យោងតាមរបាយការណ៍ថ្មីដែលរកឃើញដែរថាអ្នកវិនិយោគខកចិត្តនឹងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស (SEZs)នៅប្រទេសកម្ពុជានោះបានឲ្យដឹងថា តម្លៃអគ្គិសនីខ្ពស់ជាឧបសគ្គធំក្នុងការធ្វើជំនួញនៅប្រទេសកម្ពុជា។
របាយការណ៍ ដែលចេញកាលពីថ្ងៃអង្គារដោយធនាគារពិភពលោកនិងធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី បានមកពីការសម្ភាសទល់មុខគ្នាជាច្រើនរយលើកជាមួយម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនទូទាំងប្រទេស និងទិន្នន័យធនាគារពិភពលោក។
អ្នកឆ្លើយតបបានចាត់ថ្នាក់តម្លៃអគ្គិសនីថាជាឧបសគ្គចម្បងក្នុងការធ្វើជំនួញនៅប្រទេសកម្ពុជា លំដាប់បន្ទាប់គឺភាពមិនប្រាកដខាងម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងអំពើពុករលួយ។
របាយការណ៍ឲ្យដឹងថា “មិនត្រឹមតែអគ្គិសនីថ្លៃជាងនៅសឹងគ្រប់ប្រទេសផ្សេងទៀតក្នុងតំបន់នេះប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែការផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនីថែមទាំងរអាក់រអួលទៀតផង”។
វិធីតែមួយដែលអ្នកវិនិយោគបរទេសនិងក្នុងស្រុកអាចកាត់បន្ថយការចំណាយលើអគ្គិសនីរបស់ខ្លួននោះ គឺដំឡើងម៉ាស៊ីននៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស។ ប៉ុន្តែយោងតាមរបាយការណ៍ដដែល តំបន់សេដ្ឋកិច្ចនេះមិនបានធ្វើតាមការរំពឹងទុកជាច្រើន។
របាយការណ៍ឲ្យដឹងទៀតថា “ភ័ស្តុតាងស្រាវជ្រាវបង្ហាញថា តំបន់នេះមិនបានធ្វើឲ្យមានការប្រសើរឡើងនូវបរិយាកាសវិនិយោគ ដែលវិនិយោគិនប្រឈមឡើយ ដែលការនេះអាចពន្យល់បានច្បាស់ថា ហេតុអ្វីក៏យើងកត់សម្គាល់ឃើញថា មិនមានអត្ថប្រយោជន៍សំខាន់ក្នុងក្រុមហ៊ុនដែលមានមូលដ្ឋាននៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសនេះ។
របាយការណ៍នេះឲ្យដឹងថា គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៣ មានតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស២៣កន្លែងដែលទទួលបានការអនុញ្ញាត ប្រមូលផ្តុំក្នុងក្រុងភ្នំពេញ ក្រុងព្រះសីហនុ និងនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនជាប់ជាមួយប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសថៃ។
សួនឧស្សាហកម្មជាច្រើនកន្លែងបានបង្កើតឡើងដំបូងនៅប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០០៥ គឺជាការប្រឹងប្រែងមួយដើម្បីកាត់បន្ថយការិយាធិបតេយ្យ និងផ្តល់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគុណភាពខ្ពស់ដល់វិនិយោគិន។
ប៉ុន្តែយោងតាមរបាយការណ៍នេះ ក្រុមហ៊ុនជាច្រើនដែលបើកក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសរហូតមកដល់ពេលនេះ មិនទាន់ផលិតបានច្រើនជាងដៃគូរបស់ខ្លួននៅខាងក្រៅតំបន់ពិសេសឡើយ។
លោក ជូលៀន ក្លាក អ្នកសេដ្ឋកិច្ចជាន់ខ្ពស់ធនាគារពិភពលោក បាននិយាយថា ការនេះអាចមានការងារច្រើនត្រូវធ្វើជាមួយនឹងការរំពឹងទុកខ្ពស់។
លោកបានឲ្យដឹងក្នុងរបាយការណ៍ចេញជាផ្លូវការនេះក្នុងក្រុងភ្នំពេញថា “ដោយវិនិយោគិននឹងចូលក្នុងតំបន់មួយណានោះ យើងយល់ថា ពួកគេមានការរំពឹងទុកខ្ពស់។ ពួកគេទំនងបំប៉ោងបញ្ហា”។
លោក សុខ ចិន្តាសុភា អគ្គលេខាធិការនៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បាននិយាយប្រាប់អ្នកកាសែតថា “វិនិយោគិនដែលមានការរំពឹងទុកខ្ពស់បំផុត គឺជប៉ុន ទោះបីនៅប្រទេសផ្សេងទៀតក៏ដូច្នេះដែរ”។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកវិនិយោគប្រហែលមិនពេញចិត្តនឹងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសនេះទេ តែរបាយការណ៍ឲ្យដឹងថា តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍មួយចំនួន។
របាយការណ៍ឲ្យដឹងទៀតថា តម្លៃអគ្គិសនីក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសគឺថោកជាង១៥ភាគរយ ផលិតភាពការងារគឺ២០ភាគរយខ្ពស់ជាង និងប្រតិវេទន៍គយគឺលឿនជាង១៦ភាគរយ ហើយរបាយការណ៍ផ្តល់អនុសាសន៍ថា ត្រូវមានការផ្តល់ការលើកទឹកចិត្តថែមទៀតដើម្បីទាក់ទាញការវិនិយោគបន្ថែម។
ប៉ុន្តែលោក ចិន្តាសុភា បាននិយាយថា ការផ្តល់ការលើកទឹកចិត្តបន្ថែមទំនងនឹងមិនកើតឡើងនៅពេលណាមួយឆាប់ៗនេះទេ៕មានិត