26 C
Phnom Penh

មេធាវី​​​អាល្លឺម៉ង់​​​ត្រូវ​​​បាន​​​តែង​​​តាំង​​​ដើម្បី​​​ជំនួស​​​តំណែង​​​លោក ម៉ាក ហាម៉ុន

ដោយ ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី

បទវិភាគ

សាលា​​​ក្តី​​​ខ្មែរ​​​ក្រហម​​​បាន​​​ប្រកាស​​​នៅក្នុង​​​សេចក្តីថ្លែង​​​ការណ៍​​​មួយ​​​កាល​​​ពីម្សិល​​​មិញ​​​ថា លោក ម៉ៃឃើល បូឡែនឌ័រ (Michael Bohlander) មេធាវី​​​ជន​​​ជាតិ​​​អាល្លឺម៉ង់​​​ត្រូវ​​​បាន​​​តែ​​​ង​​​ តាំង​​​ជា​​​សហ​​​ចៅក្រម​​​សើុប​​​សួរ​​​អន្តរ​​​ជាតិ​​​ថ្មី​​​នៅ​​​សាលា​​​ក្តីខ្មែរ​​​ក្រហម​​​ ដោយ​​​ព្រះ​​​មហាក្សត្រ​​​នរោត្តម សីហមុនី ។

លោក​​​បាន​​​ជំនួស​​​តំណែង​​​របស់​​​លោក  ម៉ាក ហាម៉ុន (Mark Harmon) មេធាវី​​​ជន​​​ជាតិ​​​អាមេរិក ដែល​​​លាលែង​​​ពី​​​តំណែង​​​កាល​​​ពី​​​ខែ​​​មុន​​​ បន្ទាប់​​​ពី​​​ការ​ខិត​​​ខំប្រឹង​​​ប្រែង​​​​មិន​ទទួល បាន​​​ផ្លែផ្កាអ្វី​​​សោះ​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ការ​​​ព្យាយាម​ធ្វើ​​​យ៉ាង​​​​ណា​ឲ្យ​​​មាន​​​​​​ការ​​​ចាប់​​​ខ្លួន​​​ជន​​​សង្ស័យ​​​​​​នៅសំណុំ​​​រឿង​​​ចំនួន​​​ពីរ​​​ដែល​​​រដ្ឋាភិបាលបាន​​​ជំទាស់​​​​​​។

ការ​​​តែង​​​តាំង​​​ចៅ​​​ក្រម​​​  ម៉ៃ ឃើល  បូឡែនឌ័រ  ដែល​​​ជា​​​សហចៅ​​​ក្រម​​​សើុប​​​សួរ​​​បម្រុង​​​របស់​​​សាលា​​​ក្តី​​​ខ្មែរ​​​ក្រហម​​​ធ្វើ​​​ឡើង​​​​​​ បន្ទាប់​​​ពី​​​មាន​ការ​​​តែង​​​តាំង​​​​​​​ដោយ​លោក បាន គីមូន អគ្គ លេខាធិការ​​​អង្គការ​​​សហប្រជាជាតិ និង​​​ការ​​​អនុម័ត​​​យល់​​​ព្រម​​​ដោយ​​​ឧត្តម​​​ក្រុម​​​ប្រឹក្សា​​​នៃ​​​អង្គ​​​ចៅ​​​ក្រម​​​​​​។

លោក​​​កំពុង​​​ឈាន​​​ជើង​​​ចូល​​​ក្នុង​​​តំណែង​​​ដ៏​​​រសើប​​​​​​ផ្នែក​​​​នយោបាយ​​​​​​ ចំពេល​​​​​​នគរ​​​បាល​​​យុត្តិ​​​ ធម៌​​​មានការ​​​​ស្ទាក់​​​ស្ទើរ​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ការ​​​អនុវត្ត​​​ដីកា​​​ចាប់​​​ខ្លួន​​​ដែល​​​ចៅ​​​ក្រម  ម៉ាក  ហាម៉ុន  បាន​​​ចេញ​​​​​​ដើម្បី​ចាប់​​​ខ្លួន​​​លោក មាស មុត អតីត​​​នាយ​​​ទាហាន​​​ជើង​​​ទឹក​​​​​​​​​របប​​​ខ្មែរ​​​ក្រហម និងអ្នកស្រី​​​​ អឹុម ចែម អតីត​ចៅហ្វាយ​ស្រុក​​​​​​នៅ​​​ក្នុង​​​សំណុំ​​​រឿង​​​០០៣ និង​​​០០៤។

លោក​​​នាយក​​​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​​​ប្តេជ្ញា​​​ម្តង​​​ហើយ​​​ម្តង​​​ទៀត​​​មិន​​​ឲ្យ​​​សំណុ​​ំ​​​រឿង​​​ទាំង​​​នោះ​​​ឈានដល់​ការ​​​បើក​​សវនាការ​​​ជំនុំ​​​ជម្រះ​​​ឡើយ​​​ ដោយ​​​ធ្វើ​​​ឲ្យ​​​មាន​​​ការ​​​រិះ​​​គន់​​​ថា​ មាន​​​​ការ​​​ជ្រៀត​​​ជ្រែក​​​ផ្នែក​​​នយោបាយ​​​។

របាយការណ៍​​​សាលា​ក្តី​ដែល​​​ត្រូវ​​​បាន​​​ប្រកាស​​​ជា​​​ផ្លូវ​​​ការ​​​កាល​​​ពី​​​ថ្មីៗ​​​នេះ​​​បង្ហាញ​​​ឲ្យ​​​ឃើញ​​​ថា ចៅក្រម ម៉ាក ហាមុន បាន​​​​​​ព្យាយាម​​​​​​​​​ឲ្យ​​​មាន​​​ការ​​​ចាប់​​​ខ្លួន​​អ្នក​​​ទាំង​​​ពីរ​​​កាល​​​ពីឆ្នាំ​​​មុន​​​ប៉ុន្តែ មិន​​​ទទួល​​​បាន​​​ផល​​​ឡើយ​​​។ នៅ​​​ក្នុង​​​សំណុំ​​​រឿង​​​របស់​លោក មាស មុត នគរបាល​​​យុត្តិធម៌​​​បាន​​​លើក​​​ឡើង​​​ថា ខ្លួន​​​បាន​​​និង​​​កំពុង​​​សិក្សា​​​ពីផល​​​ប៉ះពាល់​​​សង្គម និង​​​ការ​​​បញ្ចេញ​​​មតិយោបល់របស់ពលរដ្ឋ​មូលដ្ឋាន​​​​ មុន​​​ពេល​​​ធ្វើការ​​​ចាប់​​​ខ្លួន​​​។

ទោះ​​​បី​​​ជា​​​មាន​​​ភាព​​​ចម្រូង​​​ចម្រាស​​​នៅ​​​ក្នុង​​​អាណត្តិ​​​របស់​​​លោក​​​ក្តី​​​ តែ​​​ចៅ​​​ក្រម ម៉ាក ហាម៉ុន មិន​​​បាន​​​​​​បញ្ជាក់​​​ឲ្យ​​​បាន​​​ច្បាស់​​​ពី​​​ “ហេតុ​​​ផល​​​ផ្ទាល់​​​ខ្លួន​​​” ចំពោះ​​​ការ​​​លាលែង​​​ពី​​​តំណែង​​​របស់​​​លោក​​​នៅក្នុង​​​សេចក្តី​​​ថ្លែង​​​ការណ៍​​​កាល​​​ពីខែ​​​មុន​​​ឡើយ​​​។

ចៅ​​​ក្រម ម៉ាក ហាម៉ុន ត្រូវ​​​បាន​​​តែង​​​តាំង​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ឆ្នាំ​​​២០១២​​​ឲ្យ​​​ជំនួស​​​លោក ឡូរ៉ង់​កាស្ពឺ អាន​​​សឺម៉េត (Laurent Kasper-Ansermet) ដែល​​​លា​​​លែង​​​ពី​​​តំណែង​​​ដោយ​​​សារ​​​ ”​​​មាន​​​ការ​​​ប្រឆាំង​​​យ៉ាងសកម្ម​” ចំពោះ​​​ការ​​​ខិត​​​ខំ​​​ប្រឹង​​​ប្រែង​​​របស់​​​លោក​​​ក្នុង​​​ការ​​​បន្ត​​​សំណុំ​​​រឿង​​​០០៣ និង​​​០០៤​​​ពី​​​សមភាគី​​​កម្ពុជា​​​របស់​​​លោក​​​គឺ​​​ចៅ​​​ក្រម យូ ប៊ុនឡេង ។

លោក ឡុង​​​ បញ្ញាវុធ មន្ត្រី​​​សម្រប​​​សម្រួល​​​កម្មវិធី​​​នៃ​​​គម្រោងយុត្តិធម៌​​​នៅ​​​កម្ពុជា​​​ដែល​​​ឃ្លាំ​​​មើល​​​សាលាក្តី​​​ខ្មែរ​​​ក្រហមបាន​​​លើក​​​ឡើង​​​ថា ចៅ​​​ក្រម​​​ថ្មី​​​នឹង​​​មិន​​​ធ្វើ​​​ឲ្យមាន​​​ដំណើរ​​​ការ​​​ឆ្ពោះទៅ​​​មុខ​​​នៅ​​​ក្នុង​​​សំណុំ​​​រឿង​​​ដែល​​​មានការ​​​​​​ប្រឆាំង​​​នេះ​​​ឡើយ​​​ លុះ​​​ត្រា​​​តែ​​​អង្គការ ​​​សហប្រជា​​​ជាតិ​​​ដែល​​​ជា​​​សហ​​​អ្នក​គ្រប់​​​គ្រង​​​សាលាក្តី​​​នេះ​​​ជម្រះ​​​បញ្ហា​​​នយោបាយ​​​ដែល​​​រារាំង​​​ដល់​​​ដំណើរ​​​នេះ​​​ជាមុន​​​សិន​​​។

លោក​​​បាន​​​មាន​​​ប្រសាសន៍​​​ថា ”បញ្ហា​​​នៃ​​​សំណុំ​​​រឿង​​​០០៣ និង​​​០០៤ មិន​​​អាច​​​ទម្លាក់​​​លើ​​​អម្រែក​​​នៃ​​​សហ​​​ចៅក្រមសើុប​​​សួរ​​​អន្តរ​​​ជាតិ​​​បាន​​​ឡើយ​​​ វា​​​អាស្រ័យ​​​លើ​​​ការពិភាក្សា​​​​​​នយោបាយ​​​រវាង​​​រដ្ឋាភិបាល និង​​​អង្គការ​​​សហ ប្រជាជាតិ​​​។ អង្គការ​​​សហប្រជាជាតិ​​​ចាំ​​​បាច់ ត្រូវ​​​ដោះស្រាយ​​​បញ្ហា​​​នេះ​​​”។

លោក ហ៊ុន សែន បាន​​​លើក​​​ឡើង​​​ថា  លោក​​​ប្រឆាំង​​​នឹង​​​សំណុំ​​​រឿង​​​ទាំង​​​នោះ​​​ព្រោះ​​​​​​ខ្លាច​​​ក្រែង​​​វា​​​នឹង​​​ធ្វើ​​​ប្រទេស​​​ធ្លាក់​​​ចូល​​​ក្នុង​​​សង្គ្រាម​​​ស៊ីវិល​​​ឡើងវិញ​​​​។ ក្រុម​​​អ្នក​​​អង្កេត​​​ការណ៍​​​បាន​​​លើក​​​ឡើង​​​ថា លោក​​​ចង់​​​បញ្ចប់​​​សាលា​​​ក្តី​​​ខ្មែរ​​​ក្រហម​​​មុន​​​ពេល​​​សំណុំ​​​រឿង​​​ទាំង​​​​​​នោះ​​​​​​ឈានកៀកទៅ​​​​​​​នឹង​​អតីត​​​មន្ត្រី​​​​​​ខ្មែរ​​​ក្រហម​​​ថ្នាក់​​​ទាប​​​ដែល​​​បច្ចុប្បន្ន​​​​​​កំពុង​បម្រើ​​​ការ​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ជួរ​​​​​​រដ្ឋាភិបាល​​​។

យោង​​​តាម​​​សេចក្តី​​​ថ្លែង​​​ការណ៍​​​កាល​​​ពី​​​ម្សិលមិញ​​​របស់​​​សាលា​​​ក្តីខ្មែរ​​​ក្រហម​​​ ចៅ​​​ក្រម ម៉ៃឃើល បូឡែនឌ័រ គឺជា​​​សាស្ត្រា​​​ចារ្យ​​​មួយ​​​រូប​​​នៅ​​​សាលា​​​ច្បាប់​​​ Durham Law School របស់​​​អង់គ្លេស​​​តាំង​​​ពី​​​ឆ្នាំ​​​២០០៤​​​មក​​​ម្លេ៉ះ​​​។

លោក​​​​​​បម្រើ​​​ការ​​​ជា​​​មន្ត្រី​​​ផ្នែក​​​​ច្បាប់​​​ជាន់​​​ខ្ពស់​​​ឲ្យ​​​​អង្គ​​​ជំនុំ​​​ជម្រះ​​​នៃ​​​តុលាការ​​​ឧក្រិដ្ឋ​​​កម្ម​​​​​​អន្តរ​​​ជាតិ​​​ សម្រាប់​អតីត​​​​​​យូហ្គូស្លាវី ចន្លោះ​ពី​​​​ឆ្នាំ​​​១៩៩៩​​​ដល់​​​ឆ្នាំ​​​២០០១៕ស៊ុយឈាង​​​

 

 

© 2023, ខេមបូឌា ដេលី. All rights reserved. No part of this article may be reproduced in print, electronically, broadcast, rewritten or redistributed without written permission.

អត្ថបទទាក់ទង

អត្ថបទអានច្រើន

សេចក្ដីរាយការណ៍ពិសេស