យោងតាមច្បាប់ ស្រោមអនាម័យមិនអាចប្រើប្រាស់នៅក្នុងតុលាការធ្វើជាភ័ស្តុតាងបញ្ជាក់ពីការជួញដូរផ្លូវភេទខុសច្បាប់បានឡើយ ពីព្រោះវាអាចបន្ទុចបង្អាក់ការប្រើប្រាស់វា និងរួមចំណែកធ្វើឲ្យជំងឺអេដស៍ និងជំងឺឆ្លងតាមរយៈការរួមភេទផ្សេងៗទៀតរីករាលដាល។
ប៉ុន្តែកម្លាំងនគរបាល និងព្រះរាជអាជ្ញាមួយចំនួនក្នុងប្រទេសកម្ពុជាហាក់ដូចជាមិនខ្វល់ពីរឿងនេះឡើយ។ ពីរដងក្នុងសប្តាហ៍នេះ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានបើកសវនាការជំនុំជម្រះរឿងក្តីពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើសញ្ចរកម្ម ដែលក្នុងនោះស្រោមអនាម័យត្រូវបានបង្ហាញជាភ័ស្តុតាងបញ្ជាក់ថា ការជួញដូរផ្លូវភេទពិតជាបានកើតឡើងមែន។
នៅក្នុងតុលាការកាលពីថ្ងៃអង្គារ ទាំងចៅក្រមជំនុំជម្រះ ទាំងព្រះរាជអាជ្ញារងសុទ្ធតែបានគូសបញ្ជាក់ពីការរកឃើញស្រោមអនាម័យនៅក្នុងសំណុំរឿងប្រឆាំងម្ចាស់ហាងម៉ាស្សា ឈ្មោះ ទ្រី តិច ។ ចៅក្រមជំនុំជម្រះ ជួន សុខរស្មី បានមានប្រសាសន៍ថា ” នគរបាលបានរកឃើញស្រោមអនាម័យ និងរបស់ផ្សេងៗទៀតធ្វើជាភ័ស្តុតាងដើម្បីចោទប្រកាន់អ្នកឯង”។ ព្រះរាជអាជ្ញារង ជេត ខេមរា បានលើកឡើងបន្ថែមថា ស្រោមអនាម័យត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងបន្ទប់នីមួយៗក្នុងហាងម៉ាស្សា យីហោ ” ១៦៨” ។
កាលពីម្សិលមិញ ម្ចាស់ហាងម៉ាស្សាម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ហេង សុធា ត្រូវបានតុលាការកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារពីរឆ្នាំពីបទធ្វើសញ្ចរកម្ម។ ចៅក្រមជំនុំជម្រះ ជា សុខហ៊ាង ដែលបានលើកឡើងពីភ័ស្តុតាងនៅក្នុងសំណុំរឿងនេះ បានមានប្រសាសន៍ថា នគរបាលបានរកឃើញស្រោមអនាម័យជាច្រើននៅក្នុងហាងម៉ាស្សា យីហោ “៩៩៩” របស់អ្នកស្រី ហេង សុធា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ រួមជាមួយសៀវភៅកត់ត្រាមួយក្បាល និងទូរស័ព្ទដៃពីរគ្រឿង។
គួរបញ្ជាក់ថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានចេញ ” គោលនយោបាយ ប្រើប្រាស់ស្រោមអនាម័យ១០០ភាគរយ” ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៩ដោយសារការរាលដាលនៃជំងឺអេដស៍ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងជំងឺដ៏កាចសាហាវនេះ មួយផ្នែកតាមរយៈការអនុញ្ញាតឲ្យផ្ទះបនរក្សាទុកស្រោមអនាម័យដោយគ្មានការភ័យខ្លាចចំពោះការចាប់ខ្លួន និងការផ្តន្ទាទោស។
គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះទទួលបានជោគជ័យ ការប្រើប្រាស់ស្រោមអនាម័យបានកើនឡើងជាពិសេសក្នុងចំណោមស្ត្រីរកសីុផ្លូវភេទ និងម៉ូយរបស់គេ ដែលជាក្រុមប្រឈមហានិភ័យខ្ពស់បំផុត ហើយអត្រាជំងឺអេដស៍បានធ្លាក់ចុះជាលំដាប់។
ប៉ុន្តែ ចាប់តាំងពីរដ្ឋាភិបាលបានអនុម័តច្បាប់ស្តីពីការបង្ក្រាបការជួញដូរមនុស្ស និងការកេងប្រវ័ញ្ចផ្លូវភេទ នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៨ និងនគរបាលចាប់ផ្តើមបិទផ្ទះបនមក របររកសីុផ្លូវភេទបានផ្លាស់ប្តូរទៅជាកន្លែងស្របច្បាប់ ដូចជាហាងម៉ាស្សា ឬហាងខារ៉ាអូខេជាដើម។
ហើយនៅក្នុងកិច្ចប្រឹងប្រែងដើម្បីបង្ហាញថា មានសេវាបម្រើផ្លូវភេទនៅតាមកន្លែងទាំងនេះ នគរបាលបានប្រើប្រាស់ស្រោមអនាម័យធ្វើជាភ័ស្តុតាង។
វរសេនីយ៍ទោ កែវ ធា នាយការិយាល័យនគរបាលប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្សរាជធានីភ្នំពេញបានមានប្រសាសន៍ថា ” ស្រោមអនាម័យជាភ័ស្តុតាងបញ្ជាក់ថា ពួកគេលក់ផ្លូវភេទ”។លោកមានប្រសាសន៍ទៀតថា ការប្រើប្រាស់ស្រោមអនាម័យនៅក្នុងហាងម៉ាស្សា ឬហាងខារ៉ាអូខេ ដែលជាញឹកញាប់បម្រើសេវាផ្លូវភេទ គឺជាអាវុធមុខពីរ។
លោកបានបន្តថា ” ជាឧទាហរណ៍ ជាធម្មតាមនុស្សប្រើកាំបិតសម្រាប់ចិតបន្លែ ប៉ុន្តែ នៅពេលនរណាម្នាក់ប្រើកាំបិតនោះដើម្បីចាក់សម្លាប់នរណាម្នាក់ វានឹងក្លាយជាភ័ស្តុតាងបញ្ជាក់ពីបទល្មើស។ ស្រោមអនាម័យការពារមិនឲ្យឆ្លងមេរោគ។ វាត្រឹមត្រូវហើយ ប៉ុន្តែ ពួកគេប្រើប្រាស់ស្រោមអនាម័យដើម្បីលក់ផ្លូវភេទ”។
អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងអំងឺអេដស៍បានគូសបញ្ជាក់ពីប្រសិទ្ធភាពនៃគោលនយោបាយប្រើប្រាស់ស្រោមអនាម័យនៅក្នុងរបាយការណ៍ឆ្នាំ២០១០ ដោយក្នុងនោះខ្លួនបានជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពលើគោលនយោបាយនេះ ដើម្បីប្រែប្រួលទៅតាមរបររកសីុផ្លូវភេទដែលបានកែប្រែមុខមាត់ថ្មី។
របាយការណ៍នេះមានខ្លឹមសារដូច្នេះថា ” ចាំបាច់ត្រូវអភិវឌ្ឍដំណោះស្រាយថ្មីៗជាបន្ទាន់លើ [គោលនយោបាយប្រើស្រោមអនាម័យ]១០០ភាគរយ។ដំណោះស្រាយទាំងនេះគួរតែពង្រីកការអនុវត្តគោលនយោបាយនេះទៅដល់កន្លែងថ្មីៗ ដែលមានបម្រើសេវាផ្លូវភេទ…[ហើយ] ធានាថាម្ចាស់កន្លែងកម្សាន្ត និងមន្ត្រីអនុវត្តន៍ច្បាប់គោរពតាម”។
របាយការណ៍នេះក៏បញ្ជាក់ដែរថា បន្ទាប់ពីច្បាប់ជួញដូរមនុស្សបានចូលជាធរមាននៅក្នុងឆ្នាំ២០០៨មក ចំនួនអ្នករកស៊ីផ្លូវភេទនៅតាមផ្ទះបនបានធ្លាក់ចុះពីចំនួន៦.០០០នាក់ក្នុងឆ្នាំ២០០៦ មកនៅត្រឹម១.៧៧៥នាក់ក្នុងឆ្នាំ២០០៩ ចំណែកឯអ្នកបម្រើផ្លូវភេទក្រៅផ្ទះបនវិញ បានកើនឡើងពី២៦.០០០នាក់ក្នុងឆ្នាំ២០០៧ ដល់៣២.៤១៨នាក់ក្នុងឆ្នាំ២០០៩។
លោក ទឹម វ៉ូរ៉ា នាយកប្រតិបត្តិនៃគណៈកម្មាធិការសម្របសម្រួលប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ដែលជាបណ្តាញអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិ បានមានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងមហាផ្ទៃបានចេញសារាចរណែនាំមួយក្នុងឆ្នាំ២០១១ដែលលើកឡើងថា ស្រោមអនាម័យនៅតាមកន្លែងកម្សាន្ត គួរតែប្រើប្រាស់សម្រាប់ធ្វើជាភ័ស្តុតាងក្នុងករណីចាប់រំលោភបានហើយ។
លោកមានប្រសាសន៍ទៀតថា ” យើងបានព្យាយាមអប់រំនគរបាល។ ស្រោមអនាម័យគ្រាន់តែជាផ្នែកមួយនៃភ័ស្តុតាងប៉ុណ្ណោះ។ ខ្ញុំគិតថា វាបានប្រសើរជាងមុនហើយ ប៉ុន្តែវានៅតែជាបញ្ហា។ នគរបាលចាំបាច់ត្រូវស្វែងរកភ័ស្តុតាងផ្សេងៗទៀត”។
លោក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃបានមានប្រសាសន៍ថា លោក “មិនច្បាស់ទេ” អំពីបញ្ហានេះ ហើយបានបដិសេធមិនឆ្លើយបំភ្លឺពីមូលហេតុដែលនគរបាលកំពុងតែបន្តប្រមូលស្រោមអនាម័យធ្វើជាភ័ស្តុតាងឡើយ។
លោក នូ សុវណ្ណ អ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធីជំងឺអេដស៍នៅអង្គការ Population Services Khmer ដែលគាំទ្រការបង្ការជំងឺអេដស៍ បានមានប្រសាសន៍ថា សំណុំរឿងតុលាការដូច សំណុំរឿងនៅសប្តាហ៍នេះ បានបង្កឲ្យមានការព្រួយបារម្ភក្នុងចំណោមកន្លែងកម្សាន្តនិងបុគ្គលិកផ្នែកសេវាកម្សាន្ត។
លោកបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា ” ពេលនេះ ពួកគេខ្លាចមិនហ៊ានស្តុកទុកស្រោមអនាម័យ ឬប្រើប្រាស់វាទេ។ ជំនួសឲ្យការប្រើស្រោមអនាម័យជាភ័ស្តុតាង នគរបាលគួរលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រើប្រាស់វា”៕សុខុម