ស្រុកសៀមប៉ាង, ខេត្តស្ទឹងត្រែង- សម្រាប់វរជនមួយក្រុមតូចដែលទទួលបានសិទ្ធិកាប់ឈើនៅភាគខាងជើងនៃខេត្តដាច់ស្រយាលនេះ កាក់កបយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងការរកស៊ីឈើ។ហើយសម្រាប់រដ្ឋបាលព្រៃឈើ ជាស្ថាប័នមួយរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលទទួលបន្ទុកធ្វើគោលនយោបាយពាក់ព័ន្ធនឹងការកាប់ឈើវិញ ក៏កាក់កបខ្លាំងណាស់ដែរ។
ខណៈដែលឧកញ៉ាឈ្មួញឈើ ដូចជាលោក ទ្រី ភាព ជាដើម បានកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដល់កម្រិតគួរឲ្យព្រួយបារម្ភនោះ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននៅក្នុងខេត្តនេះកំពុងទទួលផលប្រយោជន៍ពីការជំរិតទារប្រាក់ពីអ្នកកាប់ឈើតូចតាច ដែលពឹងផ្អែកលើព្រៃឈើដើម្បីរស់រានជាយូរមកហើយ។
យោងតាមអ្នកភូមិក្នុងស្រុកសៀមប៉ាង បានឲ្យដឹងថា មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើកំពុងតែកាក់កបយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងការរឹបអូសឈើតាមអំពើចិត្តពីប្រជាពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋាន និងដកហូតគ្រឿងយន្តរបស់ពួកគាត់ដើម្បីជំរិតទារប្រាក់ ហើយលុះត្រាតែកសិករក្រីក្រទាំងនេះមានលទ្ធភាពរកប្រាក់លោះបាន ទើបអាជ្ញាធរប្រគល់ឲ្យវិញ។
ហើយមិនមែនមានតែអ្នកភូមិទេដែលត្អូញត្អែរចំពោះរឿងនេះ។ សូម្បីព្រះរាជអាជ្ញាអមសាលាដំបូងខេត្ត និងមេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថខេត្តស្ទឹងត្រែងក៏បានលើកឡើងដែរថា មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើទាំងនេះ ដែលជាញឹកញាប់គាំទ្រដោយកងរាជអាវុធហត្ថ កំពុងធ្វើប្រតិបត្តិការក្រៅច្បាប់។
កសិករម្នាក់ឈ្មោះ ណន ណាង អាយុ៣៣ឆ្នាំមកពីឃុំស្រែសម្បូរ បានធ្វើដំណើរទៅការិយាល័យរដ្ឋបាលព្រៃឈើស្រុកសៀមប៉ាង កាលពីថ្ងៃពុធដើម្បីបង់ប្រាក់៦០០ដុល្លារលោះយកគោយន្តរបស់ខ្លួន ដែលត្រូវអាជ្ញាធររឹបអូសកាលពីខែមករាត្រឡប់មកវិញ។ កសិកររូបនេះនិយាយថា “រដ្ឋបាលព្រៃឈើ និងកងរាជអាវុធហត្ថបានចាប់ខ្លួនខ្ញុំពីបទដឹកឈើពីរបីដុំ ហើយពួកគេបានដកហូតគោយន្តរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែចង់យកឈើនោះទៅធ្វើគ្រែ និងទ្វារផ្ទះរបស់ខ្ញុំប៉ុណ្ណោះ”។ លោក ណន ណាង បានកាប់ឈើធ្នង់ចំនួន០,៧ម៉ែត្រគូបនេះពីដីចម្ការរបស់គាត់ដែលរូបគាត់ និងគ្រួសារបានដាំដំណាំជាយូរមកហើយ។
ប៉ុន្តែលោក ស្រស់ សារិន នាយករងផ្នែករដ្ឋបាលព្រៃឈើស្រុកសៀមបា៉ង ដែលអង្គុយជិតលោក ណន ណាង នៅការិយាល័យរដ្ឋបាលព្រៃឈើ បានមានប្រសាសន៍ថា ពេលវេលាបានផ្លាស់ប្ដូរហើយ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា ដោយសារការរកស៊ីឈើមានសន្ទុះកើនឡើងខ្លាំង និងព្រៃឈើក្នុងតំបន់នោះកាន់តែហិនហោចទៅៗ មានតែមនុស្សប៉ុន្មាននាក់ប៉ុណ្ណោះដែលទទួលបានការអនុញ្ញាតឲ្យកាប់ឈើប្រណីត។
លោកមានប្រសាសន៍ថា “វាជាការលំបាកណាស់សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនេះដែលមិនយល់ដឹងពីច្បាប់។ នៅពេលយើងបង្ក្រាបពួកគាត់ វាប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគាត់ ប៉ុន្តែយើងមិនអាចអនុញ្ញាតឲ្យមនុស្សគ្រប់គ្នាកាប់ឈើបានទេ”។
នៅពេលគោយន្តរបស់គាត់ត្រូវបានដកហូតកាលពីដើមឆ្នាំនេះ លោក ណន ណាង ត្រូវបានអាជ្ញាធរប្រាប់ឲ្យផ្ដិតមេដៃលើឯកសារមួយដែលបញ្ជាក់ថា គោយន្តនោះក្លាយជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋបាលព្រៃឈើ ហើយលុះត្រាតែគាត់បង់ប្រាក់ពិន័យរួច ទើបគាត់អាចយកវាត្រឡប់ទៅវិញបាន។ នៅទីបំផុតលោក ណន ណាង បានប្រមូលប្រាក់គ្រប់ចំនួន៦០០ដុល្លារដើម្បីទៅលោះយកគោយន្តរបស់គាត់មកវិញ ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋផ្សេងៗទៀតគ្មានសំណាងដូចគាត់ទេ។
កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ នៅតំបន់ជាយស្រុកសៀមបា៉ង ក្នុងឃុំព្រែកមាស យុវជនម្នាក់ឈ្មោះ ធឿន ប៉ាង អាយុ២៣ឆ្នាំបានបើកគោយន្តរបស់ខ្លួនចេញពីព្រៃ ដោយមានដឹកឈើធ្នង់ចំនួនប្រាំមួយសន្លឹក។
យុវជន ធឿន បា៉ង និយាយថា “អាជ្ញាធរបានយកកាំភ្លើងភ្ជង់ខ្ញុំ ហើយនិយាយថា ‘ អាល្អិតយកឈើទៅទុក [នៅរដ្ឋបាលព្រៃឈើ] ហើយហ្អែងអាចទៅផ្ទះបាន។ ប៉ុន្តែនៅពេលខ្ញុំទៅដល់ [ការិយាល័យរដ្ឋបាលព្រៃឈើ] ពួកគេបានដកហូតគោយន្តរបស់ខ្ញុំ ហើយបង្ខំឲ្យខ្ញុំផ្ដិតមេដៃលើឯកសារមួយ”។
យុវជនរូបនេះនិយាយទៀតថា ឯកសារនោះបញ្ជាក់ថា គោយន្តរបស់ខ្លួនបានក្លាយជាកម្មសិទ្ធិរបស់រដ្ឋបាលព្រៃឈើ ហើយលុះត្រាតែរូបគេបង់ប្រាក់១.៥៨០ដុល្លារ ទើបខ្លួនអាចយកគោយន្តនោះត្រឡប់ទៅវិញបាន ដែលយុវជនរូបនេះនិយាយថា ចំនួនប្រាក់ប៉ុណ្ណឹងគឺស្ទើរតែទិញគោយន្តថ្មីមួយគ្រឿងបានទៅហើយ។
យុវជន ធឿន បា៉ង បានបន្តថា ” ពួកគេបាននិយាយថា បើខ្ញុំមិនបង់ប្រាក់ទេ ពួកគេនឹងបញ្ជូនខ្ញុំទៅតុលាការ។ ខ្ញុំជាកសិករ បើគ្មានគោយន្តទេ ខ្ញុំគ្មានវិធីរកប្រាក់ដើម្បីលោះយកគោយន្តរបស់ខ្ញុំត្រឡប់មកវិញទេ”។ យុវជនរូបនេះបញ្ជាក់ថា ប្រាក់ដែលអាជ្ញាធរទាមទារ គឺច្រើនពេក ហើយរូបគេគ្មានលទ្ធភាពបង់ទេ។
លោក ប៉ែន សារ៉ាត់ ព្រះរាជអាជ្ញាអមសាលាដំបូងខេត្តស្ទឹងត្រែង បានមានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាព្រៃឈើមិនស្ថិតក្រោមយុត្តាធិការរបស់លោកទេ។ លោក ប៉ែន សារ៉ាត់ បានមានប្រសាសន៍ថា មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើគ្មានសិទ្ធិដកហូតរថយន្ត ឬគោយន្តទេ ហើយលោកក៏មិនបានដឹងពីជម្លោះណាមួយដែរ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា “យោងតាមច្បាប់ព្រៃឈើ មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើអាចត្រឹមតែដកហូតឈើ និងពិន័យប្រាក់ជនល្មើសប៉ុណ្ណោះ។ ពួកគេគ្មានសិទ្ធិដកហូតគ្រឿងយន្តឡើយ”។
ដោយសារតែរឿងបែបនេះកើតឡើងកាត់តែញឹកញាប់ បានធ្វើឲ្យកសិករកាន់តែមានកំហឹងខ្លាំងឡើងៗ។ កាលពីសប្ដាហ៍មុន អ្នកភូមិប្រហែល២០០នាក់បានសម្រុកចូលការិយាល័យរដ្ឋបាលព្រៃឈើស្រុកសៀមប៉ាង ហើយបានរំដោះគោយន្តពីរគ្រឿង និងទូកមួយគ្រឿងដែលរដ្ឋបាលព្រៃឈើបានដកហូតត្រឡប់មកវិញ។
ប៉ុន្តែទោះបីជាការកាប់ឈើធ្វើឲ្យពួកគាត់ប្រឈមនឹងការបាត់បង់ទ្រព្យសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួន ដូចជា គ្រឿងយន្តជាដើមក្ដី ក៏អ្នកភូមិក្រីក្រជាច្រើននៅតែហ៊ានប្រថុយដែរគឺដើម្បីរកប្រាក់ចិញ្ចឹមជីវិត។
កសិករមួយចំនួននិយាយថា ពួកគាត់ធ្វើការឲ្យក្រុមហ៊ុនទ្រីភាព ហើយតំណាងរបស់ក្រុមហ៊ុននេះបានចុះទៅតាមភូមិយូរៗម្ដងដើម្បីប្រមូលទិញឈើធ្នង់ពីអ្នកភូមិ ដោយឲ្យតម្លៃ៥០ដុល្លារក្នុងមួយមែ៉ត្រគូប។ នៅក្នុងក្រុងស្ទឹងត្រែង ឈើធ្នង់ក្នុងមួយម៉ែត្រគូបអាចលក់បានថ្លៃរហូតដល់ទៅ៨០០ដុល្លារឯណោះ។
ក្រុមហ៊ុនទ្រីភាព ទទួលបានសិទ្ធិផ្ដាច់មុខទិញយកឈើប្រណីតទាំងអស់ដែលកាប់នៅក្នុងតំបន់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចក្នុងខេត្តរតនគិរី ហើយតាមសេចក្ដីរាយការណ៍ថា ក្រុមហ៊ុននេះកំពុងចរចាជាមួយអាជ្ញាធរខេត្តស្ទឹងត្រែង ដើម្បីទទួលបានសិទ្ធិស្រដៀងគ្នានេះ។
ក្រុមហ៊ុនទ្រីភាព ក៏មានដីសម្បទានផ្ទាល់ខ្លួនដែរនៅក្នុងស្រុកសៀមប៉ាង ដែលគ្របដណ្ដប់យ៉ាងច្រើននៃផ្ទៃដីក្នុងឃុំព្រែកមាស។ លោក យុក ម៉េង តំណាងក្រុមហ៊ុនទ្រីភាពនៅក្នុងខេត្តនេះបានលើកឡើងថា អ្នកភូមិត្រូវបានជំរុញលើកទឹកចិត្តឲ្យកាប់ឈើនៅក្នុងតំបន់ដីសម្បទាន។ លោកបានលើកឡើងទៀតថា “ខ្ញុំមិនដឹងរឿងបង្ក្រាបនេះទេ ប៉ុន្តែយើងចំណាយលុយឲ្យអ្នកភូមិជាច្រើនដែលមកកាប់ឈើនៅក្នុងដីសម្បទាន”។
អ្នកភូមិម្នាក់ទៀតឈ្មោះ នី ឃួន អាយុ៣៣ឆ្នាំមកពីឃុំព្រែកមាស បានអះអាងថា ខណៈពេលខ្លួនកំពុងកាប់ឈើឲ្យក្រុមហ៊ុនទ្រីភាព មន្ត្រីមូលដ្ឋានក៏ចាប់ខ្លួនគាត់។ គាត់និយាយថា “ពួកគេយកកំាភ្លើងភ្ជង់ខ្ញុំ ហើយបង្ខំឲ្យខ្ញុំប្រគល់ទូរស័ព្ទ ប្រហែលជាពួកគេខ្លាចខ្ញុំទូរស័ព្ទទៅក្រុមហ៊ុនឲ្យអន្តរាគមន៍ហើយមើលទៅ”។ គាត់បាននិយាយទៀតថា “ពេលខ្លះ នៅពេលពួកគេឃើញយើង ពួកគេនិយាយថាប្រសិនបើយើងធ្វើការឲ្យក្រុមហ៊ុន យើងត្រូវតែឲ្យប្រាក់ពួកគេខ្លះ។ ពេលខ្លះពួកគេដកហូតឈើ និងគោយន្តយកទៅរក្សាទុកនៅរដ្ឋបាលព្រៃឈើ។ ហើយពេលនេះពួកគេទាមទារឲ្យខ្ញុំបង់ប្រាក់៣,៣លានរៀល ទើបខ្ញុំអាចយកគោយន្តរបស់ខ្ញុំទៅវិញបាន”។
នៅឯការិយាល័យរដ្ឋបាលព្រៃឈើ មានឈើប្រណីតៗគររាប់រយដុំ និងយានយន្តដកហូូតបានជាង១០គ្រឿង។ ឈើទាំងនេះនឹងត្រូវដាក់ដេញថ្លៃ ហើយអ្នកទិញឈើទាំងនេះគ្មាននរណាក្រៅពីក្រុមហ៊ុនទ្រីភាពនោះទេ ដែលកាលពីឆ្នាំមុនទទួលបានសិទ្ធិផ្ដាច់មុខពីរដ្ឋាភិបាលក្នុងការប្រមូលទិញឈើប្រណីតជិត៥.០០០ម៉ែត្រគូប ដែលដកហូតបាននៅទូទាំងប្រទេស។
លោក ស្រស់ សារិន នាយរងផ្នែករដ្ឋបាលព្រៃឈើស្រុកសៀមប៉ាង បានឆ្លើយដោយស្ទាក់ស្ទើរនៅពេលគេសុំឲ្យបកស្រាយថា តើការិយាល័យរបស់លោកសម្រេចបែបណាក្នុងការកំណត់ថា តើអ្នកណាអាចកាប់ឈើបាន និងអ្នកណាមិនអាចកាប់ឈើបាន ហើយមានច្បាប់ណាដែលអនុញ្ញាតឲ្យមន្ត្រីក្រោមឱវាទរបស់លោកដកហូតគ្រឿងយន្ត ហើយទាមទារប្រាក់ពិន័យយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់បែបនេះ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំមិនចង់និយាយអំពីរឿងនេះទេ។ អស់លោកទៅសួរមេរបស់ខ្ញុំទៅ”។
ទោះបីជាមានការស្នើសុំម្ដងហើយម្ដងទៀតឲ្យមានការបកស្រាយក្ដី ក៏លោក លី កន នាយផ្នែករដ្ឋបាលព្រៃឈើស្រុកសៀមប៉ាង មិនអាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺបានទេ។
នៅពេលគេប្រាប់ថា កងកម្លាំងរបស់លោកបានឃុបឃិតគ្នានៅក្នុងការជំរិតទារប្រាក់ពីកសិករដែលកាប់ឈើ លោក ឡេង វណ្ឌី មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថខេត្តស្ទឹងត្រែង បានមានប្រសាសន៍ថា លោកក៏ដឹងរឿងខុសច្បាប់នេះដែរ ប៉ុន្តែថា កងរាជអាវុធហត្ថមិនបានពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនេះទេ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “កងរាជអាវុធហត្ថគ្មានបទបញ្ជាឲ្យពាក់ព័ន្ធក្្នុងការដកហូត ឬការបង្ក្រាបទេ ការងាររបស់ពួកគេគឺត្រូវការពារមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ មន្ត្រីតុលាការ និងប្រជាពលរដ្ឋ។ កងរាជអាវុធហត្ថមិនគួរដកហូតឈើ គ្រឿងយន្ត ឬអ្វីៗផ្សេងពីជនល្មើសឡើុយ។ អ្នកដែលទទួលផលប្រយោជន៍ពីការបង្ក្រាប គឺរដ្ឋបាលព្រៃឈើ”៕ សុខុម