តំណាងឧស្សាហកម្មភាពយន្តបានលើកឡើងនៅក្នុងសិក្ខាសាលាមួយក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ដោយអំពាវនាវឲ្យមានការខិតខំបន្ថែមទៀតដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលអ្នកចែកចាយនិងអ្នកប្រើប្រាស់ឲ្យឈប់លក់ និងទិញឌីវីឌីក្លែងក្លាយ ដោយសារតែការអនុវត្តច្បាប់ពុំមានប្រសិទ្ធិភាព ហាងដែលលក់ឌីវីឌីខុសច្បាប់នៅតែបន្តអាជីវកម្មរបស់ខ្លួនដោយគ្មានឧបសគ្គ។
លោក ស៊ីមុ៉ន ឈូ (Simon Choo) ប្រធានផ្នែកចែកចាយរបស់ក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុក Westec Media Limited បានលើកឡើងថា ខណៈរដ្ឋាភិបាលបានអនុវត្តច្បាប់កម្មសិទ្ធិបញ្ញា ដែលចូលជាធរមានចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៣មកម្តងម្កាលនោះ ការខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការអនុវត្តច្បាប់របស់រដ្ឋាភិបាលពុំទទួលបានប្រសិទ្ធិភាពខ្លាំងឡើយ។
លោក ឈូ បានមានប្រសាសន៍នៅខាងក្រៅសិក្ខាសាលាស្តីពីកម្មសិទ្ធិបញ្ញា ដែលរៀបចំរួមគ្នាដោយក្រុមហ៊ុន Westec Media Limited ស្ថានទូតអាមេរិក និងសមាគមភាពយន្តកម្ពុជានោះថា “ខ្ញុំបានឃើញមានការអនុវត្តច្បាប់មួយចំនួន ប៉ុន្តែ វាមិនគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការធ្វើឲ្យពួកគេ [អ្នកលក់ឌីវីឌីខុសច្បាប់] ខ្លាចរអានោះឡើយ…នៅពេលណាមានការអនុវត្តច្បាប់ ពួកគេតែងតែទទួលបានដំណឹងជាមុន”។
លោក ឆាយ បូរ៉ា ប្រធានសមាគមភាពយន្តកម្ពុជាបានលើកឡើងថា ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលរហូតមកទល់ពេលនេះនៅតែមិនអាចគ្រប់គ្រងអ្នកលក់ឌីវីឌីក្លែងក្លាយបាននោះ ឧស្សាហកម្មភាពយន្តចាំបាច់ត្រូវតែផ្តោតលើការអប់រំអ្នកប្រើប្រាស់។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “រឿងសំខាន់បំផុតដែលត្រូវធ្វើ គឺត្រូវធ្វើឲ្យពលរដ្ឋយល់ដឹងអំពីរបៀបចំណាយលើឌីវីឌីច្បាប់ដើម។ ប្រាក់ដែលប្រើសម្រាប់ទិញឌីវីឌី គឺជាប្រាក់ដែលយើងចូលរួមចំណែកក្នុងឧស្សាហកម្មនេះដោយជួយផលិតករភាពយន្តអាចផលិតភាពយន្តដែលល្អអស្ចារ្យមួយផ្សេងទៀត”។
លោក បូរ៉ា បានទទួលស្គាល់អំពីការលំបាកក្នុងការបញ្ចុះបញ្ចូលអ្នកប្រើប្រាស់កម្ពុជា ដែលធ្លាប់តែទិញឌីវីឌីក្លែងក្លាយក្នុងចន្លោះពី១ដុល្លារ ដល់១.៥ដុល្លារឲ្យប្តូរទៅទិញឌីវីឌីច្បាប់ដើម ដោយលោកលើកឡើងថា ភាពជោគជ័យក្នុងឧស្សាហកម្មភាពយន្ត គឺពឹងផ្អែកអំណាចចំណាយរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា “[ប្រសិនបើ] សេដ្ឋកិច្ចកំពុងមានកំណើន អ៊ីចឹងអ្វីៗអាចផ្លាស់ប្តូរ។ ប្រសិនបើ យើងមានប្រាក់ អ៊ីចឹងយើងត្រូវតែទិញផលិតផលល្អៗ។ ប្រសិនបើយើងគ្មានប្រាក់ទេ អ៊ីចឹងយើងប្រាកដជាងាកទៅទិញផលិតផលថោកៗវិញ”។
លោក ឈាង ឡេង អ្នកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនចែកចាយ និងលក់ឌីវីឌី ស៊ីឌី វើល បានលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុនរបស់លោកកំពុងធ្វើការជាមួយក្រុមហ៊ុនWestec Media Limited និងក្រុមសប្បាយដើម្បីធ្វើឲ្យឌីវីឌីច្បាប់ដើមមានចរាចរណ៍នៅលើទីផ្សារ ដោយលក់ក្នុងតម្លៃ៣ដុល្លារក្នុងមួយឌីស ប៉ុន្តែ លោកបានទទួលស្គាល់ថា ការខិតខំឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរបែបនេះកំពុងជួបការលំបាក។
លោក ឈាង ឡេង បានលើកឡើងទៀតថា នៅពេលឌីវីឌីច្បាប់ដើមមានតម្លៃថ្លៃ ម្ចាស់ហាងនីមួយៗរអ៊ូរទាំថា មានអតិថិជនតិចណាស់ដែលចង់ទិញឌីវីឌីស្របច្បាប់នេះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “គេមិនចង់ផ្លាស់ប្តូរ ព្រោះឌីវីឌី [ខុសច្បាប់] អាចលក់ដាច់ច្រើនដោយសារវាមានតម្លៃថោក”។
ប៉ុន្តែ លោក ឈូ បានលើកឡើងថា ម្ចាស់ហាងអាចចំណេញបានច្រើនទៅវិញទេ ប្រសិនបើពួកគេផ្លាស់ប្តូរទំនិញទាំងអស់នៅក្នុងហាងរបស់ខ្លួននោះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “អ្នកគ្រប់គ្នានិយាយថា ខ្លួនប្រហែលមិនរស់ទេ។ ខ្ញុំគិតថា ពួកគេខុសទាំងស្រុង។ តាមពិតទៅ ខ្ញុំគិតថា ការលក់ឌីវីឌីក្លែងក្លាយគឺវាគ្មាននិរន្តរភាពទេ។ វាមានតម្លៃត្រឹមតែ១ដុល្លារប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយឌីវីឌី អ៊ីចឹងបើអ្នកលក់បាន៦០ឌីវីឌីក្នុងមួយថ្ងៃ អ្នកមិនអាចរស់បានឡើយ”។
លោកបានបន្ថែមទៀតថា “អ៊ីចឹងយើងផ្តល់ជម្រើសល្អដល់ពួកគេ គឺលក់ទំនិញស្របច្បាប់ ហើយទទួលបានប្រាក់ចំណេញច្រើន អ៊ីចឹងអាចរស់បានហើយ”។
សម្រាប់ម្ចាស់ហាងលក់ឌីវីឌីមួយក្នុងខណ្ឌចំការមន ដែលនិយាយក្នុងលក្ខខណ្ឌអនាមិក ព្រោះនគរបាលធ្លាប់បានឆ្មក់ចូលហាងមួយផ្សេងទៀតរបស់នាងបានឲ្យដឹងថា ការលំបាកក្នុងការលក់ឌីវីឌីច្បាប់ដើម គឺមិនមែនដោយសារតែតម្លៃតែមួយមុខនោះទេ។
នាងបាននិយាយថា “វាលំបាកក្នុងការលក់ឌីវីឌីច្បាប់ដើមនៅកម្ពុជា ព្រោះបើទិញឌីវីឌីច្បាប់ដើមគេត្រូវចំណាយពេលយូរក្នុងការរង់ចាំរឿងថ្មីៗ”។ នាងបានពន្យល់ថា អតិថិជនរបស់នាងរំពឹងថានឹងអាចទិញបានខ្សែភាពយន្តដែលខ្លួនចូលចិត្ត បន្ទាប់ពីរោងកុនបានចាក់បញ្ចាំងរួចភ្លាម។
នាងបានបន្ថែមថា “តើយើងអាចទិញឌីវីឌីច្បាប់ដើមពីក្រុមហ៊ុន ស៊ីឌី វើល យកមកលក់ម៉េចនឹងកើតទៅ ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុននេះចេញឌីវីឌីលក់យូរពេក បន្ទាប់ពីរឿងត្រូវបានចាក់បញ្ចាំងតាមរោងកុនរួចនោះ?”៕ស៊ុយឈាង