30 C
Phnom Penh

អាមេរិកព្រមានគណៈ​មេធាវីទាក់ទិន​នឹងច្បាប់​ស្តីពី​មេធាវី​បរទេស

ដោយ ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី

បទវិភាគ

លោក វីលៀម ថដ (William Todd) ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​អាមេរិក​បាន​និយាយ​នៅ​សប្តាហ៍​នេះ​ថា ការ​គំរាម​របស់​គណៈ​មេធាវី​កម្ពុជា ថា​នឹង​ពិន័យ​និង​ដាក់​ពន្ធនាគារ​មេធាវី​បរទេស​ដែល​ធ្វើ​ការ​នៅ​ទី​នេះ​គ្មាន​អាជ្ញាប័ណ្ណ​នោះ អាច​រំលោភ​ច្បាប់​អង្គការ​ពាណិជ្ជកម្ម​ពិភព​លោក (WTO) របស់​ប្រទេស​នេះ និង​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​បាត់​ការ​វិនិយោគ​ដែល​ត្រូវ​ការ​ចាំ​បាច់។

កាលពី​ខែ​ធ្នូ គណៈ​មេធាវី​នៃ​ព្រះរាជា​ណាចក្រ​កម្ពុជា បាន​ចេញ​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​មួយ មាន​ខ្លឹមសារ​ថា មេធាវី​បរទេស​ទាំងអស់​ធ្វើការ​ក្នុង​ប្រទេស​នេះ​ដោយ​គ្មាន​អាជ្ញាប័ណ្ណ គឺ​ធ្វើ​ដោយ​ខុស​ច្បាប់។ ដោយ​លើក​ឡើង​ពី​ច្បាប់​ឆ្នាំ​១៩៩៥​ស្តីពី​គណៈ​មេធាវី សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​និយាយ​ថា ពួកគេ​មិន​អាច​តំណាង​កូន​ក្តី​បាន​ទេ ប៉ុន្តែ​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន​ដោយ​មាន​ការ​យល់​ព្រម​ពី​គណៈ​មេធាវី ប្រសិនបើ​ប្រទេស​របស់​ពួកគេ​ផ្តល់​សិទ្ធិ​ដូចគ្នា​នេះ​ដល់​មេធាវី​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា។

នៅ​ពេល​នោះ លោក យឹម សារី អ្នក​នាំ​ពាក្យ​គណៈ​មេធាវី បាន​និយាយ​ថា មេធាវី​បរទេស​ដែល​បន្ត​ធ្វើការ ដោយ​គណៈ​មេធាវី​ប្រទេស​របស់​ពួកគេ​មិន​បើក​ផ្លូវ​ឲ្យ​មេធាវី​កម្ពុជា “អាច​ជាប់​ពន្ធនាគារ ឬ​ប្រឈម​នឹង​ការ​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់ ដោយសារ​ការ​បន្ត​ការងារ​ខុសច្បាប់​របស់​ខ្លួន”។

ប៉ុន្តែ​ក្នុង​អត្ថបទ​ចុង​ក្រោយ​របស់​លោក​នៅ​កាសែត ឌឹ ខេមបូឌា ហឺរ៉ាល់ ចេញ​ផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃ​អាទិត្យ លោក ថដ បាន​និយាយ​ថា គណៈ​មេធាវី​កម្ពុជា​មិន​ស្រប​គ្នា​ជាមួយ​មតិ​អន្តរជាតិ​ទេ។

លោក​បាន​សរសេរ​ថា “ទីប្រឹក្សា​ច្បាប់​បរទេស​មួយ​ចំនួន​បាន​និយាយ​ថា ចំណាត់​ការ​របស់​គណៈ​មេធាវី​កម្ពុជា រំលោភ​ច្បាប់​អង្គការ​ពាណិជ្ជកម្ម​ពិភព​លោក​របស់​កម្ពុជា ដែល​ជា​ពិសេស​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ទីប្រឹក្សា​ច្បាប់​បរទេស​ផ្តល់​សេវា​ច្បាប់​ទាក់ទិន​នឹង​ច្បាប់​កម្ពុជា នៅ​ពេល​ដែល​ក្នុង​សមាគម​ពាណិជ្ជកម្ម​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ច្បាប់​កម្ពុជា​ស្តីពី​ច្បាប់​អន្តរ​ជាតិ/បរទេស ទោះជា​គ្មាន​សមាគម​ពាណិជ្ជកម្ម​ក្តី”។

លោក ថដ បាន​និយាយ​ថា ច្បាប់​អង្គការ​ពាណិជ្ជកម្ម​ពិភព​លោក​ហាម​ឃាត់​ខ​ណាមួយ​ដែល​កំណត់​របៀប​ដែល​មេធាវី​បរទេស​និង​ក្នុង​ស្រុក​អាច​ធ្វើការ​ជាមួយ​គ្នា​នោះ។

“ការ​រារាំង​ក្រុមហ៊ុន​នានា​មិន​ឲ្យ​ធ្វើការ​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ច្បាប់​តាម​ជម្រើស​របស់​ខ្លួន នោះ​ចំណាត់​ការ​គណៈ​មេធាវី​កម្ពុជា​ធ្វើ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ក្រៅ​ប្រទេស​គ្មាន​ទឹកចិត្ត​វិនិយោគ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា”។

យោង​តាម​ធនាគារ​ពិភព​លោក​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ការ​ព្រមាន​នេះ​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​គំនិត​របស់​លោក​ឯកអគ្គរដ្ឋទូត អំពី​អ្វី​ដែល​ប្រទេស​នេះ​អាច​ធ្វើ​បាន ដើម្បី​នាំមក​នូវ​ការ​វិនិយោគ​ក្រៅ​ប្រទេស​ផ្ទាល់​ច្រើន​ទៀត ដែល​កាលពី​ឆ្នាំ​មុន​មាន​ទឹក​ប្រាក់​សរុប​១,៧​ពាន់​លាន​ដុល្លារ ប្រហែល​១០​ភាគរយ​នៃ​ផលិតផល​ក្នុង​ស្រុក​សរុប។

មេធាវី​បរទេស​កំពុង​ធ្វើការ​ជា​ទីប្រឹក្សា​និង​ទីប្រឹក្សា​ច្បាប់​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ចាប់តាំង​ពី​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ប្រទេស​នេះ​បាន​បើក​ចំហ​នៅ​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ​១៩៩០ និង​ជា​ញឹក​ញាប់​ដែល​ធ្វើការ​ជាមួយ​មេធាវី​ក្នុង​ស្រុក បាន​ជួយ​ទាក់ទាញ​ការ​វិនិយោគ​ពី​ខាង​ក្រៅ​បាន​យ៉ាង​ច្រើន​មក​ក្នុង​ប្រទេស​នេះ។

ប៉ុន្តែ លោក ប៊ុន ហុន ប្រធាន​គណៈ​មេធាវី កាលពី​ថ្ងៃ​អង្គារ បាន​ច្រាន​ចោល​ការ​អះអាង​របស់​លោក​ឯក​អគ្គ​រដ្ឋទូត​អំពី​ការ​រំលោភ​ច្បាប់​អង្គការ​ពាណិជ្ជកម្ម​ពិភព​លោក។

លោក​បាន​និយាយ​ថា “យើង​តែងតែ​គោរព​ច្បាប់​អង្គការ​ពាណិជ្ជកម្ម​ពិភព​លោក ប៉ុន្តែ​នោះ​មិន​មាន​ន័យ​ថា មេធាវី​បរទេស​អាច​ប្រកប​វិជ្ជា​ជីវៈ​របស់​ខ្លួន​នៅ​ទី​នេះ ដោយ​មិន​គោរព​ច្បាប់​កម្ពុជា​ឡើយ។ ពួកគេ​គ្រាន់តែ​តម្រូវ​ឲ្យ​ចុះ​បញ្ជី​ការ ដូច​ក្នុង​ប្រទេស​ផ្សេង​ទៀត​ដែរ ហើយ​ស្ថានទូត​អាមេរិក​គួរ​ពិចារណា​ឡើង​វិញ និង​ធ្វើ​ការ​ស្រាវជ្រាវ​ច្បាប់​…​មួយ​ចំនួន​ផង”។

ចំពោះ​ការ​ទាក់​ទាញ​អ្នក​វិនិយោគទុន​បរទេស លោក​បាន​និយាយ​ថា មាន​មេធាវី​ក្នុង​ស្រុក​ប្រកប​ដោយ​សមត្ថភាព​និង​លក្ខណៈ​សម្បត្តិ​ច្រើន​ណាស់​អាច​ធ្វើការ​នេះ​បាន។

លោក ហុន បាន​និយាយ​ថា គណៈ​មេធាវី​បាន​ហៅ​មេធាវី​បរទេស​ប្រហែល​១៥​នាក់ នៅ​រវាង​ខែ​វិច្ឆិកា​និង​ខែ​កុម្ភៈ ដើម្បី​ចង់​ដឹង​សមត្ថភាព​ច្បាប់​របស់​ពួកគេ ហើយ​បាន​រក​ឃើញ​ថា គ្មាន​នរណា​ម្នាក់​បាន​ចុះ​ឈ្មោះ​ជាមួយ​គណៈ​មេធាវី​កម្ពុជា​ទេ។

លោក​បាន​និយាយ​ថា “ប្រទេស​កម្ពុជា​មិន​ដែល​បាន​ហាមប្រាម​មេធាវី​បរទេស​មិន​ឲ្យ​អនុវត្ត​វិជ្ជាជីវៈ​របស់​ពួកគេ​នៅ​ទី​នេះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ផ្អែក​លើ​ច្បាប់​របស់​យើង​ស្តីពី​គណៈ​មេធាវី គឺ​តម្រូវ​ឲ្យ​ពួកគេ​ត្រូវ​ចុះ​បញ្ជី​ជាមួយ​គណៈ​មេធាវី។ ប៉ុន្តែ​ពួកគេ​មិន​ដែល​មក​ចុះ​ឈ្មោះ​ជាមួយ​យើង​ទេ”។

លោក​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា គេ​មិន​បាន​ដាក់​ពេល​កំណត់​ឲ្យ​មេធាវី​ទេ ប៉ុន្តែ​បាន​ស្នើ​ពួកគេ​ឲ្យ​មក​ចុះ​ឈ្មោះ “ឲ្យ​បាន​ឆាប់​តាម​លទ្ធភាព”។

លោក​បាន​អះអាង​បញ្ជាក់​ថា ផ្នែក​មួយ​នៃ​ដំណើរការ​នឹង​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​កា​បញ្ជាក់​បដិការ “ដែល​មាន​ន័យ​ថា ប្រសិនបើ​គណៈ​មេធាវី​បរទេស កន្លែង​ដែល​មេធាវី​បរទេស​ចុះ​ឈ្មោះ អនុញ្ញាត​ឲ្យ​មេធាវី​កម្ពុជា​អនុវត្ត​វិជ្ជាជីវៈ​របស់​ខ្លួន នោះ​គណៈ​មេធាវី​កម្ពុជា​នឹង​ធ្វើ​ដូច​គ្នា​ដែរ”។

លោក ហុន មិន​បាន​គំរាម​ថា​នឹង​ប្តឹង​មេធាវី​ណា​ម្នាក់​ទេ ប្រសិនបើ​ពួកគេ​មិន​បាន​ធ្វើ​តាម​នោះ លើក​លែង​តែ​មេធាវី​អាមេរិក​ម្នាក់ ដែល​លោក​បាន​បដិសេធ​មិន​ប្រាប់​ឈ្មោះ ប៉ុន្តែ​បាន​និយាយ​ថា បាន​លើក​ហេតុ​ផល​ច្រើន​ទាក់ទិន​នឹង​ការ​ត្រូវ​ចុះ​ឈ្មោះ​នេះ។

លោក​បាន​និយាយ​ថា “ប្រសិនបើ​ចាំបាច់​ត្រូវ​ចាត់​វិធានការ​ច្បាប់ ខ្ញុំ​នឹង​ប្តឹង”។

មេធាវី​បរទេស​ម្នាក់​ដែល​បាន​ធ្វើការ​នៅ​ទីនេះ​អស់​រយៈ​ពេល​ប្រាំ​ឆ្នាំ​មក​ហើយ បាន​និយាយ​ថា លោក​ត្រូវ​បាន​គេ​ហៅ​មក​គណៈ​មេធាវី​ពីរ​បី​ខែ​មុន ប៉ុន្តែ​មិន​ត្រូវ​បាន​គេ​ស្នើ​ឲ្យ​ចុះ​ឈ្មោះ​ទេ ហើយ​បាន​ចាក​ចេញ​ពី​ការ​ជួប​គ្នា​នោះ​ដោយ​ភាន់​ច្រឡំ​អំពី​អ្វី​ដែល​ត្រូវ​លើក​យក​មក​និយាយ។

មេធាវី​រូប​នេះ ដែល​សុំ​មិន​ប្រាប់​ឈ្មោះ​ព្រោះ​ភាព​រសើប​នៃ​បញ្ហា​នេះ បាន​និយាយ​ថា “ពួកគេ​ដូចជា​សន្មត​ជា​មុន​ថា អ្នក​កំពុង​អនុវត្ត​ច្បាប់​នៅ​ទី​នេះ​ដោយ​ខុស​ច្បាប់ ហើយ​ពួកគេ​គ្រាន់តែ​សួរ​សំណួរ​ដើម្បី​បញ្ជាក់​ប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែ មិន​ច្បាស់​ថា​អ្វី​ដែល​មេធាវី​បរទេស​ត្រូវ​តម្រូវ​ឲ្យ​ធ្វើ​នោះ​ទេ”។

ចំពោះ​ហេតុផល​ដែល​គណៈ​មេធាវី​ឥឡូវ​នេះ​តឹងរ៉ឹង​ជាមួយ​ច្បាប់​អាយុ​កាល​២០​ឆ្នាំ លោក​បាន​និយាយ​ថា មេធាវី​កម្ពុជា​មួយ​ចំនួន​ប្រហែល​បាន​ចាប់​ផ្តើម​តវ៉ា​អំពី​សម្ពាធ​ពី​គូ​ប្រកួត​ប្រជែង​បរទេស។ លោក​បាន​ប្រមាណ​ថា មាន​មេធាវី​បរទេស​មិន​លើស​ពី​៥០​នាក់​ទេ​កំពុង​ធ្វើការ​ក្នុង​ប្រទេស​នេះ ដោយ​មិន​រាប់​បញ្ចូល​នៅ​​តាម​អង្គការ​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល ឬ​សាលា​ក្តី​ខ្មែរ​ក្រហម ដែល​ជា​ចំនួន​តូច​មួយ​នៃ​មេធាវី​កម្ពុជា​ជិត​១.០០០​នាក់​ដែល​បាន​ចុះ​ឈ្មោះ​ជាមួយ​គណៈ​មេធាវី​ហើយ​នោះ។

មេធាវី​រូប​នេះ​បាន​យល់​ស្រប​ជាមួយ​ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​អាមេរិក ដែល​ថា​ច្បាប់​ក្នុង​ស្រុក​ទំនង​ជា “មិន​ស្រប” ជាមួយ​កាតព្វកិច្ច​អង្គការ​ពាណិជ្ជកម្ម​ពិភព​លោក​របស់​កម្ពុជា ហើយ​ថា ការ​បង្ខំមេធាវី​បរទេស​ទាំង​អស់​ឲ្យ​ធ្វើ​តាម​ការ​បក​ស្រាយ​តឹងរ៉ឹង​របស់​គណៈ​មេធាវី​នេះ​លើ​ការ​ចុះ​ឈ្មោះ នឹង​មាន​ផល​អាក្រក់​ដល់​ការ​វិនិយោគ។

លោក​បាន​និយាយ​ថា “ពួកគេ​ធ្វើ​កិច្ចការ​ជាច្រើន​ក្នុង​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ប្រទេស​កម្ពុជា ថា​មាន​បរិយាកាស​វិនិយោគ ហើយ​ការ​មាន​មេធាវី​បរទេស​នៅ​ទី​នេះ “ធ្វើ​ឲ្យ​ពួកគេ [អ្នក​វិនិយោគ​ទុន] មាន​អារម្មណ៍​កក់​ក្តៅ​ថែមទៀត”។

លោក​បាន​បន្ថែម​ថា ក្រុមហ៊ុន​បរទេស​ត្រូវ​ថ្លឹងថ្លែង​លើ​ការ​ចំណាយ​ក្នុង​ការ​វិនិយោគ​នៅ​ប្រទេស​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ពុក​រលួយ​បំផុត​លើ​ពិភព​លោក ហើយ​ការ​ធ្វើ​ឲ្យ​ពួកគេ​ជឿជាក់​មក​ទី​នេះ ចំ​ពេល​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​កំពុង​រឹត​បន្តឹង​លើ​ការ​ប្រមូល​ពន្ធ​សាជីវកម្ម​នោះ អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ការងារ​នៃ​មេធាវី​បរទេស​រឹតតែ​សំខាន់​ថែម​ទៀត។

លោក​បាន​និយាយ​ថា ទោះបីជា​ការ​វិនិយោគ​បរទេស​នឹង​មិន​ដួល​រលំ​ដោយ​គ្មាន​មេធាវី​ទាំង​នោះ​ក៏​ដោយ ក៏ “ខ្ញុំ​គិត​ថា នឹង​មាន​ផល​ប៉ះពាល់​មួយ​ចំនួន”៕ និត

© 2023, ខេមបូឌា ដេលី. All rights reserved. No part of this article may be reproduced in print, electronically, broadcast, rewritten or redistributed without written permission.

អត្ថបទទាក់ទង

អត្ថបទអានច្រើន

សេចក្ដីរាយការណ៍ពិសេស