និពន្ធដោយ អាឡិន ឡៃថ៍មិន ប្រែជាខេមរភាសាដោយ លឹម ហ៊ាង ហេង
រីណា ចាប់ផ្តើមទម្លាក់សាច់ជ្រូកពីរខាំកន្លះ និងអំពិល ប្រាំមួយប្រាំពីរគួទៅក្នុងកន្ត្រកម្ហូបចិត្តមួយគិតថា ប្រហែលជាត្រូវមាត់ប្តី ដែលតែងតែស្តីបន្ទោស ពេលនាងចាយវាយ ប្រាក់កាសទិញម្ហូបច្រើនពេក។ ក្នុងពេលដដែលនោះនាង គ្រលៀសភ្នែកឃើញ បុរសម្នាក់ជាឃាតករសម្លាប់ឳពុកនាង។
ដំបូងនាងស្រពេចស្រពិល មិនដឹងថាមែន ឬក៏អត់។ រីណា ខានជួបបុរសម្នាក់នោះ ធុំជាង សាមសិបបីឆ្នាំមកហើយ គឺតាំងតែពីនាង មានអាយុ ដប់ពីរឆ្នាំ មកម៉្លេះ។ ឥឡូវរូបរាងទ្រង់ទ្រាយ ឃាតករ ម្នាក់នោះ ផ្លាស់ប្តូរច្រើនណាស់ តាំងពីខ្នង ក៏កោង សក់ក៏ស្កូវព្រោង រាងកាយក៏ស្គមស្គាំងស្បែក ដណ្តប់ឆ្អឹង ស្ទើរខ្យល់បក់ដួល ទៅណាមកណា ទាល់ តែពឹងឈើច្រត់។
យ៉ាងណាមិញ រីណា ក៏ចាំមិនភ្លេចនូវទម្រង់បបូរមាត់ពេប និងថ្ពាល់ផត ព្រមទាំងប្រជ្រុយដែលដៅលើភ្នែកខាងឆ្វេងរបស់តាចាស់ម្នាក់នេះ។ នាងខិតកាន់តែជិត ដើម្បីសង្កេតតាចាស់នោះ នៅចម្ងាយបីតូប រីណា ក៏កាន់តែប្រាកដក្នុងចិត្តថា នាងមិនច្រឡំឡើយ គឺពិតជាគាត់មែន។ កន្លងមករាប់ឆ្នាំរាល់ពេលនាងរំឭកពីឃាតករនោះកាលណា នាងតែងស្រមៃថា តើនឹងត្រូវធ្វើយ៉ាងណា ដើម្បីសងសឹក ពេលជួបបុរសម្នាក់នេះម្តងទៀត។ នាងធ្លាប់តែបួងសួងសូមឲ្យរឿងអពមង្គល ឬទុក្ខមហន្តរាយបានដល់ឃាតករម្នាក់នោះ ហើយធ្វើឲ្យ គេបែកបាក់និរាសគ្រួសារ ដូចដែលនាងត្រូវ ព្រាត់ប្រាសពីឳពុកអ៊ីចឹងដែរ ឬបើមិនដូច្នោះទេ នាងបួងសួងសូមឲ្យឃាតករនោះ គ្រាំគ្រាដោយសារជំងឺមហារីក ទទួលការឈឺចុកចាប់បន្តិចម្តងៗ ដេករង់ចាំតែថ្ងៃស្លាប់។
ល្ងាចដដែលនោះ បន្ទាប់ពីប្តី នាងបរិភោគបាយទឹករួច រីណា ក៏តាំងផ្តើម ពោលទៅប្តី “ឪវា! ព្រឹកមិញ នៅឯផ្សារ ខ្ញុំគិតថា ខ្ញុំបានឃើញ ទូច ផេង។” ក្លិនសាច់ជ្រូក សាយភាយពេញផ្ទះ ព្រោះភ្លៀង ផ្អាប់ក្លិនទាំងអស់នោះ ទៅណាមិនឆ្ងាយ នាំឲ្យធុំក្លិនផ្អុះ ត្បិតអ្វីៗសើមមិនងាយស្ងួតឡើយ ក្នុងវស្សានរដូវ។ “នរណាគេ?” ពេជ្រ សួរ ទាំងដែលខ្លួនឯងកំពុងជូតមាត់។ “ទូច ផេង ហ្នឹង?” “មេជំរំនៅជំរំសុភមង្គលហ្នឹងមែន?” រីណា សម្លឹងមើលមុខពេជ្រ ព្យាយាម ស្ទង់ទឹកមុខប្តី តាមរយៈពន្លឺព្រឿងៗ ចេញពីអំពូលភ្លើងក្នុងផ្ទះ។
ក្នុងផ្ទះទាំងមូល បំភ្លឺដោយ អំពូលភ្លើងមួយគត់ បន្តោងប្របនឹងធ្នឹមនៃដំបូលផ្ទះប្រក់ដោយស័ង្កសីជញ្ជាំងធាងត្នោត នៅជ្រុងម្ខាងមានការ៉ុងស្រូវ និងពោតពីរបីបាវ ហើយនៅឯកាច់ជ្រុងម្ខាងទៀតគឺអាគុយឡាន។ “ហ្នើយចុះ ម៉េចម៉ែវាឯងនិយាយពីរឿងនេះ?” ពេជ្រ សួរទាំងធុញទ្រាន់។ “ម្យ៉ាងទៀត ម៉េចក៏ម៉ែ វាឯងដឹងថាជាគេ? កន្លងមករាប់សិបឆ្នាំទៅហើយ។” “ចុះឳវាឯងនៅចាំអត់ សែសិបឆ្នាំមុន ខ្ញុំបានឃើញបងប្អូនជីដូនមួយ ម៉ាឡា កាលនោះឳវាឯងក៏មិនជឿខ្ញុំដូចតែគ្នាហ្នឹង”។
ពេជ្រ មិនទាំងខ្វល់នឹងតបវិញផង ក៏តាំងទៅសំលៀងផាលនង័្គល ដែលត្រូវប្រើដើម្បីភ្ជួររាស់នៅថ្ងៃស្អែក សម្រាប់សាបព្រោះដាំដុះ។ តាមពិតទៅ ការងារសំ លៀងផាល ជាភារៈរបស់កាម៉ាល់ តែកូន ប្រុសម្នាក់នេះ មិនបាននៅផ្ទះទេយប់ហ្នឹង ព្រោះរវល់តែទៅផឹកទឹកត្នោតជូរថោកៗជាមួយក្លើរបស់ គេក្រោមតំណក់ភ្លៀងស្រិចៗ។ បង្ហើយដៃកាលណា ពេជ្រ ក្រោកឈរឡើង ហើយទុករបស់របរទៅមួយឡែក។ គេមិនសូវជាខ្ពស់ជាងប្រពន្ធរបស់គេប៉ុន្មានឡើយ ហើយក៏មិនមែនជាមនុស្សសម្បូរសាច់ប៉ុន្មានដែរ។ ពេជ្រមានរាងស្គម បបូរមាត់ស្តើង កែវភ្នែកឡើងក្រហមជាប់ជាប្រចាំដោយសារធូលី និងដីពេលធ្វើការឯស្រែ ហើយមានស្នាមក្រវាមលើថ្ពាល់ ដោយសារគោជល់។
ឥឡូវនេះ ទឹកភ្លៀង ដែលស្រក់ តក់ៗលើស័ង្កសី ឮសូរប្រាវៗដូចស្នូរគ្រាប់កាំភ្លើងដែលធ្វើឲ្យគោពីរក្បាលនៅក្នុងក្រោលផ្អើលឆ្លេឆ្លាចុះឡើង។ រីណា ឃើញវាឆ្លេឆ្លាតាមប្រហោងរនាបផ្ទះរបស់នាង។ “ឪវា តើយើងគួរធ្វើយ៉ាងម៉េចទៅ?” រីណា សួរ។ “ចុះហេតុអី ឯងចាំបាច់គិតពីរឿងអត់ប្រយោជន៍ទាំងអស់ហ្នឹង? ខាតពេលឥតអំពើទេ។ ហើយថ្ងៃស្អែក មិនបាច់ទិញអំពិលមកទៀតទេ” ។
ពេជ្រ តែងម៉ួម៉ៅ ជាពិសេសបន្ទាប់ពីយប់ដែលគេទៅសម្រាកនៅផ្ទះលក្ខិណា។ “ខ្ញុំនឹងធ្វើអ្វីមួយ ខ្ញុំគ្រាន់តែមិនដឹងថា ជាអ្វីនៅឡើយ”។ “ណ្ហើយ! ម៉ែវាឯង គិតឆ្កួតចង់ធ្វើស្អីហ្នឹង?” “អ្វីម្យ៉ាង” ទាំងមិនអស់ចិត្ត រីណា អង្គុយចុះក្បែរ ធីតា កូនស្រីច្បង ដែលចាប់ផ្តើមសិតសក់ឲ្យម្តាយ។ រាល់ពេលទោះបី ធីតា ព្យាយាមប្រតិបត្តិម្តាយដោយធ្វើឲ្យម្តាយសប្បាយចិត្តយ៉ាងណា ក៏ រីណា នៅតែមិនហ៊ានមើលមុខកូនឲ្យចំឡើយ។
កាលពីអាយុ ដប់ប្រាំមួយឆ្នាំ ធីតា ត្រូវបានចាប់លក់ទៅ ឲ្យផ្ទះបន ដែលជាបងប្អូនជីដូនមួយរបស់ពេជ្រ ជាថ្នូរនឹងការដោះបំណុលល្បែង។ នាងបានរំដោះខ្លួនពីពេស្យាចារ ហើយត្រឡប់មករស់នៅក្នុងផ្ទះវិញបានមួយឆ្នាំហើយ។ ធីតា ហូបបាយបានដូចធម្មតា តែកដៃនាង នៅតែតូច គឺតូចជាងផ្លែត្រសក់ទៅទៀត។ ចំណែកឯកូនស្រីកណ្តាល នីតាត្រូវ ពេជ្រទុកដាក់ឲ្យមានប្តីសីនៅអាយុ ដប់ប្រាំឆ្នាំ ជាមួយឈ្មួញកៅស៊ូ។
តួនាទីជាប្រពន្ធ នីតា ចាត់ចែងមើលរបស់ទ្រព្យដែលប្តីរកបាន ហើយរស់នៅជាមួយម្តាយមីងប្តីនាង នៅឯជាយខេត្តបាត់ដំបង។យ៉ាង ហោចណាស់ រីណា មានសល់កូនស្រីពៅ សំណព្វ ម្នាក់គឺមីអូន ដែលកំពុងតែជម្នះរៀននៅសាលា។ ម្តាយក្រឡេកមើលទៅ កូនពៅដែលអង្គុយនៅជ្រុងម្ខាងនៃផ្ទះ មុខនាងប៉ាតដោយឡេលាបមុខធ្វើឲ្យស្បែកស កំពុងអាន សៀវភៅមេរៀនពីសាលា។
រីណា ចាប់ផ្តើមបិទភ្នែកទាំងគូ រំពឹងថា ការសិតសក់មួយសន្ទុះធំនេះ នឹងជួយឲ្យនាងសម្រួលអារម្មណ៍បានធូរចិត្តបន្តិច។ សក់ខ្មៅរលើបរលោងរបស់នាង សាយធ្លាក់នៅចំកណ្តាលខ្នង។ ដកតែអាយុចេញ នាងនៅតែជាស្រ្តីដែលមានសម្រស់ទាក់ទាញដដែល គួបផ្សំនឹងដងខ្លួនរាងរៅស្រឡូន មាត់មានមន្តស្នេហ៍ ដោយឡែកតែស្បែកនាងឡើងជ្រួញ ត្បិតត្រូវកម្តៅថ្ងៃ និងជីវភាពនៅឯស្រែ ភ្លីជ្រួញពាសនៅលើរង្វង់ភ្នែកទាំងសងខាងរបស់នាង។
គេអាចងាយនឹងឃើញនាងមានឈាមជ័រសែស្រឡាយកាត់ចិនពីខាងឳពុក នាង ដោយសារច្រមុះរបស់នាងស្រួចជាងច្រមុះកូនខ្មែរសុទ្ធ។ “ថ្ងៃហ្នឹង ប៉ុណ្ណឹងបានហើយ អត់មានអីនិយាយបានការសោះ។” ពេជ្រ និយាយ។ “អញ ចាស់ណាស់ទៅហើយ ធ្មេចបើកៗ ស្អែកក៏មកដល់”។
ពេជ្រ ប្រះខ្លួនលើកន្ទេល ទាំងមិនដោះអាវយឺតចេញផង ហើយក៏លង់លក់ទៅ។ រំពេចនោះ ទាំងធីតា និងស្រីពៅ លូនចូលវាំងនួន រាប់ជាបន្ទប់ពួកគេ សម្រាប់គេង និងផ្លាស់ខោអាវផង។ ខណៈដែលគ្រប់គ្នាចូលនិន្ទ្រាលង់លក់ស្ងាត់មាត់អស់ រីណា ផ្តើមខ្វាយខ្វល់ជាថ្មីពី រឿងទូច ផេង ដៃនាងក៏ចាប់ញ័រ។ នាងគិតធ្វើអ្វីម្យ៉ាងឲ្យ ទូច ផេង មានគ្រោះថ្នាក់។ នាង ឈានជើងដើរទៅជ្រុងម្ខាងនៃបន្ទប់ ជាទីសក្ការៈដល់បុព្វការីជនក្នុងគ្រួសារ។
លើតុ មាន ទៀន ធូប បដិមាព្រះពុទ្ធរូប ខ្សែសីមា មួយដំុ រូបថតឳពុកម្តាយ និងជីដូនជីតារបស់ពេជ្រ ព្រមទាំងរូបថត ម្តាយ រីណា និងជីដូនពីររូបទៀត។ រីណា មាននៅសល់រូបថតឳពុកតែមួយគត់ ដែលនាងរក្សាក្នុងប្រអប់ដែកសុវត្ថិភាព។ ពេលនេះ នាងអុជ ទៀននិង លូកដៃយករូបថត ដែលសាកពណ៌ និងមានសភាពរួញ ក្រញុំនៅជុំវិញគែមរូបថត ឡើងមក គឺជារូប ឳពុករបស់នាង កាលនៅពីក្មេង អាយុប្រហែលម្ភៃប្រាំឆ្នាំ រាងសង្ហា និង សម្បូរស្នេហ៍ផ្អែមល្ហែម ទៀត ផង។
ចេញពីការចងចាំ នាងអាច ឃើញយប់ដែលគ្របដណ្តប់ដោយស្បៃអន្ធការ ពេលដែល ឳពុកនាងត្រូវបានគេសម្លាប់ ចោល នាងអាចឃើញភ្លើងបារីមូរ ដៃកាន់ ជក់ដោយកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមដែលអង្គុយនៅក្រោមដើមឈើ នាងអាចស្តាប់ឮសំឡេងរបស់ពួកគេ ខណៈដែលពួកគេស្រែកហៅឳពុកនាងឲ្យចេញ ពីផ្ទះឈើ និងបញ្ជាឲ្យឳពុកនាងទៅជាមួយ បុរសពីរ នាក់ទៀត ដែលបានព្យាយាមរត់គេចខ្លួនពេលទៀបភ្លឺនោះដើម្បីស្វែងរក សាច់ញាតិ ពួកគេដែលបានបាត់ខ្លួន។ “យើង នឹងបញ្ជូន សមមិត្តទៅជំរំផ្សេងទៀត”។
ទូច ផេង បន្លឺ ឃ្លាដែលបង្កប់អត្ថន័យពិឃាត ដែលគ្រប់គ្នាមិនពិបាកយល់។ នាងអាចឮ សំឡេងដ៏គំរោះគំរើយនិងកោងកាចរបស់មេកង។ នាងធ្លាប់បានប្រទះផ្ទាល់ភ្នែក ពេលដែលមេកងបញ្ជាឲ្យសម្លាប់មនុស្ស។ ពួកគេផ្តាច់ជីវិតមនុស្សផុយដូចសម្លាប់មូស។ ហើយបាន ឃើញកម្មាភិបាលយួរចបជីក និងខ្សែពួរផង ដែរ។
រីណា ចាប់ផ្តើមមើលទៅរូបថត និងសូត្រធម៌ឧទ្ទិសដល់ឳពុកនាង។ មិនដឹងថាមកពីហេតុអី នាងក៏នឹកឃើញដល់គ្រាដែលនាងទៅភ្នំពេញជាមួយឳពុក កាលនោះនាងនៅតូចខ្លាំងណាស់ អង្គុយលើស្មៅនៅពីក្រោមរូបសំណាកដែលរំឭកពីការអបអរ សាទរ ការរួចចេញពីអាណានិគមបារាំង។ រីណា ពំុដែលបានស្គាល់ទីក្រុងឡើយ។ស្ថិតនៅ កណ្តាលសំឡេងអ៊ូអរនៃអគារច្រូងច្រាង និងមនុស្ស ម្នាឈូឆរដែល ជិះកង់ម៉ូតូច្រវាត់ចុះឡើងឪពុក រីណា អង្គុយយ៉ាងស្ងៀមស្ងាត់ ច្រៀងរហ៊ឹមៗឲ្យនាងស្តាប់។ ចេញពីកន្លែងមួយឆ្ងាយពី បន្ទប់ សក្ការៈ នាងក៏ឮពេជ្រ ស្រម៉ុកខុរៗ។ រីណា ដាក់កែវពេញដោយ បាយដំណើបលាយស្ករត្នោតដែលមានរសជាតិផ្អែមឆ្ងាញ់នៅលើកន្ទេលដេករបស់ កូនៗគ្រប់គ្នា ដូចដែលនាងចំណាំធ្វើរាប់ឆ្នាំហើយ រួចហើយក៏ប្រះខ្លួនគេងក្បែរប្តី។
បន្ទាប់ពីប្រែខ្លួនបម្រះននៀលចុះឡើងពេញមួយយប់ រីណា ក៏ងើបឡើងមុនព្រលឹមចូលមកដល់ ហើយឡើងកាំជណ្តើរឈើដែលរយីក រយាកបះបើកៗ ទាំងមិនពាក់ស្បែកជើង ហើយចាប់ផ្តើមរៀបចំចម្អិនបាយទឹកពេលព្រឹក និងបាយពេលថ្ងៃត្រង់សម្រាប់គ្រួសារ ក្នុង កូនខ្ទមកំប្រូក តូចមួយ ជាចង្ក្រានបាយ សង់ជាប់នឹងផ្ទះ។
កូនស្រី របស់នាង ធីតា ក្រោកពីដំណេក មុននាងទៅ ទៀត ដើម្បីបង្កាត់ភ្លើងជើងក្រាន។ ទម្រាំតែដល់រដូវច្រូតកាត់ ពួកគេមាន ម្ហូបតិច តួចសម្រាប់បរិភោគ លើកលែងអង្ករ តែ រីណា អាច ធ្វើម្ហូប ដាក់គ្រឿង ផ្សំបន្លែបន្លុកជាមួយខ្ទឹមស ខ្ញី និងស្លឹក ក្រូចសើច។ មួយស្របក់ក្រោយមក រីណា ក៏ដាស់ប្តី និងកូនប្រុសកាម៉ាល់ឲ្យភ្ញាក់ឡើង ហើយហូបអាហារដែលរៀបចំរួចជាស្រេចមានបាយ ត្រីឆ្អើរ ក្នុងពេលព្រលឹមស្រាងៗ ឥតមាននិយាយស្តីអ្វីមួយម៉ាត់។
បន្ទាប់មក បុរសៗនៅក្នុងគ្រួសារចាប់ផ្តើមស្រាយគោ ចេញ ហើយលើកបាវពូជស្រូវ និងរបស់របរធ្វើស្រែផ្សេងទៀតដាក់លើ រទេះគោ ហើយក៏បររទេះចេញទៅស្រែដែលត្រូវធ្វើដំណើរប្រហែលមួយម៉ោងប៉ុណ្ណោះ។ ពេលដែលនាង និង ធីតា រៀបចំទុកដាក់ចានក្បាន និងផ្ទះបាយហើយ រីណា ជូតរនាប និងបោសធូលីចេញពីតុ កន្ទេល និងជញ្ជាំង។ បន្ទាប់មក នាងក៏រៀបចំខ្លួនទៅផ្សារ។ កាត់ផ្ទះបាយ រីណា ដាក់ភ្នែកចំកាំបិតកាប់សាច់ជ្រូក នាងយកក្រណាត់សរំុកាំបិតប័ុងតោនោះ ហើយដាក់វាក្នុងកន្ត្រកម្ហូប។
ផ្សារក្រមួន មានមនុស្សអ៊ូអរ ចម្រុះដោយពណ៌ និងសំឡេងលាយឡំ ស្តាប់មិនយល់ថាជាអ្វី ប៉ុន្តែ ព្រឹកនេះ រីណា តាំងចិត្ត ដើរកាត់តូបចម្រុះដោយពណ៌ មានពណ៌ទឹកក្រូច ក្រហមចេញពីផ្លែអំពិល បៃតងចេញពីត្រកួន និងស្ពៃឆៃស៊ីម លឿងចេញផ្លែចេក ស្វាយ និង ផ្កាឈូកចាស់ចេញពីក្រណាត់ ព្រមទាំងសំឡេងស្រែកចេញពីក្មេងក្មាងដែលននលគកពាក់កណ្តាលខ្លួន និងមាន់ដែលរត់ឆ្លេឆ្លាចេញពីភក់ ពីតូបមួយទៅតូបមួយទៀត រហូតដល់ទីតាំងមួយដែលនាងឃើញបុរសម្នាក់ឈរផ្អែកនឹងជញ្ជាំងតូបលក់ស្វាយ។
នាងតម្រង់ទៅបុរសម្នាក់នោះ ឲ្យជិតបំផុតតាមសេចក្តីក្លាហានដែលនាងអាចធ្វើបាន ហើយពិនិត្យមើលបុរសម្នាក់នោះឲ្យច្បាស់ជាងពេលដែលនាងឃើញគេ កាលពីថ្ងៃមុន។ នាងថែមទាំងឮ បុរសម្នាក់នោះនិយាយថែមទៀតផង ពេលដែលគេសួរថ្លៃប៉ុន្មានដែរ បើខ្ញុំសុំជឿស្វាយកន្លះឡូ។ តើនេះជាសំឡេងដែលនាងធ្លាប់ឮឬ? ជាសំឡេង មាន អាការៈហេវហត់ល្ហិតល្ហៃដែល ឮចេញ ពីមនុស្សប្រុសចំណាស់ម្នាក់។មួយនាទី ក្រោយមក តាចាស់ម្នាក់នោះ ចាប់ផ្តើមសង្ស័យថាមាន គេសម្លឹងខ្លួន តាចាស់ក៏សម្លឹងតបវិញ។ អ្នកទាំងពីរសម្លឹងមុខគ្នាទៅវិញទៅមកអស់ពីរបីនាទី ក្នុងអាការៈមិនទុកចិត្តគ្នាទាំងសងខាង។រីណា លូកចាប់ដងកាំបិតក្នុងកន្ត្រកម្ហូប។ បន្ទាប់មក តាចាស់ ងាកមុខចេញ ហើយក៏ដើរខ្ញើចៗទៅតូប បន្ទាប់។ នាងមិនទៅ ប្រឈម នឹងតាចាស់ នោះទេ ថ្ងៃនេះ គឺថ្ងៃស្អែក។ 
ទើបតែម៉ោងប្រាំបីព្រឹកសោះ តែក្តៅសែនក្តៅ ញើសជោគអាវ រីណា។ នាងងក់ក្បាលទៅកាន់មនុស្សបីបួននាក់ដែលនាងស្គាល់ ហើយឱនក្បាលវន្ទាសំពះព្រះសង្ឃដែលគ្រងស្បង់ចីពរ កំពុងនិមន្តបិណ្ឌបាត្រ។
ទោះបី រីណា រស់នៅក្នុងភូមិនេះជាងសាមសិបឆ្នាំមកហើយក៏ដោយ តែនាងទើបតែចាប់ផ្តើមចាត់ទុកថាទីនេះជាផ្ទះរបស់នាងកាលពីពីរបីឆ្នាំមុនប៉ុណ្ណោះ។ កន្លែងនេះជាភូមិកំណើតប្តីរបស់នាង មិនមែនជាស្រុកកំណើតរបស់នាងទេ។ ភូមិកំណើតរបស់នាងគឺនៅឯពោធិ៍សាត់។ នាងខានទៅផ្ទះ នាង តាំងតែពីព្រឹកដ៏គួរឲ្យខ្លាចមួយនោះ ពោលគឺពេលកងទាហានក្មេងៗចូលភូមិនាង ហើយកេណ្ឌប្រជាជនក្នុងភូមិឲ្យទៅនៅជំរំ។ ពីរឆ្នាំ ក្រោយការរំដោះពីប៉ុលពត ពេល រីណា អាយុបានដប់បួនឆ្នាំ ម្តាយនាង ក៏ស្លាប់ដោយសារជំងឺតេតាណុស។ បន្ទាប់ មក បងស្រីនាងក៏ស្លាប់ចោលទៀត។ កំព្រីកំព្រាឥតមេបា រីណា បានរៀបការជាមួយពេជ្រ ដែលទុកដាក់ដោយពូរបស់នាង។ ដំបូង នាងស្ទាក់ស្ទើរ គិតចង់ទៅសាលា តែប្តីនាងបានទុកដាក់ឲ្យនាងមើលថែចម្ការក្នុងគ្រួសារ បន្ទាប់មកពួកគេក៏មានកូន។
បន្ទាប់ពីឆ្លងទន្លេបាន ធីតាមក រីណា ធ្លាក់ខ្លួនឈឺមានជំងឺសួត ហើយក្តៅខ្លួនជាប្រចាំ ចំណែក ឯ ពេជ្រមើលថែនាង ទាំង យប់ ថ្ងៃ ជូតខ្លួននិងមុខនាងដោយចម្រៀកក្រណាត់ ដែលសើមៗដើម្បីបញ្ចុះកម្តៅ។ ច្រើន ឆ្នាំកន្លងទៅ ពេជ្រ និង រីណា បណ្តុះមនោសញ្ចេតនា រស់នៅចុះសម្រុងគ្នាក្រោម ដំបូលតែមួយ។ ម្តងបន្តិចៗ រីណា ក៏រាប់អាន មានមិត្តភក្តិក្នុងភូមិ ពេលនាងទៅពិធី បុណ្យសព និងមង្គលការក្នុងភូមិ។ ពូ មីង ទាំងអស់របស់នាងក៏ស្លាប់ចោលទៅទៀត។ នាងលែងមានសល់សាច់ឈាម ដែលផ្សារភ្ជាប់នាងទៅភូមិកំណើតនាងទៀតហើយ។ ប្រព័ន្ធតែមួយគត់ដែលនាងមានទាក់ទងទៅភូមិ គឺមិត្តភក្តិតាំងពីកុមារភាពរបស់នាង មករា ដែលរៀបការហើយ មិនព្រមរួមខ្នើយជាមួយប្តីនាងឡើយ បើប្តីនាងមិនព្រមរើមករស់នៅក្នុងភូមិជាមួយ រីណា។
រាល់ថ្ងៃអាទិត្យ ក្នុងរដូវប្រាំង រីណា និង មករា តែងតែដើរទៅព្រៃជាមួយគ្នា។ គឺមករា នេះឯង ដែលដឹងរឿងប្តីរបស់ រីណា ពីការរួមខ្នើយជាមួយស្រីផ្សេងឈ្មោះលក្ខិណា។ ពេល រីណា និយាយតទល់ជាមួយពេជ្រពីសហាយស្មន់ ពេជ្របានត្រឹមនិយាយ មិនមែនជារឿងម៉ែវាឯងទេ។ កុំមកចេះ។
តាំងពីនោះមក រាប់ចាប់ពីបីឆ្នាំមុន ពេជ្រ ទៅដេកផ្ទះ លក្ខិណា មួយយប់ក្នុងមួយសប្តាហ៍។ រាល់ខែ លក្ខិណា ផ្ញើអីវ៉ាន់ជាអំណោយដល់កូនៗរបស់ រីណា ដូចជាផ្លែឈើ ក្រណាត់ពណ៌មួយសំណំុតូច ដែលបញ្ជូនមកឲ្យដោយ បុរស គ្រហុបធ្មេញម្នាក់ដែលធ្លាប់បួស ។ រីណា តែងតែបោះចោលរបស់ទាំងអស់ នោះចូលក្នុងស្ទឹង។ ពេជ្រហៅ លក្ខិណា ថាប្រពន្ធចុង គឺប្រពន្ធទីពីរ តែ រីណា និងមិត្ត របស់នាង ហៅ លក្ខិណា ថាស្រីសំផឹង គឺស្រី បា។
យប់នោះ រីណា ពិបាកនឹងបិទភ្នែកឲ្យជិតខ្លាំងណាស់។ វាក្តៅ ស្ងប់ខ្យល់ស្អុះស្អាប់ ស្រាប់តែនាងនឹកគិតទៅដល់ទូច ផេង ទៀត។ នាងឃើញទូច ផេង ប្រឡាក់ឈាម ជោគខ្លួនដើរដោយអាការៈ ក្រេវក្រោធ ចូលក្នុងភូមិ។ បន្ទាប់មកនាងត្រឡប់ទៅជំរំវិញ ប្រឹងជីកទំនប់ក្នុងភក់ដោយកើបភក់ នឹងដៃ ទាំងមានសេចក្តីស្រេកឃ្លាន គឺឃ្លាន គ្រប់ ពេល ថែមទាំងប្រឹងរកមើលឪពុក ប្អូនប្រុសស្រីរបស់នាង។ ព្រឹកបន្ទាប់មក រីណា លែងឃើញតាចាស់សក់ស បបូរមាត់ពេបនោះនៅឯផ្សារ ទៀតហើយ។ ព្រឹកបន្ទាប់ពីនោះ ក៏មិនឃើញគាត់ដែរ។
លុះមួយអាទិត្យក្រោយមក រីណា ក៏ចំណាំទីតាំងតានោះបាន ពេលដែលកំពុងឈរនៅពីមុខក្មេងៗ ដែលកំពុងលេងក្នុងភក់ ក្បែរកញ្ច្រែងក្រូច។ លើកនេះ រីណា ដើរតម្រង់ទៅតាចាស់ ។ “អ៊ំ ឈ្មោះ ទូច ផេង មែនទេ?” រីណា សួរ។ តាចាស់ ពឹងឈើច្រត់ទប់លំនឹងខ្លួនឯង។ រីណា បន្ត “អ៊ំដឹងអត់ ថាខ្ញុំជាអ្នកណា?” សំឡេងរបស់នាងរាងរអាក់រអួលមិនដូចមុន។ តាចាស់គ្រវីក្បាល។ មានធំុក្លិនបារីជាប់នឹងខ្លួនតាផងដែរ។ “តើអ៊ុំ ធ្លាប់នៅជំរំសុភមង្គលដែរអត់ កាលសម័យប៉ុលពត?” រីណា ខ្សឹបសួរ។ តាចាស់មិននិយាយស្តីអ្វីទាំងអស់ តែ រីណា អាចឃើញអ្វីម្យ៉ាងដែលបញ្ជាក់ចេញពីទឹកមុខតាចាស់នេះ។ យឺតៗ មួយៗ តាចាស់បង្វែរឈើច្រត់ ងាកខ្លួន ហើយបែរ ខ្នងដាក់នាង។
តាមផ្លូវត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ រីណា ឆៀងចូលផ្ទះមករា ហើយផ្អែកខ្លួននឹងរបងខ្សែ។ “មនុស្សដែលសម្លាប់ឳពុករបស់ខ្ញុំ” នាងនិយាយ “គេនៅរស់នៅឡើយ ខ្ញុំឃើញគេរស់នៅទីនេះ ក្នុងភូមិរបស់យើង”។មករា ផ្អាកឲ្យចំណីមាន់ ហើយក៏ងាកទៅរក រីណា។
រំលងច្រើនឆ្នាំកន្លងទៅ នាង បាក់ធ្មេញអស់ពីរបី និងមានសាច់ជាងមុន បន្តិច តែនាងនៅតែមានមុខញញឹម ស្រស់ និងរាក់ទាក់ដដែល។ “ឃើញ ពេល ណា?” មករាសួរ។ “ដប់ថ្ងៃមុន។” “ហើយចុះម៉េចក៏មិនប្រាប់គ្នា? ឯងគ្រោងនឹងធ្វើអ្វី? កុំទៅពឹងប៉ូលីសនោះ គ្មានធ្វើស្អី កើតទេ។” “គ្នាដឹង។ តែគ្នាមិនទាន់សម្រេចចិត្តថា ត្រូវធ្វើអ្វីឲ្យប្រាកដនៅឡើយទេ។” “តែឯង ត្រូវតែធ្វើអ្វីម្យ៉ាង” ។មករា បន្លឺ។ “ពួកឃាតករទាំងអស់នោះ ត្រូវតែទទួលការកាត់ទោស ត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់។ ពួកវា គួរតែរងការខ្លោចផ្សារ។ ឯងត្រូវសងសឹកឲ្យឳពុកឯង”។ មករា យកដៃដាក់លើស្មា រីណា។ “គ្នា នឹងប្រាប់សាយ័ន្ត។ ប្តីគ្នាដឹងថា ត្រូវធ្វើយ៉ាងណាចំពោះរឿងនេះ។ គាត់អាចប្រាប់ឯងថាឯងអាចធ្វើអ្វីបាន។ ហើយចុះវានោះរស់នៅឯណា? នាំខ្ញុំឲ្យបានស្គាល់វាផងបានអី?” “គ្នាអត់ដឹងទេ” ភ្លាមនោះ រីណា ហាក់ដឹងខ្លួនថាខ្លួនស្ថិតក្នុងសភាពភ័យខ្លាច។
នាងគិតមួយសន្ទុះមិននិយាយបន្ត។ “គ្នាមិនច្បាស់ថាតាចាស់នោះរស់នៅម្តុំណាទេ។” “បងស្រី នេះជាឱកាសបងហើយ។ ក្លាហានឡើង។ បើជាខ្ញុំវិញ ពេលខ្ញុំដឹងថា ឃាតករមួយណាសម្លាប់ពូ និងបងស្រីខ្ញុំនោះ…” មករា ទះស្មារីណាថ្នមៗ។ “គ្រាន់តែ ហាមាត់ប្រាប់គ្នាមក ពេលឯងព្រមទាំងស្រុង” ។សប្តាហ៍បន្តបន្ទាប់ទៀត រីណា ឃើញ ទូច ផេង នៅឯផ្សារបីបួនដង ច្រើនជាងពេលមុនៗ។អ្នកទាំងពីរនៅតែបន្តសម្លឹងគ្នាទៅវិញទៅមកពីចម្ងាយ ហើយក៏បែរមុខ ចេញ ពីគ្នាទៅ។ រីណា សម្គាល់បានថា បុរសចំណាស់នេះ នៅតែម្នាក់ឯងគត់។
ខណៈដែលតាដើរ ឆ្លងពីតូបមួយទៅតូបមួយទៀត ដោយសារឈើច្រត់នោះ គាត់នៅកាន់់ឫក ជាមនុស្សឋានៈគ្រាន់បើជាងមនុស្សដែលនៅជុំវិញខ្លួនគាត់ដដែល។ សម្ទូងចាប់ផ្តើមលាស់បែកគុម្ពឡើង ស្រស់់ បំព្រង បានកម្ពស់បីបួន សង់ទីម៉ែត គឺក្រាលគ្របដូចជាកម្រាលព្រំទន់ល្មើយដែលមានពណ៌ខៀវស្រងាត់។ រាល់រសៀល រីណា រវល់ ចាប់ខ្យង ខ្ចៅក្នុង វាល ស្រែ ហើយទម្លាក់ដាក់ចូល កន្ត្រក។ មិនបាន ប៉ុន្មានផង ក៏ដល់រដូវដកស្ទូង។ ពេជ្រ ចេញទៅផឹកស្រានៅខាងក្រៅបីបួនថ្ងៃក្នុងមួយអាទិត្យ ហើយបន្លំយកលុយប្រាំរយ រៀលដែលទុកក្នុងសំបុត្រដាក់ពីក្រោម កន្ទេលគេងពួកគេ។ ទៀបភ្លឺ ម៉ោងពីរបីអធ្រាត្រ ពេជ្រស្រែកហៅ រីណាឲ្យ ជួយគ្រាហ៍ឡើងជណ្តើរផ្ទះ ព្រោះតែខ្លួនស្រវឹងជោគ ជាំ។
បន្ទាប់ពីយប់មួយ នៃខែដែលធាតុអាកាសក្តៅហួតហែងនៅចំពាក់កណ្តាលខែមិថុនា រីណា បានយករូបថតឳពុករបស់នាងចេញពីប្រអប់ដែកសុវត្ថិភាព លើកទី១បន្ទាប់ពីទុកក្នុងនោះអស់ជាច្រើនឆ្នាំ កាន់រូបនោះចេញក្រៅ។ពេលនាងឃើញទូច ផេងម្តងទៀតនៅឯផ្សារ នាព្រឹកនោះ នាងទាញរូបថតចេញពីហោប៉ៅដោយយកចិត្តទុកដាក់ ហើយបង្ហាញរូបថតចំពីមុខ ទូច ផេង។ “នេះ ជាឳពុកខ្ញុំ។” នាងនិយាយ។ គាត់ពិនិត្យមើលរូបថត ដោយឥតនិយាយស្តី អ្វីមួយម៉ាត់សោះ។
បន្ទាប់មក តាចាស់ទាញស្ករអំពៅ និងអំពិលប៉ុន្មានគួ ចេញពីកន្ត្រករបស់គាត់ ហើយហុចទៅឲ្យរីណា។ “ទេ” រីណា ប្រកែកមិនព្រម យក។ តែពេលដែលរៀបទៅផ្ទះ តាចាស់ ទម្លាក់ អាហារក្នុងកន្ត្រកម្ហូបរបស់ រីណា រួចហើយ ប្រញាបដើរប៉ាំងខ្ញើចៗ ចេញ ទៅ។ រីណា គ្រវែងអាហារដែលគាត់ ឲ្យទៅលើដី។ ឥឡូវនេះ រីណា ប្រាកដក្នុងចិត្តថា តាម្នាក់នោះគឺ ទូច ផេង មែន។
ល្ងាចនោះ ពេលដែលនាង និងប្តីកំពុងស្តាប់បទចម្រៀងរបស់លោក ស៊ិន ស៊ីសាមុត ដែលផ្សាយតាមវិទ្យុ រីណា បំណងនឹងប្រាប់ប្តីពីការដែលនាងបានជួប ទូច ផេង។ នាងចង់ឲ្យប្តីនាង ឳបនាង ហើយនិយាយមកកាន់នាងដោយសម្តីផ្អែមល្ហែម ដូចដែលពេជ្រ ធ្លាប់ធ្វើពេលដែលបានគ្នាជាប្តីប្រពន្ធថ្មីថ្មោង។ តែនាងមិនដែលបាននិយាយពាក្យទាំងអស់នោះចេញមកសោះ។
រាប់ឆ្នាំកន្លងមកហើយប្តីនាងធ្វើឫកពាហីៗឥតអើពើអ្វីសោះ ហាក់ដូចជាមិនមានរបប ប៉ុល ពត អ៊ីចឹង ទោះបីជា ពេជ្រ ខ្លួនឯងផ្ទាល់បានបាត់បង់បងប្រុស និងមីងពីរនាក់ក្នុងរបបនោះក៏ដោយ។ គេតែង តែនិយាយថា គេជាកសិករសាមញ្ញ មិនដែល ចង់មានរឿងរ៉ាវជាមួយអ្នកណាទេ សុំតែរស់មួយសុខ បើអាចសុំត្រឹមតែមានទឹកត្នោតជូរមានផឹកឲ្យគ្រប់គ្រាន់ និងរស់ស្រណុកសុខសាន្តនៅជាតិខាងមុខទៅគឺបានហើយ។ ពេលរៀបការហើយដំបូង រីណា រ៉ាយរ៉ាប់ប្រាប់ ពេជ្រ សព្វបែបយ៉ាង ពីរឿងរ៉ាវគួរ ឲ្យរន្ធត់តក់ស្លុតដែលនាងបានឃើញដោយផ្ទាល់ភ្នែកក្នុងជំរំគឺឃើញបុរសវ័យចំណាស់ម្នាក់់ត្រូវបានគេព្យួរបញ្ច្រាសជើងឡើងលើ ដាំក្បាល ចុះក្រោម ព្រោះតែគាត់ត្អូញត្អែពីបបររាវៗ ហូបមិនគ្រប់់។
កាលនោះ រីណា ក៏ពោលប្រាប់ប្តីពីប្អូនប្រុសរបស់នាងដែលស្លាប់ដោយទុរភិក្សខ្វះអាហារ ធំតែក្បាល ពោះគឺ ពោះធំឡើងប៉ោង ដូចស្រី្តមានគភ៌។ បងស្រីស្អាតរបស់នាងដែលមានអាយុដប់ប្រាំ មួយឆ្នាំ ត្រូវបានកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមម្នាក់ចាប់ទៅ ហើយបង្ខំនាងរួមរ័ករាល់យប់ ក្នុងខ្ទម នៅថ្ងៃមួយនាងប្រទះឃើញគំនរសាកសពដាច់បំពង់កនៅក្នុងគុម្ពោតព្រៃ និងឃើញឃាតកម្មឳពុករបស់នាង។
ពេជ្រ ស្តាប់រឿង រ៉ាវទាំងនោះគេងក់ក្បាល ហើយថ្លែងថា “យើងនឹងមិននិយាយពីរឿងទាំងនេះទៀតទេ” ។ ក្នុងវាលស្រែ រីណា នឹកឃើញទាំងអស់នូវរឿងរ៉ាវជាច្រើន អំពីឳពុករបស់នាង បន្ទាប់ពីនាងកប់រឿងនេះ ទៅជាមួយពេលវេលា និងជីវភាពលំបាកលំបិនក្នុងជីវិតដែលនាងត្រូវរ៉ាប់រង។ នាងនឹកឃើញឡើងវិញនូវអនុស្សាវរីយ៍ទាំងឡាយជាមួយឳពុកនាង ដូចជាការអង្គុយលើភ្លៅឳពុក ពេលគាត់និទានរឿងយាយម្នាក់ និង ទន្សាយមួយក្បាល ដែលប្រើល្បិចបោកយាយស៊ីចេកអស់។
ពេលនាងធំបានបន្តិច ឳពុកនាងអាន រឿង ផ្សេងៗទាក់ទងនឹងប្រវត្តិខ្លះៗនៃពិភពលោក។ នាងនៅចាំបាន ថាពេលដែល ឳពុកនាងត្រឡប់មកពីជួញដូរនៅខាងក្រៅអស់មួយសប្តាហ៍ជាមួយឈ្មួញជនជាតិចិននោះ គាត់តែងមានរបស់ផ្ញើ ដូចជា ថង់យាមពណ៌ក្រហម ដែលក្នុងនោះមានក្រាស់សិតសក់ស្អាត និងគ្រឿងសម្ភារដែលមានរសប្លែកៗ និងក្រណាត់ផងដែរ។ មានម្តងនោះគាត់បានឲ្យកន្សែងបង់កធ្វើពី សូត្រមានរចនាតុបតែងដោយ រូបអប្ស រារាំ ឥឡូវនាងចងចាំឡើងវិញនូវគ្រប់់វិនាទី ដ៏ថ្លៃថ្លាទាំងអស់នោះ គឺ ដៃឳពុករបស់នាងអង្អែលស្មានាង ទិដ្ឋភាពស្រស់ស្អាតរំលេចចេញពីផ្កាក្រដាសពណ៌ផ្កាឈូកស្រស់ បំព្រងតាមបង្អួចដែលបើកត្រឹមពាក់កណ្តាល។ នាងក៏នៅ ចាំផងដែរ ឳពុកនាងធ្លាប់ម៉ាស្សា បាតជើង នាងមុនពេលនាងចូលគេង។
រីណា នឹកស្រមៃដល់អនុស្សាវរីយទាំងអស់នេះ ក្នុងពេលដែលនាង និងកូនស្រីពៅ ដក សំណាបនិងចងជាដំុៗទុកមួយឡែកដើម្បី ស្ទូងក្នុង ស្រែដែល នៅក្បែរ នោះ។ ដុំ សន្ទូងជាប់ភក់ដែលចងផ្គុំជាដុំធំក្នុងស្រែនិង សន្ទូងដែលគេស្ទូងជាជួរៗនៅក្នុងស្រែ គឺប្រៀបបានទៅនឹងកូនកោះមួយដែលមាន ពណ៌ខៀវ ស្រងាត់។ នាងចាំបានសំឡេង សើចក្អាក ក្អាយរបស ់ឳពុក នាង។ នាងចាំថា នាង ជាកូនសំណព្វ។ នាងចាំ បានទៀតថា ឳពុកនាង ហៅនាងថា ស្វាយផ្អែម។
នៅពេលល្ងាច ស្របពេលដែលម៉ែកូនពីរនាក់នេះចងមុងការពារកំុឲ្យមូសខាំ ម្តាយនិយាយប្រាប់កូនស្រី ពីការចង ចាំទាំង អស់នេះ។ “តាកូនដូចជាខុសពីពុក ឆ្ងាយណាស់ម៉ែ” ស្រីពៅនិយាយទៅ កាន់ ម្តាយ។ “ម៉ែប្រហែលជាស្រឡាញ់ លោកតា ខ្លាំងណាស់ហើយមើលទៅ។” “មែនហើយ” រីណា ឆ្លើយ។ “កូនស្រមៃថា កូនអាចបានថើបតា។” ស្រីពៅបន្លឺ។ “ខ្ញុំស្រមៃថា គាត់នៅទីនេះក្បែរពួកយើង។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា គាត់មិនលំបាកវេទនាសម្រាប់ជាតិដែលគាត់ចាប់កំណើតថ្មីទេ។ ម៉ែ ដាក់ដៃម៉ែលើស្មាកូនមក” ។ “ដាក់ធ្វើអ្វី?” “ខ្ញុំនឹងចាត់ទុកថា នេះជា ដៃតា”។
ព្រឹកមួយ ពេលដែល រីណា ចេញពីផ្ទះ ដើម្បីប្រគេនអង្ករដល់ព្រះសង្ឃ ស្រាប់ តែគេប្រទះនឹង ប្តីរបស់មករាកំពុង ជិះម៉ូតូ។ សាយ័ន្ត ជាបុរសកម្ពស់កម្ពខ្ពស់ ហើយដៃមានអនាម័យ ជានិច្ចទោះបីគេធ្វើស្រែចម្ការត្រូវប្រឡាក់ភក់ធូលីដីក៏ដោយ ក៏ គាត់មាន ទឹកមុខញញិមញញែម រាក់ទាក់ជាប់ជានិច្ច។ “ខ្ញុំជួយចាត់ការរឿងឃាតករសម្លាប់ឳពុក រីណាឯងបាន។” សាយ័ន្តនិយាយ។ “ហើយគិតឃើញឬនៅថា ចង់ធ្វើអ្វី?””ខ្ញុំមិនច្បាស់ទេ។” រីណា តប។ “ចាំដល់ណាទៀត?” សាយ័ន្ត ឆ្លើយឆ្លង។ “ឃាតកររបបខ្មែរក្រហម ណា៎ មិនរស់នៅមួយកន្លែង យូរពេកទេ។ មានខ្មែរក្រហមច្រើនណាស់ ដែលរស់នៅឡូកឡំជាមួយយើង។ ពួកវាគិតថា យើងមិនស្គាល់ពួកវា ដូចចៃដែលនៅលើខ្នងគោអ៊ីចឹង។” “ខ្ញុំត្រៀងចង់ធ្វើរឿងមួយ” រីណា ឆ្លើយ។ “ខ្ញុំអាចជួយធ្វើជំនួសរីណាបាន”។ សាយ័ន្ត ពោល។ “ឬ អាចពឹងក្លើខ្ញុំឲ្យជួយក៏បាន។” “ចុះ សាយ័ន្ត ចង់ធ្វើយ៉ាងម៉េច? ” “ងាយទេ។ គឺឃ្លាំមើលវា។ ពេលយប់ បើវាដើរតាមផ្លូវ ចាប់វាឲ្យបាន។” “ ហើយសម្លាប់គាត់ មែន?” “រីណា ឯងចង់ដឹងមែនហ្អេ៎? យើងអត់សម្លាប់វាហ្អេ។ តែយើងនឹងវាយ ដំច្រំ ធាក់ ទាល់តែវាបាក់ឆ្អឹងឆ្អែងអស់” ។សាយ័ន្តចាប់ផ្តើម វាយចន្ទល់ម៉ូតូ ហើយដើរចូលទៅជិត រីណា។ “រីណាឯង អត់ចង់សងសឹកទេហ្អី?” សួរដោយសុភាព។ “ថីមិនចង់!” “ ត្រូវហើយ។
ពួកវាត្រូវតែសងឲ្យសមនឹងអ្វីដែលវាបានធ្វើ។ នេះជាអ្វីដែលរីណា ជាប់ជំពាក់ក្នុងចិត្តជាយូរមកហើយ អំពីឳពុក រីណាឯង។ ប្រាប់ខ្ញុំបានអត់ ថាវានៅឯណា?” “ខ្ញុំនឹងប្រាប់សាយ័ន្តឲ្យដឹង” ។រីណាតប។ រីណា រកកល់ចង់ក្អួតម្តងទៀត ដូចថ្ងៃដែលនាងជួប ទូច ផេង លើកដំបូង។ “តែមិនមែនឥឡូវនេះទេ។ ខ្ញុំនឹងប្រាប់ សាយ័ន្ត ឲ្យដឹងពេលក្រោយ។” “កុំចាំយូរពេក រីណា!” សាយ័ន្តបន្លឺ។ គេទះស្មារីណា ហើយក៏បើកម៉ូតូចេញទៅ។
រសៀលដដែលនោះ រីណា រៀបចំបាយទឹកពេលល្ងាចឲ្យក្រុមគ្រួសារ លឿនជាងសព្វដង។ មករា បានឲ្យមាន់នាង មួយក្បាល។ មីត្រសក់នោះ រើបម្រាស់ និងស្រែកខ្ញែកខ្ញកៗ ពេល រីណា កាន់កាំបិតជាប់នឹងកវាបម្រុងនឹង អារ។ ពេលអារកមាន់ នាងចាប់ផ្តើមសង្កេតឃើញថា មុខកាំបិតមុតងាយផ្តាច់សរសៃឈាមទម្លុះសាច់ឲ្យដាច់ពីគ្នាមិនពិបាកឡើយ។ ពេលគិតលន្លង់លន្លោចនោះ រីណា សម្លឹងមើលមិនដាក់ភ្នែកនូវឈាមមាន់ដែលស្រក់់ម្តងមួយតំណក់ៗ ទៅលើដី។
រីណា មិនបានជួប ទូច ផេង ម្តងទៀតទេ លុះដល់ខែកក្កដា។ ពេលនោះ តាចាស់កំពុងអង្គុយលើកៅអីប្លាស្ទីក ក្រោមសំយ៉ាបតូប ដែលលក់ស្លឹកបាស និងស្ពៃក្តោប ហើយកំពុងអង្គុយងក់់។ មិននិយាយអ្វីមួយម៉ាត់ នាងដើរទៅជិតតាម្នាក់នោះ ហើយឈរសម្លឹង។
នាងចាប់ផ្តើមសម្គាល់ឃើញថា ការពិតនាងមិនដឹងត្រូវធ្វើយ៉ាងណាជាមួយ ទូច ផេង ក្នុងពេលនោះ និងបន្ទាប់ទៀតទេ។ នាងព្យាយាមចាត់ទុកមុខមាត់ដែលនាងកំពុងឃើញ គឺតាចាស់ម្នាក់នោះទៅជាមុខមាត់ក្រេវក្រោធនៃកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមវ័យក្មេងម្នាក់វិញ។ នាងចាំច្បាស់ក្រឡែតនូវមុខមាត់ឃោរឃៅនោះតែអ្វី ដែល នាងឃើញចំពោះមុខ គឺមុខមនុស្សចាស់ជរាម្នាក់។ តែយ៉ាងណាវានៅតែដូចគ្នា។ “ខ្ញុំឈ្មោះរីណា” ។ទីបំផុតនាងប្រាប់ឈ្មោះរបស់នាងដល់ ទូច ផេង។
នាងក៏រាងភ្ញាក់ផ្អើលសំឡេងខ្លួនឯងនាពេលនោះផងដែរ។ តាចាស់នោះចាប់ផ្តើមបើកភ្នែក ហើយក៏ងក់ក្បាល។”អ៊ំនៅតែម្នាក់ឯងឬ?” រីណាសួរ។ “មែនហើយ” ទូច ផេង ឆ្លើយ ហើយក៏ចាប់កាន់ឈើច្រត់របស់ខ្លួន។ នោះជាលើកទី១ ដែល ទូច ផេង និយាយទៅកាន់ រីណា។ ក្នុងការគិត ស្រមៃនាងឃើញទូច ផេងកំពុងដួលដេកលើផ្លូវដ៏ងងឹត ហើយមានឈាមជោកខ្លួនលុះដង្ហើមចុងក្រោយ។ នាងសាកល្បងសួរ “អ៊ំអត់មានកូនចៅហ្នឹងគេទេ?” តាចាស់ផ្អៀងពែនទៅឈើច្រត់ ហើយបើកភ្នែកព្រឹមៗ ចេញពីភ្នែកកន្ទុយថ្លែន សម្លឹងទៅកាន់ហ្វូងអ្នកស្រុកដែលកំពុងធ្វើដំណើរទៅមកចុះឡើងតាមតូបដែលសារហើយ។ តាបែកញើសជោកថ្ងាស។” ប្រពន្ធ អ៊ំស្លាប់កាលពីដប់ឆ្នាំមុន” គាត់ឆ្លើយ។” កូនៗរបស់ខ្ញុំរស់នៅប្រទេសវៀតណាម”។ ទូច ផេង ផ្អាកនិយាយ ហើយក៏ក្អកខេះៗ” ។
អ៊ំមិនចង់រស់នៅប្រទេសវៀតណាមទេ។ ពួក វៀតណាម សុទ្ធតែជា មនុស្សកុហក និងបោកប្រាស់។” “ចុះខ្ញុំសួរអ៊ំបានអត់ អ៊ំមកព្រែកបាណន់ធ្វើអីដែរ?” “អ៊ំមកលេង កូនស្រីបងប្អូនជីដូនមួយអ៊ំ។” តាចាស់តប។ “មកលេងពីរបីខែ។ ហើយនឹងទៅវិញ” ។ទូច ផេង អង្គុយផ្អែកនឹងកៅអី។ “ចុះនាងវិញ? ទំនងជាអ្នកស្រុកនេះ?”“ចា៎ ខ្ញុំរស់នៅភូមិនេះប្រហែលសាមសិបឆ្នាំហើយ។” រីណា តប។ “នាងមានគ្រួសារហើយនៅ?” “ខ្ញុំមានប្តី និងកូនបួននាក់។”“ជូនពរនាងសំណាងល្អ” តាចាស់បន្លឺ។
កន្លងមកពីរបីខែនេះ បំណងដែល រីណា សមថានឹងធ្វើទៅលើ ពេលនាងជួប ទូច ផេង នាងមិនដែលគិតទាល់តែសោះថា ជាក់ស្តែង បែរជាមានការសន្ទនាបែបនេះកើតឡើងទៅវិញ។ រីណា ពិនិត្យមើលរូបថតឳពុករាល់ពេលដែលនាងទៅផ្សារ។នាងលែងបង្ហាញរូបថតនោះឲ្យ ទូច ផេង ឃើញទៀតទេ ហើយក៏លែងយកវាចេញពីហោប៉ៅដែរ តែនាងចង់ទុករូបថតឳពុកតាមខ្លួនពេលឃើញទូច ផេង។ ម្តងជាពីរដង ក្នុងមួយអាទិត្យនាង និង ទូច ផេង ជួបសំណេះសំណាលគ្នាមួយភ្លែតៗ។ គឺនិយាយត្រឹមពីរបីម៉ាត់ប៉ុណ្ណោះះ។
តាផេង ក៏មិននិយាយអ្វីច្រើនដែរ។ព្រឹកមួយ នៅពីក្រៅតូបលក់សម្បកកង់ជជុះ ដែលព្យួរណេងរណោងនៅនឹងតូបដូចផ្លែឈើយក្សពណ៌ខ្មៅ ទូច ផេង បង្ហើបថា គេមានកូន ប្រុសជាជាងជួសជុលម៉ូតូ។ “តែកូនប្រុស មួយនេះ រៀបការហើយជួបតែ បញ្ហារកាំរ កូសនឹងគ្នា។ “តាចាស់និយាយផង គ្រវីក្បាលផង” គេតែងតែឈ្លោះប្រកែក ជាមួយ ប្រពន្ធ។ “ណ្ហើយចុះ! ខ្ញុំធ្វើស្អីបាន រឿង ប្តីប្រពន្ធ គេ” ។តាបន្តប្រាប់ រីណា ខ្ញុំមានចៅ ប្រាំពីរនាក់។
តាទប់ឈើច្រត់បណ្តើរ អេះប្រជ្រុយដែលដៅលើភ្នែកបណ្តើរ ហើយបន្តរៀបរាប់ដំណើរនៃការរស់នៅរបស់ខ្លួនដែលផ្លាស់ពីទីកន្លែងមួយ ទៅរស់នៅ ទីកន្លែងមួយទៀត។ តាធ្វើបែបនេះអស់ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។ ខែខ្លះតារស់នៅផ្ទះបងប្អូនជីដូនមួយតាមខេត្ត ពីរបីខែ ហើយផ្លាស់ទៅខេត្តផ្សេងទៀត។ “ខ្ញុំមកហើយក៏ទៅៗ។ ចំណាស់ខ្ញុំ ហើយធ្វើអ្វីទៅបានទៅ? សំណាងហើយដែលចេះតែបាននៅរស់ដល់សព្វថ្ងៃ។” ថ្ងៃមួយ រីណា ពោលទៅកាន់តាផេង ពីរឿងដែលកាម៉ាល់ កូនប្រុសរបស់ខ្លួនកំពុងរកប្រពន្ធ។
ពួកគេនិយាយ សំណេះ សំណាលគ្នា ដោយអង្គុយក្បែរតូបលក់ មាន់។ នាងក៏បានប្រាប់តាផងដែរថា កូនស្រីនាង ឈ្មោះនីតា កំពុងមានផ្ទៃពោះ ហើយនឹងមក លេងផ្ទះ រស់នៅជាមួយក្រុមគ្រួសារ ក្នុងពេលឆាប់ៗ គឺនៅខែកញ្ញា ចំពេលបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ។ បើអ្វីៗ មិនថ្លោះធ្លោយទេនោះ រីណា នឹងមានចៅពរនឹងគេ ជាចៅ ដំបូង ទៀតផង។
រសៀលដដែលនោះ រីណា បោកគក់ខោអាវប្តី និងកូនៗ ក្នុងស្ទឹង ហើយក៏បានចាប់អារម្មណ៍ថា ខ្លួនដូចជាជ្រុលទៅរាប់អាននឹងតាផេងនោះស្និទ្ធស្នាលពេកហើយ។ នាងមិនបានចាប់ភ្លឹកថា នាងប្រាប់រឿងអ្នកផ្ទះឲ្យឃាតករសម្លាប់ឳពុកខ្លួន ឲ្យដឹងច្រើនយ៉ាងនេះសោះ។ នាងក៏ចាប់ញីអាវដែលកំពុងបោក គឺបោកផ្ទប់នឹងថ្ម ហើយបោកខ្លាំងៗ ទាល់តែបាតដៃចេញឈាម។
នាងចាំរឿងរ៉ាវច្រើន អំពីឳពុកនាង សូម្បីរឿងកំប៉ិកកំប៉ុកក៏មិនភ្លេចដែរ។ នាងចំាទាំងអស់ ថាដៃឳពុកនាងទន់ និងរលោងមិនដូចដៃពេជ្រទេ។ ជីវិតចេះតែទៅមុខឥតថយក្រោយ ហើយនាងពើបប្រទះនឹងបទពិសោធន៍ប្លែកៗ ដែលនាងមិនធ្លាប់ហែលឆ្លងពីមុនមក។
ព្រឹកមួយ ខុសពីសព្វមួយដង នាងឈប់តាមផ្លូវពេលកំពុងដើរទៅផ្សារ ហើយផ្ទៀងត្រចៀកស្តាប់លោកសូត្រធម៌។ នាងក្រឡេកមើលទៅស្រ្តីចំណាស់ម្នាក់ធ្មេញក្រហមអែ អង្គុយបុកស្លា ក្រោមម្លប់ដើមអាកាសា។
អស់ដប់ប្រាំថ្ងៃ នាងទៅជួយមើលថែទាំកូនប្រុសអាយុដប់ប្រាំឆ្នាំរបស់មិត្តភក្តិខ្លួន ដែលស្លាប់គ្រាំគ្រាដោយសារជំងឺរលាកសួតរ៉ាំរ៉ៃ មុននឹងស្លាប់ក្មេងនោះដង្ហក់ខ្យល់ ក្អកធ្លាក់ឈាម និងមានគំខ្ទុះបែកឈាមខាងក្រោយខ្នងផងដែរ។ អធ្រាត្រយប់ជ្រៅមួយ ចុងខែកក្កដា មករា ហៅ រីណា ពីកាំជណ្តើរផ្ទះ សុំរីណា ស្នាក់នៅផ្ទះរបស់នាងមួយយប់ដើម្បី គេចខ្លួនមួយគ្រាពីប្តី។
សាយ័ន្ត ធ្លាប់ប្រើអំពើ ហិង្សាទៅលើមករា កន្លងមក តែលើក នេះធ្ងន់ជាងធម្មតា មករា ទំនង ជា យ៉ាប់ យ៉ឺនណាស់ មុខឡើងជាំ ហើយមាន ឈាមតាមមាត់ទៀត។ បន្ទាប់ពី មករា បានចូល ក្នុងផ្ទះស្រួលបួលហើយ រីណា ផ្អែកខ្លួនទៅ លើពេជ្រ ដែលកំពុងដេកលក់រលីវៗនោះ ហើយនិយាយថា “ឲ្យតែឳវាឯងហ៊ានវាយខ្ញុំអ៊ីចឹងណា៎ ព្រឹកឡើងខ្ញុំទៅឲ្យបាត់ពីផ្ទះ ហើយដេកចាំទៅថារកខ្ញុំឃើញ។” “ប្រយ័ត្នមាត់” ។ពេជ្រ និយាយ ហើយងើបពីដេក។ “គឺម៉ែវាឯងហ្នឹងហើយ ដែលត្រូវប្រយ័ត្នមាត់វឺយ” រីណា ក៏ស្រែកគំហក ស្រាប់តែក៏នឹកឃើញទៅដល់កាលបងស្រីនាងត្រូវទទួលរងការវាយដំច្រំធាក់ជាទម្ងន ់ក្នុងជំរំហើយក្រោយមកក៏ដើរលែងកើត។
រីណា នាំ មករា ទៅក្រោយវាំងនន បន្ទប់តូចមួយដែលកូនស្រីៗគេង។ ទាំងបួននាក់ គេងប្រជ្រៀតគ្នានៅយប់នោះ។ លុះព្រឹកឡើង មករា ក្រោកលបៗ ចុះចេញពីផ្ទះ ហើយត្រឡប់ទៅផ្ទះរកប្តីវិញ។ ដើមខែសីហា អ្នកស្រុកចាប់ផ្តើមប្រមូលផលសណ្តែក និងត្រសក់។
ពេលខ្លះ រីណា ទៅស្រែចម្ការជាមួយពេជ្រ និងកាម៉ាល់ ទាំងព្រលឹមស្រាងៗ ដើម្បីទៅបេះត្រសក់ ពេលដែលត្រជាក់ធ្លាក់មកដល់។ ព្រលឹមចុះអាប់ពេញដី ក្រាលគ្របលើដំណាំពណ៌បៃតងដែលដុះជាជួរៗ មើលទៅដូចជាភ្លីអាវដែលទន់ល្មើយ ទឹកសន្សើមដែលដក់លើបន្លែចាំងពណ៌ផ្កាឈូកតាមពន្លឺ។ ពេល រីណា ត្រឡប់ទៅផ្សារវិញ នាងតែងតែសម្លឹងមើលរកទូច ផេងជានិច្ច។
នាងកុហក មករា និង សាយ័ន្ត ថាកម្មាភិ បាលខ្មែរក្រហមម្នាក់នោះចាកចេញពីភូមិបាត់ទៅហើយ។ យ៉ាងណារីណាក៏ដឹងថា អ្នកទាំងពីរមិនជឿនាងទេ ព្រោះកែវភ្នែកទាំងពីរនាក់នោះបញ្ជាក់ប្រាប់។ “ណេះ! យកដំបងនេះទៅ” ។ សាយ័ន្ត និយាយ។ ដំបងនោះធ្ងន់ ពាក់កណ្តាលលាបពណ៌ខ្មៅ ពាក់ កណ្តាលទៀតក្រហម ហើយមានចារអក្សរថៃលើនោះ។“ប្តី រីណា ឯងដឹងថា ត្រូវធ្វើ យ៉ាងម៉េចហើយ” ។ ដោយមិនឆ្លើយតប រីណា ងក់ត្រឹមក្បាល ហើយទុកដំបងនោះទៅ ក្នុងហិប ដែលមានខោអាវ ក្រាសសិតសក់ និងសំបុត្រប៉ុន្មានច្បាប់។
គឺនាង មិនមែនសាយ័ន្តទេ ដែលសម្រេចជ្រើសពេលវេលា និងទីកន្លែងដើម្បីសងសឹកឲ្យការស្លាប់ របស់ឳពុកនាង។
យប់នោះ នាងយល់សប្តិ។ នាងសុបិនថា នាង និងឳពុកស្ថិតក្នុងជំរំជាមួយគ្នា ហើយកំពុងអង្គុយហុតបបររាវៗ មានគ្រាប់បាយមួយៗ។ ពីចម្ងាយអត់មានទាហានខ្មែរក្រហមឈរក្បែរ រីណា បែរជាឃើញឳពុករបស់ខ្លួនស្លៀកស្បង់ចីពរ តែមានច្រវាក់មុត រុំជាប់នឹងកជើងគាត់។ “ពុកអើយ តើឲ្យកូនធ្វើយ៉ាងម៉េចទៅ?” នាងសួរទៅកាន់ពុកនាង។ ឳពុកបានត្រឹម តែច្បិចថ្ពាល់កូនស្រី ហើយអត់មានវាចាអ្វីទាំងអស់។ បន្ទាប់មក នាងក៏ត្រឡប់ពីពិភពសុបិន មកកាន់ពិភពមនុស្សជាមួយពេជ្រ នៅក្នុងផ្ទះដ៏ងងឹត។
នៅពេលដែលកូនស្រីរបស់ពួកគេ នីតា បានមកដល់ផ្ទះដោយជិះឡានក្រុងនៅតាកៅ ដៃរបស់នាងកាន់ស្បោងពីររយីងរយោង ដើរតម្រង់មករកម្តាយទាំងពោះធំស្ទែលមិនពិបាកមើលទោះស្លៀកសារ៉ុង។ រីណា ទប់ទឹកភ្នែកមិនបាន ព្រោះអរកខិបកខុប ពេលឃើញកូនស្រីភ្លាម។ “មីអូន! មីអូន!មីអូន!” នាងបានត្រឹមនិយាយតែប៉ុណ្ណឹង។ “ម៉ែមើលទៅដូចជានឿយណាស់ម៉ែ។” នីតា ស្រដីទៅកាន់ម្តាយ ដែលនាងមិនបានជួបមុខរាប់ឆ្នាំហើយ។ សុដន់ នីតា ដែលធ្លាប់តែតូចច្រមិចៗពេលរៀបការហើយដំបូង ឥឡូវឡើងមូលក្លំ។
បបូរមាត់ក្រហមស្រស់ ក្រចកដៃជើង លាបពណ៌ដូចគ្នា។ “យប់ហ្នឹង ម៉ែនឹងធ្វើអាម៉ុកឲ្យហូប” រីណា និយាយ។” ម៉ែនឹងធ្វើអាម៉ុក ឡុកឡាក់ ស្ពៃ អូ៎ មានចេកទុំទៀត។ តែឥឡូវ កូនតម្រង់ខ្នង សម្រាកលើរទេះគោសិនទៅ”។ រីណា គ្រាហ៍កូនស្រី ហើយជួយនាងឡើងទៅលើរទេះគោ ធ្វើដំណើរតម្រង់មករកផ្ទះវិញ។ នៅឯចំណតឡានក្រុងនោះ មានមនុស្សកកកុញ ស្អេកស្កះទាំងឡាន ម៉ូតូ ទាំង រ៉ឺម៉ក។ ម៉ូតូខ្លះដឹកមនុស្សមួយគ្រួសារ អង្គុយប្រជ្រៀតគ្នារកកន្លែងទំនេរគ្មាន។ “ហើយប្តីកូនមិន ខឹងនឹង កូនទេហ្អី ដែលចុះចោលគេដូច្នេះ?” រីណា សួរកូនស្រី។ “អត់មានអីប្លែកដល់គេទេម៉ែ។” នីតា តប។ “គេមិនដែលខ្វល់ពីកូនឡើយ។ កូនគិតថា គេជាប់ស្រីញីនៅខេត្តកំពតហើយមើលទៅ”។ ម្តាយក៏ឱបកូន។
“គេឲ្យកូនមួយរយដុល្លារ”។ នីតាដកប្រាក់ចេញពីហោប៉ៅ ហើយហុចឲ្យម្តាយ។ “យើងទុកលុយនេះចាយវាយលើអាអូនដែលកំពុងកើតមកនេះ”។ រីណាបន្លឺ។ បន្ទាប់ពី នីតា ផ្លាស់មកនៅជាមួយម្តាយ ផ្ទះកើនសមាជិក។ មនុស្សក្នុងផ្ទះច្រើនជាងមុន ផ្ទះក៏ចង្អៀត គឺចង្អៀតទាល់តែធ្វើឲ្យកាម៉ាល់ និងពេជ្រ ត្រូវដេកក្នុងអង្រឹងក្រោមផ្ទះ ដែលចងភ្ជាប់ទៅនឹងសសរ ចំណែកឯគោត្រូវស្រាយយកទៅចងក្បែរចង្ក្រានបាយវិញ។
បិណ្ឌមួយ គ្រប់គ្នាស្លៀកពាក់ស ហើយទៅវត្តពេលព្រលឹមស្រាងៗ។ អ្នក ភូមិរាប់រយនាក់បានទៅដល់វត្តស្រេច ពាក់អាវស ស្លៀកខោ និងសំពត់ខ្មៅ ហើយនាំគ្នាបោះបាយបិណ្ឌធ្វើប្រទក្សិណជំុវិញវត្តដើម្បី ឧទ្ទិសដល់បុព្វការីជនរបស់ពួកគេ។ មុនភ្លឺស្រាងៗ រីណា បានរៀបចំឲ្យកូនគ្រប់គ្នានូវបាយបិណ្ឌពិសេស ដែលនាងពូតតូចៗ លាយ គ្រាប់ល្ង ព្រោះមានព្រលឹងប្រែតខ្លះ មានមាត់តូច ត្រូវបណ្តាសាតាមបាបកម្មដែល គេបានសាង។ នាងក៏បានប្រមូលរូបថតបុព្វការីជនទាំងអស់ រួមនឹងរូបថតឳពុក ផងដែរ។
អំឡុងរដូវភ្ជុំបិណ្ឌ រីណា តែងនឹកភ្នកទៅដល់ឳពុកម្តាយ ចេះតែស្រមៃថា បើបាននៅជិតមិនដឹងជាល្អយ៉ាងណាទេ តែភ្ជុំបិណ្ឌលើកនេះ គួបផ្សំនឹងការលេចមុខរបស់ ទូច ផេង និងអនុស្សាវរីយ៍ទាំងឡាយដែលហែលចុះឡើងក្នុងការចងចាំរបស់នាង នាងប្រាកដក្នុងចិត្តារម្មណ៍របស់នាងបញ្ជាក់ប្រាប់មិនច្រឡំឡើយថា ឳពុករបស់នាងបានទៅកាន់សុខគតិភព ហើយដែលនាង បួងសួងរាល់ពេល គឺឳពុកនាងពិតជាទៅចាប់ជាតិក្នុងកំណើតដែលចៀសឆ្ងាយពីតិរច្ឆានទាំងឡាយជាមិនខានឡើយ។ “សូមឲ្យញាតិការទាំងប្រាំពីរសន្តានដែលបានចែកឋានទៅ សូមបានទៅចាប់ជាតិថ្មី មានកំណើតល្អជា” ព្រះសង្ឃសូត្រធម៌បង្សុកូល គង់ពែនភ្នែនលើកម្រាលពណ៌ស។ នៅពីក្រោយ មានតុវែងដែលតម្រៀបត្រៀបត្រាដោយបាយ ផ្លែឈើ ហើយនៅលើជញ្ជាំងគឺព្រះឆាយាល័ក្ខណ៍របស់ព្រះចៅអធិការ ធី ហ៊ត ដែលបានភ្ជាប់និស្ស័យនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា និងទ្រទ្រង់សាសនាសារជាថ្មី បន្ទាប់ពីសម័យសង្គ្រាម។
ពេល រីណា កំពុងអង្គុយបិទភ្នែកសមាធិនាងរឭក ដឹងនូវវត្តមានកូនប្រុស ស្រីទាំងអស់ និងប្តី នាងលើកទឹកចិត្តខ្លួនឯង ហើយបានយល់ថា សំណាងក្នុងជីវិតរបស់នាងមិនអាក្រក់ទាំងអស់ទេ។ ឥឡូវនាងដឹងថា បារមីឳពុកម្តាយនាងនៅ ឃុំគ្រងនាង ជាប់ជានិច្ច មិនបានឃ្លាតទៅណា ឆ្ងាយ ឡើយ។ នាងអាចឭសំឡេងដកដង្ហើមរបស់ពួកគាត់។ នាងបើកភ្នែកព្រឹមៗ មើល ទៅហ្វូង មនុស្សឃើញ មករា និងប្តីកំពុងលុតជង្គង់លើកន្ទេល។
នៅផ្នែកម្ខាងទៀតនៃវត្ត ក្បែររូបថតព្រះចៅអធិការ ធី ហ៊ត នាងឃើញ លក្ខិណា អង្គុយម្នាក់ឯង ពាក់អាវប៉ាក់ពណ៌ស ពានាកន្សែងពណ៌ស្វាយ។ លក្ខិណា សម្លឹងមើល រីណា និងក្រុមគ្រួសារ មិនដាក់ ភ្នែក ពេលនាងឃើញ រីណា សម្លឹងមកវិញ នាងក៏ឈ្ងោកមុខចុះ។ រីណា ស្ទាក់ ស្ទើរ តែក៏ងក់ក្បាលបន្តិចតបទៅ លក្ខិណា។
លក្ខិណា ច្បាស់ជាមានទុក្ខសោកផ្ទាល់ខ្លួន ដូចដែលស្រ្តីគ្រប់រូបក្នុងលោកដែរ។ “សូមឲ្យបុព្វការីជនញោម ឃុំគ្រងរក្សាញោមឲ្យបានសុខ ហើយបុណ្យដែលញោមបានធ្វើ បានជួយពួកគេឲ្យបានរួចចាកផុតទុក្ខទោសទាំងឡាយ តាមរយៈចង្ហាន់ដែលប្រគេនព្រះសង្ឃ និងឧទ្ទិសទៅដល់ពួកគេ” ។ ព្រះសង្ឃបានឲ្យពរ។ មួយសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីរដូវប្រាំងចាប់ផ្តើម ពេលដែលភក់ក្លាយជាដី ឯដីក្លាយជាធូលី ហើយល្អងធូលីបក់បោកតាមខ្យល់ រីណា ឃើញ ទូច ផេង ដើរខ្ញើចៗក្រវែលមុខរបង ផ្ទះ។
ពេល រីណា ចុះពីលើផ្ទះមករកគាត់ តាចាស់ ប្រាប់ថា គាត់មកលានាង។ គាត់នឹងចាកចេញពីព្រែកបាណន់ហើយ។ប្រាំខែហើយរាប់ចាប់តាំងពីនាងបានឃើញ ទូច ផេងដំបូង។ “អ៊ំមិននៅរហូតដល់ច្រូតកាត់ហើយទេហ្អីអ៊ំ?” រីណាសួរ។ “អ៊ំត្រូវទៅហើយនាង។” ទូច ផេង តប។ តាចាស់សម្តែងការរាប់អានរាក់ទាក់។ ហើយកុំបាច់ព្រួយពីអ៊ំអី។
អ៊ំក៏សំណាងដែរ ដែលនៅមានជីវិតរស់។ អ៊ំនឹងចាកចេញពីភូមិនៅរសៀលនេះ ហើយធ្វើដំណើរទៅជួបក្មួយនៅ បន្ទាយមានជ័យ។ បង្វេចអ៊ំបានរៀបចំស្រេចបាច់ហើយ។” “អ៊ំត្រូវធ្វើដំណើរតាមឡានក្រុងយូរណាស់។” “វាមិនថីទេក្មួយ” ។
តាចាស់ផ្អែកខ្លួននឹងរបងផ្ទះ រូបរាងស្គម ស្គាំងដូចស្បូវកណ្តបទោះពាក់អាវក្រាស់ក៏ ដោយ។ គេរស់នៅមិនបានយូរនោះទេ។ រីណា គិតតែម្នាក់ឯងក្នុងចិត្ត។ “អ៊ីចឹងខ្ញុំចង់ឲ្យអ៊ំបានស្គាល់កូនៗស្រីៗរបស់ខ្ញុំមុននឹងអ៊ំចេញទៅ។” “អីគេ?” ទូច ផេង មើលមុខរីណាស្លឺ ទាំងឆ្ងល់ មិនយល់ថា នាងនិយាយពីអ្វីទេ។ “កូនស្រីពីរនាក់ខ្ញុំនៅទីនេះ។
បើអ៊ំរៀបចំបង្វេចហើយៗនោះ។”“បង្វេចរៀបចំរួចហើយៗ” តាឆ្លើយ។ “ហើយក៏មិនមានអីច្រើនដែរសម្រាប់វេចស្ពាយតាមខ្លួននោះ” ។តាចាប់ក្អក ហើយក្អកខេះៗ។ “ណ្ហើយ!” ដកដង្ហើមធំ តាក៏បន្លឺ “អ៊ំនៅចាំជួបកូនស្រីក្មួយក៏បាន។ឥឡូវតែម្តងទៅអ៊ីចឹង”។ រីណាជួយគ្រាហ៍ ទូច ផេង ឡើងកាំជណ្តើរផ្ទះនាង។
ដូចសព្វដង តាមានធំុក្លិនបារីជាប់ នឹងខ្លួន។ តាក្រឡេកមើលនាយអាយ ជុំវិញផ្ទះដោយគ្មានបន្លឺពាក្យពេចន៍ អ្វីទាំង អស់។ នីតា កំពុង គេងសម្រាកថ្ងៃត្រង់ នៅពីក្នុងវាំងនន ឯស្រីពៅទើបតែមក ពីរៀនអង្គុយបត់ជើងអានសៀវភៅនៅជ្រុងម្ខាង។ រីណា ប្រាប់ កូនឲ្យសំពះគោរព ប្រណិប័តន៍ចាស់ទុំជាភ្ញៀវ ហើយ នាងក៏ត្រឡប់ទៅអានសៀវភៅវិញ។ ចម្រៀងចេញពីវិទ្យុកំពុងចាក់បទចម្រៀងរបស់អ្នក ស្រី ប៉ែន រ៉ន។
ដាក់ឈើច្រត ់ផ្តេក លើរនាប ផ្ទះតាចាស់ក៏ដាក់គូថអង្គុយ ចុះលើកៅអី មួយ នៃកៅអីពីរ។ “អ៊ំចូលចិត្តចម្រៀងដែលគាត់ច្រៀងអត់?” រីណាសួរ។ ទូច ផេង គ្រវីក្បាល។ តាចាស់ទំនងជាសម្រួលដង្ហើមឲ្យស្រួលបន្តិច ក្រោយពីប្រឹងឡើងជណ្តើរ ហើយក៏សម្ងំបិទភ្នែកទៅ។ ដូចមុន រីណា មិនជឿថា តាចាស់ម្នាក់នេះស្គមស្គាំងដល់ថ្នាក់ហ្នឹងឡើយ។
“បើអ៊ំ មិនចំណូលបទរបស់ ប៉ែន រ៉ន ខ្ញុំដូរប៉ុស្តិ៍ក៏បាន។” “នាង កុំទៅខ្វល់ដោយសារខ្ញុំ។ បើចង់ស្តាប់បទអី ក៏ស្តាប់ទៅចុះ អ៊ំ យ៉ាងម៉េច ក៏បានដែរ” ។ ទូច ផេង អេះប្រជ្រុយ ដែលដៅលើភ្នែក ហើយបម្រះខ្លួន ផ្អៀងទៅផ្នែកម្ខាងទៀតនៃកៅអី។ “និយាយឲ្យត្រង់ទៅចម្រៀង ប៉ែន រ៉ន ទ្រង់រាង យ៉ាប់បន្តិចជាមួយអ៊ំ។”“បទញាក់ហ្នឹងម្ហែន?” រីណា បន្ត។ “ចុះ ស៊ិន ស៊ីសាមុត វិញហ្អ៎ អ៊ំ? មានប៉ុស្តិ៍មួយដែល ចាក់បទចម្រៀង ស៊ិន ស៊ីសាមុតរាល់ពេល។”“អ៊ំ ចូលចិត្ត ស៊ិន ស៊ីសាមុត” ។ ទូច ផេង តប ហើយក៏បើកភ្នែកឡើង។ “វីយូឡុង ស្នេហា ជាបទដែលអ៊ំចូលចិត្តហើយ” ។
រីណារាវ រកប៉ុស្តិ៍វិទ្យុ ហួសប៉ុស្តិ៍មួយនោះ ហើយក៏ប៉ះបទរបស់ លោក ស៊ិន ស៊ីសាមុត បានដូចចិត្ត។ “ហ្នឹងហើយ បទរបស់គាត់” ទូច ផេងបន្លឺ។ “អ៊ំ អត់ស្គាល់ចំណងជើង បទហ្នឹងទេតែ គ្មាននរណាម្នាក់ច្រឡំសំឡេងគាត់ឡើយ អធិរាជសំឡេងមាសស៊ិន ស៊ីសាមុត។” តាក៏ បិទភ្នែកម្តងទៀត។ “ស្វាមីក្មួយ និងក្មួយចូលចិត្តស្តាប់ចម្រៀងរបស់គាត់ណាស់” ។
រីណា ប្រាប់ទៅតាចាស់។ រីណា ក៏ចាប់ផ្តើមសម្គាល់ការដែលតាផេងផ្អៀងខ្លួនទៅម្ខាង ហើយដាក់ត្រចៀកខាងឆ្វេងផ្ទៀងយ៉ាងជិតនឹងវិទ្យុអ៊ីចឹងទំនងមកពីគាត់ថ្លង់ត្រចៀកម្ខាងហើយមើលទេ។ “គ្មានអ្នកណាច្រៀងបានពីរោះប្រហែលគាត់ទេ” ។
តាផេង និយាយ។ “ក្មួយស្តាប់ឃ្លាឃ្លោងចុះ។ គាត់ដឹងពីជម្រៅឈឺចាប់នៃមនោសញ្ចេតនា។ មិនថាអ៊ីចឹងហ្អី? ” “គាត់ជាអ្នកចម្រៀងសំណព្វចិត្តក្មួយដូចគ្នា” ។ រីណា និយាយ។ នាងបិទភ្នែក។អ្នក ទាំងពីរអង្គុយបិទភ្នែកទាំងសងខាងស្តាប់បទចម្រៀងរបស់ លោកស៊ិន ស៊ីសាមុត។ចម្រៀង ច្រើនបទរំលងផុតទៅ។ រីណា មិនដឹងថា ជាប៉ុន្មានបទហើយទេ។ ក្នុងផ្ទះហប់ខ្យល់ ស្អុះស្អាប់ រីណាផ្តើម ដឹងថា នាងមានបែកញើសជោកលើមុខ និងខ្នង។ “ក្មួយដឹងអត់ថា គាត់ធ្លាប់ទៅរៀនសាលាពេទ្យហ្អា៎?” ទូច ផេង សួរ។ “ពេលមួយនោះ គាត់ចង់ក្លាយជាវេជ្ជបណ្ឌិត។ ឥឡូវក្មួយសាកគិតមើលមើល៍” ។អ្នកទាំងពីរ អាចឮនីតាដកដង្ហើមវែងៗ ហើយបម្រះខ្លួនចុះឡើងបីបួនដង។ រីណា ងាកទៅមើល ទូច ផេង។ តា ហាក់កំពុងតែងងុយដេក ក្បាលតាក្រង៉ក់ចុះក្រោមនៅចំពីលើដើមទ្រូងគាត់។ រីណា ក៏ក្រោកឈរឡើង។ “អ្វីហ្នឹង” ទូច ផេង ចាប់ផ្តើមបើកភ្នែក ហើយក៏ងាកមើលជុំវិញហាក់ដូចជាគាត់មិនដឹងថាខ្លួនកំពុងស្ថិតនៅទីណាអ៊ីចឹង។ “ឲ្យក្មួយធ្វើអី ឲ្យអ៊ំពិសា” រីណាស្នើ។
នាងចុះពីកាំជណ្តើរ ហើយក៏ត្រឡប់មកវិញមានកាន់ចានបាយ និងសាច់ជ្រូកព្រមទាំងដើមខ្ទឹម។ នាងលួចមើលតាពេលគាត់កំពុងពិសាបាយ។“ហើយចុះនាងមិនហូបជាមួយអ៊ំទេអី?” តា ផេង សួរ។ “ក្មួយហូបរួចហើយ” រីណា ដួសបាយថែមឲ្យតាចាស់។ “អរគុណហើយនាង” គាត់និយាយពេលបរិភោគរួច។ “នាងមានសទ្ធាណាស់ ហើយចិត្តល្អឲ្យអ៊ំឡើងមកលើផ្ទះនាងទៀត។ អ៊ំមិនដឹងថា បានត្រឡប់មកព្រែកបាណន់វិញ ឬអត់ទេ។”
តាចាប់ផ្តើមងើប ឡើងពីកៅអី ហើយក៏អង្គុយចុះវិញ។ “អ៊ំសំុនាងអ្វីម្យ៉ាងបានទេ? ឲ្យអ៊ំសុំនាងអង្គុយនៅទីនេះ ពីរ បី នាទីទៀតណា៎?” ចាស់ហើយ អ៊ំត្រូវសម្រាកមួយភ្លែតពេលហូបឆ្អែតហើយ។ ក្នុងពេលដែល ទូច ផេង អង្គុយឲ្យស្រក ពោះ រីណា ក៏គិតឃើញរឿងមួយ។“ឥឡូវអ៊ីចេះវិញ អ៊ំ មកជួយដេរកន្ទបចៅខ្ញុំ គេនឹងកើតនៅពីរបីសប្តាហ៍នេះឯង។” “កន្ទប? អ៊ំមិនចេះអីបន្តិច ពីរឿងដេរកន្ទបហ្នឹងទេ” ។ “មិនពិបាកទេអ៊ំ” រីណា បន្លឺ “ចាំក្មួយបង្ហាត់អ៊ំថា គេធ្វើយ៉ាងម៉េច។” នាងយកកន្ត្រៃដែលចំណាំប្រើពីយប់មុនមក ហើយយកចម្រៀកសារ៉ុង រួចក៏កាត់រាងការ៉េបួនជ្រុង ហាសិបសង់ទីម៉ែតគ្រប់ជ្រុង។ បន្ទាប់មក នាងក៏យកម្ជុលចេញមក ហើយចាប់ផ្តើមដេរភ្ជាប់គែមក្រណាត់កុំឲ្យបែកព្រុយ។
ទូច ផេង គ្រវីក្បាលទាំងហួសចិត្ត មិននឹកស្មានថា រីណាបបួលគាត់ឲ្យធ្វើរឿងកំប៉ិកកំប៉ុកហ្នឹងសោះ។ “ឃើញអត់ គឺស្រួលទេអ៊ំ” រីណានិយាយ។“តោះយើងដេរកន្ទបឲ្យចៅខ្ញុំ កូនរបស់នីតាណាអ៊ំ”។ “អ៊ំដូចជាមិនគិតថា អាចធ្វើរឿងអ៊ីចឹងបានទេក្មួយ។” ទូច ផេង ឆ្លើយតប។ “ទេ អ៊ំពិតជាអាចធ្វើបាន។ ម៉ោះឲ្យខ្ញុំរកកន្ត្រៃមួយទៀតឲ្យអ៊ំ។ ក្មួយមានអំបោះ និងសារ៉ុងច្រើនណាស់” ។រីណា ចាប់ផ្តើម ក្រឡឹងជុំវិញផ្ទះរកសម្ភារទាំងនោះ។ នាង បើក ថតតុទាំងបី។ នាងមើលទៅខាងរនាបផ្ទះដែលមានអាគុយមួយ ដើរតម្រង់ទៅបើកប្រអប់ដែលដាក់របស់កំប៉ិកកំប៉ុកល្អិតល្អោច។
នាងរើមើលហិបរបស់នាង។ នៅពីក្រោមខោអាវរបស់នាង នាងស្ទាបប៉ះចំអ្វីមួយរាងធ្ងន់ គឺដំបងដែលសាយ័ន្តបានឲ្យ។ រីណា ទ្រឹង មួយសន្ទុះ។ នាងក៏ចាប់ដំបង បន្ទាប់មកក៏ទម្លាក់វាចេញពីដៃទៅវិញ។ នៅបាតហិបនាងក៏ឃើញកន្ត្រៃមួយ។ “នៅទីនេះសោះ!” នាងនិយាយ ហើយហុច កន្រៃ្តនោះទៅឲ្យ តាចាស់។ “អ៊ំធ្វើដូចដែលខ្ញុំធ្វើទៅ” ។ “ដៃអ៊ំ” ទូច ផេង បន្លឺ។“ដៃអ៊ំមានរបួសត្រង់អង្អុលដៃ។” រីណា ចាប់បង្ហាត់ តាផេង ពីរបៀបកាន់កន្រៃ្ត។ “អ៊ំធ្វើមិនកើតទេដឹង” តាចាស់និយាយ។ “អាច។ អ៊ំអាចធ្វើបាន។ ធ្វើតាមតែក្មួយធ្វើទៅ គឺបានហើយ។” ទូច ផេង ក៏ចាប់ផ្តើមកាត់ក្រណាត់ សារ៉ុងឲ្យចេញជារាងការ៉េ។ “អ៊ំអត់ដែលគិតថា អ៊ំនឹងដេរកន្ទបថ្ងៃណាមួយទេហ្អីអ៊ំ?”“អ៊ំមិនធ្លាប់ធ្វើរឿងអ៊ីចឹងពីមុនមកទេ។” ទូច ផេង តប។ “អ៊ំមិនប្រសប់ធ្វើវាទេ។” តានិយាយបណ្តើរ កាត់ក្រណាត់សារ៉ុង បណ្តើរ។
គាត់អង្គុយផ្ចង់ កាត់ក្រណាត់លើកៅអី។ ចេញពីម្តុំណាមួយនៅក្នុងផ្ទះចម្រៀង លោកស៊ិន ស៊ីសាមុត នៅតែឮរងំពេញផ្ទះ។ “អ៊ំមានអីឲ្យក្មួយជួយអត់?” រីណា សួរ។ នាងលើកកៅអីនាងដាក់ក្បែរកៅអីតា។ “មិនអីទេ អ៊ំអាចចាប់បានពីអ្វីដែលក្មួយកំពុងធ្វើ។” ទោះបីភ្ជុំបិណ្ឌកន្លងផុតទៅមួយសប្តាហ៍ហើយក៏ដោយ ក៏រីណា មានអារម្មណ៍ថា ព្រលឹងពុកនាងនៅហោះក្រវែលពេញផ្ទះ គឺពេលនេះ ទីនេះ។ “អ៊ំ ធ្វើបានល្អណាស់តើ!” រីណា សរសើរ។ “អ៊ំធ្វើកន្ទបឲ្យចៅខ្ញុំអ៊ីចឹង មានឈឺដៃដែរទេហ្នឹង?” “មិនឈឺប៉ុន្មានទេនាង” ។ តាបន្តកាត់ក្រណាត់តទៀត។ “នាងមើលហ្អេ៎ះ! អ៊ំដេរបានមួយហើយ” ។
តាលើកកន្ទបឡើង ដោយភ្ញាក់ផ្អើល។ អ្នកទាំងពីរឮសំឡេងក្រេះក្រុះៗនៅក្នុងវាំងនន នីតា ក៏លេចមុខឡើង ពោះនាងធំស្ទែល។ “ម៉ែធ្វើអីហ្នឹងម៉ែ?”“គឺលោក តាទូច ផេង កំពុងតែដេរកន្ទបឲ្យកូនរបស់កូនហ្នឹងណា៎!” រីណា ឆ្លើយ “ហើយជាចៅម៉ែនោះអី” ។ “ប្រសើរណាស់ម៉ែ” ។ នីតា និយាយទាំងញញិមញញែម។ “អ៊ំចេះធ្វើកន្ទបហើយ” ទូច ផេង បន្លឺ។ “មែនហើយអ៊ំៗធ្វើវាបានមែន” ។ រីណា ឆ្លើយតប ហើយនាងក៏ចោលភ្នែកមើលតាមបង្អួច ស្រាប់តែឃើញសត្វលលកពណ៌ ត្រសក់ ស្រូវទុំមួយក្បាលហើរបោះពួយកាត់ពីលើ់ផ្ទៃទឹកស្ទឹង៕