មួយឆ្នាំក្រោយពីប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ២.០០០គ្រួសារបានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅសាជីវកម្មហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ ហៅកាត់ថា IFC ចំពោះការផ្ដល់ហិរញ្ញប្បទានដល់ក្រុមហ៊ុនចម្ការកៅស៊ូដែលពួកគាត់ចោទប្រកាន់ថា បានចាប់យកដីចម្ការរបស់ខ្លួន និងកាប់បំផ្លាញព្រៃពិសិដ្ឋរបស់ខ្លួននោះ នៅទីបំផុតភាគីទាំងអស់បានព្រមព្រៀងគ្នាលើវិធានគោលសម្រាប់ការចរចា ហើយសង្ឃឹមថា នឹងអាចដោះស្រាយវិវាទនេះបាននៅត្រឹមខែធ្នូ។
ជាសាខាវិស័យឯកជនរបស់ធនាគារ World Bank Group (WBG) IFC បានបោះទុនយ៉ាងហោចណាស់១២លានដុល្លារលើហិរញ្ញប្បទានវិនិយោគមួយរបស់វៀតណាម ជាថ្នូរនឹងការទទួលបានភាគហ៊ុននៅក្នុងក្រុមហ៊ុន ហួង អាញ់ យ៉ាឡៃ (Hoang Anh Gia Lai) ហៅកាត់ថា HAGL ជាម្ចាស់ចម្ការកៅស៊ូនៅក្នុងខេត្តរតនគិរី ដែលជាចំណុចស្នូលនៃវិវាទនេះ។
គ្រួសារដែលមកពីសហគមន៍សរុបចំនួន១៧នៅទូទាំងខេត្តនេះ បានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅ IFC កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៤។ កាលពីខែឧសភា ពួកគាត់បានយល់ព្រមអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកដោះស្រាយពាក្យបណ្ដឹងរបស់ IFC សម្រុះសម្រួលការចរចាជាមួយក្រុមហ៊ុន ហួង អាញ់ យ៉ាឡៃ។
យោងតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមមួយចេញកាលពីសប្ដាហ៍មុនបានឲ្យដឹងថា នៅទីបំផុតភាគីទាំងនេះបានព្រមព្រៀងគ្នាកាលពីខែមករា លើវិធានគោលសម្រាប់ការចរចាទាំងនេះ ដោយអនុញ្ញាតឲ្យមានការពិភាក្សាយ៉ាងទូលំទូលាយលើបញ្ហាវិវាទនេះ។
លោកស្រី អេមីលី ហ័រហ្គែន (Emily Horgan) អ្នកនាំពាក្យរបស់អ្នកដោះស្រាយពាក្យបណ្ដឹងនោះបានមានប្រសាសន៍ថា ” ដំណើរការសម្រុះសម្រួលត្រូវធ្វើឡើងជាលក្ខណៈឯកជនរវាងភាគីពាក់ព័ន្ធ។ ទោះជាយ៉ាងណា ពាក់ព័ន្ធនឹងវិធានគោលទាំងនេះ ភាគីបានព្រមព្រៀងទទួលខុសត្រូវរួមគ្នា”។
យោងតាមច្បាប់ចម្លងមួយនៃវិធានទាំងនោះបានឲ្យដឹងថា ភាគីមានបំណងដោះស្រាយវិវាទនេះឲ្យបានត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំនេះ ប៉ុន្តែអាចជ្រើសរើសពន្យារពេលចរចាបាន។
វិធានទាំងនេះចងភ្ជាប់កាតព្វកិច្ចភាគីទាំងពីរឲ្យរក្សាការសម្ងាត់។ វិធានទាំងនេះចែងថា ការពិភាក្សា និងឯកសារទាំងអស់ដែលត្រូវបានចែករំលែកដោយសម្ងាត់ ត្រូវតែរក្សាការសម្ងាត់ ហើយថា អ្វីក៏ដោយដែលភាគីណាមួយចង់បញ្ចេញជាសាធារណៈ ចាំបាច់ត្រូវតែមានការព្រមព្រៀងពីភាគីម្ខាងទៀត។
លោក អា៊ង វុទ្ធី នាយកប្រតិបត្តិអង្គការសមធម៌កម្ពុជា ជាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមួយដែលជួយដល់គ្រួសារទាំងនេះ បានមានប្រសាសន៍ថា ជំនួបពីរត្រូវបានធ្វើឡើងរួចហើយ ដោយប្រើប្រាស់វិធានថ្មីទាំងនេះចាប់តាំងពីមានការព្រមព្រៀងគ្នាកាលពីខែមករាមក។ លោកមិនអាចបរិយាយលម្អិតអំពីអ្វីដែលគេលើកឡើងបានទេ ប៉ុន្តែលោកបានមានប្រសាសន៍ថា ការសម្ងាត់នេះអាចមានប្រយោជន៍។
លោកបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា ” ដំណើរការនេះតម្រូវឲ្យភាគីអង្គុយចុះជាមួយគ្នា។ ពេលខ្លះនៅពេលអស់លោកលើកឡើងពីបញ្ហាផ្សេងៗជាសាធារណៈ វាអាចបង្កឲ្យមានបញ្ហា”។
លោក សល់ នឿយ អ្នកនាំពាក្យគ្រួសារទាំងនេះបានលើកឡើងថា លោកពេញចិត្តនឹងវិធានគោលទាំងនេះ ប៉ុន្តែលោកនៅតែមានការប្រុងប្រយ័តចំពោះការឈានដល់ដំណោះស្រាយណាមួយជាមួយក្រុមហ៊ុន ហួង អាញ់ យ៉ាឡៃ។ ទោះបីជាចម្ការទាំងនេះបានគោរពតាមពាក្យសន្យាមួយដែលពួកគេបានសន្យាកាលពីឆ្នាំមុនថា នឹងផ្អាកឈូសឆាយនៅក្នុងតំបន់មានវិវាទក្ដី ក៏លោកនិយាយថា ពីមុនពួកគេធ្លាប់បានល្មើសពាក្យសន្យាមួយចំនួនរួចមកហើយ។
លោកនិយាយទៀតថា “ខ្ញុំពេញចិត្តនឹងឯកសារនេះ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនប្រាកដថា ក្រុមហ៊ុននឹងអាចផ្ដល់ដំណោះស្រាយជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់បានទេ។ យើងបារម្ភហើយខ្លាចក្រុមហ៊ុនមិនគោរពកិច្ចព្រមព្រៀង”។
ចំណែកឯក្រុមហ៊ុន ហួង អាញ់ យ៉ាឡៃ បានបដិសេធថា ខ្លួនមិនបានធ្វើអ្វីខុសទេ ហើយនិយាយថា ខ្លួនបានអនុវត្តតាមច្បាប់ជាធរមាន និងបទប្បញ្ញត្តិទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា៕ សុខុម (រាយការណ៍បន្ថែមដោយ អូន ភាព)