កាលពីម្សិលមិញ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវដល់តុលាការប្រទេសថៃឲ្យលើកលែងការចោទប្រកាន់ពលរដ្ឋខ្មែរ១៣នាក់ ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីសប្តាហ៍មុន ក្នុងពេលកម្មករចំណាកស្រុកដ៏ច្រើនភៀសខ្លួនចេញពីការបង្ក្រាបដ៏គួរឲ្យខ្លាចលើពលករខុសច្បាប់ពីសំណាក់កងទ័ពថៃ។ លោកបានសន្យាធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានការចំណាយតិចក្នុងការវិលត្រឡប់ទៅប្រទេសថៃវិញសម្រាប់អ្នកទាំងឡាយដែលចង់ត្រឡប់ទៅវិញដោយស្របច្បាប់។
ពលរដ្ឋខ្មែរ១៣នាក់នោះត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅប្រទេសថៃពីបទថា បានប្រើឯកសារក្លែងក្លាយ ហើយគេរំពឹងថានឹងត្រូវឡើងតុលាការនៅទីនោះ។ អ្នកទាំង១៣ស្ថិតក្នុងចំណោមពលករចំណាកស្រុកខ្មែររាប់សែននាក់ ដែលបានចាកចោលការងាររបស់ខ្លួននៅប្រទេសថៃនៅខែនេះចំពេលមានពាក្យចចាមអារ៉ាមជាច្រើនថា កងទ័ពថៃ ដែលគ្រប់គ្រងប្រទេស បន្ទាប់ពីការផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលក្រុងបាងកកកាលពីខែមុន កំពុងប្រមូលចាប់ពលករខុសច្បាប់។
អំឡុងការថ្លែងសុន្ទរកថានៅរាជធានីភ្នំពេញកាលពីម្សិលមិញ ក្នុងទិវាអន្តរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន លោក ហ៊ុន សែន បានស្នើសុំឲ្យមានការអត់ឱនដល់ពលរដ្ឋខ្មែរទាំង១៣នាក់ ដោយលោកបានលើកឡើងថា សូម្បីហត្ថលេខារបស់លោកជួនកាលក៏ត្រូវបានគេក្លែងបន្លំដែរ ហើយបានស្នើឲ្យឯកអគ្គរាជទូតថៃ លោក ផាកឌី ទូឆៃយុទ្ធ បញ្ជូនសាររបស់លោកផង។
លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា ” ប្រសិនបើពួកគេត្រូវបានសម្រេចឲ្យរួចផុតពីការចោទប្រកាន់ ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណក្រុមមេដឹកនាំថៃ។ សូមឯកឧត្តម [ លោក ផាកឌី ] បញ្ជូនសារនេះទៅឯកឧត្តម [មេដឹកនាំរបបយោធាថៃ] ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា ផង”។
លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា លោកនឹងឧត្តមសេនីយ៍ ប្រាយុទ្ធ បានប្តូរលិខិតគ្នាពីរបីច្បាប់ ដែលក្នុងលិខិតទាំងនោះឧត្តមសេនីយ៍រូបនេះបាននិយាយថា ប្រទេសថៃមិនបានបណ្តេញពលរដ្ឋខ្មែរចេញពីប្រទេសដោយចេតនាទេ ហើយនឹងជួយធ្វើឲ្យអ្នកធ្វើការដោយខុសច្បាប់នៅទីនោះមានសិទ្ធិធ្វើការដោយស្របច្បាប់។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ថា លោកបានឆ្លើយតបប្រាប់ឧត្តមសេនីយ៍ថា លោកគាំទ្រកិច្ចប្រឹងប្រែងដើម្បីការពារអ្នកទាំងនោះ។
ប្រឈមនឹងពលករត្រឡប់មកស្រុកវិញច្រើនជាង២៤០.០០០នាក់ដែលចង់រកការងារធ្វើ ប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសថៃកំពុងធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីឲ្យពួកគេមួយចំនួនអាចត្រឡប់ទៅធ្វើការងារចាស់របស់ខ្លួនវិញដោយស្របច្បាប់។ កាលពីសប្តាហ៍មុន លោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាសថា រដ្ឋាភិបាលបានបញ្ចុះតម្លៃលិខិតឆ្លងដែនសម្រាប់ពលករ-ពលការិនី ចំណាកស្រុកពី១២៤ដុល្លារមកត្រឹមបួនដុល្លារ។ កាលពីម្សិលមិញ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា នឹងមិនយកថ្លៃលិខិតឆ្លងដែនទេចំពោះអ្នកដែលយករូបថតរបស់ខ្លួនមក។
លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា ” បួនដុល្លារគឺជាតម្លៃថតរូប ប៉ុន្តែ បើពួកគេយករូបថតមកការិយាល័យលិខិតឆ្លងដែន ការិយាល័យលិខិតឆ្លងដែនមិនយកថ្លៃបួនដុល្លារហ្នឹងទេ”។ លោកក៏បានជំរុញក្រុមមន្ត្រីកុំឲ្យយកតម្លៃបន្ថែម ឬប្រើពេលយូរជាង២០ថ្ងៃក្នុងការប្រគល់ឯកសារនេះ។ លោកបានបន្ថែមថា ” កុំយកលើសបួនដុល្លារ ឬប្រើរយៈពេលលើស២០ថ្ងៃ ធ្វើឲ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន”។
លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានជំរុញក្រុមមន្ត្រីឲ្យបើកការិយាល័យលិខិតឆ្លងដែននៅតាមបណ្តាខេត្តដើម្បីពន្លឿនការធ្វើលិខិតឆ្លងដែន។ ប្រទេសកម្ពុជាសព្វថ្ងៃមានការិយាល័យធ្វើលិខិតឆ្លងដែនតែមួយប៉ុណ្ណោះនៅរាជធានីភ្នំពេញ។
លោក ថន គឹមសេង អគ្គនាយករងនៃនាយកដ្ឋានលិខិតឆ្លងដែនរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃបានមានប្រសាសន៍តាមទូរស័ព្ទថា ការិយាល័យរបស់លោកអាចធ្វើលិខិតឆ្លងដែន១.៥០០ក្បាលក្នុងរយៈពេល១០ម៉ោង និង២.០០០ក្បាលក្នុងរយៈពេល១៣ម៉ោង។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងមហាផ្ទៃមិនបានបង្កើតការិយាល័យលិខិតឆ្លងដែននៅតាមខេត្តនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែ បានត្រៀមបង្កើតប្រសិនបើត្រូវការចាំបាច់។ លោកបានឲ្យដឹងថា ” ក្រសួងមានផែនការ ប៉ុន្តែ មិនមែននៅគ្រប់២៤ខេត្តក្រុងទេ តែនៅខេត្តមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ”។
ក្នុងគម្រោងមួយដែលក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈបានសម្រេចជាមួយទីភ្នាក់ងារជ្រើសរើសពលករជាង៤០កាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ លិខិតឆ្លងដែនតម្លៃបួនដុល្លារជាផ្នែកមួយនៃកញ្ចប់់តម្លៃ៤៩ដុល្លារដែលទីភ្នាក់ងារទាំងនេះនឹងយកពីពលករចំណាកស្រុកដើម្បីចំណាយលើរាល់ឯកសារ ដែលពួកគេត្រូវការបូកនឹងសោហ៊ុយធ្វើដំណើរផង។ តម្លៃថេរនេះមានទាំងប្រាក់១០ដុល្លារសម្រាប់ឯកសារស្របច្បាប់ ដើម្បីធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ដែលចេញដោយក្រសួងការងារ។
ទោះយ៉ាងនេះក្តី គិតមកត្រឹមថ្ងៃម្សិលមិញ លោក គឹមសេង បានមានប្រសាសន៍ថា ការិយាល័យលិខិតឆ្លងដែនមិនទាន់បានទទួលឯកសារបញ្ជាក់ធ្វើការងារណាមួយនៅឡើយទេ។ ដំណើរការធ្វើលិខិតឆ្លងដែនដែលមានរយៈពេលរហូតដល់៥៣ថ្ងៃនោះត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃបញ្ជាក់នៅសប្តាហ៍នេះថា គឺមានការយឺតយ៉ាវខ្លាំងតែករណីមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ។
នៅស្រុកស្ទោង ខេត្តកំពង់ធំ លោកស្រី យ៉ត ណាង មេឃុំដំរី បានមានប្រសាសន៍ថាមនុស្សប្រហែល១.១០០នាក់បានត្រឡប់មកឃុំរបស់លោកស្រីក្នុងពេលមានពលករសម្រុកចេញពីប្រទេសថៃ។ លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា លោកស្រីបានដឹងអំពីមនុស្សយ៉ាងតិច៧០នាក់ ដែលធុញទ្រាន់ក្នុងការរង់ចាំគម្រោងថ្មីនេះ ហើយបានចាប់ផ្តើមត្រឡប់ទៅប្រទេសថៃវិញរួចហើយដោយគ្មានឯកសារត្រឹមត្រូវ។ លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា ” ខ្ញុំបារម្ភណាស់ ពីព្រោះអ្នកស្រុកមួយចំនួនក្នុងឃុំរបស់ខ្ញុំបានចាកចេញទៅធ្វើការដោយខុសច្បាប់។ អ្នកទាំងនោះមករង់ចាំខ្ញុំផ្តល់ព័ត៌មានដល់ពួកគេ [ អំពីគម្រោងថ្មីនេះ] មុនពេលខ្ញុំភ្ញាក់រាល់ព្រឹកទៅទៀត”។
ក្នុងកិច្ចប្រឹងប្រែងមួយផ្សេងទៀតដើម្បីដោះស្រាយចំនួនកម្មករចំណាកស្រុកមកដល់ដ៏គំហុកនេះ រដ្ឋាភិបាលក៏រួសរាន់ធ្វើការផ្គូផ្គងពលករចំណាកស្រុកជាមួយនិយោជកដែរ។
កាលពីថ្ងៃពុធ ក្រសួងការងារបានប្រកាសថា មានការងារចំនួន១៦.០០០សម្រាប់អ្នកទាំងនោះក្នុងខេត្តនិងកន្លែងមួយចំនួន ដែលរួមមានភោជនីយដ្ឋាន រោងចក្រ កាស៊ីណូ សណ្ឋាគារ និងសាលារៀន ព្រមទាំងហាងខារ៉ាអូខេផងដែរ។
សេចក្តីប្រកាសនោះមិនបានឲ្យដឹងថា ការងារទាំងនោះផ្តល់ប្រាក់ខែប៉ុន្មាននោះទេ។ អង្គការ ILO ប្រមាណថា កម្មករធ្វើការដូចគ្នានៅប្រទេសថៃរកប្រាក់បានប្រហែលបីដងនៃចំនួនដែលពួកគេរកបាននៅប្រទេសកម្ពុជា៕ មានិត