30 C
Phnom Penh

ច្បាប់​បោះ​ឆ្នោត​ថ្មី​នឹង​ដក​អាសនៈ​សភា​ ប្រសិន​បើ​គណបក្ស​ណាមួយ​ធ្វើ​ពហិការ​

ដោយ ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី

បទវិភាគ

យោង​តាម​សេចក្ដីព្រាង​ច្បាប់​មួយ​ ដែល​ត្រូវបាន​ប្រកាស​ជា​សាធារណៈ​​កាលពី​ម្សិលមិញ​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ច្បាប់​បោះ​ឆ្នោតជាតិ​​​ដែល​​ត្រូវ​បាន​​កែប្រែ​​​ និង​គ្រោង​ដាក់ជូន​​សភា​អនុម័ត​នៅ​ក្នុង​ខែ​នេះ ​មានរួមបញ្ចូល​​​បទប្បញ្ញត្តិ​មួយ ដែល​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​មាន​ការ​ដក​អាសនៈសភា​ពី​គណបក្ស​នយោបាយ​ណាមួយ​ ដែល​ប៉ុនប៉ង​ធ្វើ​ពហិកា​មិន​ចូល​សភា​ក្រោយ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​។

នៅ​ក្នុង​សុន្ទរកថា​​មួយ​កាលពី​សប្ដាហ៍​មុន លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​ទាម​ទារ​ឲ្យ​មាន​ការ​បញ្ចូល​ច្បាប់ថ្មី​ទៅក្នុង​ច្បាប់​​បោះ​ឆ្នោត​ជាតិ​ដែល​ត្រូវ​បាន​កែប្រែ​ ដោយ​គំរាម​ថា សមាជិក​សភា​មកពី​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​​នឹង​រារាំង​មិន​ឲ្យ​មាន​ការ​អនុម័ត​ច្បាប់​ណាមួយ​ឡើយ ប្រសិន​បើគ្មាន​ការ​ធ្វើ​ដូច្នេះ​ទេ​នោះ​។

លោក ហ៊ុន សែន បាន​មាន​ប្រសាសន៍​កាលពី​ថ្ងៃទី​២៥ ខែ​កុម្ភៈថា “ច្បាប់​បោះ​ឆ្នោត​ដែល​នឹង​ដាក់ជូន​សភា​អនុម័ត​​នៅ​ថ្ងៃ​អនាគត​គួរ​​តែ​​មាន​ការ​ចែង​ថា បើ​សិន​ជា​គណបក្ស​នយោបាយ​ណា​ដែល​មិន​ចូល​ប្រជុំ​រដ្ឋសភា​លើក​ដំបូង​តាមការ​កោះ​អញ្ជើញ​ពីព្រះមហា​ក្សត្រ​នោះ ចាត់​ទុក​ថា គណបក្ស​បោះ​បង់​អាសនៈ​សភា​”។

អំឡុង​ពេល​នោះ លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​​​បាន​លើក​ឡើង​ថា លោក​នឹង​ពិភាក្សា​ជាមួយ​សមាជិកសភា​​មកពី​គណបក្ស​របស់​លោក​ និង​ជាមួយ​ក្រុម​អ្នក​ច្បាប់​អំពី​ការ​ទាម​ទារ​នេះ ព្រោះ​ថា បទប្បញ្ញត្តិ​នេះ​ប្រហែល​ជា​​ផ្ទុយទៅ​នឹង​គោល​ការ​ “ប្រជាធិប​តេយ្យ”។

ទោះជាយ៉ាង​ណា លោក សម រង្ស៊ី បាន​លើក​ឡើង​កាលពី​ម្សិលមិញ​ថា គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​បាន​សម្រេច​ថា បទប្បញ្ញត្តិ​នេះ​អាច​ទទួល​យក​បាន ដោយ​សារ​ច្បាប់​បោះ​ឆ្នោត​ថ្មី​នឹង​ធានាឲ្យ​មាន​ការ​បោះ​ឆ្នោត​​ដោយ​យុត្តិធម៌ ហើយការ​ច្រាន​ចោល​អាសនៈ​មិន​ពាក់​ព័ន្ធ​ទេ។

លោក​ សម រង្ស៊ី បាន​មាន​​ប្រសាសន៍​ថា ” ដើម្បី​ជៀស​វាង​កុំ​ឲ្យ​មាន​ភាព​ជាប់​គាំងទៀត​នៅ​ថ្ងៃ​អនាគត ប្រសិន​បើ​គណបក្ស​មួយ​មិនទទួល​យក​អាសនៈ​របស់​ខ្លួន​ទេ គណបក្ស​នោះ​នឹង​បាត់​បង់​អាសនៈ​របស់​ខ្លួន”។ លោក​បាន​បន្ថែម​ថា ច្បាប់​នេះ​នឹង​មាន​ការ​អនុវត្ត​លុះ​ត្រា​តែ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ត្រូវ​បាន​ប្រព្រឹត​ឡើង​ដោយ​អនុឡោម​តាម​ច្បាប់​ពាក់​ព័ន្ធ​ទាំង​អស់ រួម​ទាំង​ច្បាប់​បោះ​ឆ្នោត​ដែល​ត្រូវ​បាន​កែប្រែ​ផង​ដែរ​។

លោក សម រង្ស៊ី បានមាន​ប្រសាសន៍​បន្ថែម​ថា ” វា​មិន​មែន​សម្រាប់​តែ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​តែមួយ​នោះ​ទេ។ វា​នឹង​ត្រូវ​បាន​អនុវត្ត​សម្រាប់​រយៈ​ពេល​យូរ​ទៅ​មុខ​ទៀត។ គណបក្ស​ណាមួយ​ដែល​បដិសេធ​មិនព្រម​ទទួល​យក​អាសនៈ​របស់​ខ្លួន បន្ទាប់ពី​មាន​ដំណើរ​ការ​ប្រកប​ដោយ​តម្លាភាព​​នោះ ពួកគេ​គ្មាន​ហេតុ​ផល​អ្វី​ត្រូវ​លើក​យក​មក​​ដើម្បី​ធ្វើ​ការ​ច្រាន​ចោល​ដំណើរ​ការ​​បោះឆ្នោត​ឡើយ​”។

សេចក្ដី​ដក​ស្រង់​មួយ​ចេញពី​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​នេះ ដែល​ត្រូវ​បាន​បង្ហោះ​នៅ​លើ​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក​​របស់​លោ​ក ផៃ ស៊ីផាន អ្នក​នាំពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល​កាលពី​ម្សិលមិញ​លើក​ឡើង​ថា ការ​បោះ​ឆ្នោត​ដាច់​ខាត​ត្រូវ​តែ​អនុឡោម​​តាម​ច្បាប់​ពាក់​ព័ន្ធ​ទាំងអស់ ហើយ​ទទួល​យក​ការ​អនុម័ត​ពី​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ និង​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត (គ.ជ.ប.) មុន​ពេល​​គណបក្ស​មួយ​ប្រឈម​នឹង​ការ​បាត់​បង់​អាសនៈ​របស់​ខ្លួន។

សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​នេះ​មាន​ចែង​ដូច្នេះ​ថា ” បន្ទាប់ពី​គណកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ ​ប្រកាស​លទ្ធផល​នៃ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ គណបក្ស​នយោបាយ​ណាមួយ​ដែល​ទទួល​បាន​អាសនៈសភា​មួយ​អាសនៈ ឬក៏ច្រើន​ជាង​នេះ​នឹង​ចាត់​ទុក​ថា បោះ​បង់​អាសនៈ​របស់​ខ្លួន​ប្រសិន​បើ​គណបក្ស​នយោបាយ​​ធ្វើ​ពហិការ​​មិន​ចូល​ប្រជុំ​រដ្ឋសភា​លើក​ដំបូង​តាម​ការកោះ​អញ្ជើញ​ពី​ព្រះមហាក្សត្រ និង​ប្រសិន​បើ​គណបក្ស​នយោបាយ​ធ្វើ​ពហិការ​សម័យ​ប្រជុំ​សម្រាប់​ការ​ប្រកាស​ពី​សុពលភាព​របស់​សមាជិក​សភា​ ឬ​ប្រសិន​បើ​គណបក្ស​នយោបាយ​ធ្វើ​ពហិការ​មិន​ព្រម​​ចូល​រួម​​ក្នុង​ពិធី​ស្បថ​ចូល​កាន់​តំណែង​”។

ក្រោយ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជាតិ​កាលពី​ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៣ ដែល​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​អះ​អាង​ថា ជា​ការ​រៀបចំ​មួយ​ដោយ​ គ.ជ.ប. ដែល​មាន​សមាជិក​មកពី​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​លើស​លប់​នោះ​ ព្រះមហាក្សត្រ​ នរោត្តម សីហមុនី បាន​​កោះ​ប្រជុំ​​​សភា​​លើក​ដំបូង​ ថ្វីបើ​មាន​ការ​តវ៉ា​ពី​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ និង​មាន​ការ​អំពាវនាវ​ពី​សង្គម​ស៊ីវិល​ និង​រដ្ឋាភិបាល​បរទេស​​ផ្សេង​ទៀត​ឲ្យ​មាន​ការ​ស៊ើបអង្កេត​នៅ​ក្នុង​ការ​បោះ​ឆ្នោត​នេះ​ក៏​ដោយ។

អំឡុង​ការ​ធ្វើ​ពហិការ​មិន​ចូល​សភា​អស់​រយៈពេល​១០ខែ គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​បាន​លើក​ឡើង​ថា ទាំង​រដ្ឋសភា​ និង​រដ្ឋាភិបាល​​ដែល​​​មាន​ការ​ទទួល​ស្គាល់តែ​​​ពី​សមាជិកសភា​មកពី​គណបក្ស​​ប្រជាជន​កម្ពុជា​នោះ គឺ​មិន​ស្រប​ច្បាប់​​ឡើយ ហើយ​បាន​ដឹកនាំ​បាតុកម្ម​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ​អំពាវ​នាវ​ទាមទារ​ឲ្យ​លោក ហ៊ុន សែន ចុះចេញពី​តំណែង​ ឬក៏​​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​​ឡើង​វិញ។

ទីបំផុត​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​​បាន​យល់​ព្រម​បញ្ចប់​ការ​ធ្វើ​ពហិការ​មិន​ចូល​សភា​របស់​ខ្លួន​កាលពី​ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ បន្ទាប់ពី​លោក ហ៊ុន សែន សន្យា​ធ្វើ​កំណែទម្រង់​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ មួយ​ចំនួន រួម​ទាំង​ការ​បង្កើត​​គណៈកម្មការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ ដែល​មាន​សមាជិក​មកពី​គណបក្ស​ទាំងពីរ​ចូលរួម​ និង​ការ​បង្កើត​ច្បាប់​បោះ​ឆ្នោត​ថ្មីមួយ​​ផង​ដែរ​។

ខណៈ​បទប្បញ្ញត្តិ​ចុង​ក្រោយ​េនះ​ដែល​ត្រូវ​បន្ថែម​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ច្បាប់​​បោះ​ឆ្នោត​ថ្មី​អាច​នឹង​ទប់​ស្កាត់​កុំ​ឲ្យ​ជម្លោះ​បែប​នេះ​កើត​ឡើង​ លោក គល់ បញ្ញា នាយក​ប្រតិបត្តិ​គណៈកម្មាធិការ​ដើម្បី​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ដោយ​សេរី និង​យុត្តិធម៌នៅ​កម្ពុជា (ខុមហ្វ្រែល) បាន​លើក​ឡើង​ថា វា​ទំនង​ជា​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ការ​ស្មុគ​ស្មាញ​កាន់​តែ​ច្រើនទៅវិញ​ទេ​សម្រាប់​ដំណើរ​ការ​ក្រោយ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​។

លោក​បានមាន​ប្រសាសន៍​ថា ” ខ្ញុំ​គិត​ថា ពួកគេ​បាន​បង្កើត​នីតិវិធី​ដែល​ស្មុគ​ស្មាញ​ ហើយ​វា​មិនមែន​ជា​ដំណោះ​ស្រាយ​នោះទេ។ ខ្ញុំ​គិត​ថា នឹង​អាច​មាន​ការ​រំលោភ​បំពាន​ច្រើន​។ សារ​ជាថ្មី​ម្ដង​ទៀត​ គណបក្ស​ដែល​គ្រប់​គ្រង​រដ្ឋសភា និង​រដ្ឋាភិបាល នឹង​ទទួល​បាន​ផល​ប្រយោជន៍​ពី​បទប្បញ្ញត្តិ​នេះ​”។

លោក គល់ បញ្ញា បាន​លើក​ឡើង​ទៀត​ថា ​​បទប្បញ្ញត្តិ​នេះ​គឺ​ជាសម្បទាន​​ចុង​ក្រោយ​​​ពី​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​​​នៅ​ក្នុង​កិច្ច​ពិភាក្សា​ធ្វើ​កំណែទម្រង់​ ដែល​ក្នុង​នោះ​​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​បាន​យល់ព្រម​ទៅ​នឹង​ការ​ទាម​ទារ​មួយ​ចំនួន​​​​របស់​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ដើម្បី​ឲ្យ​ដំណើរ​ការ​ចរចា​នៅតែ​បោះ​ជំហាន​ទៅមុខ​។

លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ” នៅពេល​​យើង​​បាន​​ជជែក​ដោយ​ផ្ទាល់ជាមួយពួកគេ [គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​] ពួកគេ​បាន​និយាយ​ថា ខ្លួន​មិន​អាច​តថ្លៃ​ជាមួយ​គណបក្ស​ប្រជាជន​​កម្ពុជា​បាន​ឡើយ ព្រោះ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​និយាយ​ថា ខ្លួន​នឹង​មិន​ព្រម​ចូល​រួម​នៅ​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ឲ្យ​ច្បាប់​បោះ​ឆ្នោត​មាន​ដំណើរ​ការ​ទៅ​មុខ​ឡើយ​”។

លោក​បាន​បន្ថែម​ទៀត​ថា ” គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​​នៅ​តែ​មាន​សំឡេង​ភាគច្រើន​ក្នុង​រដ្ឋសភា​។ នេះ​វា​មាន​ន័យ​ថា នៅ​តែ​ជា​ការ​ដាក់​សម្ពាធ​លើ​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​”៕ ស៊ុយឈាង​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​

 

© 2023, ខេមបូឌា ដេលី. All rights reserved. No part of this article may be reproduced in print, electronically, broadcast, rewritten or redistributed without written permission.

អត្ថបទទាក់ទង

អត្ថបទអានច្រើន

សេចក្ដីរាយការណ៍ពិសេស