នៅក្នុងជំនួបមួយកាលពីថ្ងៃសុក្រ នៅឯរដ្ឋសភា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សប្រឆាំង បានដោះស្រាយវិវាទដែលនៅសេសសល់រវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជុំវិញសេចក្តីលម្អិតអំពីកំណែទម្រង់ដ៏មានសារៈសំខាន់ ដូចដែលបានសន្យាគ្នានៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកក្កដា រវាងគណបក្សទាំងពីរ។
លិខិតមួួយដែលត្រូវបានចុះហត្ថលេខាកាលពីថ្ងៃសុក្រ ដោយលោក ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី ដែលបានជួបគ្នានៅខាងក្រៅសម័យប្រជុំសភាពេញអង្គលើកឡើងថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ថ្មីមួយស្តីពីការរៀបចំគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) និងការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតដែលមានស្រាប់ នឹងត្រូវអនុម័តត្រឹមដំណាច់ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៥។
លិខិតនេះមានខ្លឹមសារដូច្នេះថា “សម្រាប់ការខ្វែងគំនិតគ្នាដែលនៅសេសសល់លើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃ គ.ជ.ប. មេដឹកនាំកំពូលៗនៃគណបក្សទាំងពីរបានព្រមព្រៀងដោះស្រាយវាទាំងស្រុង”។
បន្ទាប់ពីជំនួបនេះ លោក គួយ ប៊ុនរឿន ប្រធានក្រុមចរចារបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលបន្ទុកការចរចាលើបញ្ហាកំណែទម្រង់បោះឆ្នោត បានមានប្រសាសន៍ទៅកាន់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មានថា គណបក្សប្រឆាំងបានទទួលយកការទាមទាររបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលសុំឲ្យហាមឃាត់សមាជិក គ.ជ.ប. មិនឲ្យមានសញ្ជាតិពីរ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា “ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាសញ្ជាតិសម្រាប់សមាជិករបស់គ.ជ.ប. យើងមិនដាច់អហង្ការពេកនោះទេ។ វាមានន័យថា អ្នកដែលចង់ធ្វើជាបេក្ខជនត្រូវបោះបង់សញ្ជាតិផ្សេងទៀតចោល បន្ទាប់ពីជាប់ឆ្នោត”។
លោកបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា សមាជិក គ.ជ.ប. អាចដាក់ពាក្យសុំសញ្ជាតិបរទេសវិញបាន នៅពេលពួកគេចាកចេញពីមុខតំណែងរបស់ខ្លួននៅក្នុងគណៈកម្មាធិការបោះឆ្នោតដែលមានសមាជិកប្រាំបួនរូបនេះ។
លោក កើត រិទ្ធ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្តិធម៌មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានមានប្រសាសន៍ទៅកាន់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មានក្រោយពីជំនួបនេះបានឲ្យដឹងថា ច្បាប់ថ្មីនេះក៏នឹងតម្រូវឲ្យអគ្គលេខាធិការ និងមន្ត្រីផ្សេងទៀតរបស់គ.ជ.ប.ត្រូវបានអនុម័តដោយសំឡេងឆ្នោតភាគច្រើនក្នុងចំណោមសមាជិកទាំងប្រាំបួនរូបផងដែរ។
ពីមុន គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានជំរុញឲ្យផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ប្រធាន គ.ជ.ប. ជាអ្នកចាត់តាំងរដ្ឋបាលរបស់ស្ថាប័ននេះដោយផ្ទាល់។
លោក កើត រិទ្ធ បានមានប្រសាសន៍ថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏បានទទួលយកការទាមទាររបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែរ ដែលសុំឲ្យសមាជិក គ.ជ.ប. មិនមែនជាញាតិលោហិតរបស់ប្រធាន ឬអនុប្រធានបក្សដែលមានអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា។
គ.ជ.ប. ថ្មីនេះនឹងមានសមាសភាពសមាជិកបួនរូប ដែលជ្រើសតាំងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បួនរូបជ្រើសតាំងដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងសមាជិកអព្យាក្រឹតទី៩មួយរូបទៀត។ លោក កើត រិទ្ធ បានមានប្រសាសន៍ថា មេដឹកនាំគណបក្សបានព្រមព្រៀងគ្នាលើយន្តការមួយដើម្បីបំបែកភាពជាប់គាំងណាមួយដែលអាចកើតមាននៅក្នុងគណៈកម្មាធិការបោះឆ្នោតនេះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ក្នុងករណីដែល គ.ជ.ប. ជាប់គាំង និងបង្កជាឧបសគ្គដល់ការរៀបចំការបោះឆ្នោត រដ្ឋសភាអាចរម្លាយ គ.ជ.ប. បានតាមរយៈសំឡេងឆ្នោត [ភាគច្រើន]”។
ជាការប្តូរចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានយល់ព្រមអនុញ្ញាតឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបើកស្ថានីយទូរទស្សន៍អាណាឡូក (Analog) មួយផងដែរ ជាការបំពេញសន្យា ដែលលោកបានធ្វើឡើងជាផ្នែកនៃកិច្ចព្រមព្រៀងថ្ងៃទី២២ កក្កដា។ លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន បានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា គ្មានស្ថានីយទំនេរសម្រាប់គណបក្សប្រឆាំងឡើយ។
ស្ថានីយទូរទស្សន៍របស់គណបក្សប្រឆាំង នឹងត្រូវគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយដែលមានឈ្មោះថា ខេមបូឌា អិុនឌីផេនដេន មេឌា (Cambodia Independent Media) ដែលបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងពាណិជ្ជកម្មរួចរាល់ហើយ ហើយនឹងទទួលបានហ្វ្រេកង់មួយដែលបច្ចុប្បន្នគេទុកចោលមិនប្រើប្រាស់ នេះបើយោងតាមលិខិតមួយចុះកាលបរិច្ឆេទថ្ងៃព្រហស្បតិ៍របស់លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃសុក្រ។
លិខិតនោះមានខ្លឹមសារដូច្នេះថា “ក្រុមហ៊ុន ខេមបូឌា អិុនឌីផេនដេន មេឌា ខូអិលធីឌី ត្រូវមកដាក់នៅក្រសួងព័ត៌មានដើម្បីសុំអាជ្ញាប័ណ្ណដំណើរការស្ថានីយទូរទស្សន៍នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងការផ្សាយបន្តនៅតាមបណ្តាខេត្ត”។
លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃសុក្រថា លោក ហ៊ុន សែន បានទូរស័ព្ទទៅលោកកាលពីយប់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ដើម្បីជម្រាបលោកថា ការទទូចរបស់ក្រសួងព័ត៌មានដែលឲ្យគណបក្សប្រឆាំងចាប់ផ្តើមដំណើរការស្ថានីយទូរទស្សន៍ប្រព័ន្ធឌីជីថលមិនមែនអាណាឡូកនោះ គឺជាការបំពានកិច្ចព្រមព្រៀងថ្ងៃ២២ កក្កដា។
លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា “កាលពីយប់មិញនៅពេលពាក់កណ្តាលអធ្រាត្រលោក ហ៊ុន សែន បានទូរស័ព្ទមកខ្ញុំ ហើយនិយាយថា លោកទទួលស្គាល់ថា វាមិនត្រឹមត្រូវ ហើយថា ‘រដ្ឋាភិបាលនឹងស្វែងរកវិធីសម្រាប់ឯកឧត្តមដំណើរការស្ថានីយទូរទស្សន៍អាណាឡូក ដែលឯកឧត្តមអាចដំណើរការបាននៅពេលនេះ’”។
ជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចព្រមព្រៀងកាលពីម្សិលមិញដែរ លោក ហ៊ុន សែន បានយល់ព្រមទទួលស្គាល់លោក សម រង្ស៊ី ជាផ្លូវការជា “ប្រធានក្រុមភាគតិច” នៅក្នុងរដ្ឋសភា ជាតំណែងមួយដែលមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះមានប្រសាសន៍ថា “គ្រាន់តែជាតំណែងកិត្តិយស ប៉ុន្តែ យ៉ាងហោចណាស់ក៏វាជានិមិត្តរូបដែរ”។
លោក សម រង្ស៊ី បានលើកឡើងថា លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានច្រានចោលសំណើរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលសុំបង្កើតរដ្ឋាភិបាលស្រមោលមួយ ដែលមានលក្ខណៈស្រដៀងគ្នាទៅនឹងរដ្ឋាភិបាលស្រមោលនៅក្នុងប្រព័ន្ធសភារបស់ប្រទេសអង់គ្លេស។
លោកបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា “គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានច្រានចោលគំនិតសភាស្រមោល ដែលជាប្រព័ន្ធរបស់អង់គ្លេស ប៉ុន្តែ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីខ្លួនឯងមិនចង់ឮពាក្យថា គណៈរដ្ឋមន្ត្រីស្រមោលនោះទេ។ ដូច្នេះហើយយើងក៏បានងាកទៅប្រើប្រព័ន្ធរបស់អាមេរិកវិញ ដែលមានប្រធានក្រុមភាគតិច។ ដូច្នេះពេលនេះយើងមានតំណែងនេះសម្រាប់ឲ្យគេទទួលស្គាល់គណបក្សប្រឆាំង និងប្រធានក្រុមភាគតិច ដែលនឹងក្លាយជាដៃគូសន្ទនារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី”។ លោកបានលើកឡើងបន្តថា លោក និងលោក ហ៊ុន សែន មានសិទ្ធិស្មើគ្នាក្នុងការពិភាក្សាដោះស្រាយ “លើបញ្ហាផលប្រយោជន៍ជាតិ”។
នៅពេលសាកសួរថា ហេតុអ្វីបានជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិយល់ព្រមទទួលយកការទាមទារមួយចំនួនរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចាប់តាំងពីការចរចាបានចាប់ផ្តើមក្រោយពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងថ្ងៃ២២ កក្កដា ដែលបានបញ្ជាក់ថា គ.ជ.ប. បច្ចុប្បន្នដែលគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នឹងត្រូវរក្សាទុកឲ្យនៅដដែល ប្រសិនបើមិនអាចបង្កើត គ.ជ.ប.ថ្មីបាននោះ លោក សម រង្ស៊ី បានឆ្លើយថា នោះគឺជាលក្ខណៈនៃការចរចា។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្តថា “ខ្ញុំគិតតាំងពីដើមមកថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារំពឹងចង់បានសម្បទានបន្ថែមទៀតពីយើង ហើយយើងក៏រំពឹងចង់បានសម្បទានបន្ថែមទៀតដែរពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែនៅទីបំផុត យើងបានដើរដល់ពាក់កណ្តាលផ្លូវ គឺពួកយើងទទួលបាន៥០ភាគរយម្នាក់នូវអ្វីដែលយើងចង់បាន”៕ សុខុម (រាយការណ៍បន្ថែមដោយ Colin Meyn)