សាលាដំបូងខេត្តកណ្តាលបានកាត់ទោសតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមួយរូប មេធាវីមួយរូប និងមន្ត្រីក្រុមប្រឹក្សាស្រុកមួយរូបមកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារចន្លោះពី១៨ខែទៅពីរឆ្នាំកាលពីថ្ងៃសុក្រ ប៉ុន្តែ មេធាវីការពារចុងចោទបានលើកឡើងថា ពួកគាត់មិនរំពឹងថានឹងមានការចាប់ខ្លួនអ្នកណាម្នាក់ឡើយ ប្រសិនបើសេចក្តីសម្រេចនេះមិនត្រូវបានតម្កល់ទុកជាបានការនៅសាលាឧទ្ធរណ៍ទេនោះ។
លោក ចាន់ ចេង តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមណ្ឌលខេត្តកណ្តាល និងលោក
ជូង ជូងី ជាមេធាវីដែលតំណាងឲ្យមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងជាញឹកញាប់ ត្រូវបានតុលាការកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារពីរឆ្នាំពីបទដឹកលោក មាស ប៉េង មន្ត្រីក្រុមប្រឹក្សាមកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិក្នុងស្រុកកៀនស្វាយ ខេត្តកណ្តាល ដែលត្រូវបានកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល១៨ខែកាលពីថ្ងៃសុក្រ រត់ចេញពីពន្ធនាគារ។
កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១១ លោក មាស ប៉េង ត្រូវបានឃាត់ខ្លួនរយៈពេលខ្លីពីបទញុះញុងអ្នកភូមិនៅក្នុងវិវាទដីធ្លីមួយ ប៉ុន្តែ បានអះអាងថា លោកត្រូវបានចាប់ខ្លួនដោយគ្មានដីកា។ លោក ចាន់ ចេង និងលោក ជូង ជូងី បានជួបជាមួយក្រុមប្រឹក្សាស្រុករូបនេះនៅពន្ធនាគារខេត្តកណ្តាល ក្នុងថ្ងៃដែលលោកត្រូវបានចាប់ខ្លួន ហើយដោយគ្មានការតតាំងពីក្រុមសន្តិសុខ ពួកលោកបានចរចាសុំដោះលែងលោក មាស ប៉េង បានសម្រេច ហើយក៏បើករថយន្តដឹកលោកចេញពីទីនោះ។
លោក លឹម សុគន្ធា ប្រធានព្រះរាជអាជ្ញាអមសាលាដំបូងខេត្តកណ្តាល បានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃសុក្រថា អ្នកទាំងបីនាក់ត្រូវបានរកឃើញជាប់ពិរុទ្ធភាពពីបទពាក់ព័ន្ធនឹងការរត់ចេញពីពន្ធនាគារ ហើយត្រូវបានផ្តន្ទាទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ និងពិន័យជាប្រាក់ ប៉ុន្តែ ការផាកពិន័យនឹងមិនត្រូវបានអនុវត្តទេរហូតទាល់តែសាលក្រម “ចូលជាធរមាន”
ហើយបានបដិសេធមិនបញ្ជាក់ថា រឿងនោះបានកើតឡើងនៅពេលណាឡើយ។
លោកមានប្រសាសន៍ទៀតថា “ចៅក្រមជំនុំជម្រះ កែម ម៉េង បានកាត់ទោសលោក ចាន់ ចេង ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារពីរឆ្នាំ បន្ទាប់ពីគាត់ត្រូវបានរកឃើញជាប់ពិរុទ្ធភាពពីបទដឹកអ្នកជាប់ឃុំម្នាក់រត់គេចខ្លួនពីពន្ធនាគារ ហើយតុលាការបានបង្គាប់ឲ្យគាត់បង់ពិន័យ ៣ លានរៀល (ប្រហែល៧៤៥ដុល្លារ)”។ លោកបានបន្ថែមថា លោក ជូង ជូងី ក៏ត្រូវបានតុលាការផ្តន្ទាទោស និងបង្គាប់ឲ្យបង់ពិន័យដូចគ្នាដែរ។
ក្នុងចំណោមចុងចោទទាំងនេះ គ្មានអ្នកណាម្នាក់បង្ហាញវត្តមាននៅក្នុងសវនាការកាលពីថ្ងៃសុក្រនេះទេ ហើយលោក សុក សំអឿន មេធាវីការពារលោក ជូង ជូងី បានមានប្រសាសន៍ថា លោកនឹងស្នើសុំឲ្យមានការកាត់ទោសឡើងវិញម្តងទៀត មុនពេលបន្តប្តឹងឧទ្ធរណ៍ជំទាស់នឹងសេចក្តីសម្រេចនេះ។
លោក សុក សំអឿន បានមានប្រសាសន៍ថា មេធាវីទទួលបានការជូនដំណឹងអំពីសវនាការនេះមិនដល់មួយសប្តាហ៍នោះទេ ទើបបានជាគ្មានពេលគ្រប់គ្រាប់ដើម្បីត្រៀមរៀបចំ។ លោកថ្លែងថា សេចក្តីសម្រេចរបស់ចៅក្រម កែម ម៉េង គឺផ្អែកតែទៅលើសេចក្តីសំអាងពីចៅក្រមសើុបសួរប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនបានផ្តល់សវនាការយុត្តិធម៌ឡើយ។
លោកមានប្រសាសន៍ទៀតថា “ដូច្នេះបញ្ហានៅត្រង់ថា សវនាការនេះធ្វើឡើងដោយកំបាំងមុខ ហើយផ្អែកតែទៅលើការសំអាងរបស់ចៅក្រមសើុបសួរ ដូច្នេះសម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំគិតថា វាមិនទាន់យុត្តិធម៌គ្រប់គ្រាន់ទេ។ ទី១ ចៅក្រមមិនបានស្តាប់អ្វីដែលជនសង្ស័យត្រូវនិយាយ ហើយទី២ ចុងចោទទាំងអស់បានបាត់បង់សិទ្ធិរបស់ខ្លួនក្នុងការពិនិត្យសាក្សី“។
លោកបានបន្តថា លោកនឹងដាក់សំណើសុំឲ្យកាត់ក្តីឡើងវិញទៅសាលាដំបូងខេត្តកណ្តាលនៅសប្តាហ៍ក្រោយ ហើយប្រសិនបើត្រូវបានច្រានចោល លោកនឹងប្តឹងឧទ្ធរណ៍ក្នុងរយៈពេល៣០ថ្ងៃ។
ចំណែកឯលោក ចាន់ ចេង បានមានប្រសាសន៍ថា សំណុំរឿងនេះ “មានហេតុផលនយោបាយ“ ដោយលោកបានបង្វែរសំណួរបន្ថែមទៀតទៅលោក សំ សុគង់ មេធាវីរបស់លោក។
លោក សំ សុគង់ បានមានប្រសាសន៍ថា សេចក្តីសម្រេចផ្តន្ទាទោសតំណាងរាស្ត្រ គឺមិនស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញទេ ដោយសារតែសមាជិករដ្ឋសភាមានអភ័យឯកសិទ្ធិ។ លោកបានបន្តថា “ការផ្តន្ទាទោស និងទោសនេះគឺជាការបំពានមាត្រា៨០នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ពីព្រោះកូនក្តីរបស់ខ្ញុំមានអភ័យឯកសិទ្ធិ“។
ទោះជាយ៉ាងណា ព្រះរាជអាជ្ញា លឹម សុគន្ធា បានមានប្រសាសន៍ថា មិនចាំបាច់ដកអភ័យឯកសិទ្ធិរបស់លោក ចាន់ ចែង ឡើយមុនពេលកាត់ទោសលោក។ លោកបានពន្យល់ថា “យើងមិនចាំបាច់ស្នើសុំឲ្យរដ្ឋសភាដកអភ័យឯកសិទ្ធិទេ ប្រសិនបើសំណុំរឿងនេះមិន [ឈានទៅដល់] ការចាប់ខ្លួន ប៉ុន្តែ ការចោទប្រកាន់ និងការផ្តន្ទាទោសអាចធ្វើទៅបានសម្រាប់បទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ ជាពិសេសបទល្មើសជាក់ស្តែង“។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងថា “ការចោទប្រកាន់ ការចាប់ខ្លួន ឬឃាត់ខ្លួនសមាជិកសភា អាចធ្វើបានលុះត្រាតែមានការអនុញ្ញាតពីរដ្ឋសភា ឬគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ លើកលែងតែបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌជាក់ស្តែង” ពោលគឺចាប់បានពេលកំពុងប្រព្រឹត្តបទល្មើស។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញចែអថា “ក្នុងករណីនោះ អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចត្រូវរាយការណ៍ភ្លាមៗទៅរដ្ឋសភា ឬគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ដើម្បីសុំការសម្រេច“។
លោក ព្រហ្ម ញាណវិចិត្រ ដែលជាសមាជិកមួយរូប និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា ពេលនេះវាឆាប់រហ័សពេកមិនអាចធ្វើអត្ថាធិប្បាយអំពីភាពស្របច្បាប់របស់សាលាដំបូងខេត្តកណ្តាលកាលពីថ្ងៃសុក្របានទេ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា “ដោយសារតែវាតម្រូវឲ្យយើងមានសំណុំរឿងដើម្បីសិក្សាពាក្យពេចន៍គ្រប់ម៉ាត់មុនពេលចេញសេចក្តីបកស្រាយ ហើយសម្រាប់សំណុំរឿងនេះ យើងគ្មានព័ត៌មានលម្អិតនៅក្នុងដៃទេ“។
មេធាវីជាប់ទោស ជូង ជូងី បានមានប្រសាសន៍ថា ច្បាស់ណាស់ សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការនេះគឺជាបំភិតបំភ័យ។ លោកលើកឡើងបន្តថា “ពួកគេធ្វើរឿងនេះដោយសារតែពួកគេចង់រារាំងខ្ញុំ ពីព្រោះខ្ញុំហ៊ានរិះគន់មន្ត្រីពុករលួយពួកគេចង់រារាំងខ្ញុំមិនឲ្យការពារគណបក្សប្រឆាំង។ ខ្ញុំប្រាកដជានឹងប្តឹងឧទ្ធរណ៍ ពីព្រោះសាលក្រមនេះមិនអាចទទួលយកបានឡើយ“។
លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលក្នុងពេលប៉ុន្មានខែថ្មីៗនេះបានលើកកម្ពស់ “វប្បធម៌នៃការសន្ទនា” រវាងគណបក្សប្រឆាំង និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងកាន់អំណាច បានមានប្រសាសន៍ថា សំណុំរឿងទាំងនេះមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានយោបាយរវាងគណបក្សប្រឆាំង និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ។លោកបានមានប្រសាសន៍ថា សំណុំរឿងទាំងនេះមានពាក់ព័ន្ធនឹងនយោបាយ ហេតុដូច្នេះហើយ វានឹងត្រូវដោះស្រាយ នៅពេលគណបក្សទាំងពីរបញ្ចប់ការធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតឆ្នោត។
លោកបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា “ខ្ញុំគិតថា សំណុំរឿងទាំងនេះមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងនយោបាយ ហើយអ្វីដែលច្បាស់ជាងនេះទៅទៀតនោះគឺវាពាក់ព័ន្ធនឹងនយោបាយក្នុងពេលថ្មីៗនេះ។ យើងរំពឹងថា បរិយាកាសនយោបាយនឹងប្រសើរឡើងច្រើន នៅពេលអ្វីៗត្រូវបានដោះស្រាយពាក់ព័ន្ធនឹងការបោះឆ្នោតអាណត្តិក្រោយ។ ហើយជាលទ្ធផល បរិយាកាសនយោបាយនឹងប្រសើរឡើងច្រើន ហើយនៅក្នុងបរិយាកាសនយោបាយដែលប្រសើរឡើងបែបនេះ បញ្ហាដែលនៅសេសសល់ទាំងអស់អាចនឹងដោះស្រាយបាន“។
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ លោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានមានប្រសាសន៍ថា ច្បាប់បោះឆ្នោតថ្មីពីរនឹងត្រូវរដ្ឋសភាអនុម័តនៅសប្តាហ៍ខាងមុខនេះ ដោយគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) អាចនឹងបង្កើតឡើងនៅត្រឹមពាក់កណ្តាលខែមេសា។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា លោកមិនចង់សន្យាថានៅវេលាជាក់លាក់ណាមួយឡើយពាក់ព័ន្ធនឹងការអនុវត្តកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត។ លោកបានលើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះថា “កុំនិយាយអំពីពេលវេលាកំណត់។ នៅក្នុងបរិយាកាសនយោបាយដែលត្រូវការដំណោះស្រាយពិត និងចំណាយពេលវែង មិនគួរដាក់ឱសានវាទទេ។ យើងមិនអាចដាក់ឱសានវាទបានទេ។ ខ្ញុំគិតថា យើងត្រូវធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីធ្វើឲ្យបរិយាកាសនយោបាយប្រសើរឡើង“៕សុខុម