យោងតាមរបាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃពុធ ដោយមូលនិធិអាស៊ី ដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិកបានឲ្យដឹងថា ប្រជាជនកម្ពុជាតែ៣២ភាគរយប៉ុណ្ណោះជឿថា ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងដើរក្នុងទិសដៅត្រូវ គឺធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងពីចំនួន៨០ភាគរយកាលពីមួយទសវត្សរ៍កន្លងមក។
របាយការណ៍នេះផ្អែកលើកការស្ទង់មតិប្រជាជនចំនួន១.០០០នាក់ ដែលបានធ្វើចាប់ពីថ្ងៃទី១៩ ខែឧសភា ដល់ថ្ងៃទី៩ ខែមិថុនា មុនដំណោះស្រាយថ្ងៃ២២ កក្កដា ចំពោះវិបត្តិក្រោយការបោះឆ្នោត ដែលរស់នៅក្នុងខេត្តនីមួយៗលើកលែងតែខេត្តកែប។
ការស្ទង់មតិនេះគឺជាលើកទី១ហើយដែលធ្វើឡើងដោយអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៣ មុនភាពចលាចលនៃការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំនោះបន្តិច។
ទន្ទឹមនឹងអ្នកផ្តល់បទសម្ភាស៣២ភាគរយ ដែលបាននិយាយថា ពួកគាត់ជឿថា ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងដើរក្នុងទិសដៅត្រូវនោះ ប្រជាជន៥៩ភាគរយលើកឡើងថា ពួកគាត់គិតថា ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងដើរក្នុងទិសដៅខុស កើនឡើង៩ភាគរយកាលពីឆ្នាំ២០០៣ ចំណែក១០ភាគរយទៀតលើកឡើងថា ពួកគាត់មិនច្បាស់ទេ។
របាយការណ៍ដដែលនេះលើកឡើងទៀតថា “ដោយមានភាពមិនច្បាស់លាស់ជុំវិញទិសដៅប្រទេសកម្ពុជាកំពុងដើរមុនពេលមានភាពជាប់គាំងនយោបាយនោះ ទំនងជាជះឥទ្ធិពលដល់មតិសាធារណ ហើយវាសំខាន់ណាស់ក្នុងការគិតពីលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ២០១៣ ដែលកត់សម្គាល់ពីការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំងទាក់ទិននឹងអ្នកគាំទ្រការបោះឆ្នោត ខុសពីគណបក្សកាន់អំណាចនៅក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍”។
របាយការណ៍នេះបន្តថា “យ៉ាងហោចណាស់ហេតុផលមួយផ្នែកចំពោះការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំងនេះ…អាចសន្មតទៅនឹងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏ឆាប់រហ័សនៅក្នុងសង្គម។ មួយវិញទៀត ក្នុងនាមប្រជាជន និងអ្នកបើប្រាស់ ប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងទាមទារឲ្យមានការអនុវត្តឲ្យបានល្អប្រសើរជាងនេះទាក់ទងការផ្តល់សេវាកម្មរបស់វិស័យរដ្ឋនិងឯកជន”។
ក្នុងចំណោមប្រជាជន៥៩ភាគរយ ដែលបានលើកឡើងថា ពួកគាត់ជឿថា ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងដើរក្នុងទិសដៅខុសនោះ ១៩ភាគរយលើកឡើងថា អំពើពុករលួយជាមូលហេតុចំពោះការឆ្លើយតបរបស់ពួកគាត់ ហើយ១៥ភាគរយលើកឡើងពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និង១២ភាគរយលើកឡើងអំពីបញ្ហាភាពក្រីក្រ។
ប្រជាជន៣២ភាគរយដែលលើកឡើងថា ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងដើរក្នុងទិសដៅត្រូវនោះមានដូចជា ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមានការប្រសើរឡើង កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងសន្តិភាពថា ជាមូលហេតុដ៏ចម្បងចំពោះការឆ្លើយតបរបស់ពួកគាត់។
ក្នុងចំណោមអ្នកឆ្លើយតបទាំងអស់ “អំពើពុករលួយ” ត្រូវបានកំណត់ដោយប្រជាជន២៩ភាគរយ ត្រូវបានចាត់ថា ជាបញ្ហាដ៏សំខាន់បំផុតដែលប្រទេសកម្ពុជាកំពុងប្រឈម ហើយ ”ភាពក្រីក្រ” ត្រូវបានកំណត់ដោយប្រជាជន១៧ភាគរយ។
ទាក់ទងរដ្ឋាភិបាលវិញ ប្រជាជន៤៩ភាគរយលើកឡើងថា ការធ្វើសេចក្តីសម្រេចនៅថ្នាក់ឃុំសង្កាត់ “ប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់គាត់បន្ថែមទៀត” បើប្រៀបធៀបទៅនឹងប្រជាជនតែ២៧ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ដែលលើកឡើងថា ការធ្វើសេចក្តីសម្រេចនៅថ្នាក់ជាតិមានផលប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ជីវភាពរបស់ពួកគាត់ ហើយ២២ភាគរយលើកឡើងថា ការសម្រេចនៅថ្នាក់ទាំងពីរនេះមានផលប៉ះពាល់ស្មើគ្នា ។
របាយការណ៍ដដែលនេះលើកឡើងថា “មានការពន្យល់មួយគឺថា ប្រជាជនមិនដឹងពីសេចក្តីសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាល ហើយពួកគាត់មិនយល់ថា តើសេចក្តីសម្រេចទាំងនោះប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់ពួកគាត់ ឬយ៉ាងណានោះឡើយ។
របាយការណ៍នេះលើកឡើងទៀតថា “ដូចគ្នានេះដែរ ប្រជាជនដែលរស់នៅជិតអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដែលអាចសន្មតចំពោះទស្សនៈមិនប្រាកដនិយមថា ការធ្វើសេចក្តីសម្រេចលើបញ្ហាសំខាន់ ដែលប៉ះពាល់ដល់ពួកគាត់។
ការស្ទង់មតិរបស់មូលនិធិអាសីុ ក៏បានធ្វើទៅលើប្រជាជនស្តីពីការទទួលបានព័ត៌មានផងដែរ ហើយបានរកឃើញថា ជាធម្មតាប្រជាជន៥៤ភាគរយទទួលព័ត៌មានតាមរយៈទូរទស្សន៍ ២៧ភាគរយតាមរយៈវិទ្យុ ១០ភាគរយតាមរយៈសមាជិកគ្រួសារ និង៩ភាគរយតាមរយៈកុំព្យូទ័រ និងទូរស័ព្ទស្មាតហ្វូន។
សូន្យភាគរយនៃអ្នកឆ្លើយតបទាំងអស់លើកឡើងថា កាសែតគឺជាប្រភពផ្តល់ព័ត៌មានដ៏សំខាន់។ ៦ភាគរយលើកឡើងថា កាសែតជាប្រភពផ្តល់ព័ត៌មានបន្ទាប់បន្សំទេ។
ក្នុងចំណោមស្ថានីយទូរទស្សន៍ទាំងអស់ បណ្តាញទូរទស្សន៍កម្ពុជា (ស៊ីធីអិន) ដែលកាន់កាប់ដោយលោក គិត ម៉េង ប្រធានក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់គ្រុប ជាអ្នកជិតស្និទ្ធនឹងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គឺពេញនិយមបំផុត ដោយប្រជាជន៣៦ភាគរយ និយាយថា វាជាស្ថានីយទូរទស្សន៍ដែលពួកគាត់ភាគច្រើននិយមទស្សនា។ ការប្រកួតប្រជែងដ៏សំខាន់តែមួយគត់ គឺទូរទស្សន៍ហង្សមាស ដែលអ្នកឆ្លើយតប២៣ភាគរយបានលើកឡើង៕សារុន