នៅប្រទេសកម្ពុជា មានពាក្យទំនៀមដែលប្រើដើម្បីពណ៌នាអំពីស្ត្រីដែលលែងមានប្ដី គឺពាក្យ “មេម៉ាយ” ពាក្យដដែលនេះត្រូវគេប្រើមិនចំពោះថា ស្ត្រីនោះត្រូវលែងលះគ្នា ឬនៅមេម៉ាយទេ។
យោងតាមវិចិត្រករ មិល ចាន់គ្រីម ស្ត្រីគ្មានប្ដីមានការចាត់ជាច្រើនក្រុម។ លោកបាននិយាយក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយកាលពីថ្ងៃសុក្រថា “អ្នកជិតខាងរបស់ខ្ញុំជាច្រើននាក់ មានមិត្តភក្ដិ និងស្ត្រីដែលខ្ញុំស្គាល់ និងជួប ជាស្ត្រីមេម៉ាយ ឬលែងលះគ្នា។ ខ្ញុំមើលឃើញពួកគេរស់នៅមានបញ្ហាច្រើនណាស់រហូតដល់ពួកគេមិនអាចជម្នះបាន។ ពួកគេមានការឈឺចាប់ និងការធ្លាក់ទឹកចិត្ត ហាក់បីដូចជាពួកគេបានបាត់បង់របស់ដ៏សំខាន់បំផុតក្នុងជីវិតអ៊ីចឹង”។
ម្ដាយរបស់វិចិត្រកររូបនេះផ្ទាល់ត្រូវឪពុករបស់គាត់បោះបង់ចោល ហើយការចងចាំនៃការមើលឃើញការតស៊ូពុះពាររបស់គាត់ទាំងការធ្លាក់ទឹកចិត្តក្នុងពេលប្រឹងប្រែងដើម្បីចិញ្ចឹមកូនៗរបស់គាត់ដោយខ្លួនឯង បានជំរុញឲ្យមានស្នាដៃសិល្បៈបន្តបន្ទាប់ថ្មីបំផុត ដែលនឹងដាក់តាំងបង្ហាញក្នុងការបើកពិព័រណ៍មួយនៅថ្ងៃពុធនៅចាវ៉ាកាហ្វេ ក្នុងក្រុងភ្នំពេញ។
ដាក់ឈ្មោះថា “មេម៉ាយ” ស្នាដៃបង្ហាញលក្ខណៈពិសេសរបស់ស្ត្រីមេផ្ទះនេះ តាមវិធីជម្នះដែលបញ្ជាក់នូវភាពខ្លោចផ្សាដ៏ស្ងាត់ស្ងៀមនៃជីវិតរស់នៅរបស់ពួកគេ។
លោក ចាន់គ្រីម បានគូររូបទាំងនោះដោយថ្នាំពណ៌លាយទឹកលើក្រដាស ដោយប្រើរបៀបមនោគតិនិយមបន្តិច។ លទ្ធផលគឺរូបភាពដែលឆ្លុះបញ្ចាំងនូវភាពកក់ក្ដៅ និងក៏មានបង្កប់ន័យឈឺចាប់របស់ស្ត្រីនៅក្រោមផ្ទៃមុខ ដោយមិនស្ដែងចេញច្រើន។
ក្នុងស្នាដៃដែលដាក់ឈ្មោះថា “ការបាត់បង់តុល្យភាព” ស្ត្រីម្នាក់ដែលពាក់អាវពណ៌ក្រហម ស និងរុំក្បាលនឹងក្រមា ឈរទ្រេតទ្រោតជាមួយក្មេងជំទង់ម្នាក់នៅសងខាងគាត់ ផ្នែកខាងក្រោមនៃខ្លួនរបស់គាត់គូសវាសព្រាលៗ។
ក្នុងស្នាដៃមានឈ្មោះថា “ក្នុងភាពត្រជាក់” ស្ត្រីម្នាក់ឱបភួយរុំជុំវិញខ្លួនគាត់ ហើយក្រមានៅលើក្បាលរបស់គាត់ដាច់រសាត់មានអំបោះវែងៗធ្លាក់ចុះ។
លោកស្រី កឹម ធីតា ជាគ្រូពេទ្យចិត្តវិទ្យា និងជាអ្នកស្រាវជ្រាវអំពីបញ្ហាស្ត្រីបាននិយាយថា “ភាគច្រើននៃស្ត្រីលែងលះគ្នា និងស្ត្រីមេម៉ាយគិតថា ស្ថានភាពរបស់ខ្លួនគឺដោយសារតែកម្មអាក្រក់របស់ខ្លួន ដែលហេតុនេះហើយពួកគេខុសគ្នាពីស្ត្រីផ្សេងទៀតដែលអាចមានគ្រួសារល្អត្រឹមត្រូវ”។ យោងតាមច្បាប់កម្មផលក្នុងពុទ្ធសាសនា ស្ថានភាពរបស់គេក្នុងជាតិនេះគឺដោយសារអំពើរបស់គេពីជាតិមុន។ ជំនឿនេះមានជាទូទៅនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកស្រីបាននិយាយថា “នេះជាវប្បធម៌មួយដែលប្រជាជនមានផ្នត់គំនិតថា នៅពេលណាអាពាហ៍ពិពាហ៍បញ្ចប់ ស្ត្រីនោះត្រូវគេចាត់ទុកថា ជាស្ត្រីអាក្រក់ ហើយត្រូវគេបន្ទោសចំពោះការស្លាប់ប្ដីរបស់ខ្លួនឬត្រូវគេហៅថា ស្រីបិសាច ដែលបានធ្វើឲ្យប្ដីរបស់ខ្លួនលែងលះ”។
លោកស្រី ធីតា បាននិយាយថា លើសពីនេះមានភាពអាម៉ាស់ចំពោះស្ត្រីដែលមានប្ដីច្រើន។ ដូច្នេះបន្ថែមទៅនឹងការមានកង្វល់ស្រាប់ថាតើអាពាហ៍ពិពាហ៍នឹងមានសុភមង្គលឬយ៉ាងណា បើពួកគេការម្ដងទៀតនោះ ស្ត្រីនឹងខ្លាចគេហៅថា ជាស្ត្រីមានប្ដីច្រើន។
លោកស្រីបាននិយាយទៀតថា “នៅទីជនបទ វារឹតតែពិបាកថែមទៀតចំពោះស្ត្រីដែលលែងលះគ្នា ឬមេម៉ាយក្នុងការរៀបការជាថ្មី ដោយសារតែផ្នត់គំនិតនោះ”។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា ប៉ុន្តែទោះជានៅតាមទីក្រុងក៏ដោយ “ខ្ញុំមើលឃើញចំនួនតិចតួចណាស់នៃស្ត្រីលែងលះគ្នា និងស្ត្រីមេម៉ាយដែលរៀបការជាថ្មីនោះ ហើយតែក្នុងករណីពួកគេមានឯករាជ្យខាងថវិកា និងមានការអប់រំល្អប៉ុណ្ណោះ”។ លោកស្រី ធីតា បានកត់សម្គាល់ថា ហេតុដូច្នេះហើយស្ត្រីមេម៉ាយ និងស្ត្រីលែងលះគ្នាជាច្រើននាក់ធ្លាក់ក្នុងជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត។
លោក ចាន់គ្រីម បាននិយាយថា ស្ត្រីមួយចំនួនហាក់ដូចជាគិតថា ការបាត់បង់ប្ដីគឺជាការបាត់បង់អ្វីៗក្នុងជីវិត។ លោកបាននិយាយថា ក៏ប៉ុន្តែស្ត្រីបស្ចិមប្រទេសជាច្រើនសម្របឥរិយាបថរបស់ខ្លួនផ្សេងទៅវិញ មិនថាជាស្ត្រីមេម៉ាយឬលែងលះគ្នាទេ។ ” ពួកគេនៅតែរឹងមាំ ហើយរស់នៅប្រកបដោយទំនុកចិត្ត។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា គំនូររបស់ខ្ញុំនឹងលើកទឹកចិត្តស្ត្រីខ្មែរឲ្យធ្វើដូចគ្នានេះ”។
លោក ចាន់គ្រីម ដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សាពីសាលាសិល្បៈ ហ្វារ ពន្លឺសិល្បៈ នៅទីក្រុងបាត់ដំបង ក្នុងឆ្នាំ២០១៣ ជាផ្នែកមួយនៃក្រុមវិចិត្រករដែលរស់នៅ និងមានស្ដូឌីយ៉ូរួមគ្នាក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ដោយមានឈ្មោះថា រំចេក៥។
វិចិត្រករអាយុ២៤ឆ្នាំនេះ បានចំណាយពេលជាង១ឆ្នាំលើរូបគំនូរដែលគាត់សង្ឃឹមថា ក៏នឹងអាចលើកទឹកចិត្តឲ្យគេមើលឃើញស្ត្រីលែងលះគ្នា និងស្ត្រីមេម៉ាយតាមវិធីផ្សេងទៅវិញ។
ពិព័រណ៍នៅចាវ៉ាកាហ្វេ បើកនៅម៉ោង៦និង៣០នាទីល្ងាចនៅថ្ងៃពុធ។ ពិព័រណ៍នេះនឹងបើករហូតដល់ថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា៕ និត