សេចក្តីព្រាងចុងក្រោយនៃច្បាប់ដ៏ចម្រូងចម្រាសមួយដើម្បីគ្រប់គ្រងការងារក្នុងវិស័យអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដ៏រឹងមាំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានធ្លាក់ដល់ដៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីហើយ ដោយរារាំងមិនឲ្យមានកិច្ចប្រជុំជាសាធារណៈណាមួយបន្ថែមទៀតលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះឡើយ យ៉ាងហោចណាស់រហូតដល់វាធ្លាក់ដល់ដៃរដ្ឋសភា។
អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនានាបានលើកឡើងថា ច្បាប់នេះបំពានសិទ្ធិសេរីភាពនៃការជួបជុំរបស់ខ្លួន ហើយព្រួយបារម្ភថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងកាន់អំណាចអាចនឹងប្រើប្រាស់មាត្រាជាក់លាក់ និងកថាខណ្ឌដែលមានចែងមិនច្បាស់លាស់ ដើម្បីតាមចាប់ខ្លួនក្រុមដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាល។
ទោះជាយ៉ាងណា ពួកគេមិនទាន់បានឃើញសេចក្តីព្រាងច្បាប់ថ្មីនៅឡើយទេ ចាប់តាំងពីក្រសួងមហាផ្ទៃបានអញ្ជើញពួកគេឲ្យចូលរួមសិក្ខាសាលាមួយកាលពីឆ្នាំ២០១១មក ហើយបានជំរុញឲ្យក្រសួងជួបប្រជុំជាមួយពួកគេម្តងទៀត មុនពេលសំណៅសេចក្តីព្រាងច្បាប់បច្ចុប្បន្នត្រូវបានកែប្រែបន្ថែម។
ទោះជាយ៉ាងណា កាលពីម្សិលមិញ លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលបានមានប្រសាសន៍ថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះបានចេញផុតពីក្រសួងមហាផ្ទៃហើយ ហើយជាផ្លូវការវាកំពុងស្ថិតនៅក្នុងដៃរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។ លោកបានបញ្ជាក់ថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះបានទៅដល់ដៃការិយាល័យរដ្ឋបាលរបស់ក្រុមឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមហើយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “គេប្រាប់ខ្ញុំថា វានៅទីនេះ ហើយកំពុងត្រូវបានត្រួតពិនិត្យ”។ លោក ផៃ ស៊ីផាន បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីទំនងជាមិនពិភាក្សាអំពីច្បាប់នេះនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រចាំសប្តាហ៍របស់ខ្លួននៅថ្ងៃនេះទេ ប៉ុន្តែ អាចនឹងលើកយកទៅពិភាក្សានៅសប្តាហ៍ក្រោយដើម្បីបំពេញតាមបំណងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលចង់ឲ្យអនុម័តច្បាប់នេះត្រឹមដំណាច់ខែនេះ។
លោកបានលើកឡើងបន្ថែមទៀតថា អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលទំនងជាមិនបានមើលសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះទេ ខណៈវាស្ថិតក្នុងដៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។ លោកបានបន្តថា “ខ្ញុំមិនគិតថាយើងនឹងត្រូវជួបប្រជុំជាមួយអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនោះទេ។ ពេលនេះវាជារបស់រដ្ឋាភិបាលហើយ។ នៅពេលវាធ្លាក់ដល់ដៃរដ្ឋសភា ពេលនោះគេនឹងមានឱកាសពិនិត្យមើលសេចក្តីព្រាងច្បាប់នោះ”។
នៅឯសន្និសីទកាសែតមួយកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលបានលើកឡើងថា អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងសមាគមជាង៣០០បានចុះហត្ថលេខាលើញត្តិមួយដើម្បីស្នើសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលបន្តជួបប្រជុំជាមួយខ្លួនដើម្បីពិភាក្សាអំពីសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ មុនពេលអនុម័ត។
ក្នុងចំណោមក្តីប្រារម្ភចម្បងរបស់ពួកគេ ចំពោះសេចក្តីព្រាងច្បាប់ចុងក្រោយដែលខ្លួនបានមើលឃើញគឺត្រង់ថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នោះខ្វះហេតុផលច្បាស់លាស់ និងខ្លីៗដើម្បីពន្យល់ពីមូលហេតុដែលរដ្ឋាភិបាលអាចបដិសេធមិនចុះបញ្ជីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលបាន និងដែលអនុញ្ញាតឲ្យក្រសួងការបរទេសបិទអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលអន្តរជាតិណាមួយដែល “ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខជាតិ ការឯកភាពជាតិ វប្បធម៌ ទំនៀមទម្លាប់ និងប្រពៃណី”។
លោកស្រី មូរ សុខហួរ តំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងជាប្រធានកិច្ចការសាធារណៈរបស់គណបក្សប្រឆាំងមួយនេះ បានមានប្រសាសន៍ថា គណបក្សរបស់លោកស្រីនឹងមិនគាំទ្រច្បាប់ស្តីពីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនេះឡើយ នៅពេលវាទៅដល់រដ្ឋសភា ប្រសិនបើមើលទៅវាដូចសំណៅសេចក្តីព្រាងច្បាប់ចាស់ដែលក្រសួងមហាផ្ទៃធ្លាប់បានបញ្ចេញកាលពីឆ្នាំ២០១១។
លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា ”យើងនឹងមិនគាំទ្រអ្វីដែលប្រឆាំងតួនាទី និងកិច្ចការរបស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលឡើយ។ ប្រសិនបើច្បាប់នេះរារាំងការងាររបស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនអាចគាំទ្រវាបានទេ ពីព្រោះពួកគេមានតួនាទីដែលត្រូវដើរ ហើយពួកគេបានដើរតួនាទីយ៉ាងធំធេងនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេស”។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា នៅពេលច្បាប់នេះទៅដល់រដ្ឋសភា លោកស្រីសង្ឃឹមថា មិនថា វាធ្លាក់ដល់ដៃគណៈកម្មការណាមួយឡើយ ពោលគឺវាត្រូវការពេលវេលាដើម្បីពិភាក្សាជាមួយអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនានា ហើយប្រសិនបើចាំបាច់ត្រូវពន្យារពេលបោះឆ្នោតអនុម័ត។
លោកស្រីបានលើកឡើងបន្ថែមទៀតថា “រឿងេនះប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ពីព្រោះអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងសមាគមមាននៅគ្រប់ទីកន្លែង”។
ការប៉ាន់ប្រមាណក្នុងពេលថ្មីៗនេះបង្ហាញថា អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលធ្វើសកម្មភាពសកម្មមានចំនួន១.០០០ ដោយអង្គការទាំងនោះបានចំណាយលើសពី៦០០លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗទៅលើការជួួយអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា។ទោះជាយ៉ាងណា លោក ហ៊ុន សែន ទំនងជាប្រញាប់ប្រញាល់ចង់គ្រប់គ្រងវិស័យនេះឲ្យកាន់តែស្អិត។
កាលពីខែមុន បន្ទាប់ពីបានពន្យារពេលពិនិត្យពិចារណាសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនៅក្នុងឆ្នាំ២០១២ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា លោកចង់ឃើញច្បាប់នេះត្រូវ អនុម័តត្រឹមដំណាច់ខែឧសភាទោះបីជាមាន ឬគ្មានការគាំទ្រពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏ដោយ។ ជាមួយនឹងអាសនៈភាគច្រើនរបស់ខ្លួននៅក្នុងរដ្ឋសភា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាអាចអនុម័តច្បាប់នេះដោយខ្លួនឯងបាន។
លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍កាលពីខែមេសាថា “មិនថាអ្នកណាគាំទ្រទេ សំឡេងនៅក្នុងរដ្ឋសភា៥០បូកមួយ គឺគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការអនុម័ត”។ នៅពេលនោះលោកបានមានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវការច្បាប់នេះដើម្បីធានាថា អង្គការភេរវកម្មនានាដូចជាអាល់កៃដាជាដើម មិនប្រើប្រាស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលជាលេសលាក់បាំងដើម្បីបញ្ជូនប្រាក់របស់ពួកគេចូលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីគោលបំណងប្រព្រឹត្តបទល្មើសឡើយ ។
អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនានាបានលើកឡើងថា ប្រទេសកម្ពុជាមានច្បាប់ដែលខ្លួនត្រូវការដើម្បីតាមស្វែងរកហិរញ្ញប្បទានភេរវកម្មរួចទៅហើយ ហើយថា វិធានដែលតម្រូវឲ្យធ្វើរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុនៅក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ នឹងមិនបានផលឡើយ៕ សុខុម