នៅពេលអ្នកនេសាទខ្មែរដែលត្រូវបានគេជួញដូរចំនួន៥៩នាក់ និងដែលត្រូវបានជួយសង្គ្រោះចេញពីកោះបេនជីណា ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីនឹងត្រឡប់មកប្រទេសកំណើតវិញនៅថ្ងៃនេះ មន្ត្រីស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំទីក្រុងហ្សាការតាកំពុងរៀបចំដំណើរទៅកាន់កោះនេះ ដើម្បីបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណអ្នកនេសាទចំនួន៣៦នាក់ផ្សេងទៀត ដែលនៅជាប់នៅលើកោះនេះនៅឡើយ។
រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ី បានជួយសង្គ្រោះអ្នកនេសាទខ្មែរចំនួន៥៩នាក់ ជាមួយអ្នកនេសាទដែលត្រូវបានគេជួញដូររាប់រយនាក់ផ្សេងទៀតពីកោះបេនជីណា កាលពីដើមខែមេសា បន្ទាប់ពីមានការសើុបអង្កេតដោយទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AP ដែលលាតត្រដាងថា កោះនេះត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ជាកន្លែងសម្រាប់បង្ខំកម្មករឲ្យធ្វើការ។ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយកាសែតខេមបូឌា ដេលី អ្នកនេសាទខ្មែរបានលើកឡើងថា ពួកគេបានក្លាយជាទាសករនៅលើទូកនេសាទថៃអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ ហើយបានលួចរត់គេចទៅកោះបេនជីណា ឬត្រូវបានគេយកទៅទម្លាក់ចោលនៅលើកោះនេះ។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយចេញកាលពីថ្ងៃសុក្រ លោក កុយ គួង អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស បានលើកឡើងថា មន្ត្រីកម្ពុជានៅក្នុងទីក្រុងហ្សាការតាកំពុងធ្វើការជាមួយ (IOM) ដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណអ្នកនេសាទខ្មែរចំនួន៣៦នាក់ដែលនៅ ជាប់នៅលើកោះនេះនៅឡើយ។អង្គការអន្តរជាតិទេសន្តរប្រវេសន៍
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះមានខ្លឹមសារដូច្នេះថា “មន្ត្រីស្ថានទូត និង អង្គការអន្តរជាតិទេសន្តរប្រវេសន៍ នឹងសម្ភាសពួកគេដោយផ្ទាល់នៅថ្ងៃទី១២ ខែឧសភា ដើម្បីធ្វើមាតុភូមិនិវត្តអ្នកនេសាទទាំង៣៦នាក់នោះមកស្រុកកំណើតវិញ”។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះមានខ្លឹមសារបន្តដូច្នេះថា “ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីរបស់អ្នកនេសាទចំនួន៥៩នាក់ដែលត្រូវបានជួយសង្គ្រោះចេញពីទូកនេសាទខុសច្បាប់កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ស្ថានទូតបានសហការជាប់ជានិច្ចជាមួយ អង្គការអន្តរជាតិទេសន្តរប្រវេសន៍ដើម្បីធ្វើមាតុភូមិនិវត្តអ្នកនេសាទទាំង៥៩នាក់នៅថ្ងៃទី១១ ខែឧសភា”។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះក៏បានលើកឡើងអំពីពលរដ្ឋខ្មែរក្រុមទី៣ មានគ្នាចំនួន៣២នាក់ ដែលកំពុងរង់ចាំការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តពីប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីផងដែរ ប៉ុន្តែ មិនបានរៀបរាប់អំពីស្ថានភាពរបស់ពួកគេឡើយ។
នៅពេលទាក់ទងកាលពីម្សិលមិញ លោក កុយ គួង បានលើកឡើងថា ពលរដ្ឋខ្មែរទាំង៣២នាក់នេះអាចជាអ្នកនេសាទដែលត្រូវបានជួយសង្គ្រោះចេញពីកន្លែងផ្សេងៗទៀតនៅ ក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ប្រហែលជាអ្នកនេសាទ ខ្ញុំមិនច្បាស់ទេ។ ប៉ុន្តែ ស្ថានទូត និងរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីបានប្រទះឃើញពួកគេ”។
លោក ចូ ឡូរី (Joe Lowry) អ្នកនាំពាក្យប្រចាំតំបន់របស់អង្គការអន្តរជាតិទេសន្តរប្រវេសន៍បានលើកឡើងថា អង្គការរបស់លោកគ្មានព័ត៌មានអំពីពលរដ្ឋខ្មែរទាំង៣២នាក់នេះឡើយ។
នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសកាលពីសប្តាហ៍មុន អ្នកនេសាទដែលនឹងត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញនៅថ្ងៃនេះបានប្រាប់ពីរឿងរា៉វស្រដៀងៗគ្នាអំពីមូលហេតុដែលធ្វើឲ្យពួកគេធ្លាក់ខ្លួនក្លាយជាទាសករនៅលើទូកនេសាទថៃ ដែលនេសាទក្នុងដែនទឹកប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។
ភឿន សុជា អាយុ៣៦ឆ្នាំបានឲ្យដឹងតាមរយៈទូរស័ព្ទពីទីក្រុងទូអាល ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីមកថា បុរសម្នាក់ដែលខ្លួនស្គាល់ត្រឹមថា ឈ្មោះ “ស្រូយ” បានចុះទៅភូមិរបស់គាត់ក្នុងស្រុកចម្ការលើ ខេត្តកំពង់ចាមកាលពីឆ្នាំ២០១០ ដោយសន្យាផ្តល់ការងារនេសាទដែលមានប្រាក់ខែខ្ពស់ក្នុងរយៈពេលប្រាំបីខែនៅក្នុងប្រទេសថៃ។
សុខជា ដែលត្រូវបានគេប្រាប់ថា ប្រាក់ប្រហែល៦០០ដុល្លារនឹងត្រូវផ្ញើមកឲ្យគ្រួសារខ្លួននៅពេលគាត់ទៅដល់ប្រទេសថៃនោះបានបាត់បង់ឱកាសនេះជាមួយនឹងសាច់ញត្តិរបស់ខ្លួនចំនួនបីនាក់ផ្សេងទៀត។
អ្នកនេសាទរូបនេះបាននិយាយថា “ លោក ស្រូយ បាននិយាយថា នៅេពលយើងទៅដល់ផ្ទះថៅកែថៃ យើងនឹងទទួលបានប្រាក់២០.០០០បាត [ប្រហែល៦០០ដុល្លារ] ក្នុងម្នាក់ៗ។ ប៉ុន្តែ ថៅកែថៃបានឲ្យប្រាក់ទៅលោក ស្រូយ ហើយលោក ស្រូយ មិនបានផ្ញើប្រាក់ទាំងនេះមកគ្រួសារយើងឡើយ”។
សុខជា បានលើកឡើងទៀតថា បន្ទាប់មកគាត់ត្រូវបានគេបង្ខំឲ្យធ្វើការនៅលើទូកនេសាទ ហើយគេមិនដែលបើកប្រាក់ខែឲ្យឡើយ។
ព្រំ សារឿន អាយុ២៨ឆ្នាំ បានលើកឡើងថា កាលពីឆ្នាំ២០០៩ ក៏មានបុរសម្នាក់បានទៅ ភូមិរបស់គាត់នៅក្នុងស្រុករវៀង ខេត្តព្រះវិហារដែរ ដោយសន្យាផ្តល់ការងារប្រាក់ខែខ្ពស់នៅក្នុងប្រទេសថៃ។
សារឿន បាននិយាយថា “មេខ្លោងបានប្រាប់យើងថា យើងនឹងទទួលបានប្រាក់ខែ៨០០.០០០រៀល [ប្រហែល២០០ដុល្លារ] ក្នុងមួយខែ ហេតុដូច្នេះខ្ញុំបានយល់ព្រមទៅ ព្រោះខ្ញុំគ្មានការងារធ្វើនៅកម្ពុជា”។ សារឿន បានបន្ថែមថា ខ្លួនមិនបានទទួលប្រាក់ខែតាមអ្វីដែលគេសន្យានោះទេ។
សារឿន បានឲ្យដឹងទៀតថា ខ្លួនបានធ្វើដំណើរជាមួយបុរសចំនួនប្រាំនាក់ផ្សេងទៀតចេញពីភូមិទៅកាន់ក្រុងប៉ោយប៉ែតក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ជាទីដែលពួកគេបានចូលរួមជាមួយមនុស្សយ៉ាងតិច៦០នាក់ផ្សេងទៀត ដែលក្រោយមកត្រូវទាហានកម្ពុជាជួញដូរទៅកាន់ប្រទេសថៃ។ ទាហានកម្ពុជាបានប្រគល់ពួកគេទៅបុរសជនជាតិថៃម្នាក់ ដែលបញ្ជូនពួកគេឡើងរថយន្ត ហើយបើកសំដៅទៅកាន់សមុទ្រ។
យិន វុទ្ធី អាយុ៣៣ឆ្នាំ បានលើកឡើងថា ខ្លួននិងអ្នកជិតខាងបួននាក់ផ្សេងទៀតឮគេនិយាយថា នៅប្រទេសថៃអាចរកប្រាក់បានច្រើន ហេតុដូច្នេះក៏នាំគ្នាធ្វើដំណើរទៅក្រុងប៉ោយប៉ែតដោយខ្លួនឯងក្នុងឆ្នាំ២០០៩។ នៅពេលទៅដល់ទីនោះមានបុរសម្នាក់បានសន្យារកការងារបណ្តោះអាសន្នឲ្យពួកគេធ្វើតាមកសិដ្ឋាន ឬរោងចក្រ។
ប៉ុន្តែ នៅពេលទៅដល់ប្រទេសថៃ ពួកគេត្រូវបាននាំទៅកាន់កំពង់ផែមួយ ហើយត្រូវបានគេយកកាំភ្លើងភ្ជង់បង្ខំឲ្យឡើងលើទូកនេសាទ។
វុទ្ធី បាននិយាយថា “នៅពេលយើងបដិសេធមិនព្រមធ្វើការនៅលើទូក មេការថៃបានយកកាំភ្លើងបង្ហាញយើង ហើយចាប់ផ្តើមបញ្ចូលគ្រាប់។ នៅពេលយើងឃើញដូច្នេះយើងបានយល់ព្រមឡើងទូក”៕ស៊ុយឈាង (រាយការណ៍បន្ថែមដោយ Alex Consiglio)