ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សនៃគណៈមេធាវីអន្តរជាតិ (IBA) បានស្នើឲ្យពិនិត្យសមាជិកភាពគណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (BAKC) នៅក្នុង IBA ដោយលើកឡើងពីចំណុចនៃការច្រានចោលក្នុងរបាយការណ៍ថ្មីស្តីពីប្រព័ន្ធតុលាការក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
អ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់មកពីវិទ្យាស្ថានសិទ្ធិមនុស្សរបស់ IBA បានចំណាយពេលមួយសប្តាហ៍នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាលពីខែមេសា ដើម្បីពិនិត្យប្រព័ន្ធច្បាប់របស់ប្រទេសនេះ បន្ទាប់ពីការអនុម័តច្បាប់ថ្មីចំនួន៣ ដើម្បីធ្វើឲ្យកាន់តែរឹងមាំដល់ឯករាជភាពរបស់ប្រព័ន្ធតុលាការដែលត្រូវបានរងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងថាធ្វើផ្ទុយនឹងច្បាប់ នេះ។
របាយការណ៍ស្តីពីអ្វីដែលពួកគេបានរកឃើញ និងដែលបានចេញផ្សាយកាលពីម្សិលមិញ គាំទ្ររបាយការណ៍ពីមុនៗ ដោយពណ៌នាពីប្រព័ន្ធតុលាការដែលញាំញីដោយអំពើពុករលួយ និងឥទ្ធិពលនយោបាយ។
ក្នុងចំណោមអនុសាសន៍របស់របាយការណ៍នេះ គឺឲ្យ IBA “ពិនិត្យឡើងវិញអំពីមូល ហេតុដែលគណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាត្រូវបានផ្តល់សមាជិកភាព បន្តនៃ IBA” ។
វិទ្យាស្ថានសិទ្ធិមនុស្សដែលក្រុមអ្នកជំនាញ បានសម្ភាសចៅក្រម មេធាវី មន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ និងអ្នកផ្សេងៗទៀតនោះ លើកឡើងថា គណៈមេធាវីកម្ពុជាមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងនយោបាយច្រើនពេកមិនអាចតំណាង និងតស៊ូមតិ ដោយត្រឹមត្រូវសម្រាប់មេធាវី ឬវិជ្ជាជីវៈរបស់ពួកគេបានឡើយ។
របាយការណ៍ដដែលនេះលើកឡើងថា “មានការចោទប្រកាន់ដែលគួរឲ្យជឿទុកចិត្តថា គណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទទួលយកប្រាក់សំណូកពីមេធាវីដែលចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាល រឹតបន្តឹងលើចំនួនមេធាវីដែលចូលរួមបំពេញវិជ្ជាជីវៈ អនុញ្ញាតឲ្យតែសមាជិកដែលគ្មានគុណសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់មកពីគណបក្សប្រជាជន ចូលរួម និងត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាល”។
របាយការណ៍នេះបន្តថា ”ការចោទប្រកាន់ ចុងក្រោយនេះត្រូវបានបង្ហាញជាតឹកតាងតាម រយៈការដកការគាំទ្រចេញពីគណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដោយមេធាវីតំណាងកូនក្តីដែលប្តឹងផ្តល់ប្រឆាំងនឹងផលប្រយោជន៍ជាតិដែលបន្ទាប់មកមេធាវីទាំងនោះ និងបន្ទាប់មកក្លាយជាគោលដៅនៃការ ចោទប្រកាន់បទព្រហ្មទណ្ឌរបស់ខ្លួនធ្ងន់ធ្ងរ”។
លោក ប៊ុន ហុន ប្រធានគណៈមេធាវី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយអំពីរបាយការណ៍នេះទេ ដោយលោកលើកឡើងថា លោកមិនទាន់បានឃើញរបាយការណ៍នោះនៅឡើយទេ។
របាយការណ៍ដដែលនេះបន្តថា ប្រព័ន្ធតុលាការគឺពោរពេញទៅដោយការសូកប៉ាន់ពោលគឺត្រូវការសំណូកគ្រប់បែបយ៉ាងរាប់ចាប់តាំងពីការទទួលបានកន្លែងដើម្បីចូលរួមក្នុងកម្មវិធីបុណ្តោះបណ្តាលរហូតដល់ការដោះស្រាយករណីផ្សេងៗ សូម្បីតែចង់បានកំណត់ត្រាពីតុលាការក៏ត្រូវសូកប៉ាន់ដែរ។
របាយការណ៍នេះឲ្យដឹងថា “លទ្ធផលទាំងអស់នេះគឺថា ប្រព័ន្ធតុលាការត្រូវបានចាត់ទុកជាឧបករណ៍ដើម្បីបន្តអាណត្តិរបស់រដ្ឋាភិបាលឲ្យបាននៅយូរទៀត។ វាជាការបារម្ភនិងការតូចចិត្តពីសំណាក់ប្រជាជនសាមញ្ញដោយចៀសវាងការដោះស្រាយបញ្ហារួមគ្នា”។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌បានមានប្រសាសន៍ថា របាយការណ៍នេះហួសសម័យហើយ។ ខ្ញុំគិតថារបាយការណ៍នេះមិនទទួលស្គាល់តថភាព និងវឌ្ឍនភាពនៃកំណែទម្រង់របស់យើង។
លោកបានបន្ថែមថា “យើងទទួលស្គាល់ថា នេះគឺជាបញ្ហាដូចជាអំពើពុករលួយជាដើម ប៉ុន្តែ យើងបានធ្វើការងារយ៉ាងច្រើនដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ”។
របាយការណ៍ដដែលនេះក៏បានបន្ទោសទៅលើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិផងដែរ។ របាយការណ៍នេះលើកឡើងថា គណបក្សប្រឆាំងបានជំរុញឲ្យមានឥទ្ធិពលហួសរបស់អង្គនីតិប្រតិបត្តិជុំវិញតុលាការដោយការចរចាជាច្រើនលើកច្រើនសាជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដើម្បីឲ្យដោះលែងសកម្មជនដែលជាប់ពន្ធនាគារនិងស្នើឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឈប់ធ្វើដូច្នេះទៀត៕ សារុន (រាយការណ៍បន្ថែមដោយ គុច ណារ៉េន)