរូបចម្លាក់ដែលត្រូវបានកាត់ចេញពីជើងរបស់វានេះ ប៉ុន្តែ វាបង្ហាញថា រូបចម្លាក់នេះទំនងជាស្ថិតក្នុងទម្រង់លុតជង្គង់។ នៅពេលចុះទៅពិនិត្យមើលនៅប្រាសាទចិន លោកស្រីរកឃើញថា កន្លែងពីរដែលគេជឿថា រូបចម្លាក់នេះធ្លាប់តាំងកាលពីមុន គឺមិនសីុគ្នាទេ។
កាសែតនេះបានលើកឡើងទៀតថា លោកស្រី សុនយ៉ា រី ឃ្វីនតានីលឡា បានចុះទៅពិនិត្យនៅប្រាសាទកោះកេរអមដំណើរដោយមិត្តភក្តិម្នាក់ដែលមិនបញ្ចេញឈ្មោះ និងមគ្គុទេ្ទសក៍កម្ពុជាម្នាក់ទៀត។
លោក ហ្វ្រេដ ប៊ីដវែល (Fred Bidwell) ប្រធានបណ្តោះអាសន្ននៃសារមន្ទីរនេះក៏ត្រូវបានដកស្រង់ប្រសាសន៍ដូច្នេះដែរថា សារមន្ទីរចង់ “ដឹងការពិត” ថា តើរូបចម្លាក់នេះចេញពីកន្លែងដើមរបស់វាដោយរបៀបណា។
កាលពីសប្តាហ៍មុនក្រុមហ៊ុនរៀបចំការដេញថ្លៃ គ្រីស្ទី (Christie’s) និងសារមន្ទីរ Norton Simon Museum ក្នុងរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា បានសន្យាប្រគល់ឲ្យកម្ពុជាវិញនូវរូបចម្លាក់ពីរដែលត្រូវបានចោរលួចចេញពីទីតាំងនេះអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០ ។ការសន្យានេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តរូបចម្លាក់ពីរចេញពីសារមន្ទីរ Metropolitan Museum of Art ក្នុងទីក្រុងញូវយ៉ក កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣។
សំណុំរឿងមួយប្តឹងក្រុមហ៊ុនរៀបចំដេញថ្លៃ សូថេប៊ី (Sotheby’s) បានឈានដល់ការដោះស្រាយបញ្ចប់កាលពីខែធ្នូ ហើយមិនយូរប៉ុន្មានទេរូបចម្លាក់អ្នកចម្បាំងទុរយោធន៍ (Duryodhana) នឹងត្រូវធ្វើមាតុភូមិនិវត្តមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញ។ រូបចម្លាក់ទាំងពីរនោះត្រូវបានរកឃើញថា មានប្រភពចេញពីប្រាសាទចិន។
លោកស្រី អាន ឡឺម៉េស (Anne Lemaistre) ប្រធានអង្គការយូណេស្កូប្រចាំកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថា យូណេស្កូ មិនត្រូវបានគេទាក់ទងមកទេពាក់ព័ន្ធនឹងការសើុបអង្កេតរបស់សារមន្ទីរ Cleveland Museum of Art ។
លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍តាមទូរស័ព្ទកាលពីម្សិលមិញថា “យើងរង់ចាំមើលការសើុបអង្កេតពេញលេញសិន ហើយប្រហែលជាយើងអាចអញ្ជើញភាគីកម្ពុជារបស់យើង និងអ្នកជំនាញបរទេសទាំងអស់ដើម្បីសើុបអង្កេតបន្ថែមទៀត។ ពីព្រោះខ្ញុំពិតជាស្វាគមន៍សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់លោក ប៊ីដវែល យើងប្រហែលជាជួយពួកគេក្នុងការស្វែងរក”។
លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា ទោះបីជាពេលនេះយើងមិនទាន់ដឹងពីប្រភពដើមនៃរូបចម្លាក់ហនុមាននេះនៅឡើយក្តី តែ “វាគឺជារូបចម្លាក់ដែលត្រូវចោរលួចដោយសារតែការដាច់ជើង និងជង្គង់ជាភ័ស្តុតាងបង្ហាញថា វាត្រូវបានចោរលួច”។
លោកស្រី អាន ឡឺម៉េស បានមានប្រសាសន៍ថា និយាយពីពណ៌រូបចម្លាក់នេះដែលខុសពីពណ៌រូបចម្លាក់ពីប្រាសាទចិន ដែលត្រូវបានបញ្ជូន ឬកំពុងរង់ចាំការបញ្ជូនពីក្រុមហ៊ុនសូថេប៊ី ក្រុមហ៊ុនគ្រីស្ទី និងសារមន្ទីរ Norton Simon Museum មកកាន់កម្ពុជាវិញ “យើងដឹងថា ថ្មភក់ដែលមានពណ៌ក្រហមស្រគំានេះមានប្រភពចេញពីកន្លែងយកថ្មតែមួយនៅភ្នំគូលែន ដែលគេប្រើដើម្បីកសាងប្រាសាទបន្ទាយស្រី”៕សុខុម