កាលពីម្សិលមិញ ប្រទេសកម្ពុជាបានច្រានចោលអនុសាសន៍ចំនួនបួនសម្រាប់កែលម្អស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សរបស់ខ្លួន ដែលរដ្ឋាភិបាលបានទទួលយកពីដំបូងកាលពីដើមឆ្នាំនេះអំឡុងពេលត្រួតពិនិត្យជាទៀងទាត់ជាសាកលលើកទី២នៅឯក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងទីក្រុងហ្សឺណែវ។
កម្ពុជាក៏ “បានកត់សម្គាល់” អនុសាសន៍ចំនួន៣៨ចំណុចផងដែរ ដែលមានន័យថា ខ្លួនមិនទាន់មានការប្តេជ្ញាចំពោះការអនុវត្តអនុសាសន៍ទាំងនេះទេ ដោយមានអនុសាសន៍មួយចំនួនទាក់ទងនឹងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងការជួបជុំ ព្រមទាំងការឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នហួសកាលកំណត់។
អនុសាសន៍ដែលត្រូវបានច្រានចោលទាំងបួននេះទាក់ទងទៅនឹងការការពារសេរីភាពសារព័ត៌មានដោយការមិនទទួលស្គាល់មាត្រាស្តីពីបទបរិហារកេរ្តិ៍នៅក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌ និងមាត្រាមួយនៅក្នុងច្បាប់សារព័ត៌មានស្តីពីការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត ការធានាសិទ្ធិទទួលបានការអប់រំសម្រាប់កុមារទាំងអស់នៅកម្ពុជា ព្រមទាំងកុមារដែលមានដើមកំណើតជាវៀតណាម ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងការរើសអើងចំពោះកុមារចេញពីក្រុមមនុស្សដែលងាយរងគ្រោះ និងមិនសំខាន់ ព្រមទាំងការដោះស្រាយអត្រាបោះបង់ការសិក្សាឲ្យបានច្រើនថែមទៀត។
កាលពីខែមករា គណៈប្រតិភូ៧៦រូបបានផ្តល់អនុសាសន៍២០៥ចំណុចដល់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយក្នុងចំណោមអនុសាសន៍ទាំងនោះកម្ពុជាបានទទួលយកដំបូងចំនួន១៧១ចំណុច។ ទោះជាយ៉ាងណា កាលពីម្សិលមិញ លោក ណី សំអុល ឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិបានមានប្រសាសន៍ថា ចំនួនអនុសាសន៍ទាំងនេះបានផ្លាស់ប្តូរហើយបន្ទាប់ពីមានការពិចារណាបន្ថែមទៀត។
លោក ណី សំអុល បានថ្លែងទៅកាន់ក្រុមប្រឹក្សានេះថា ” បន្ទាប់ពីមានការរៀបចំកិច្ចប្រជុំជាច្រើនលើកជាមួយអ្នកជាប់ពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ដើម្បីពិចារណាឲ្យបានហ្មត់ចត់លើអនុសាសន៍ទាំងនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសម្រេចទទួលយកអនុសាសន៍ចំនួន១៦៣ក្នុងចំណោមអនុសាសន៍ចំនួន២០៥ចំណុច គឺស្មើនឹង៧៩,៥ភាគរយ។
ទោះជា លោក សំអុល មិនបានបញ្ជាក់លម្អិតអំពីមូលហេតុមិនទទួលយកអនុសាសន៍ទាំងនេះក៏ដោយ ក៏ឯកសារមួយដែលការិយាល័យរបស់លោកផ្ញើជូនក្រុមប្រឹក្សានេះ និងដែលគេទទួលបានកាលពីយប់ថ្ងៃពុធ ពន្យល់ប្រាប់ពីមូលហេតុថា ការសម្រេចមិនទទួលយកអនុសាសន៍ទាំងនេះ ពីព្រោះ ” អនុសាសន៍ទាំងនេះផ្ទុយពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងច្បាប់នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា”។
លោក នីកូឡាស អាហ្គូស្ទីនី ប្រតិភូសហព័ន្ធសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិបានសរសេរតាមអីុម៉េលថា នេះគឺជាលើកទី១ហើយដែលប្រទេសមួយមិនបានទទួលយកអនុសាសន៍ ដែលត្រូវបានលើកឡើងអំឡុងពេលត្រួតពិនិត្យប្រទេសនោះ។
លោក អាហ្គូស្ទីនី បានលើកឡើងថា ” នៅពេលត្រួតពិនិត្យជាសាកលលើកដំបូងរបស់ខ្លួន [កាលពីឆ្នាំ២០០៩] ប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលយកគ្រប់អនុសាសន៍ទាំងអស់ដែលត្រូវបានលើកឡើង ហើយការអនុវត្តអនុសាសន៍ស្ទើរតែមិនមាន។ ចំពោះការត្រួតពិនិត្យជាទៀងទាត់ជាសាកលលើកទី២នេះ វាហាក់ដូចជាមិនមានការផ្លាស់ប្តូរយុទ្ធសាស្ត្រទាល់តែសោះ។តាមពិត រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ពីការមិនគោរពបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ”។ “ការទទួលយកអនុសាសន៍ទាំងនេះ គឺពាក់ព័ន្ធនឹងឆន្ទៈនយោបាយទាំងអស់។ នៅថ្ងៃនេះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានផ្ញើសារមួយយ៉ាងច្បាស់ថា ខ្លួនមិនមានបំណងគោរពសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនទេ”៕ គឹមហឿន