សាលាដំបូងខេត្តស្វាយរៀងផ្ដន្ទាទោសសកម្មជនសហគមន៍បីនាក់ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារម្នាក់ៗ៥ឆ្នាំ ពីបទរានព្រៃលើដីរបស់រដ្ឋដែលអះអាងសិទ្ធិកាន់កាប់ដោយកសិកររាប់សិបនាក់ក្នុងមូលដ្ឋាន។
ចៅក្រម ហម ម៉េងសែ មានប្រសាសន៍ថា បងប្អូនប្រុសបង្កើតបីនាក់គឺ សួន សីហា អាយុ៣០ឆ្នាំ សួន ហុងលី អាយុ៤៤ឆ្នាំ និង សួន ហ៊ូ អាយុ៤០ឆ្នាំ ត្រូវបានកាត់ឲ្យជាប់ទោសកាលពីថ្ងៃពុធសប្ដាហ៍មុន ពីបទរានដីព្រៃដោយគ្មានការអនុញ្ញាត។ លោកបានថ្លែងថា “យើងបានផ្ដន្ទាទោសពួកគាត់រួចហើយ គឺក្នុងម្នាក់ៗឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ៥ឆ្នាំ”។
ចៅក្រមរូបនេះថ្លែងថា លោកមិនទាន់ចេញដីកាចាប់ខ្លួនបងប្អូនប្រុសទាំងនេះ ដែលត្រូវបានដោះលែងឲ្យនៅក្រៅឃុំនៅឡើយទេ ព្រោះពួកគេមានរយៈពេល៣០ថ្ងៃដើម្បីប្ដឹងឧទ្ធរណ៍ ហើយលោកបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមឡើយ។
វិវាទនេះមានតាំងពីឆ្នាំ២០០៨ឯណោះ នៅពេលបងប្អូនប្រុសបង្កើតទាំងនេះបានចាប់ផ្ដើមធ្វើយុទ្ធនាការរារាំងរដ្ឋបាលព្រៃឈើមិនឲ្យដាំដើមអាកាស្យាលើដីទំហំ៧១ហិកតា ដែលកសិករមួយក្រុមមាន៨៦គ្រួសារអះអាងថា ពួកគាត់បានធ្វើស្រែចម្ការចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩មក។ កាលពីឆ្នាំ២០១២ រដ្ឋបាលព្រៃឈើបានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងប្ដឹងបងប្អូនទាំងបីនាក់នេះពីបទញុះញង់កសិករឲ្យកាប់ដើមឈើ។ ពេលកសិករខ្លះនាំគ្នាកាប់ដើមឈើមួយចំនួន បងប្អូនប្រុសទាំងនេះបដិសេធថា ពួកគេមិនបានចូលរួម ឬជំរុញឲ្យអ្នកផ្សេងទៀតធ្វើដូច្នេះឡើយ។
កាលពីម្សិលមិញ សីហា ដែលជាប្អូនពៅនិយាយថា គាត់មិនបានចូលរួមស្តាប់តុលាការប្រកាសសេចក្តីសម្រេចរបស់ខ្លួនកាលពីសប្តាហ៍មុន ព្រោះគាត់មិនបានឮចៅក្រមនិយាយអំឡុងសវនាការជំនុំជម្រះក្ដីរបស់គាត់កាលពីដើមខែនេះ ហើយត្រូវបានមេធាវីរបស់គាត់ប្រាប់ពីការផ្ដន្ទាទោសនេះកាលពីល្ងាចថ្ងៃច័ន្ទ។
លោកបានថ្លែងថា “ខ្ញុំគិតថា សាលក្រមនេះមិនយុត្តិធម៌ទេ ហើយធ្វើឡើងក្នុងបំណងគំរាមកំហែងប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើងនៅក្នុងឃុំឲ្យពួកគាត់ឈប់តវ៉ាប្រឆាំងអាជ្ញាធរទៀត”។
លោកបានបន្ថែមថា “ចៅក្រមរូបនេះមិនបានស៊ើបអង្កេតករណីនេះឲ្យបានស៊ីជម្រៅឡើយ។ រដ្ឋបាលព្រៃឈើបានចាប់យកដីរបស់យើងកាលពីឆ្នាំ២០០៨ ប៉ុន្តែតុលាការបានផ្ដន្ទាទោសពួកយើងទៅវិញ។ ខ្ញុំគិតថា នេះគឺជាវិធីដើម្បីបំបាក់ស្មារតីប្រជាជនក្រីក្រដែលតស៊ូទាមទាររកយុត្តិធម៌”។ សីហា បាននិយាយថា គាត់ធ្វើដំណើរមករាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីពិភាក្សាពីការប្ដឹងឧទ្ធរណ៍។
លោកស្រី សម សុគន្ធា ដែលតំណាងឲ្យបងប្អូនទាំងនេះបានមានប្រសាសន៍ថា ពួកគាត់នឹងដាក់ពាក្យប្ដឹងឧទ្ធរណ៍នៅពេលណាមួយនៅសប្ដាហ៍ក្រោយ។
លោកស្រីបានថ្លែងថា ”កូនក្ដីរបស់ខ្ញុំមិនទទួលយកសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការទេ ពីព្រោះពួកគាត់អះអាងថា ពួកគាត់មិនបានធ្វើអ្វីខុសឡើយ ដូច្នេះយើងនឹងប្ដឹងទាស់សាលក្រមនេះ។ ពួកគាត់និយាយថា ពួកគាត់មិនបានរានដីព្រៃរបស់រដ្ឋបាលព្រៃឈើទេ។ ពួកគាត់ជាមនុស្សស្លូតត្រង់”។
លោក នុត បូភិនណារ័ត្ន អ្នកសម្របសម្រួលអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូប្រចាំខេត្តស្វាយរៀង ដែលបានផ្ដល់មេធាវីដល់បងប្អូនប្រុសបង្កើតទាំងនេះមានប្រសាសន៍ថា លោកក៏ខកចិត្តនឹងសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការនេះដែរ។
លោកបានថ្លែងថា“សេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការផ្ដន្ទាទោសពួកគាត់ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារម្នាក់ៗ៥ឆ្នាំ គឺធ្ងន់ធ្ងរណាស់។ មិនមានសាក្សីដែលនិយាយថា ពួកគាត់ទាំងបីនាក់កាប់ដើមអាកាស្យាទាំងនោះឡើយ”។
យោងតាមកសិករមួយចំនួនដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងវិវាទនេះបានឲ្យដឹងថា នគរបាលស្រុក និងឃុំបានព្យាយាមរារាំងពួកគាត់មិនឲ្យធ្វើដំណើរទៅតវ៉ានៅក្រៅសាលាដំបូងខេត្តនៅថ្ងៃបើកសវនាការកាលពីពីរសប្ដាហ៍មុន ដោយការដាក់របាំងផ្លូវ។
ពួកគាត់និយាយថា ពួកគាត់អាចទៅដល់តុលាការដោយទុកយានយន្តរបស់ខ្លួនចោល ហើយជិះតាក់ស៊ី។ អាជ្ញាធរបដិសេធថា ពួកគេមិនបានព្យាយាមរារាំងពួកគាត់ឡើយ៕ សារុន