កាលពីម្សិលមិញ លោក ឈាង វុន សមាជិកសភាជាន់ខ្ពស់ខាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានថ្កោលទោសមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនចំនួនប្រាំបីរូបថា ជាជនអនាធិបតេយ្យ ហើយបានមានប្រសាសន៍ថា ហេតុការណ៍ប៉ះទង្គិចដ៏ហិង្សាកាលពីថ្ងៃអង្គារ នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ គឺធ្ងន់ធ្ងរជាងកុបកម្មកាលពីខែមករា ដែលមន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថបានបាញ់ស្លាប់កម្មកររោងចក្រកាត់ដេរដែលធ្វើការតវ៉ាយ៉ាងហោចណាស់ប្រាំនាក់ទៅទៀត។
លោក ឈាង វុន បានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងសន្និសីទកាសែតនៅរដ្ឋសភាថា ក្រុមអ្នកតវ៉ារបស់គណបក្សប្រឆាំងបានទៅកាន់ទីលានប្រជាធិបតេយ្យជាមួយនឹងបាវអង្ករ ដែលញុ៉កពេញទៅដោយដំបងឈើ និងផែនការរៀបចំទុកជាមុនដើម្បីវាយប្រហារសន្តិសុខខណ្ឌដូនពេញ ដែលល្បីខាងហិង្សា។
ជាផ្នែកនៃការបន្តខំប្រឹងប្រែងរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដើម្បីដាក់ទម្ងន់លើការរៀបរាប់ពីហេតុការណ៍ប៉ះទង្គិចគ្នាកាលពីថ្ងៃអង្គារ ដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាលេសចាប់ខ្លួនតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួនប្រាំពីររូបនោះ អំឡុងសន្និសីទរយៈពេលពីរម៉ោង លោក ឈាង វុន បានចាក់វីដេអូជាបន្តបន្ទាប់ ដែលលោកមានប្រសាសន៍ថា ជាភ័ស្តុតាងបង្ហាញថា មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងដែលត្រូវបានឃុំខ្លួន មានទោសពីបទញុះញង់ និងបោះបោរ។
លោក ឈាង វុន មានប្រសាសន៍ថា “ពួកគេចាក់ដំបងចោល។ ដំបងភាគច្រើនជាដំបងដែក។ នេះបង្ហាញឲ្យឃើញថា ពួកគេវៃ៉សន្តិសុខ” ខណៈដែលវីដេអូមួយបង្ហាញពីបុរសម្នាក់ទាញដំបងមួយបាវចេញពីរ៉ឺម៉កម៉ូតូកង់បី ហើយចាក់ពង្រាយវាលើផ្លូវ។ លោកបានបន្ថែមថា ដំបងទាំងនេះ “មិនមែនជារបស់សន្តិសុខទេ ពីព្រោះសន្តិសុខកាន់ដំបងខ្មៅ”។
ទោះជាយ៉ាងណា ដំបងឈើដដែល ដែលគេចាក់ចេញពីបាវអង្ករទៅលើថ្នល់នៅក្នុងរូបភាពវីដេអូឃ្លីបរបស់លោក ឈាង វុន គេអាចមើលឃើញនៅក្នុងវីដេអូជាច្រើនទៀតដែលបង្ហោះតាមយូធូប និងហ្វេសប៊ុក។ នៅក្នុងវីដេអូទាំងនោះបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា ដំបងឈើស្រស់ទាំងនោះកាន់ដោយបុរសស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានសន្តិសុខខណ្ឌដូនពេញ។
នៅក្នុងវីដេអូឃ្លីបមួយ គេឃើញក្រុមបុរសស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានពណ៌ទឹកប៊ិចលើកបាវដំបងចេញពីរថយន្តមួយគ្រឿងរបស់សាលារាជធានី រួចចែកចាយឲ្យពួកគេ មុនពេលដើរឆ្ពោះទៅក្រុមអ្នកតវ៉ា ដែលបានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅតាមបណ្តោយមហាវិថី ព្រះនរោត្តម ដើម្បីទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាល “ដោះលែងទីលានប្រជាធិបតេយ្យ” ។
ក្រុមអ្នកតវ៉ាមកពីគណបក្សប្រឆាំងដឹកនាំដោយលោកស្រី មូរ សុខហួរ ប្រធានកិច្ចការសាធារណៈរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានចងបដាពណ៌ទឹកក្រូចដ៏ធំមួយផ្ទាំងជាប់នឹងរបាំងលួសបន្លាជុំវិញទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។
នៅពេលបុរសស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានសន្តិសុខដើរឆ្ពោះទៅកន្លែងតវ៉ាដោយគ្រវីដំបង និងចាប់ហែកផ្ទាំងបដានោះ ក្រុមអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនរត់ទៅណាទេ។ ផ្ទុយទៅវិញពួកគេបានប្រើទុយោជ័រចងទង់ជាតិចាក់សន្តិសុខ ដែលមកចាប់ហែកផ្ទាំងបដានោះ។
ប៉ុន្តែ សន្តិសុខបានដកថយរត់បែកផ្លូវគ្នាចេញពីក្រមអ្នកតវ៉ាគាំទ្ររបស់គណបក្សប្រឆាំង ដែលពោរពេញដោយកំហឹង ខុសពីទម្លាប់សព្វដងដែលពួកគេតែងតែប្រើអំពើហិង្សាទៅលើអ្នកតវ៉ាមិនប្រណីដៃក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែថ្មីៗនេះ។
លោក ឈាង វុន បានមានប្រសាសន៍អំពីសន្តិសុខដែលរត់គេចខ្លួនទាំងនេះថា “យើងអាចមើលឃើញថា កម្លាំងសន្តិសុខមិនបានចាត់វិធានការទេ”។
កម្លាំងសន្តិសុខផ្សេងៗទៀតដែលត្រូវបានដាក់ពង្រាយនៅកន្លែងតវ៉ា រួមទាំងនគរបាលបង្ក្រាបបាតុកម្មរាជធានីផង បានឈរធ្វើព្រងើយនៅពីក្រោយរបាំងលួសបន្លាជុំវិញទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ដោយសម្លឹងមើលសន្តិសុខខណ្ឌត្រូវគេវាយបែកឈាមហាក់ដូចជាគ្មានអ្វីកើតឡើង។
លោក ឈាង វុន បានមានប្រសាសន៍ថា “នេះគឺជាករណីដំបូងហើយ ដែលពួកគេ [អ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ] វ៉ៃកម្លាំងសន្តិសុខយ៉ាងចាស់ដៃ”។
លោកមានប្រសាសន៍ទៀតថា ការបង្ហូរឈាមក្រោយការបង្ក្រាបដ៏ហិង្សាលើបាតុកម្មរបស់កម្មករកាត់ដេរនៅលើផ្លូវវេងស្រេងកាលពីខែមករា ដែលនៅពេលនោះកងរាជអាវុធហត្ថបានបាញ់កាំភ្លើងអាកា-៤៧ទៅលើក្រុមបាតុករដោយមិនរើសមុខនោះ មិនអាចប្រៀបធៀបនឹងការបង្ករបួសស្នាមលើសន្តិសុខខណ្ឌកាលពីថ្ងៃអង្គារបានទេ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ប្រៀបធៀបការប៉ះទង្គិចគ្នាលើផ្លូវវេងស្រេងទៅនឹងអំពើហិង្សាកាលពីថ្ងៃអង្គារថា “វាគ្មានរូបភាពអាក្រក់ដូចនេះទេ”។
លោក ឈាង វុន បានចាក់វីដេអូឃ្លីបមួយចំនួនដែលបង្ហាញពីសកម្មភាពប្រជាពលរដ្ឋវាយបុរសស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានសន្តិសុខ ប៉ុន្តែ ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនប្រើជើង ដៃ មួកការពារសុវត្ថិភាព ដងទង់ជាតិ និងដំុថ្ម មិនមែនដំបងឈើដូចដែលលោកអះអាងថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានចែកចាយដល់ក្រុមអ្នកតវ៉ាទុកប្រើសម្រាប់ទប់ទល់ជាមួយសន្តិសុខនោះឡើយ។
នៅថ្ងៃដែលមានការប៉ះទង្គិចគ្នានេះ លោក យែ៉ម បុញ្ញប្ញទ្ធិ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលមិនមានវត្តមាននៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ បានទទួលខុសត្រូវជួសមុខឲ្យគណបក្ស ហើយបានសូមអភ័យទោសចំពោះការផ្ទុះអំពើហិង្សានេះ ដោយមានប្រសាសន៍ថា គ្មានភ្នាក់ងារបង្កហេតុពាក់ព័ន្ធក្នុងរឿងនេះទេ។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក នុត រុំដួល ដែលមានវត្តមាននៅកន្លែងតវ៉ា បានលើកឡើងក្នុងបទសម្ភាសមួយកាលពីថ្ងៃពុធថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅតែប្តេជ្ញារក្សាជំហរអហិង្សារបស់ខ្លួន ហើយបានអះអាងថា ជនបន្លំខ្លួនបានលួចបង្កប់ខ្លួននៅក្នុងចំណោមអ្នកតវ៉ា ហើយបានដឹកនាំការវាយដំយ៉ាងសាហាវទៅលើសន្តិសុខ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា លោកបានឃើញក្រុមបុរសស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានសន្តិសុខខណ្ឌទម្លាក់ដំបងនៅក្នុងចំណោមអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង ហើយបន្ទាប់មកជំរុញឲ្យពួកគេប្រើអំពើហិង្សា។ លោកបានលើកឡើងថា “ដូច្នេះពេលនោះអ្នកតវ៉ាក៏ធ្វើតាមជនបាតដៃទី៣ទាំងនោះ ដើម្បីវ៉ៃតបទៅវិញ ពីព្រោះពួកគេគិតថា អ្នកទាំងនោះជាអ្នកតវ៉ាពិតប្រាកដ។ នៅពេលការប៉ះទង្គិចកើតឡើង អ្នកដែលគេឃើញទម្លាក់ដំបងចុះក្នុងចំណោមអ្នកតវ៉ា បានរត់ទៅរកគ្នារបស់ពួកគេវិញ”។
វីដេអូមួយទៀតបង្ហោះតាមហ្វេសប៊ុកនៅសប្តាហ៍នេះ បង្ហាញពីសកម្មភាពបុរសម្នាក់ដែលស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានពណ៌ទឹកប៊ិច លើកដំបងឈើមួយបាវទម្លាក់លើផ្លូវនៅពេលតែមួយដែលសន្តិសុខដាច់ហ្វូងត្រូវគេវាយ។
លោក ឃួង ស្រេង អភិបាលរងរាជធានីភ្នំពេញបានមានប្រសាសន៍ថា ការអះអាងរបស់លោក នុត រុំដួល មិនពិតទេ ហើយបាននិយាយការពារកម្លាំងនគរបាល ដែលមិនចេញមុខជួយសន្តិសុខខណ្ឌ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា “ជាទូទៅយើងមិនចង់ប្រើប្រាស់កម្លាំងប្រដាប់អាវុធដើម្បីប្រឈមតតាំងជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ និងបាតុករទេ នោះហើយជាមូលហេតុដែលយើងបញ្ជូនកម្លាំងសន្តិសុខ។ យើងមិននឹងស្មានថា មានឧប្បតិ្តហេតុកើតឡើងបែបនេះសោះ”។
លោក នុត រុំដួល ត្រូវបានចាប់ខ្លួនរួមជាមួយលោក ឡុង រី ប្រធានសន្តិសុខរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតមួយរូបដែរ នៅផ្ទះរបស់លោក ឡុង រី ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីរសៀលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។
កាលពីថ្ងៃសុក្រ យោងតាមមេធាវីរបស់ពួកគាត់បានឲ្យដឹងថា ពួកគាត់ត្រូវបានបញ្ជូនខ្លួនទៅពន្ធនាគារព្រៃស ទីដែលលោកស្រី មូរ សុខហួរ លោក អឿ ណារិទ្ធិ ដែលជាជំនួយការរបស់គាត់ និងតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតផ្សេងទៀតដូចជាលោក កែវ ភិរម្យ លោក រៀល ខេមរិន្ទ្រ លោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ្រ និងលោក ហូរ វ៉ាន់ កំពុងជាប់ឃុំបណ្តោះអាសន្ន។
ស្ថានទូតបារាំងបានលើកឡើងកាលពីថ្ងៃសុក្រថា ខ្លួនបានទៅសួរសុខទុក្ខលោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ្រ ដែលមានសញ្ជាតិបារាំង ដល់ពន្ធនាគារ។ ចំណែកឯស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកវិញបាននិយាយថា ខ្លួនកំពុងព្យាយាមចូលសួរសុខទុក្ខលោកស្រី មូរ សុខហួរ ដែលមានសញ្ជាតិអាមេរិក។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សក្នុងស្រុកលីកាដូ បានរាយការណ៍កាលពីថ្ងៃសុក្រថា ពេលនេះនគរបាលកំពុងព្យាយាមតាមចាប់ខ្លួនលោក មៀច សុវណ្ណារ៉ា តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទី៨ ដើម្បីសាកសួរពាក់ព័ន្ធនឹងហេតុការណ៍ប៉ះទង្គិចនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក គៀត ច័ន្ទថារិទ្ធ អ្នកនាំពាក្យនគរបាលជាតិបានបញ្ជាក់ថា នគរបាលនឹងចាប់ខ្លួនមនុស្សបន្ថែមទៀត ប៉ុន្តែ លោកបដិសេធមិនបញ្ចេញឈ្មោះអ្នកដែលត្រូវតាមចាប់ខ្លួនទាំងនោះទេ។
កាលពីថ្ងៃសុក្រ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើនបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសការចោទប្រកាន់មកលើតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលមានវត្តមាននៅកន្លែងតវ៉ា។
លោក ខារីម ឡាហីុដជី (Karim Lahidji) ប្រធានអង្គការសហព័ន្ធអន្តរជាតិដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស (International Federation for Human Right ) បានមានប្រសាសន៍ថា “ការឃុំខ្លួនតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំងតាមអំពើចិត្តមានន័យថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កំពុងធ្វើឲ្យកម្ពុជាធ្លាក់ចូលក្នុងរបបផ្តាច់ការកាន់តែឆាប់រហ័ស”។
លោកស្រី រ៉ាវីណា សាមដាសានី (Ravina Shamdasani) អ្នកនាំពាក្យឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស បានមានប្រសាសន៍ថា អង្គការសហប្រជាជាតិ “ព្រួយបារម្ភអំពីការចោទប្រកាន់ធ្ងន់ៗមកលើពួកគាត់ រួមទាំង ‘បទបះបោរ’ ផង ដោយសារតែជាទូទៅគេមើលឃើញថា មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងតែងតែខិតខំធ្វើឲ្យបាតុករស្ងប់អារម្មណ៍ និងបញ្ឈប់ការប្រើអំពើហិង្សាអំឡុងពេលប៉ះទង្គិចគ្នា”។
លោក ធន សារាយ ប្រធានអង្គការសិទ្ធិមនុស្សក្នុងស្រុកអាដហុក បានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលឈប់ប្រើប្រាស់សន្តិសុខខណ្ឌដើម្បីបំបែកបាតុកម្មអហិង្សា។ លោកមានប្រសាសន៍ទៀតថា “ចុងបញ្ចប់រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែគ្រប់គ្រងមន្ត្រីអនុវត្តន៍ច្បាប់របស់ខ្លួនឲ្យបានតឹងរឹុង ហើយឈប់ប្រើប្រាស់សន្តិសុខក្រៅផ្លូវការ និងក្រុមមនុស្សដែលគេជួលដើម្បីបង្ក្រាបការតវ៉ា”។
នៅក្នុងសន្និសីទកាសែតនៅរដ្ឋសភាលោក ឈាង វុន បានមានប្រសាសន៍ថា លោក មិនយល់ថា ហេតុអ្វីបាននាំគ្នាខឹងចំពោះការដាក់ពង្រាយកម្លាំងសន្តិសុខខណ្ឌដែលបានវាយដំអ្នកកាសែត ព្រះសង្ឃ ស្ត្រី និងអ្នកតវ៉ាផ្សេងទៀតដោយគ្មានប្រណី ចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំមុនមកនោះទេ។
លោក ឈាង វុន បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា ” ខ្ញុំមិនខឹងទេ។ នៅពេលកម្លាំងសន្តិសុខទទួលបន្ទុកការពារសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ព្យាយាមណែនាំប្រជាពលរដ្ឋ ហើយពួកគាត់បែរជាបំពានទៅលើពួកគេ ដូច្នេះហើយពួកគេក៏វ៉ៃប្រជាពលរដ្ឋវិញដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពក្នុងសង្គម។ ដូចដែលខ្ញុំបានបង្ហាញនៅក្នុងវីដេអូនេះអ៊ីចឹងគឺថា ជនអនាធិបតេយ្យបានវ៉ៃកម្លាំងសន្តិសុខ។ ប្រសិនបើសន្តិសុខវ៉ៃប្រជាពលរដ្ឋទាំងនេះវិញ ពួកគេមិនខុសទេ ពីព្រោះពួកគឺជាក្រុមអនាធិបតេយ្យ មិនមែនជាពលរដ្ឋ”៕សុខុម