រដ្ឋសភាឯកបក្សបានបើកសម័យប្រជុំពេញអង្គលើកទី៣របស់ខ្លួនដល់ថ្ងៃទី៣កាលពីម្សិលមិញ ដោយសមាជិកសភាជាន់ខ្ពស់ម្នាក់របស់គណបក្សកាន់អំណាចស្នើឲ្យលោក ខៀវ កាញារីទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មានពិនិត្យមើលថា តើអ្នកកាសែតដែលហៅរដ្ឋសភាថា ជា “រដ្ឋសភាឯកបក្ស” គួរត្រូវដាក់ទោសតាមច្បាប់ដែរឬអត់។
សមាជិកសភា៦៤រូបក្នុងចំណោមសមាជិកសភា៦៨រូបរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានទទួលអាសនៈនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិដ៏ចម្រូងចម្រាសកាលពីឆ្នាំមុន បានចូលប្រជុំរដ្ឋសភាដើម្បីពិភាក្សា និងបោះឆ្នោតអនុម័តច្បាប់របស់រដ្ឋាភិបាលស្ដីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅរបស់តុលាការ។
ដោយមិនមានវត្តមានរបស់តំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោត៥៥រូបរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលអះអាងថា ការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ត្រូវបានធ្វើឲ្យខូចដោយការលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោត និងបានធ្វើពហិការមិនទទួលយកអាសនៈរបស់ខ្លួនចាប់តាំងពីរដ្ឋសភាបានកោះប្រជុំកាលពីខែកញ្ញានោះ មន្ត្រីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានអនុម័តច្បាប់ថ្មីនេះយ៉ាងលឿន និងបានចាប់ផ្ដើមពិភាក្សាអំពីការរាយការណ៍ព័ត៌មានរបស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។
លោក ឈាង វុន តំណាងរាស្ត្រជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលធ្លាប់ធ្វើជាឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំប្រទេសអូស្ត្រាលី បាននិយាយថា “ខ្ញុំសោកស្ដាយដោយសាររដ្ឋសភា ដែលជាអង្គនីតិបញ្ញត្តិជាន់ខ្ពស់ក្នុងចំណោមអំណាចទាំងបី ត្រូវបានអ្នកកាសែតមួយក្រុមតូចរាយការណ៍ដោយប្រើពាក្យធ្ងន់ៗតាមអំពើចិត្ត”។
លោក ឈាង វុន បានប្រាប់តំណាងរាស្ត្រគណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកថា “ដូចយើងទាំងអស់គ្នាឮហើយ គេហៅរដ្ឋសភាថា ជារដ្ឋសភាគូទមាន់និងរដ្ឋសភាឯកបក្ស”។ “ខ្ញុំសូមស្នើឲ្យឯកឧត្តម ខៀវ កាញារីទ្ធ សិក្សានិងពិនិត្យមើលថា តើការប្រើប្រាស់ពាក្យធ្ងន់ៗមើលងាយស្ថាប័នជាន់ខ្ពស់របស់រដ្ឋបែបនេះគួរត្រូវដាក់ទោសឬអត់ ហើយគួរត្រូវធ្វើដូចម្ដេច”។ លោក ឈាង វុន បាននិយាយថា “សូមឯកឧត្តមដោះស្រាយបញ្ហានេះ”។
តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារូបនេះក៏បានស្នើឲ្យលោក ខៀវ កាញារីទ្ធ និងរដ្ឋាភិបាលពន្លឿនច្បាប់ស្ដីពីអីុនធើណិតតាមគម្រោងរបស់ខ្លួនផងដែរ ហើយលោកបានសម្ដែងនូវការព្រួយបារម្ភ អំពីការចែករំលែកព័ត៌មានតាមអីុនធើណិតអំពីរដ្ឋសភា ដែលមានតែគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានេះ។
លោក ឈាង វុន បាននិយាយថា “ហ្វេសប៊ុកនិងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយផ្សេងៗទៀតរញ៉េរញ៉ៃណាស់។ តើយើងមានច្បាប់នេះហើយឬនៅ? តើយើងនឹងបង្កើតច្បាប់នេះនៅពេលណា?”។ នៅពេលទាក់ទងតាមទូរស័ព្ទកាលពីម្សិលមិញ លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ បាននិយាយថា ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយគួរត្រូវបានដាក់ទោសតាមច្បាប់ចំពោះការហៅរដ្ឋសភា ថា ជារដ្ឋសភា “ឯកបក្ស” ប៉ុន្តែលោកមិនបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ពីការដាក់ទោសនេះទេ។
លោកបានសរសេរតាមហ្វេសប៊ុកថា “វាអាស្រ័យលើការប្រើប្រាស់ពាក្យ និងគោលបំណងរបស់កាសែតនោះ” ហើយលោកចាត់ទុកការនិយាយបែបនេះថាមិនត្រឹមត្រូវ។ “បើនិយាយតាមច្បាប់ យើងមិនអាចហៅរដ្ឋសភានេះថា ជារដ្ឋសភាឯកបក្សបានទេ ពីព្រោះរហូតមកទល់ពេលនេះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនដែលលះបង់អាសនៈរបស់ខ្លួនទេ”។
នៅពេលស្នើសុំឲ្យឆ្លើយតបចំពោះសំណើរបស់លោក ឈាង វុន ព័ត៌មានថា តើគួរដាក់ទោសអ្នកកាសែតតាមច្បាប់ឬអត់នោះ លោកបានសរសេរថា “ប្រសិនបើលោកសួរខ្ញុំ ខ្ញុំអាចនិយាយថា លោកគួរស្នើឲ្យកាសែតដែលនិយាយបែបនេះធ្វើការកែតម្រូវវិញ”។
មុនការអត្ថាធិប្បាយរបស់លោក ឈាង វុន តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងពិភាក្សាអំពីច្បាប់ស្ដីពីលក្ខន្តិកៈចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញា ដែលជាផ្នែកមួយនៃកម្មវិធីកែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការដែលរងការរិះគន់ច្រើនរបស់រដ្ឋាភិបាល។ កាលពីម្សិលមិញរដ្ឋសភាបានអនុម័តជំពូក១ នៃច្បាប់ដែលមានប្រាំមួយជំពូកនេះ។
លោក ជាម យៀប តំណាងរាស្ត្រជាន់ខ្ពស់ និងជាអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានឆ្លៀតឱកាសនោះប្រាប់សហការីរបស់លោកសាជាថ្មីថា គណបក្សកំពុងធ្វើការកែទម្រង់ដោយមិនមានការចូលរួមពីគណបក្សប្រឆាំង។ លោកបានប្រាប់សម័យប្រជុំថា “គេបានចោទតុលាការថា មិនឯករាជ្យ។ ពួកគេអាចធ្វើការចោទប្រកាន់បែបនេះបានកាលពីមុន ប៉ុន្តែនៅពេលច្បាប់នេះចូលជាធរមាន ពួកគេមិនអាចនិយាយបែបនេះបានទៀតទេ”។
តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផ្សេងទៀតបានប្រើប្រាស់កិច្ចប្រជុំនេះលើកឡើងអំពីប្រតិបត្តិការនិងការដឹកនាំរដ្ឋសភាឯកបក្សនេះ។
លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន ដែលត្រូវបានជំនួសកាលពីឆ្នាំមុនដោយលោក សាយ សំអាល់ កូនលោក សាយ ឈុំ អគ្គលេខាធិការគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បាននិយាយរយៈពេលកន្លះម៉ោងនៅក្នុងរដ្ឋសភាអំពីអ្វីដែលលោកចាត់ទុកថា ជាកិច្ចពិភាក្សាដ៏មានខ្លឹមសារអំពីច្បាប់ស្ដីពីការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ។
លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត ដែលឥឡូវនេះជាតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបាននិយាយថា “បន្ទាប់ពីខ្ញុំបានស្ដាប់ ខ្ញុំបានកត់ត្រាទាំងអស់នៅក្នុងសៀវភៅខ្ញុំ”។ បន្ទាប់មកលោកបានសួរខ្លួនឯងថា “ហេតុអ្វីខ្ញុំត្រូវកត់ត្រាចំណាំ?”។ លោកបានឆ្លើយសំណួរខ្លួនឯងថា “គំនិតនេះថ្មីណាស់ ដូច្នេះខ្ញុំត្រូវចងចាំ។ យើងកំពុងធ្វើការងារបានល្អ ប៉ុន្តែអ្នកផ្សេងទៀតនិយាយថា យើងធ្វើការងារមិនបានល្អ”។
លោកស្រី ឡុក ខេង តំណាងរាស្ត្រគណបក្សកាន់អំណាចបាននិយាយថា លោកស្រីដឹងច្បាស់អំពីការរិះគន់ដែលថា គណបក្សកាន់អំណាចកំពុងប្រញាប់ប្រញាល់អនុម័តច្បាប់របស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែលោកស្រី ខេង ស្នើឲ្យសហការីរបស់លោកស្រីពិចារណាពីគុណធម៌ចៀសវាងកុំធ្វើឲ្យខូចភាពស្អាតស្អំនៅពេលអនុម័តការកែទម្រង់ជាកញ្ចប់។ លោកស្រីបានពន្យល់ប្រាប់ថា “មានច្បាប់ប្រសើរជាងគ្មានច្បាប់”។
លោកស្រី ខេង បានមានប្រសាសន៍ថា “ទោះបីជាបុគ្គល អង្គការ ឬគណបក្សនយោបាយណាមួយនិយាយថា ច្បាប់នេះមិនសុក្រឹត មិនល្អ ឬមិនត្រឹមត្រូវក៏ដោយ ខ្ញុំមិនខ្វល់ទេ។ ប្រសិនបើច្បាប់នេះបង្កើតឡើងដោយមានភាពសុក្រឹត មិនចាំបាច់និយាយអំពីវិសោធនកម្មទេ”។ រដ្ឋសភានឹងបន្តសម័យប្រជុំរបស់ខ្លួននៅព្រឹកនេះទៀត៕ គឹមហឿន
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ Alex Willemyns)