គណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្សនៃរដ្ឋសភាបានលាតត្រដាងផែនការរបស់ខ្លួននាំសម្រុះសម្រួលឲ្យមានការចរចា ដើម្បីដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីដ៏ជូរចត់មួយ ដែលបានអូសបន្លាយអស់រយៈពេលជាងមួយទសវត្សរ៍ រវាងអ្នកភូមិ និងក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៍ដ៏មានឥទ្ធិពលមួយនៅក្នុងភូមិឡពាងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។
គណៈកម្មការទ្វេបក្សនេះបានប្រកាសកាលពីដើមខែនេះថា ខ្លួននឹងជួយអន្តរាគមន៍ដើម្បីដោះស្រាយវិវាទជុំវិញដីធ្លីដែលក្រុមហ៊ុន ខេឌីសីុ របស់លោកស្រី ជា ខេង ភរិយារបស់លោក ស៊ុយ សែម រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល បានទិញយកកាលពីឆ្នាំ២០០២។
ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ សាលាដំបូងខេត្តកំពង់ឆ្នាំងមិនបានធ្វើការកាត់សេចក្តីនៅក្នុងវិវាទនេះជាផ្លូវការទេ ហើយក្រុមហ៊ុនរបស់លោកស្រី ជា ខេង បានប្រើប្រាស់មធ្យោបាយផ្សេងៗ ដើម្បីដាក់សម្ពាធលើអ្នកភូមិឲ្យទទួលយកកញ្ចប់សំណង ដែលពួកគាត់និយាយថា មានចំនួនតិចជាងតម្លៃដីរបស់ពួកគាត់ឆ្ងាយ។
ប៉ុន្តែ ដោយនៅសល់ប្រជាពលរដ្ឋតែ១៧គ្រួសារក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋប្រហែល៨០គ្រួសារ ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងវិវាទកាលពីដំបូងនៅតែប្រឈមតតាំងនៅឡើយនោះក្រុមហ៊ុន ខេឌីស៊ី បានបញ្ជូនកម្មករឲ្យទៅសាងសង់របងព័ទ្ធជំុវិញដីមានវិវាទនេះកាលពីខែកក្កដា។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក បុរសប្រាំនាក់ដែលបានចូលរួមធ្វើការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការសាងសង់នេះ ត្រូវបានឃុំខ្លួន ហើយត្រូវបានដោះលែងវិញ ដោយសារការប្រើអំពើហិង្សាលើកម្មករក្រុមហ៊ុននេះ អំឡុងពេលប៉ះទង្គិចគ្នាកាលពីខែកក្កដា។
លោក អេង ឆៃអ៊ាង តំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងដែលជាប្រធានគណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្សនៃរដ្ឋសភា បានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា គណៈកម្មការនេះនឹងព្យាយាមដោះស្រាយវិវាទនេះជាបីដំណាក់កាល ទី១ គឺត្រូវដោះស្រាយជាមួយប្រជាពលរដ្ឋទាំង១៧គ្រួសារ ដែលនៅតតាំងនឹងក្រុមហ៊ុនចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៧មក ដែលពេលនោះក្រុមហ៊ុន ខេឌីស៊ី បានចាប់ផ្តើមរារាំងពួកគាត់ជាលើកដំបូងមិនឲ្យធ្វើស្រែចម្ការលើដីដែលពួកគាត់បានពឹងផ្អែកសម្រាប់រស់អស់រយៈពេលរាប់ទសវត្សរ៍មកហើយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា “នៅក្នុងជំនួបជាមួយតំណាងប្រាំរូបមកពីភូមិឡពាង តំណាងរាស្ត្រនៅក្នុងគណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្ស បានផ្ដល់ជម្រើសពីរឲ្យអ្នកភូមិជ្រើសរើស គឺថាតើត្រូវបន្តតស៊ូតាមរយៈប្រព័ន្ធតុលាការ ឬក៏ចរចា”។
លោកមានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើពួកគាត់ជ្រើសរើសយកផ្លូវតុលាការ សំណុំរឿងនេះអាចនឹងអូសបន្លាយរយៈពេលវែង ហើយបណ្តាអង្គការសិទ្ធិមនុស្សក្នុងស្រុកដូចជាអង្គការអាដហុក និងអង្គការលីកាដូជាដើម ដែលបានចូលរួមក្នុងជំនួបកាលពីម្សិលមិញដែរ ក៏បានយល់ឃើញដូចគ្នានេះដែរ។
លោកបានលើកឡើងបន្តទៀតថា “គណៈកម្មការនេះ និងសង្គមស៊ីវិលគិតថា វានឹងអូសបន្លាយពេលរាប់ឆ្នាំទៀតទម្រាំឈានដល់សេចក្តីសម្រេចចុងក្រោយថា អ្នកណាឈ្នះឬចាញ់ តាមរយៈតុលាការ”។
លោក រាជ សីម៉ា តំណាងអ្នកភូមិឡពាង ដែលបានចូលរួមក្នុងជំនួបនេះដែរ បាននិយាយថា ពួកគាត់បានយល់ព្រមឲ្យចាប់ផ្តើមធ្វើការចរចាជាមួយប្រជាពលរដ្ឋទាំង១៧គ្រួសារដែលនៅតតាំង។ គាត់បាននិយាយថា ការចរចាទាំងនោះគឺជាផ្លូវសម្រាប់ដោះស្រាយថា តើត្រូវផ្តល់សំណងដល់ប្រជាពលរដ្ឋ៦៦គ្រួសារទៀតដែលបានដាក់ពាក្យប្តឹងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍របស់ក្រុមហ៊ុន ខេឌីស៊ី នៅក្នុងតំបន់នោះ ដោយរបៀបណា។
គាត់បាននិយាយបន្ថែមទៀតថា ”យើងនឿយហត់នឹងការតស៊ូតាមផ្លូវតុលាការណាស់ដូច្នេះយើងក៏យល់ព្រមដោះស្រាយតាមរយៈការចរចា ប៉ុន្តែ ត្រូវតែធ្វើឡើងដោយយុត្តិធម៌។ វាមានន័យថា អ្នកភូមិនឹងយល់ព្រមទទួលយកចំនួនសមរម្យជាក់លាក់ណាមួយដោយគ្មានការបង្ខិតបង្ខំ ឬការបំផិតបំភ័យ”។
កាលពីម្សិលមិញដដែល បុរសប្រាំនាក់ដែលធ្លាប់ត្រូវបានឃុំឃាំងដោយសារការប៉ះទង្គិចជាមួយកម្មកររបស់ក្រុមហ៊ុន ខេឌីស៊ី បានដឹកនាំការហែក្បួនមួយនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដើម្បីដាក់ញត្តិទៅក្រសួងយុត្តិធម៌ និងសាលាឧទ្ធរណ៍ ដើម្បីទាមទារឲ្យចាត់វិធានការចំពោះសេចក្តីសម្រេចរបស់សាលាដំបូងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។
លោក សៀង ហេង ដែលស្ថិតក្នុងចំណោមបុរសទាំងប្រាំនាក់ ដែលសុទ្ធតែត្រូវបានដោះលែងឲ្យនៅក្រៅឃុំកាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា បាននិយាយថា គាត់ចង់ឃើញក្រសួងយុត្តិធម៌ដាក់ទោសព្រះរាជអាជ្ញា និងចៅក្រមសាលាដំបូងខេត្ត ចំពោះអ្វីដែលគាត់និយាយថា ជាការចាប់មនុស្សឃុំខ្លួនគ្មានច្បាប់ទម្លាប់ពីសំណាក់ក្រុមនេះ។
គាត់និយាយទៀតថា “យើងបានដាក់ញត្តិប្រឆាំងព្រះរាជអាជ្ញា និងចៅក្រមស៊ើបសួរពីព្រោះពួកគេបានសម្រេចឃុំខ្លួនបុរសប្រាំនាក់ដោយមិនធ្វើការសើុបអង្កេតត្រឹមត្រូវ”។ គាត់បានបន្តថា គាត់មិនជឿថា ការតវ៉ាជ្រៀតជ្រែកដល់ការបន្តខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីបញ្ចប់វិវាទនេះឡើយ។
លោក អំ សំអាត ប្រធានផ្នែកបច្ចេកទេសស៊ើបអង្កេតនៅអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ បានមានប្រសាសន៍ថា វាជារឿងល្អបំផុតសម្រាប់អ្នកភូមិ និងក្រុមហ៊ុន ខេឌីស៊ី ដែលមើលឃើញវិវាទនេះត្រូវបានដោះស្រាយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា “វាជាវិវាទដីធ្លីដ៏រាុំរ៉ៃ ដែលក្នុងនោះអ្នកភូមិមួយចំនួនត្រូវបានចោទប្រកាន់ និងឃុំខ្លួន ចំណែកឯក្រុមហ៊ុនក៏ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះដែរ។ បន្ទាប់ពីជំនួបជាមួយភាគីទាំងពីរ យើងយល់ថា ពួកគាត់ទាំងសងខាងចង់បានការចរចា ដូច្នេះហើយយើងកំពុងរង់ចាំមើលថា តើរូបមន្ត [វាយតម្លៃដីធ្លី ] អ្វីដែលអ្នកភូមិនឹងស្នើសុំ”៕សុខុម