បើកពិនិត្យក្នុងផ្ទះប្រក់ស័ង្កសី ដែលគាត់នៅជាមួយប្រពន្ធនិងកូនៗរបស់គាត់នៅជិតទន្លេមេគង្គក្នុងខេត្តកណ្តាល សឿន សុខហៀង អាយុ៣៤ឆ្នាំ ព្យាបាលជំងឺគ្រប់ប្រភេទដល់អ្នកជិតខាងរបស់លោក។
លោក សុខហៀង បាននិយាយអំឡុងពេលសម្ភាសនៅខែកក្កដាថា “ប្រភេទជំងឺដែលខ្ញុំព្យាបាលមានជំងឺគ្រុន ជំងឺផ្តាសាយ ជំងឺក្រពះ សម្ពាធឈាមឡើង និងជំងឺគ្រុនពោះវៀន”។ ចំពោះអ្នកដែលចង់ជាជំងឺឆាប់ លោក សុខហៀង ដែលបែងចែកពេលវេលារបស់គាត់ធ្វើការនៅផ្ទះផង និងនៅមណ្ឌលសុខភាពសារីកាកែវ ខេត្តកណ្តាលផងនោះ ជារឿយៗចាក់ថ្នាំនិងព្យួរសេរ៉ូមឲ្យអ្នកជំងឺ។ គាត់និយាយថា សេវាព្យាបាលរបស់គាត់គេនិយមជាងមណ្ឌលសុខភាពរដ្ឋ ឬគ្លីនិកឯកជន ពីព្រោះគាត់យកតម្លៃថោកជាង។
គាត់បាននិយាយថា “អ្នកជំងឺចូលចិត្តសេវារបស់ខ្ញុំ ពីព្រោះពួកគេក្រីក្រណាស់។ ពួកគេអាចមករកខ្ញុំ ហើយខ្ញុំព្យាបាលពួកគាត់ និងគិតតម្លៃពីពួកគាត់ក្នុងតម្លៃមួយសមរម្យ”។
គាត់បានបន្ថែមថា “អ្នកភូមិរបស់ខ្ញុំទុកចិត្តខ្ញុំហើយពួកគាត់ចូលចិត្តខ្ញុំ។ ពួកគាត់អាចមកផ្ទះរបស់ខ្ញុំដើម្បីទទួលសេវាព្យាបាលនៅពេលណាក៏បាន ទោះជានៅពេលយប់គេក៏អាចរកខ្ញុំបានដែរ”។
ប៉ុន្តែយោងតាមក្រសួងសុខាភិបាល ដែលបានសន្យាថានឹងបិទគ្លីនិកគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណ ក្រោយពីមានការផ្ទុះដ៏ចម្លែកនូវជំងឺហ៊ីវ (HIV) ក្នុងខេត្តបាត់ដំបងកាលពីឆ្នាំមុន មក ការបើកព្យាបាលមិនផ្លូវការរបស់លោក សុខហៀង គឺខុសច្បាប់។
ទោះជាទទួលព្យាបាលអ្នកជំងឺជាហូរហែធម្មតាក្តី លោក សុខហៀង បានទទួលស្គាល់ថា លោកមិនដែលបានចូលរៀននៅសាលាពេទ្យទេ។
គាត់បានឲ្យដឹងទៀតថា “ខ្ញុំបានបទពិសោធពីឮឪរបស់ខ្ញុំ។ ឪរបស់ខ្ញុំធ្វើការក្នុងភូមិនេះប្រហែល៣០ឆ្នាំ”។
គាត់និយាយថា “ខ្ញុំមិនទាន់បានចុះបញ្ជីការជាមួយក្រសួងសុខាភិបាលទេ ប៉ុន្តែខ្ញុំអាចបើកគ្លីនិកបាន ពីព្រោះខ្ញុំបានជូនព័ត៌មានដល់ប្រធានមណ្ឌលសុខភាពសារិកាកែវ និងអាជ្ញាធររួចហើយ” ។ ហើយគាត់មានផែនការដាក់ពាក្យសុំអាជ្ញាប័ណ្ណ “នៅពេលខាងមុខ”។
កាលពីខែធ្នូ ការផ្ទុះវីរុសហ៊ីវត្រូវបានគេរកឃើញនៅឃុំរកា ខេត្តបាត់ដំបង ដែលនៅទីនោះ មនុស្សច្រើនជាង២៧០នាក់បានឆ្លងវីរុសនេះ។
ក្រុមមន្ត្រីបានបន្ទោសការផ្ទុះវីរុសនេះលើលោក យ៉ែម ជ្រិន គ្រូពេទ្យគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណ ដែលបានសារភាពថាបានប្រើស៊ីរ៉ាំងដដែល និងត្រូវបានដាក់ពន្ធនាគារពីបទមនុស្សឃាត ហើយអ្នកជំងឺមានវីរុសហ៊ីវយ៉ាងហោចណាស់ប្រាំបួននាក់នៅឃុំរកា បានស្លាប់ក្នុងឆ្នាំនេះ។
ជាការឆ្លើយតប ក្រសួងសុខាភិបាលបានប្តេជ្ញាថានឹងរឹតបន្តឹងបទប្បញ្ញត្តិភាគច្រើនលើផ្នែកសុខាភិបាលក្រៅផ្លូវការរបស់ប្រទេសនេះ។
នៅខែមិថុនា លោក សុខ ស៊្រុន ប្រធាននាយកដ្ឋាននៃក្រសួងសុខាភិបាល បានប្រកាសថា គ្រូពេទ្យគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណ៣.០០០នាក់ដែលព្យាបាលអ្នកជំងឺនៅទូទាំងប្រទេសបានទទួលការព្រមានឲ្យឈប់ចាក់ថ្នាំឲ្យអ្នកជំងឺ។
លោក ម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល បានអះអាងនៅខែដដែលនោះថា គ្លីនិកប្រហែល៨០ទៅ៩០ភាគរយនៃគ្លីនិកទូទាំងប្រទេសត្រូវបានត្រួតពិនិត្យ។
ប៉ុន្តែគ្រូពេទ្យគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណនៅតែមានដដែល។ កាលពីខែមុន លោក ឈួន សារុំ គ្រូពេទ្យគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណនៅខេត្តពោធិ៍សាត់ បានទទួលរងការចោទប្រកាន់ពីបទឃាតកម្មដោយចេតនា ហើយបានជាប់ពន្ធនាគារ បន្ទាប់ពីស្ត្រីអាយុ៤៩ឆ្នាំម្នាក់បានស្លាប់ដោយសារលោកចាក់ថ្នាំឲ្យ។
យោងតាមវេជ្ជបណ្ឌិត អុីនដ្រាជិត ហាហ្សារីកា មន្ត្រីបច្ចេកទេសនៅអង្គការសុខភាពពិភពលោកប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាបាននិយាយថា ថ្វីបើមានកិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលក៏ដោយ ក៏តម្រូវការការព្យាបាលពីគ្រូពេទ្យនិងគ្លីនិកគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណនៅតែមាន។
វេជ្ជបណ្ឌិត ហាហ្សារីកា បាននិយាយថា ពេលវេលារង់ចាំខ្លីជាង ការយល់ដឹងអំពីគុណភាព និងម៉ោងធ្វើការបត់បែនជាង ទាំងអស់នេះនាំឲ្យមានការសម្រេចចិត្តរបស់ប្រជាជនបែរទៅរកជម្រើសដែលគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណ នៅពេលដែលបញ្ហាសុខភាពកើតឡើង។
លោកបាននិយាយតាមរយៈសារអេឡិកត្រូនិកថា “ដរាបណាកត្តាដូចពោលខាងលើនេះនៅតែមាន ហើយជម្រេើសកន្លែងឯកជននៅតែអាចទទួលយកបានចំពោះអ្នកជំងឺ វាពិបាកនឹងបិទកន្លែងព្យាបាលទាំងនោះណាស់។ តម្រូវការនឹងបន្តជំរុញឲ្យមានការផ្គត់ផ្គង់”។
លោកបានបន្ថែមថា “ការផ្គត់ផ្គង់នឹងថយចុះនៅពេលតម្រូវការសេវាទាំងនេះធ្លាក់ចុះ។ វានឹងកើតឡើងនៅពេលជម្រើសផ្សេងទៀតកាន់តែទាក់ទាញជាង។ បន្ថែមខាងលើនេះ បទប្បញ្ញត្តិខ្លាំងជាងនេះដែលធានាថា មានតែគ្រូពេទ្យមានលក្ខណៈសម្បត្តិនិងសមត្ថភាពទើបមានអាជ្ញាប័ណ្ណ ហើយអនុញ្ញាតឲ្យអនុវត្តវិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លួន នឹងជាការសំខាន់”។
វេជ្ជបណ្ឌិតបរទេសម្នាក់ធ្វើការផ្នែកសុខាភិបាលសាធារណៈ ដែលសុំមិនប្រាប់ឈ្មោះ ព្រោះខ្លាចប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងជាមួយរដ្ឋាភិបាល បាននិយាយថា ការអនុវត្តរបស់គ្រូពេទ្យដែលគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណក្នុងការចាក់ថ្នាំនិងព្យួរសេរូ៉មនៅពេលវាមិនមែនជាជម្រើសល្អបំផុត ក៏នឹងពិបាកកែប្រែដែរ។
វេជ្ជបណ្ឌិតរូបនេះបាននិយាយថា “អ្វីដែលប្រជាជនចង់បាន និងអ្វីដែលល្អបំផុតសម្រាប់ប្រជាជនគឺកម្រដូចគ្នាណាស់។ វេជ្ជបណ្ឌិតទាំងអស់ឆ្លើយតបទៅនឹងការបង្ខិតបង្ខំពីអ្នកជំងឺជាងដែលគេដឹងទៅទៀត”។
លោកបាននិយាយថា “អ្វីដែលពួកគេ [អ្នកជំងឺ] ចង់បាននៅទីនេះគឺការព្យួរសេរូ៉ម និងការចាក់ថ្នាំ ហើយនោះជាអ្វីដែលគ្រូពេទ្យនៅឃុំរកាបានធ្វើ ហើយនោះជាអ្វីដែលបានឆ្លងដល់ពួកគេទាំងនោះ។ នៅមណ្ឌលសុខភាព អ្នកនឹងទទួលបានថ្នាំពេទ្យគេឲ្យ នៅកន្លែងផ្តល់ឯកជន អ្នកនឹងទទួលបានការចាក់ថ្នាំ”។
អង្គុយក្រោមផ្ទះនៅឃុំរកា កាលពីខែមុន លោក លម ជា ដែលធ្វើការជាគ្រូពេទ្យគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណមុនការផ្ទុះវីរុសហីុវ បាននិយាយថា គាត់និងគ្រូពេទ្យបួនឬប្រាំនាក់ផ្សេងទៀតដូចគាត់ដែរក្នុងឃុំនេះ សឹងតែឈប់ធ្វើការពេទ្យហើយ។
គាត់បាននិយាយថា “យើងបានឈប់ទាំងស្រុង ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើនរណាម្នាក់ឈឺ ហើយពួកគេមករកយើង ប្រធានភូមិអាចអនុញ្ញាតឲ្យយើងចាក់ថ្នាំទៀតបាន”។
ប៉ុន្តែ លោក ស្រ៊ុន ប្រធាននាយកដ្ឋាននៅក្រសួងសុខាភិបាល បាននិយាយថា ធ្វើអ៊ីចឹងនៅតែខុសច្បាប់។
លោកបាននិយាយថា “វាខុសច្បាប់ចំពោះការចាក់ថ្នាំឲ្យប្រជាជននៅផ្ទះ។ យើងចង់លុបបំបាត់រឿងហ្នឹង ពីព្រោះអ្នកដែលចាក់ថ្នាំឲ្យនៅផ្ទះមិនមានអនាម័យគ្រាប់គ្រាន់ ហើយថា អាចបង្កបញ្ហាច្រើន”។
នៅចម្ងាយប្រហែល២គីឡូម៉ែត្រពីផ្ទះរបស់លោក សុខហៀង ក្នុងខេត្តកណ្តាល លោក យ៉ែម សុផាត ជាគ្រូពេទ្យនៅមន្ទីរពេទ្យក្រុងភ្នំពេញ បាននិយាយថា លោកក៏ព្យាបាលអ្នកជិតខាងនៅក្នុងផ្ទះរបស់លោកដែរ ហើយមិនមានអាជ្ញាប័ណ្ណបើកជាឯកជនទេ។
លោកបាននិយាយអំពីអ្នកជំងឺរបស់លោកថា “ខ្ញុំមិនមានឯកសារ ដូច្នេះខ្ញុំមិនទាន់មានអាជ្ញាប័ណ្ណទេ។ នៅពេលណាខ្ញុំនៅទីនេះ ពួកគាត់មករក ហើយខ្ញុំក៏ចាក់ថ្នាំឲ្យពួកគាត់”។
“នៅពេលពួកគាត់ក្តៅខ្លួន ហើយគ្រុននោះ ជួនកាលខ្ញុំប្រើសេរូ៉ម”។
ពេទ្យរូបនេះបាននិយាយថា លោកនឹងបំពេញបែបបទចុះបញ្ជីនៅពេលណាលោកចូលនិវត្តន៍ពីការងារផ្សេងទៀត។
លោកបានបន្ថែមថា “ខ្ញុំនឹងបើកគ្លីនិកមួយនៅពេលខ្ញុំឈប់ធ្វើការនៅមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ។ ប្រជាជនមករកខ្ញុំ ពីព្រោះពួកគាត់ទុកចិត្តខ្ញុំ”៕ និត (រាយការណ៍បន្ថែមដោយ ឃួន ណារីម)