ដោយប្រាក់ចំណូលកើនឡើងតាមរយៈកំណែទម្រង់ប្រមូលពន្ធថ្មីៗនេះ ថវិកាជាតិសម្រាប់ឆ្នាំក្រោយនឹងបង្កើនការចំណាយ ដែលរួមមានបង្កើន២៨ភាគរយសម្រាប់វិស័យអប់រំ និង១៧ភាគរយសម្រាប់វិស័យការពារផងដែរ នេះបើយោងតាមសេចក្ដីព្រាងមួយដែលត្រូវបានអនុម័តកាលពីម្សិលមិញ។
ដោយការដំឡើងយ៉ាងច្រើនសម្រាប់ក្រសួងទាំងពីរនេះឈានចូលដល់ឆ្នាំទី៣ជាប់ៗគ្នាចាប់តាំងពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កាន់អំណាចបានបរាជ័យគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ២០១៣មកនោះ ការចំណាយសរុបរបស់រដ្ឋាភិបាល នឹងដំឡើង១២,៣ភាគរយដល់៤,២៧ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំក្រោយ ពោលគឺកើនឡើងពីចំនួន៣,៨ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំនេះ។
សេចក្ដីព្រាងនេះត្រូវបានអនុម័តដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងសម័យប្រជុំនៅទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីកាលពីម្សិលមិញ ដោយលោក ផៃ ស៊ីផាន ដែលជាអ្នកនាំពាក្យស្ថាប័ននេះបានបង្ហោះឯកសារព្រាងនេះលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកបន្ទាប់ពីការប្រជុំចប់។
ក្នុងចំណោមអ្នកទទួលបានច្រើនជាងគេបំផុតគឺកងកម្លាំងសន្តិសុខ ដោយក្រសួងការពារជាតិនឹងទទួលបានការដំឡើង១៧,៣ភាគរយដល់៣៧៩លានដុល្លារ និងក្រសួងមហាផ្ទៃដែលគ្រប់គ្រងកម្លាំងនគរបាលនឹងទទួលបានការដំឡើង២១,៦ភាគរយដល់២៧៥លានដុល្លារ។
អ្នកទទួលផលធំៗផ្សេងទៀតគឺក្រសួងអប់រំ ដែលទទួលបាន៤៩៧លានដុល្លារ ពោលគឺកើនឡើង២៨,២ភាគរយពីឆ្នាំមុន ហើយក្រសួងកសិកម្មដំឡើង២៥,១ភាគរយដល់៤៦លានដុល្លារ។
ក្រសួងសុខាភិបាលនឹងទទួលបាន៨,៦ភាគរយបន្ថែមដល់ប្រហែល២៧១លានដុល្លារ ចំណែកឯគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) ថ្មីនឹងទទួលបានប្រហែល២៨លានដុល្លារ ពោលគឺកើនឡើង៧៦៣ភាគរយដើម្បីជួយរៀបចំបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មីសម្រាប់ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៧ និង២០១៨។
លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍តាមទូរស័ព្ទថា កំណែទម្រង់អនុវត្តកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣ ដែលបានបង្កើនការអនុវត្តច្បាប់ពន្ធដារដែលជាញឹកញាប់មិនត្រូវបានគេអើពើនោះ បានជួយឲ្យមានការដំឡើងនេះ។
លោកថ្លែងថា ”យើងគ្មានថវិកាបន្ថែមដែលអាចវិនិយោគលើឧស្សាហកម្មបន្ថែមទៀតដូចជាវិស័យសុខាភិបាល និងវិស័យអប់រំនោះទេ។ ចំណូលពឹងផ្អែកលើការប្រមូលពន្ធឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ដូច្នេះការធ្វើវិសោធនកម្មលើការប្រមូលពន្ធអាចជួយបាន។ សូមកុំភ្ញាក់ផ្អើលដែលឃើញការចំណាយខ្ពស់ជាងចំណូល ពីព្រោះយើងមានជំនួយបរទេស ព្រមទាំងកម្ចីផងដែរ។ ប៉ុន្តែកម្ចីគឺនៅថេរ យើងគោរពនីតិរដ្ឋ ហើយរក្សាបំណុលសាធារណៈអតិបរមា”។
លោកលើកឡើងបន្តថា “រដ្ឋាភិបាលរក្សាបំណុលអតិបរមាឲ្យនៅត្រឹម៤០ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP)។ កាលពីខែសីហា លោកមានប្រសាសន៍ថា បំណុលសាធារណៈមានប្រហែល៣១,១ភាគរយនៃ GDP ជាតួលេខមួយដែលស្ទើរតែនៅថេរក្នុងរយៈពេល១ទសវត្សរ៍មកនេះ។
ឆ្នាំក្រោយនឹងក្លាយជាឆ្នាំទី៣ជាប់គ្នានៃការដំឡើងយ៉ាងច្រើនសម្រាប់វិស័យអប់រំ និងកងកម្លាំងសន្តិសុខ ដែលស្ថាប័នទាំងពីរនេះនឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនជាងគេដាច់ក្នុងពេលនោះបើធៀបនឹងការដំឡើងសរុបចំនួន៤២,៣ភាគរយលើថវិកាជាតិ៣.០០០លានដុល្លារដែលត្រូវបានប្រកាសកាលពីឆ្នាំ២០១៣។
ថវិកាចំនួន៤៩៧លានដុល្លារផ្ដល់ឲ្យក្រសួងអប់រំដែលជាចំណុចដ៏សំខាន់នៃកំណែទម្រង់ក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានន័យថា នៅឆ្នាំក្រោយក្រសួងនេះនឹងទទួលបានទ្វេដងធៀបនឹងថវិកាជាតិដែលខ្លួនទទួលបានក្នុងឆ្នាំ២០១៣ ដែលនៅពេលនោះខ្លួនទទួលបាន២៤៥លានដុល្លារ។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ថវិការួមចំនួន៦៥៤លានដុល្លារសម្រាប់កងកម្លាំងសន្តិសុខដែលស្ថិតក្រោមក្រសួងការពារជាតិ និងក្រសួងមហាផ្ទៃ បង្ហាញពីការដំឡើង៦៣ភាគរយចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៣មក ដែលនៅពេលនោះក្រសួងទាំងពីរទទួលបានរួមគ្នាសរុបចំនួន៤០០លានដុល្លារ។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ និងក្រសួងមហាផ្ទៃមិនអាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺបានឡើយ។ លោក ហង់ ជួន ណារ៉ុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ បានមានប្រសាសន៍ថា ថវិកាដែលដំឡើងសម្រាប់ក្រសួងរបស់លោកនឹងត្រូវចំណាយភាគច្រើនទៅលើប្រាក់ខែគ្រូបង្រៀន និងការបណ្ដុះបណ្ដាល។ លោកថ្លែងថា ”វានឹងធ្វើឲ្យយើងមានប្រាក់សម្រាប់ដំឡើងប្រាក់ខែ។ ពេលនេះយើងនឹងផ្ដោតលើស្ថានភាពប្រាក់ខែ និងការបណ្ដុះបណ្ដាលគ្រូបង្រៀន”។
លោក ហង់ ជួន ណារ៉ុន ដែលបានក្លាយជារដ្ឋមន្ត្រីនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣ បានចាប់ផ្ដើមយុទ្ធនាការលុបបំបាត់ការលួចចម្លងអំឡុងពេលប្រឡង និងអំពើពុករលួយផ្ទៃក្នុង ដោយធ្វើឲ្យគ្រូបង្រៀនមានប្រាក់ខែទាបជាច្រើនដែលច្រើនឆ្នាំមកនេះពឹងផ្អែកលើការទារលុយក្រៅផ្លូវការពីសិស្សរបស់ខ្លួន ខឹងសម្បារ។ លោកថ្លែងថា ”ថវិកានេះនឹងអាចជួយបាន។ ឆ្នាំក្រោយនឹងល្អប្រសើរសម្រាប់ប្រាក់ខែ ការបណ្ដុះបណ្ដាល ហើយចាប់ផ្តើមកំណែទម្រង់របស់យើង”។
ចំណែកឯលោក ហង្ស ពុទ្ធា អ្នកនាំពាក្យ គ.ជ.ប. បានមានប្រសាសន៍ថា ថវិកា២៨លានដុល្លារដែលត្រូវបានបែងចែកឲ្យ គ.ជ.ប. នឹងជួយដល់ការប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួនដើម្បីបង្កើតប្រព័ន្ធចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មីបែបឌីជីថលឲ្យបានមុនការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ឆ្នាំ២០១៧ និងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ២០១៨។
លោកបានបន្តថា ”គ.ជ.ប.រីករាយយ៉ាងខ្លាំងពេលឮថា ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានបែងចែកថវិកាបន្ថែមទៀតសម្រាប់ គ.ជ.ប. ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃ គ.ជ.ប. នៅតែត្រូវការមូលនិធិបន្ថែមទៀតដើម្បីធ្វើការងាររបស់ខ្លួន។ ដើម្បីឲ្យការបោះឆ្នោតទទួលបានលទ្ធផលផ្លែផ្កាដែលរាល់គណបក្សនយោបាយដែលធ្វើការតវ៉ាចំពោះការបោះឆ្នោតអាចទទួលយកបាន គ.ជ.ប. សូមអំពាវនាវឲ្យសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិជួយបរិច្ចាគថវិកាបន្ថែម”។
កាលពីខែមិថុនា សហភាពអឺរ៉ុបបានសន្យាផ្ដល់ជំនួយប្រមាណ១១លានដុល្លារដើម្បីជួយដល់ គ.ជ.ប. សម្រាប់រៀបចំបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត ប៉ុន្តែ គ.ជ.ប. បានលើកឡើងថា ខ្លួននៅសល់ពេលវេលាតិចតួចណាស់នៅក្នុងកិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួនដើម្បីចុះឈ្មោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរឲ្យបានគ្រប់រូបតាមការសន្យាក្នុងកំណែទម្រង់ក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣។
លោក សុន ឆ័យ តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាអនុប្រធានគណៈកម្មការធនាគារ និងហិរញ្ញវត្ថុនៃរដ្ឋសភា បានមានប្រសាសន៍ថា សេចក្ដីព្រាងថវិកានេះពិបាកនឹងធ្វើការវិភាគ ដោយសារតែវាកម្រមានតម្លាភាពលើវិធីដែលក្រសួងទាំងនេះចំណាយថវិកាដែលខ្លួនទទួលបាន។
លោកបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា “ពេលនិយាយដល់ការចំណាយ គ្មានសេចក្ដីលម្អិតថាចំណាយលើអ្វីនោះទេ។ [មន្ត្រី] នៅតែអាចយកលុយដាក់ចូលហោប៉ៅពី៣០ទៅ៤០ភាគរយនៃអ្វីដែលត្រូវបានបែងចែកឲ្យពួកគេ។ ប្រសិនបើយើងអាចចំណាយថវិកានោះបាន យើងនឹងមិនចាំបាច់ខ្ចីគេទេ។ រដ្ឋាភិបាលអះអាងថា ខ្លួនបានខិតខំយ៉ាងខ្លាំងដើម្បីកែលម្អការប្រមូលចំណូលតាមរយៈពន្ធដារ នោះជាមូលហេតុដែលមានការកើនឡើងខ្លះ ប៉ុន្តែខ្ញុំឮថា គេនឹងនៅតែខ្ចីបុលប្រហែលចំនួន១.០០០លានដុល្លារនៅឆ្នាំក្រោយ។បើក្រឡេកមើលបំណុល ដែលប្រទេសកម្ពុជា ជំពាក់ប្រទេសចិន ពេលនេះយើងជំពាក់៨.០០០លានដុល្លារហើយ។ លុយវាច្រើនណាស់”។
លោកក៏បានគូសបញ្ជាក់ពីការបង្កើនការចំណាយលើសន្តិសុខដែរ ហើយបានមានប្រសាសន៍ថា តម្លាភាពបន្ថែមទៀតនឹងបង្ហាញថា តើលុយធ្លាក់ទៅលើដូចជាប្រាក់ខែទាហាន ឬសម្រាប់ធ្វើឲ្យមន្ត្រីមានបាន និងជួយដល់ការបង្ក្រាបផ្នែកនយោបាយ។
លោកបានបន្តថា “ប្រទេសត្រូវការថវិកាដើម្បីការពារជាតិ។ វាមិនគួរត្រូវបានចំណាយក្នុងគោលបំណងអំពើពុករលួយ ឬដើម្បីទប់ទល់នឹងការក្រោកឡើងបញ្ចេញមតិ និងការធ្វើបាតុកម្មឡើយ។ អស់លោកត្រូវតែស្មោះត្រង់ជាមួយសាធារណជន។ តើលុយនឹងទៅណា?”៕ សុខុម