សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលមានពិការភាព ការដាក់ចេញគំនិតផ្តួចផ្តើមធំៗពីរក្នុងរយៈពេលពីរថ្ងៃមកនេះក្នុងបំណងធ្វើឲ្យការរស់នៅរបស់ពួកគេប្រសើរឡើងនោះ បាននាំមកនូវសុទិដ្ឋិនិយមមួយចំនួនចំពោះអនាគត។
នៅឯកោះពេជ្រកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ នៅចំពោះមុខអ្នកចូលរួមជាង២.០០០នាក់ រួមទាំងជនពិការមួយចំនួនផង លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលាតត្រដាងផែនការយុទ្ធសាស្ត្រថ្នាក់ជាតិស្តីពីជនពិការ (NDSP) ដែលមានគោលដៅចំនួន១០ដើម្បីលើកកម្ពស់សិទ្ធិរបស់ជនពិការ។
គោលដៅទាំងនេះរួមមាន ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ ការលុបបំបាត់ការរើសអើង ការទទួលបានការអប់រំល្អប្រសើរ ការចូលរួមក្នុងនយោបាយ និងការទទួលបានសេវាថែទាំសុខភាពស្មើគ្នា។
ការប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់ NDSP នេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការចាប់ផ្តើមកម្មវិធីមួយកាលពីថ្ងៃសុក្រ ដែលទទួលបានមូលនិធិពីរដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី រួមជាមួយនឹងអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលនឹងធ្វើឲ្យថវិកាចំនួន១៣,១លានដុល្លារហូរចូលក្នុងវិស័យជនពិការក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំក្រោយ។
លោកស្រី ក្លែរ វ៉ាន ឌើ វ៉ារ៉េន (Claire Vander Vaeren) អ្នកសម្របសម្រួលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា វាគឺជាកម្មវិធីមួយក្នុងចំណោមកម្មវិធីជនពិការធំៗបំផុតនៅក្នុងពិភពលោក។
លោកស្រីបានលើកឡើងនៅក្នុងសុន្ទរកថានៅឯពិធីនេះថា “ ក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំក្រោយ កម្មវិធីនេះមានបំណងធ្វើឲ្យប្រាកដថា ជនពិការបានបង្កើនឱកាសសម្រាប់ការចូលរួមក្នុងសង្គម សេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ និងនយោបាយ តាមរយៈការអនុវត្តផែនការយុទ្ធសាស្ត្រថ្នាក់ជាតិស្តីពីជនពិការនេះឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព”។
យោងតាមគេហទំព័ររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបានឲ្យដឹងថា កម្មវិធីនេះបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងផ្តើមកិច្ចប្រឹងប្រែងដែលទីបំផុតនឹងឈានទៅដល់ ” គុណភាពជីវិតប្រសើរឡើងសម្រាប់ជនពិការនៅកម្ពុជា”។ ប៉ុន្តែវាត្រូវបានពណ៌នាថា “គោលដៅប្រកបដោយមហិច្ឆតា ដែលនឹងមិនសម្រេចបានពេញលេញឡើយអំឡុងរយៈពេលដំណើរកម្មវិធីទាំងមូល ដោយសារតែធនធានមានកម្រិតពាក់ព័ន្ធនឹងទំហំនៃបញ្ហានេះ”។
កម្មវិធីនេះនឹងផ្តោតលើចំណុចចំនួនបួន គឺការគាំទ្រ ការសម្របសម្រួលរបស់រដ្ឋាភិបាលចំពោះ NDSP ការពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់អង្គការជនពិការ ការធ្វើឲ្យមណ្ឌលស្តារនីតិសម្បទាប្រសើរឡើង និងធ្វើការជាមួយមន្ត្រីខេត្ត និងមន្ត្រីឃុំដើម្បីលើកកម្ពស់ការរាប់បញ្ចូលជនពិការ។
លោក ងិន សៅរ័ត្ន នាយកប្រតិបត្តិអង្គការជនពិការកម្ពុជា បានកោតសរសើរចំពោះការបង្កើនកិច្ចខំប្រឹងប្រែងដើម្បីដោះស្រាយសេចក្តីត្រូវការរបស់ជនពិការ ប៉ុន្តែ បានមានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមិនលៃទុកថវិកាយ៉ាងច្រើនសម្រាប់កម្មវិធីនេះទេ ផែនការប្រាំឆ្នាំរបស់ខ្លួននឹង ” មានតែនៅលើក្រដាសប៉ុណ្ណោះ” ។
លោកបានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលលៃទុកពី៣ទៅ៥ភាគរយនៃថវិកាជាតិប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួនសម្រាប់បញ្ហាជនពិការ។ លោកមានប្រសាសន៍ទៀតថា ” សម្រាប់យើង [NDSP] គោលដៅធំធេងណាស់ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលយើងបារម្ភគឺថា តើរដ្ឋាភិបាលនឹងត្រូវអនុវត្តគោលដៅផែនការយុទ្ធសស្ត្រនេះឲ្យបានត្រឹមត្រូវដោយរបៀបណា ប្រសិនបើគ្មានថវិកាពីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងផ្អែកលើធនធានមនុស្សមានកម្រិតនោះ”។
គំនិតផ្តួចផ្តើមថ្មីៗទាំងនេះធ្វើឡើង ខណៈពេលឱសានវាទផុតសម្រាប់ទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលទាំងអស់ ដែលត្រូវទទួលយកជនពិការយ៉ាងហោចណាស់២ភាគរយចូលក្នុងកម្លាំងការងាររបស់ខ្លួនស្របតាមចំនួន២,០៦ភាគរយនៃប្រជាជនសរុប ដែលក្រសួងសង្គមកិច្ចរាប់ថា ជាជនពិការ។
ឱសានវាទនៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥ ត្រូវបានកំណត់នៅក្នុងអនុក្រឹត្យមួយដែលជាផ្នែកនៃច្បាប់ស្តីពីជនពិការ ដែលត្រូវបានអនុម័តកាលពីឆ្នាំ២០០៩ ប៉ុន្តែ លោក ងិន សៅរ័ត្ន បានមានប្រសាសន៍ថា ក្នុងចំណោមកម្លាំងការសរុបរបស់រដ្ឋមានតែ១,២៦ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ដែលជាជនពិការ។
នៅក្នុងសុន្ទរកថារបស់លោកដើម្បីប្រកាសដាក់ឲ្យអនុវត្ត NDSP កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ លោក ហ៊ុន សែន បានជំរុញឲ្យក្រសួង និងស្ថាប័ននានាប្រកាន់ខ្ជាប់នូវកូតាការងារ២ភាគរយសម្រាប់ជនពិការ ប៉ុន្តែ បានប្រកាសថា នឹងលើកលែងក្រសួងអប់រំយុវជន និងកីឡាមួយចេញរួមជាមួយក្រសួងព្រះបរមរាជវាំង ដែលកន្លងមកត្រូវបានលើកលែងរួចមកហើយ ពីព្រោះជនពិការនឹងជួបការលំបាកខ្លាំងពេលបង្រៀន។
លោកមានប្រសាសន៍ទៀតថា “ ក្នុងចំណោមមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលចំនួន១៩០.០០០នាក់មាន១១០.០០០នាក់ជាគ្រូបង្រៀន”។ លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា ជនពិការជាច្រើនមិនអាចឈរច្រើនម៉ោងបានទេ ហេតុដូច្នេះហើយពួកគេមិនស័ក្តិសមនឹងបង្រៀនឡើយ។ លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា ” ដូច្នេះប្រសិនបើ [យើង] ដាក់បញ្ចូល២ភាគរយទៅក្រសួងអប់រំ វាអាចបំផ្លាញក្រសួងអប់់រំ។ នេះគឺជាបញ្ហាដែលយើងត្រូវគិត”៕សុខុម