យោងតាមការសើុបអង្កេតមួយធ្វើឡើងដោយអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch បានឲ្យដឹងថា ការរំលោភបំពាន ការរើសអើង និងការគំរាមកំហែងកំពុងរង់ចាំជនភៀសខ្លួនដែលត្រូវបញ្ជូនពីប្រទេសកោះណូរូមកប្រទេសកម្ពុជាក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងមានទឹកប្រាក់៣៥លានដុល្លារ ដែលចុះហត្ថលេខាដោយលោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃកាលពីខែកញ្ញា ដើម្បីទទួលយកជនស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោនពីប្រទេសអូស្ត្រាលី។
ក្នុងការសម្ភាសជាបន្តបន្ទាប់ ដែលធ្វើឡើងកាលពីសប្តាហ៍មុន ជនភៀសខ្លួន១០នាក់ដែលសព្វថ្ងៃកំពុងរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានប្រាប់អង្គការតស៊ូមតិនេះថា ពួកគេពិបាករកការងារធ្វើ ត្រូវគេបដិសេធមិនឲ្យចូលរៀន និងទទួលការព្យាបាលសុខភាពគ្មានស្តង់ដារ។
ជនភៀសខ្លួនម្នាក់ ដែលសុំមិនប្រាប់ឈ្មោះ បានឲ្យដឹងក្នុងរបាយការណ៍អង្គការសិទ្ធិមនុស្សនេះ “យើងរស់នៅទីនេះជាងពីរឆ្នាំមកហើយ ហើយយើងមិនមានប្រាក់ និងគ្មានអ្វីហូបគ្រប់គ្រាន់ទេ”។
ជនភៀសខ្លួនរូបនេះបាននិយាយទុកជាសារមួយផ្តាំផ្ញើទៅអ្នកទាំងឡាយ ដែលកំពុងត្រូវប្រទេសអូស្ត្រាលីបំពេញបែបបទឲ្យថា “នេះជាប្រទេសពុករលួយ។ អ្នករកការធ្វើមិនបានទេ។ រង់ចាំនៅប្រទេសណូរូប្រសើរជាង។ ការរស់នៅអន់ណាស់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ គ្មានអនាគតទេ។ យើងអាចរស់រានមានជីវិតមែន ប៉ុន្តែ បានតែប៉ុណ្ណឹងទេ”។
យោងតាមរបាយការណ៍ចេញកាលពីថ្ងៃសុក្រឲ្យដឹងថា ការលំបាកជាច្រើនចំពោះមុខជនស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោន គឺជាលទ្ធផលផ្ទាល់នៃការខកខានរបស់រដ្ឋាភិបាលមិនផ្តល់ឲ្យពួកគេនូវប័ណ្ណស្នាក់នៅ ឬឯកសារសញ្ជាតិ ទុកឲ្យពួកគេមិនអាចធ្វើកិច្ចការដូចជា ការបើកគណនីធនាគារ ឬទិញស៊ីមកាតទូរស័ព្ទបានឡើយ។
ជនភៀសខ្លួនម្នាក់ទៀត ដែលសុំមិនប្រាប់ឈ្មោះដែរបាននិយាយថា “ខ្ញុំបានព្យាយាមរកការងារធ្វើជាកម្មករនៅសណ្ឋាគារ និងភោជនីយដ្ឋាន ប៉ុន្តែ គ្មាននរណាជួលខ្ញុំទេ ដោយសារខ្ញុំមិនមានឯកសារត្រឹមត្រូវ”។
នៅក្នុងចំណាត់ការដ៏ចម្រូងចម្រាសមួយ ប្រទេសទាំងពីរបានចុះអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់មួយកាលពីខែកញ្ញា ដែលមានខ្លឹមសារថា ជនភៀសខ្លួនមួយចំនួនដែលស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោននៅប្រទេសអូស្ត្រាលី នឹងត្រូវគេបញ្ជូនមកប្រទេសកម្ពុជាជាជំនួសវិញប៉ុន្តែផ្អែកលើការស្ម័គ្រចិត្តតែប៉ុណ្ណោះ។
ទោះជាមានការអះអាងនៅពេលនោះថា ឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួន (UNHCR) នឹងជួយអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលរួមបញ្ចូលទឹកប្រាក់៣៥លានដុល្លារបន្ថែមជាជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ពីប្រទេសអូស្ត្រាលីសម្រាប់រយៈពេលបួនឆ្នាំក្តី ក៏ UNHCR បានបដិសេធថាមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះទេ ផ្ទុយទៅវិញបានហៅកិច្ចព្រមព្រៀងនេះថា “ជាការគួរឲ្យព្រួយបារម្ភខ្លាំង”។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស HRW បានលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួនថា ជនភៀសខ្លួន៦៣នាក់ដែលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាស្រាប់ កំពុងរស់នៅក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់បំផុត។
អ្នកស្រី Elaine Pearson នាយិកាអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស HRW ប្រចាំប្រទេសអូស្ត្រាលី បានឲ្យដឹងក្នុងសេចក្តីប្រកាសមួយថា ”រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលីមិនគួរធ្វើឲ្យជនភៀសខ្លួននៅប្រទេសណូរូកាន់តែរងទុក្ខថែមទៀតដោយយកពួកគេទៅចាក់ចោលនៅកន្លែងមួយដែលមិនអាចតាំងទីលំនៅជាថ្មីសមរម្យ ឬបញ្ចូលពួកគេក្នុងសង្គមបាន”។
លោកស្រី Pearson បានបន្ថែមថា “ប្រទេសកម្ពុជាគួរកែសម្រួលកិច្ចការពារជនភៀសខ្លួននិងគម្រោងសេវាគាំទ្រដែលខ្វះចន្លោះ មុនពេលទទួលយកជនភៀសខ្លួនណាម្នាក់ពីប្រទេសណូរូ ហើយរដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលីគួរជួយជំរុញរឿងនេះ”។
លោក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃបានបដិសេធរបាយការណ៍របស់អង្គការ HRW ដែលលោកបានមានប្រសាសន៍ថា មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងស្ថានការណ៍ពិតប្រាកដក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “វាជាការធម្មតាទៅហើយចំពោះការថ្លែងរបស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស HRW ដែលនិយាយបញ្ហានេះអំពីប្រទេសកម្ពុជា”។
លោក សុភ័គ បានកត់សម្គាល់ថា មិនមែនតែជនភៀសទេ ដែលជួបការលំបាកក្នុងការទទួលបានការងារបានប្រាក់ខែច្រើនក្នុងប្រទេសនេះទេ ដោយលោកបានបន្ថែមថា ប្រទេសជាច្រើនផ្សេងទៀត ក៏ប្រឈមនឹងការខ្វះជម្រើសការងារ ដែលបានប្រាក់ខែច្រើនដែរ។
លោកបានឲ្យដឹងថា “បើពួកគេ [ជនភៀសខ្លួន] ទៅរកការងារធ្វើ ពួកគេអាចរកបាន ប៉ុន្តែ ការងារដែលមានប្រាក់ខែច្រើន ជាធម្មតា [រកមិនបានទេ]”។
នៅពេលសួរថា តើប្រទេសកម្ពុជាមានសមត្ថភាពទទួលយកជនភៀសខ្លួនថែមទៀតឬទេ លោក សុភ័គ មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលបានពិចារណាបញ្ហានេះច្រើនណាស់មកហើយ។ លោកបានឲ្យដឹងទៀតថា “យើង [បានពិចារណា] យ៉ាងហ្មត់ចត់អំពីបញ្ហានេះថា តើទទួលយកជនភៀសខ្លួន ថាតើចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយប្រទេសអូស្ត្រាលីឬយ៉ាងណា”។ “យើងនឹងបន្តទៅទៀត នេះជាសេចក្តីសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាល”៕មានិត