កាលពីម្សិលមិញមេដឹកនាំសង្គមស៊ីវិលបានអំពាវនាវដល់មេដឹកនាំគណបក្សនយោបាយធំៗទាំងពីរក្នុងប្រទេសកម្ពុជាចំពោះផែនការហាមឃាត់ពួកគេមិនឲ្យផ្តល់បទសម្ភាសតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអំឡុងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត និងមិនឲ្យចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍បែប ”ប្រមាថ”ដល់គណបក្សណាមួយ។
លោក ប៊ិន ឈិន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងលោក គួយ ប៊ុនរឿន មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលបានដឹកនាំការចរចាដើម្បីធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតជាតិបានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃសុក្រថា ពួកគេកំពុងពិចារណាការដាក់បម្រាមបែបនេះដើម្បីធានាថា អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ត្រូវនៅ “ជាអព្យាក្រឹត”។
អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលបានដើរតួនាទីអព្យាក្រឹតជាយូរមកហើយនៅក្នុងការបោះឆ្នោតក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយធ្វើការស្រាវជ្រាវដ៏សំខាន់ៗអំពីប្រធានបទនានាចាប់ពីបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតពុករលួយរហូតដល់ការប្រើអំពើហិង្សាពេលបោះឆ្នោត និងផ្តល់ការពិនិត្យជាប់ជានិច្ចអំពីរដ្ឋាភិបាល។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា នាយកប្រតិបត្តិគណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត និងមិនលម្អៀង ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថា ការហាមឃាត់ណាមួួយទៅលើការអត្ថាធិប្បាយរបស់សង្គមស៊ីវិលស្តីពីការបោះឆ្នោត នឹងជាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ក្តីសង្ឃឹមសម្រាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា បានមានប្រសាសន៍ថា ការរារាំងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមិនឲ្យផ្ដល់យោបល់អំឡុងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត គឺជាដំណើរការដើរថយក្រោយចំពោះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជា”។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ក្នុងនាមសង្គមស៊ីវិល យើងដឹងថា គណបក្សនយោបាយទាំងពីរកំពុងធ្វើរឿងនេះដោយសម្ងាត់ មិនបើកចំហដល់សាធារណជនឡើយ ហើយថា ពួកគេគិតអំពីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ដោយមិនគិតដល់សាធារណជនទូទៅឡើយ”។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា បានបន្ថែមថា ខ្ញុំនឹងបន្តពិភាក្សាពីបញ្ហានេះ ពីព្រោះការបោះឆ្នោតមិនមែនជាកម្មសិទ្ធិរបស់គណបក្សទាំងនេះឡើយ វាជារបស់សាធារណជនទូទៅ។ តាមពិតយើងមិនដែលប្រមាថនរណាម្នាក់ឡើយ ពីព្រោះយើងមានភ័ស្តុតាងដើម្បីបង្ហាញអ្វីដែលយើងបាននិយាយ”។
លោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិគណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថា ការតស៊ូមតិស្ដីពីការបោះឆ្នោតគឺជាចំណុចស្នូលរបស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហើយថា ការហាមឃាត់មិនឲ្យធ្វើអត្ថាធិប្បាយអំឡុងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតនឹងរារាំងបញ្ហានោះ។
លោក គល់ បញ្ញា បានមានប្រសាសន៍ថា “បញ្ហានេះប៉ះពាល់ដល់សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិនយោបាយរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល។ លោកបានបន្ថែមថា ” អង្គការសង្គមស៊ីវិលមិនដែលចង់ក្តាប់អំណាច ឬធ្វើជាសមាជិកសភាឡើយ ពីព្រោះពួកគេគ្រាន់តែព្យាយាមតស៊ូមតិដើម្បីប្រើឥទ្ធិពលចំពោះគោលនយោបាយរបស់គណបក្សនយោបាយតែប៉ុណ្ណោះ”។
លោក សុក សំអឿន មេធាវីម្នាក់ដែលជាប្រធានគណៈកម្មាធិការប្រព្រឹត្តិកម្មនៃអង្គការសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា បុគ្គលិកអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមានសិទ្ធិធ្វើអត្ថាធិប្បាយអំឡុងការធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត ដោយការប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ខ្លួនក្នុងនាមជាពលរដ្ឋ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ” ប្រសិនបើច្បាប់នេះត្រូវបានអនុម័តដូចនេះមែន វាហាក់ដូចជារដ្ឋាភិបាលរឹតបន្តឹងដល់សិទ្ធិរបស់យើងអ៊ីចឹង”។
លោក សុក សំអឿន ក៏បានរិះគន់ការហាមឃាត់ភាសា”បែបប្រមាថ”ផងដែរ ដោយលើកឡើងថា វាអាចត្រូវបានបកស្រាយត្រង់ៗដោយរដ្ឋាភិបាលក្នុងការតម្រង់គោលដៅលើអ្នកដែលប្រឆាំងខ្លួននោះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ប្រសិនបើពួកគេអនុម័តច្បាប់ដូចនេះមែន វាងាយស្រួលក្នុងការស្វែងរកហេតុផលដើម្បីចាប់ខ្លួនមនុស្សណាស់។ ពួកគេស្គាល់មនុស្សនៅពេលដែលពួកគេមានកំហឹង មិនអាចគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍របស់ខ្លួនបាន ហើយនឹងនិយាយពាក្យសម្ដីមិនសមរម្យ”។
លោក គួយ ប៊ុនរឿន មកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា ការហាមឃាត់ទៅលើអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងការផ្ដល់បទសម្ភាសដល់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងការចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍បែបប្រមាថនោះ មិនមែនជាការវាយប្រហារទៅលើសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិទេ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ការបញ្ចេញមតិមិនត្រូវបានហាមឃាត់ឡើយ ប៉ុន្តែអ្វីដែលសំខាន់នោះគឺថា ពួកគេត្រូវតែឯករាជ្យជាមួយអ្វីដែលពួកគេបាននិយាយ មិនមែនដោយការប្រមាថ ការបន្ទោស ឬការរំខានដល់បេក្ខជនណាមួយដែលជាអ្នកនយោបាយនោះឡើយ”។ លោកបានបន្ថែមថា “យើងមិនបានហាមឃាត់ពួកគេឡើយ។ សូមកុំយល់ច្រឡំ”៕ សារុន (រាយការណ៍បន្ថែមដោយ Alex Willemyns)