នៅក្នុងសុន្ទរកថាផ្សាយបន្តផ្ទាល់តាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីម្សិលមិញ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានគំរាមចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់លើលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សប្រឆាំងទាក់ទិនការអះអាងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានផែនការលុបចោលការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ២០១៨ ដោយសារតែខ្លួនខ្លាចចាញ់។
ទាំងនៅក្នុងសុន្ទរកថា និងសារដាច់ដោយឡែកបង្ហាញតាមហ្វេសប៊ុករបស់លោក លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានហៅលោក សម រង្ស៊ី ម្ដងហើយម្ដងទៀតថា ”កូនអាក្បត់ជាតិ”។ សូមរំឭកថា លោក សម សារី ឪពុករបស់លោក សម រង្ស៊ី គឺជាជំនួយការជិតស្និទ្ធបំផុតមួយរូបរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម សីហនុ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៥០ មុនពេលត្រូវបានដកចេញពីតំណែងអំឡុងពេលមានការអះអាងថា លោករៀបផែនការធ្វើរដ្ឋប្រហារ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានសរសេរនៅក្នុងសាររបស់លោកដោយលើកឡើងពីបញ្ហាលោក សម រង្ស៊ី ព្យាយាមធ្វើការប្រៀបធៀបរវាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្សប្រឆាំងរបស់ភូមាថា ”ខ្ញុំមិនអាចនៅស្ងៀមចំពោះការប្រមាថរបស់កូនជនក្បត់ជាតិបានទេ។ ជោគជ័យដ៏គួរឲ្យកោតសរសើររបស់បក្សប្រឆាំងនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលយើងទម្លាប់ហៅថាភូមា បានទាញមេបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជាដែលទើបសុំទោសខ្ញុំកាលពីថ្ងៃទី២៩ តុលា បើកការវាយប្រហារមកលើខ្ញុំសាជាថ្មីដែលបានបំផ្លាញសាជាថ្មីនូវវប្បធម៌សន្ទនា។ រឿងរ៉ាវខុសគ្នា របបនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គមខុសគ្នា ភាពលំបាក និងងាយស្រួលខុសគ្នា។ សូម្បីតែការបោះឆ្នោតក៏ខុសគ្នា ដែលភូមាមិនដែលបោះឆ្នោត ឯកម្ពុជាបោះឆ្នោតប្រាំដងរួចមកហើយ”។
បន្ទាប់មកលោក ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា លោក សម រង្ស៊ី ឆោតល្ងង់ណាស់ដែលប្រៀបធៀបខ្លួនឯងទៅនឹងលោកស្រី អ៊ុង សាន ស៊ូជី ប្រធានគណបក្សប្រឆាំងនៅភូមា ដែលជាកូនស្រីមេដឹកនាំទាមទារឯករាជ្យរបស់ភូមា ដោយសារប្រវត្តិរបស់ឪពុកខ្លួន។
លោកបកស្រាយថា “ពូជពង្សវងត្រកូលឯកឧត្ដមប្រៀបជាមួយ អ៊ុង សាន ស៊ូជី មិនបានទេ ព្រោះមួយស្នេហាជាតិ មួយទៀតក្បត់ជាតិ។ ពាក្យ ‘អាក្បត់ជាតិ’មិនមែនជាពាក្យខ្ញុំដាក់ទេ តែរាជរដ្ឋាភិបាលសង្គមរាស្ត្រនិយមរបស់សម្ដេចព្រះនរោត្តមជាអ្នកប្រសិទ្ធនាមឲ្យ។ ឯកឧត្ដមហៅខ្ញុំជាមនុស្សផ្ដាច់ការកប់ៗមាត់ ថ្ងៃនេះខ្ញុំហៅឯកឧត្ដមថា កូនអាក្បត់ជាតិ ខ្ញុំមិនដៀលពូជឯកឧត្ដមទេ តែខ្ញុំហៅតាមអ្នកជំនាន់មុនដែលធ្លាប់ហៅឪពុកឯកឧត្ដមថា អាក្បត់ជាតិ”។
អំឡុងសុន្ទរកថារបស់លោកនៅក្នុងថ្ងៃនោះ លោកបានវាយប្រហារលោក សម រង្ស៊ី ចំពោះការអត្ថាធិប្បាយរបស់លោកទៅកាន់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មាន ខណៈលោកមានវត្តមាននៅក្នុងទីក្រុងតូក្យូ កាលពីដើមសប្ដាហ៍នេះថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងព្យាយាមគេចវេះពីការរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលមានលក្ខណៈប្រជាធិបតេយ្យ។
ក្នុងសន្និសីទកាសែតមួយកាលពីថ្ងៃអង្គារ លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា “វាច្បាស់ណាស់ពេលនេះ [គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា] ចង់គេចវេះដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ ការបោះឆ្នោតដែលមានលក្ខណៈប្រជាធិបតេយ្យនៅពេលខាងមុខ” ដោយអំពាវនាវឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិដាក់សម្ពាធលើលោក ហ៊ុន សែន ធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យលុបចោលការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ដែលនឹងមកដល់ក្នុងពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ និងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ។
លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា ”ក្នុងមួយរយៈកាលចុងក្រោយនេះឯកឧត្ដមបែរជានិយាយថា គណបក្សប្រជាជនខ្លាចចាញ់ឆ្នោត មិនហ៊ានធ្វើការបោះឆ្នោត ចង់បំផ្លាញចោលការបោះឆ្នោត។ ឯកឧត្តមត្រូវមានភ័ស្តុតាងឲ្យច្បាស់ប្រយ័ត្នជាប់បទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌចំពោះការចោទប្រកាន់ដោយគ្មានភ័ស្តុតាង។ អំពើនេះវាជាការបរិហារកេរ្តិ៍ ឬក៏យ៉ាងណា យើងខ្ញុំត្រូវពិនិត្យផ្លូវច្បាប់លើបញ្ហានេះ។ ហើយកុំបន្ទោស [ខ្ញុំ] បើមានបណ្ដឹងផ្លូវច្បាប់ប្រឆាំងឯកឧត្ដម”។
លោកបានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៧ និង២០១៨ នឹងធ្វើឡើងតាមការគ្រោងទុក។
តាមរយៈសារអេឡិចត្រូនិកមួយ លោក សម រង្ស៊ី បានការពារសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់លោកនៅក្នុងទីក្រុងតូក្យូ ដោយបកស្រាយថា លោកគ្រាន់តែធ្វើការបា៉ន់ស្មានដោយផ្អែកលើភ័ស្តុតាងនៅចំពោះមុខលោកប៉ុណ្ណោះ ក្នុងនោះរួមមានទាំងការទម្លាក់លោក កឹម សុខា អនុប្រធានរបស់លោកចេញពីអនុប្រធានរដ្ឋសភាផងដែរ។
សារអេឡិចត្រូនិកនោះមានខ្លឹមសារដូច្នេះថា ”តាមការយល់ឃើញរបស់ខ្ញុំ សកម្មភាពហិង្សាទាក់ទិនការវាយតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំងពីររូបយ៉ាងសាហាវ និងចំណាត់ការខុសច្បាប់ដកលោក កឹម សុខា ចេញពីតំណែងកាលពីខែមុន បានបង្កើតនូវបរិយាកាសមួយដែលមិនបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់ការរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលបានគ្រោងទុកសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៧ និង២០១៨។ វាអាចជាផ្នែកមួយនៃផែនការរារាំងដំណើរការបោះឆ្នោតទាំងមូលដូចបានលើកឡើងលម្អិតនៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ខ្ញុំកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥។ នេះគ្រាន់តែជាទស្សនៈយល់ឃើញរបស់ខ្ញុំប៉ុណ្ណោះ”។
ឆ្លើយតបទៅនឹងការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន សែន អំពីឪពុករបស់ខ្លួន លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា លោកគិតថា មិនគួរចាប់កូនឲ្យទទួលខុសត្រូវចំពោះទង្វើរបស់ឪពុកនោះទេ។
លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា “បើថ្ងៃណាមួយលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទប្រព្រឹត្តខុសណាមួយនៅចំពោះតុលាការ ខ្ញុំនឹងចេញមុខការពារកូនៗរបស់លោកមុនគេ ប្រសិនបើពួកគេរងការស្ដីបន្ទោស ដោយឈរលើមូលដ្ឋានថា កូនមិនត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះបទល្មើសដែលប្រព្រឹត្តដោយឪពុករបស់ខ្លួនឡើយ ប្រសិនបើមាន”។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក សម រង្ស៊ី មិនបានធ្វើអត្ថាធិប្បាយទេជុំវិញការគំរាមប្ដឹងពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ពីសំណាក់លោក ហ៊ុន សែន។
ខណៈលោក សម រង្ស៊ី មានអភ័យឯកសិទ្ធិតំណាងរាស្ត្រដែលអាចការពារខ្លួនពីការកាត់ទោសណាមួយនោះ ដើមចមត្រូវបានបង្កើតឡើងរួចទៅហើយសម្រាប់ការមិនអើពើចំពោះសិទ្ធិបែបនេះ។
កាលពីខែសីហា លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាឲ្យចាប់ខ្លួនលោក ហុង សុខហួរ សមាជិកព្រឹទ្ធសភាគណបក្សប្រឆាំង និងដាក់ពន្ធនាគារពីបទធ្វើបទបង្ហាញសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនក្លែងក្លាយនៅក្នុងវីដេអូមួយដែលបង្ហោះតាមហ្វេសប៊ុក។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានសំឡេងពីរភាគបីនៅក្នុងព្រឹទ្ធសភាដែលអាចដកអភ័យឯកសិទ្ធិតំណាងរាស្ត្ររបស់លោក ហុង សុខហួរ ជាផ្លូវការបានយ៉ាងងាយស្រួល ប៉ុន្តែខ្លួនមិនបានធ្វើដូច្នេះទេ ដោយលើកឡើងថា វាជាករណីលើកលែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលអនុញ្ញាតឲ្យចាប់ខ្លួនតំណាងរាស្ត្រប្រសិនបើវាជាបទល្មើសជាក់ស្ដែង។
យោងតាមការបកស្រាយផ្លូវច្បាប់ សកម្មភាពលោក ហុង សុខហួរ បង្ហោះវីដេអូនោះតាមប្រព័ន្ធអុីធឺណិត អាចចាត់ទុកបានថា ជា “បទល្មើសជាក់ស្ដែង” ដែលអនុញ្ញាតឲ្យដាក់
ពន្ធនាគារលោកទាំងលោកនៅមានអភ័យឯកសិទ្ធិ។
លោក គល់ បញ្ញា នាយកគណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (ខុមហ្វ្រែល) មានប្រសាសន៍នៅពេលនោះថា លោកជឿថា សេចក្ដីសម្រេចនោះធ្វើឲ្យគេយល់ឃើញថា អភ័យឯកសិទ្ធិតំណាងរាស្ត្រគ្មានន័យ ហើយបានបង្កើតដើមចមមួយដែលអាចនឹងត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងករណីប្រឆាំងតំណាងរាស្ត្រណាផ្សេងទៀតនៅពេលខាងមុខ។
ដូចព្រឹទ្ធសភាអ៊ីចឹងដែរ រដ្ឋសភាក៏អាចដកអភ័យឯកសិទ្ធិតំណាងរាស្ត្របានដែរ ប៉ុន្តែតម្រូវឲ្យមានសំឡេងភាគច្រើនពីរភាគបីនៃសភាពេញអង្គដែលមាន១២៣អាសនៈ ជាសំឡេងភាគច្រើនដែលទាំងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិគ្មាន។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ធ្លាប់បានបញ្ជាក់បន្ថែមរួចមកហើយទាក់ទិនការបកស្រាយរបស់ព្រឹទ្ធសភាអំពីអភ័យឯកសិទ្ធិ ប៉ុន្តែកាលពីម្សិលមិញ លោកបានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយថា តើការគំរាមចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់លើលោក សម រង្ស៊ី ពីសំណាក់លោក ហ៊ុន សែន អាចកើតឡើងដោយមិនចាំបាច់ដកអភ័យឯកសិទ្ធិរបស់លោកឬយ៉ាងណានោះទេ។
លោកបានថ្លែងថា “ខ្ញុំគ្មានយោបល់អ្វីទេទាក់ទិនសុន្ទរកថារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ អ្នកទាំងអស់គ្នាអាចបញ្ចេញមតិបានជុំវិញបញ្ហាច្បាប់ ប៉ុន្តែវាអាស្រ័យលើតុលាការចាត់ចែងការចោទប្រកាន់តាមរយៈការសិក្សាពីធាតុផ្សំនៃបទល្មើស ប្រសិនបើមានពាក្យបណ្ដឹងតាមផ្លូវតុលាការ។ ប្រសិនបើព្រះរាជអាជ្ញារងឃើញថាមានធាតុផ្សំគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីធ្វើការចោទប្រកាន់ ពួកគាត់អាចធ្វើការចោទប្រកាន់បាន។ ខ្ញុំគ្មានយោបល់អ្វីបន្ថែមទៀតទេជុំវិញអភ័យឯកសិទ្ធិរបស់គាត់ ឬថាតើគាត់នឹងមានស្ថានភាពដូចលោក ហុង សុខហួរ ដែរ ឬយ៉ាងណា។ យើងអាចធ្វើការបញ្ជាក់លើបញ្ហានោះបាននៅពេលក្រោយ”៕ សុខុម