យោងតាមការសិក្សាមួយដែលចេញកាលពីថ្ងៃពុធបានឲ្យដឹងថា ជិតពាក់កណ្តាលនៃគ្រួសារប្រជាជនជនបទជឿថា លាមករបស់ក្មេងៗ ស្អាតជាងលាមកសត្វ ឬមនុស្សធំ ដែលជំនឿបែបនេះអាចធ្វើឲ្យមនុស្សច្រើននាក់ប្រឈមនឹងការឆ្លងជំងឺចុះរាក ដែលជាឃាតករសាមញ្ញសម្លាប់ក្មេងៗអាយុក្រោម៥ឆ្នាំ។
សាលាស្រាវជ្រាវអនាម័យផ្ទាល់ខ្លួននិងវេជ្ជសាស្ត្រត្រូពិក និង WaterSHED នៅក្រុងឡុង ជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដែលផ្តោតលើការបង្ការជំងឺនិងអនាម័យក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីការបោះចោលលាមកក្នុងឆ្នាំ២០១៣និងឆ្នាំ២០១៤នៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងបាត់ដំបង។
អ្នកនិពន្ធរបាយការណ៍នេះបានធ្វើសម្ភាសប្រជាជន១៣០គ្រួសារ ដោយយ៉ាងហោចណាស់មានក្មេងម្នាក់អាយុក្រោម៥ឆ្នាំ ដើម្បីឲ្យដឹងថា គ្រួសារទាំងនោះចោលលាមកក្មេងរបៀបណា។
យោងតាមរបាយការណ៍នេះបានឲ្យដឹងថា ៩៨ភាគរយនៃគ្រួសារស្ទង់មតិទាំងនោះបានគិតថា លាមកកុមារស្អាតជាងលាមកមនុស្សចាស់ ៤៣ភាគរយជឿថា វាស្អាតជាងអាចម៍សត្វ និង៣៥ភាគរយគិតថា វាស្អាតជាងដី។ ក៏ប៉ុន្តែ របាយការណ៍នេះបាននិយាយថា នេះជាការភាន់ច្រឡំ ព្រោះថា លាមកក្មេងជាការពិតងាយចម្លងជំងឺជាងលាមកមនុស្សធំ។
ដោយដកស្រង់ឯកសារស្រាវជ្រាវសិក្សាជាច្រើន របាយការណ៍នេះបានឲ្យដឹងថា “លាមកក្មេងៗរឹតតែមានភ្នាក់ងារបង្កជំងឺពោះវៀនច្រើនជាងលាមកមនុស្សចាស់ទៅទៀត ហើយការបន្ទោបង់ពាសវាលពាសកាលដោយក្មេងៗ ធ្វើឲ្យកខ្វក់បរិស្ថានផ្ទះសំបែង ដែលជាកន្លែងសំខាន់សម្រាប់ការចម្លងជំងឺចុះរាកទៅកុមារ”។
យោងតាមទិន្នន័យចេញផ្សាយដោយអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ក្នុងឆ្នាំ២០១៣បានឲ្យដឹងថា ជំងឺចុះរាកជាមូលហេតុបណ្តាលឲ្យស្លាប់ច្រើនទី២នៅទូទាំងពិភពលោកចំពោះក្មេងអាយុក្រោម៥ឆ្នាំ ដោយមានក្មេងស្លាប់ប្រហែល៧៦០.០០០នាក់រាល់ឆ្នាំ។
អ្នកស្រី លីនសេ វ៉យគ៍ សហអ្នកនិពន្ធរបាយការណ៍នេះ និងជាអ្នកឯកទេសខាងផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថរបស់ WaterSHED បាននិយាយថា ការយល់ឃើញថា លាមកកុមារស្អាតជាង មានន័យថា មនុស្សជាច្រើនចង់កាន់វា។
អ្នកស្រី វ៉យគ៍ បាននិយាយថា “ពួកគេក៏ប្រហែលជាមិនសូវប្រយ័ត្នប្រយែងនឹងការលាងដៃទេ បន្ទាប់ពីប៉ះលាមកក្មេង”។ អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា ការមិនលាងដៃអាចធ្វើឲ្យជំងឺចុះរាកឆ្លងរាលដាលខ្លាំង។
របាយការណ៍នេះឲ្យដឹងថា ៨០ភាគរយនៃមនុស្សដែលគេស្ទង់មតិ បាននិយាយថា ពួកគេលាងដៃបន្ទាប់ពីសម្អាតលាមកកូនៗរបស់ខ្លួន។ របាយការណ៍បានបន្ថែមថា “ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី តាមការពិនិត្យដល់ទីកន្លែង ច្រើនតែមិនមានសាប៊ូនៅក្បែរប្រភពទឹកទេ”៕ និត