ដោយមិនយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះការសន្យាជាសាធារណៈ លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងបានលុបចោលគម្រោងវិលត្រឡប់មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញនៅយប់មិញ តែថា លោកនឹងវិលត្រឡប់មកវិញ “ក្នុងពេលឆាប់ៗ” ដោយបដិសេធមិនធានាថា រយៈពេលនៃការស្នាក់នៅក្រៅប្រទេសរបស់លោកនឹងមិនអូសបន្លាយពេលរហូតដល់រាប់សប្ដាហ៍ឬរាប់ខែ។
លោក សម រង្ស៊ី ដែលប្រឈមការជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល២ឆ្នាំពាក់ព័ន្ធការផ្ដន្ទាទោសពីបទបរិហារកេរ្តិ៍កាលពីឆ្នាំ២០១១ បានប្រកាសការលុបចោលនេះនៅពេលរសៀលតាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ពោលគឺត្រឹមតែប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពីមានការគិតទុក ថាតើលោកនឹងមានការទទួលខុសត្រូវជាងមុននៅក្នុងអាជីពរបស់លោក ហើយត្រឡប់មកប្រឈមការចាប់ខ្លួនជាលើកដំបូងពាក់ព័ន្ធសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌនយោបាយឬយ៉ាងណានោះ។
ដោយសន្យាអំឡុងពេលថ្លែងសុន្ទរកថានៅក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ថា នឹងវិលត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញតាមការគ្រោងទុក ”ទោះបីជាខ្ញុំស្លាប់ក៏ដោយ” មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះបានធ្វើឲ្យអ្នកគាំទ្រជាច្រើន ក៏ដូចជាអ្នកអង្កេតការណ៍មានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ដោយការបង្ហាញពីការតាំងចិត្តរបស់លោកក្នុងការប្រឈមនឹងការចាប់ខ្លួន។
ប៉ុន្តែប្រហែល៧ម៉ោង មុនពេលដល់ម៉ោងត្រូវចេញដំណើរពីទីក្រុងសេអ៊ូលមកវិញ លោក សម រង្ស៊ី បានចេញសេចក្ដីប្រកាសមួយដោយលុបចោលការវិលត្រឡប់មកវិញរបស់លោក។
លោក សម រង្ស៊ី បានសរសេរនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា “ខ្ញុំមិនទាន់មកដល់ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញនៅរាត្រីនេះទេ [នៅម៉ោង១០និង២០នាទី] តែនឹងមកដល់ប្រទេសកម្ពុជាវិញក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ”។
លោក សម រង្ស៊ី បានលើកឡើងថា ការសម្រេចលុបចោលផែនការភ្លាមៗរបស់លោក និងការវិលត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី “បានពិគ្រោះយោបល់ជាមួយសហការីនៅកម្ពុជា និងអង្គការអន្តរជាតិទ្រទ្រង់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមួយចំនួន”។
លោកលើកឡើងទៀតថា ការពិគ្រោះយោបល់នោះគឺ ”បានស្នើឲ្យខ្ញុំលៃលកមកដល់ភ្នំពេញពេលថ្ងៃចៀសវាងពេលយប់ ហើយបានស្នើឲ្យខ្ញុំទុកពេលបន្តិចឲ្យមជ្ឈដ្ឋានការទូត និងមិត្តបរទេសមួយចំនួនមានពេលធ្វើអន្តរាគមន៍រកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធីចំពោះការកើនឡើងនៃអំពើហិង្សាថ្មីៗនេះនៅប្រទេសកម្ពុជា”។
ពេលនិយាយតាមទូរស័ព្ទពីទីក្រុងសេអ៊ូល លោក សម រង្ស៊ី បានលើកឡើងថា លោកបានលុបចោលការវិលត្រឡប់មកវិញរបស់លោក បន្ទាប់ពីតំណាងរាស្ត្រម្នាក់បានទូរស័ព្ទប្រាប់អំពីអំពើហិង្សាអាចនឹងកើតមានក្នុងពេលឆាប់ៗ ដែលលោកជឿថា ទីបំផុតនឹងអាចធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលមានលេសពន្យារពេលការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ឆ្នាំ២០១៧ និងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៨។
លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា “នៅតាមផ្លូវទៅអាកាសយានដ្ឋានក្នុងទីក្រុងអុីងឈ័ន ជិតទីក្រុងសេអ៊ូល ខ្ញុំទទួលបានការហៅទូរស័ព្ទពីលោក អេង ឆៃអ៊ាង ដែលបានចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំដែលមានវត្តមានសមាជិកសភាមកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទាំងអស់ ហើយពួកគាត់បានធ្វើការស្នើជាឯកច្ឆន្ទសុំឲ្យខ្ញុំពន្យារពេលត្រឡប់មកវិញ”។
លោកបានបន្ថែមថា ”ពួកគាត់ព្រួយបារម្ភអំពីការប្រឈមនឹងអំពើហិង្សា ពីព្រោះពួកគាត់ទទួលបានព័ត៌មានអំពីអ្វីដែលអាចនឹងកើតឡើង ខណៈ [លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី] ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវឲ្យអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាឆ្លើយតបរាល់សកម្មភាពរបស់អ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ គណបក្សកាន់អំណាចចង់ពន្យារពេលដំណើរការបោះឆ្នោត ហើយការពន្យារពេលដំណើរការបោះឆ្នោតនេះ នឹងធ្វើឲ្យមានឧប្បត្តិហេតុ និងការកើនឡើងនៃអំពើហិង្សាដែលនឹងធ្វើឲ្យពួកគេមានលេសរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឬពន្យារពេលដំណើរការបោះឆ្នោត”។
លោកបន្ថែមទៀតថា “យើងមិនបណ្តោយឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាពិសេសលោក ហ៊ុន សែន មានលេសពន្យារដំណើរការបោះឆ្នោតបានឡើយ។ យើងត្រូវតែសិក្សាឲ្យបានច្បាស់អំពីគោលបំណងនេះ។ បញ្ហាដែលនៅសេសសល់គឺជារឿងបន្ទាប់បន្សំ”។
លោក សម រង្ស៊ី បានលើកឡើងដដែលថា លោកមានគម្រោងវិលត្រឡប់មកវិញក្នុងពេលឆាប់ៗ ប៉ុន្តែបានបដិសេធមិនហ៊ានធានាថា រយៈពេលស្នាក់នៅក្រៅប្រទេសរបស់លោកនឹងមិននៅយូរប៉ុណ្ណាទៀតទេ ដូចដែលធ្លាប់មាននៅក្នុងករណីស្រដៀងគ្នាកាលពីពីរទសវត្សរ៍មុន។
លោក សម រង្ស៊ី មានប្រសាសន៍ថា “យើងនឹងចាំមើល។ ដរាបណានៅតែមានការប្រឈមនឹងអំពើហិង្សា និងការកើនឡើងនៃអំពើហិង្សា យើងត្រូវតែទុកពេលឲ្យវាស្ងប់ទៅវិញ។ លោក ហ៊ុន សែន ហាក់បីដូចជាស្ថិតក្នុងស្ថានភាពមួម៉ៅខ្លាំងដោយពោរពេញទៅដោយភាពតក់ស្លុត និងកំហឹងដែលធ្វើឲ្យគាត់បាត់បង់ហេតុផលរបស់ខ្លួន”។
លោក កែវ ភិរម្យ តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានបញ្ជាក់ថា តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំងបានមកជួបជុំគ្នាដើម្បីស្នើឲ្យលោក សម រង្ស៊ី កុំត្រឡប់មកវិញនៅយប់មិញ ដោយខ្លាចក្រែងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាអាចដាក់ពង្រាយម្ដងទៀតនូវក្រុមស្លៀកពាក់ស៊ីវិលដែលវាយតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំងពីររូបឲ្យរបួសធ្ងន់កាលពីចុងខែមុននៅខាងក្រៅរដ្ឋសភា។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងព្រួយបារម្ភអំពីសុវត្ថិភាពរបស់គាត់ ពេលគាត់ត្រឡប់មកវិញនៅពេលយប់ ហើយយើងព្រួយបារម្ភអំពីអ្នកគាំទ្រដែលអាចជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅពេលយប់ងងឹត ហើយអាចបាត់បង់ការគ្រប់គ្រង”។ លោកបានបន្ថែមថា “គាត់ដឹងថា គាត់នឹងត្រូវគេចាប់ដាក់ពន្ធនាគារពេលមកដល់ ប៉ុន្តែគាត់គិតគូរអំពីសុវត្ថិភាព និងការគ្មានអំពើហិង្សា”។
លោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិនៃគណៈកម្មការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (ខុមហ្វ្រែល) បានលើកឡើងថា លោកជឿជាក់ថា លោក សម រង្ស៊ី សង្ឃឹមថា នឹងអាចចរចារកដំណោះស្រាយជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមុនពេលត្រឡប់មកវិញ ប៉ុន្តែថា មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះប្រថុយនឹងការមើលឃើញភាពមិនស្មោះត្រង់។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “គាត់សង្ឃឹមថា នឹងមានការចរចាមួយចំនួនរវាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយការធ្វើដូច្នេះប្រហែលជាទុកពេលសម្រាប់ការចរចានោះ និងបន្ថយការប្រឈមមុខដាក់គ្នា។ គាត់បានសន្យាថា នឹងវិលត្រឡប់មកវិញ ហេតុដូច្នេះយើងនឹងរង់ចាំមើលថាតើគាត់ពន្យល់យ៉ាងដូចម្ដេច ប៉ុន្តែវាប្រហែលជាទុកពេលសម្រាប់ការចរចា”។
ប៉ុន្តែលោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានលើកឡើងថា បើគ្មានវត្តមានលោក សម រង្ស៊ី នៅកម្ពុជាទេ ក៏គ្មានការចរចារវាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងលោក ហ៊ុន សែន ដែរ ដោយគូសបញ្ជាក់ថា លោកស្រី អ៊ុង សាន ស៊ូជី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងនៅភូមាមិនដែលខ្លាចជាប់ពន្ធនាគារទេ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “វាមិនអាចទៅរួចទេ គាត់ត្រូវតែជាប់ពន្ធនាគារជាមុនសិនមុនពេលយើងអាចចរចាគ្នាបាន”។ លោកបានបន្ថែមថា ភាពប្រសើរឡើងវិញផ្នែកនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី ជាមួយលោក ហ៊ុន សែន មិនអាចជួយលោកសម រង្ស៊ី បានទេ។ ”វប្បធម៌សន្ទនាមិនអាចគ្របដណ្តប់ច្បាប់បានឡើយ”។
លោកបន្ថែមទៀតថា “និយាយឲ្យសាមញ្ញទៅ គឺគាត់កំសាក។ គាត់មិនអាចប្រៀបប្រដូចឲ្យស្មើនឹងលោកស្រី អ៊ុង សាន ស៊ូជី បានទេ។ ប្រសិនបើគាត់ចង់ឲ្យដូចលោកស្រី អ៊ុង សាន ស៊ូជី គាត់គួរតែជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល២០ឆ្នាំ។ សកម្មភាពរបស់គាត់ធ្វើឲ្យគាត់បាក់មុខ។ វាបង្ហាញឲ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា តេើគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជាខុសគ្នាពីគណបក្សប្រឆាំងនៅភូមាយ៉ាងម៉េច”។
ទោសជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល២ឆ្នាំរបស់លោក សម រង្ស៊ី កើតមានឡើងដោយសារបណ្ដឹងបទបរិហារកេរ្តិ៍ឆ្នាំ២០០៨ ដែលប្ដឹងដោយលោក ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសដែលខឹងនឹងការលើកឡើងរបស់លោក សម រង្ស៊ី នៅក្នុងសុន្ទរកថាមួយដោយចោទប្រកាន់លោកថា បានឃុបឃិតជាមួយកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០។
តុលាការក្រុងភ្នំពេញបានរកឃើញថា មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះមានទោសក្នុងបទចោទប្រកាន់នៅឆ្នាំ២០១១ ប៉ុន្តែ ការកាត់ឲ្យរូបគាត់ជាប់ទោសត្រូវបានសន្មតថា ត្រូវលុបចោលហើយជាផ្នែកមួយនៃព្រះរាជ ទានលើកលែងទោសដែលលោក សម រង្ស៊ី បានទទួលកាលពីខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣ ដែលបានបើកផ្លូវឲ្យរូបគាត់ត្រឡប់ពីការនិរទេសមុនការបោះឆ្នោតជាតិនាខែនោះ។
សេចក្តីសម្រេចនៅឆ្នាំ២០១១ ដែលបង្គាប់ឲ្យចាប់ខ្លួន ត្រូវបានបង្គាប់ឲ្យអនុវត្តដោយតុលាការនេះកាលពីថ្ងៃសុក្រ បន្ទាប់ពីមានបណ្តឹងមួយដែលប្តឹងដោយមេធាវីរបស់លោក ហោ ណាំហុង។ បណ្តឹងនោះបានធ្វើឡើងនៅអំឡុងពេលនៃភាពតានតឹងកាន់តែខ្លាំងជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ដែលគំរាមមួយ ថ្ងៃមុននោះ ថានឹងចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់លើលោក សម រង្ស៊ី ទាក់ទិននឹងការអះអាងដោយឡែកដែលលោកបានថ្លែងថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានផែនការលុបចោលការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខ។
លោក កែម ឡី អ្នកអត្ថាធិប្បាយនយោបាយនិងជាស្ថាបនិកក្រុមតស៊ូមតិនយោបាយខ្មែរដើម្បីខ្មែរ បានមានប្រសាសន៍ថា ការវិលត្រឡប់ ដែលពន្យារពេលរបស់លោក សម រង្ស៊ី បានឆ្លុះបញ្ចាំងមិនសូវល្អលើមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះ។
លោក កែម ឡី បានមានប្រសាសន៍ថា ”គាត់ធ្វើតាមទម្លាប់របស់គាត់។គាត់មិនដែលទទួលខុសត្រូវសម្តីរបស់គាត់ទេ។ ជាមេដឹកនាំ ពេលណាយើងនិយាយអ្វី យើងត្រូវតែធ្វើតាមការនិយាយនោះ។ បើទោះត្រូវគេចាប់ខ្លួន ធ្វើទារុណកម្ម ឬសម្លាប់យើងក៏ដោយ យើងត្រូវតែធ្វើតាមសម្តីរបស់យើង”។
“ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលចង់តតាំង យើងត្រូវតតាំងវិញ។ខ្ញុំមានកង្វល់អំពីរូបគាត់ដែល ត្រូវការពេលវេលាដើម្បីចរចាជាមួយ CPP នាពេលនេះ។លោក សម រង្ស៊ី នឹងសុខចិត្តលះបង់អ្វីមួយ។ ជាធម្មតាលោក ហ៊ុន សែន បង្កើតភាពតានតឹងខ្លាំង ហើយបន្ទាប់មកទទួលបានប្រយោជន៍ខ្លះពីគណបក្សរបស់គាត់”។
លោក សម រង្ស៊ី ក៏ត្រូវបានបណ្តេញចេញពីសភាជាតិ និងដកអភ័យឯកសិទ្ធិរបស់គាត់ជាតំណាងរាស្ត្រកាលពីព្រឹកម្សិលមិញ បន្ទាប់ពីការប្រជុំនាពេលព្រឹករបស់គណៈកម្មាធិការ អចិន្ត្រៃយ៍សភាដើម្បីពិភាក្សាអំពីផែនការចាប់ខ្លួនប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរូបនេះ។
សេចក្តីប្រកាសចេញដោយលោក ហេង សំរិន ប្រធានសភាជាតិ មានខ្លឹមសារថា “ឯកឧត្តម សម រង្ស៊ី ត្រូវបាត់បង់ទាំងស្រុងនូវសិទ្ធិ បុព្វសិទ្ធិ និងសមាជិកភាពជាសមាជិករដ្ឋសភាមណ្ឌលខេត្តកំពង់ចាម នីតិកាលទី៥”។
សេចក្តីសម្រេចដកតំណែងលោក សម រង្ស៊ី និងអភ័យឯកសិទ្ធិសភារបស់គាត់ត្រូវបានការពារដោយអ្នកនាំពាក្យសភាជាតិ និងជាតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺលោក ឈាង វុន ដែលបានមានប្រសាសន៍ថា មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះបានបាត់បង់មុខតំណែងដោយសារតែការកាត់ឲ្យជាប់ទោសកាលពីឆ្នាំ២០១១។
លោក ឈាង វុន បានមានប្រសាសន៍ថា ”ប្រសិនបើអ្នកក្រឡេកមើលច្បាប់ស្តីពីលក្ខន្តិកៈ តំណាងរាស្ត្រ ត្រង់មាត្រា១៤ និយាយ ថា រាល់អ្នកតំណាងរាស្ត្រគ្រប់រូប ឬសមាជិកសភាដែលមានដីកាមានប្រសិទ្ធភាព ហើយត្រូវកាត់ឲ្យជាប់ទោសជាប់ពន្ធនាគារ គឺគេបាត់បង់នូវសិទ្ធិទាំងអស់”។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោក អេង ឆៃអ៊ាង តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានសួរថា ហេតុអ្វីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) អនុញ្ញាតឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ធ្វើជាតំណាងរាស្ត្រកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១៤ ប្រសិនបើគាត់ជាអ្នកទោស។
លោក អេង ឆៃអ៊ាង បានមានប្រសាសន៍ ថា “ខ្ញុំស្នើឲ្យសភាជាតិបំភ្លឺរឿងេនះ ប្រសិនបើ លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវកាត់ឲ្យជាប់ទោស ដោយអំណាចសាលដីកាតុលាការតាំងពីឆ្នាំ២០១៣ ហេតុអ្វីបានជាស្ថាប័នជាតិ មាន គ.ជ.ប. មានរដ្ឋសភា មានព្រះបរមរាជវាំង គឺទៅជួយអ្នកទោសហ្នឹងឲ្យធ្វើតំណាងរាស្ត្រ?”។
លោកបានបន្ថែមថា “អាហ្នឹង ដែលយើងត្រូវតែគិត ធម្មតាអ្នកទោសគេមិនឲ្យធ្វើតំណាងរាស្ត្រទេ”។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយចេញបន្ទាប់ពីការដកលោក សម រង្ស៊ី ស្ថានទូតអាមេរិកបានអំពាវនាវឲ្យលោក សម រង្ស៊ី មានតំណែងនៅសភាជាតិវិញ និងឲ្យរដ្ឋាភិបាលអនុញ្ញាតដល់រូបគាត់អាចវិលត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញដោយគ្មានការរំខានដោយសារតែការចោទប្រកាន់។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបាននិយាយថា “យើងមានកង្វល់យ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះការដកលោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចេញពីរដ្ឋសភាជាតិនៅថ្ងៃេនះ ដែលត្រូវបានធ្វើឡើងជាឯកតោភាគីដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាគណបក្សកាន់អំណាច។ យើងសូមអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋសភាជាតិប្រគល់សមាជិកភាពក្នុងសភាជាតិ និងផ្តល់អភ័យឯកសិទ្ធិសភាជូនលោក សម រង្ស៊ី វិញជាបន្ទាន់”។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍បន្តទៀតថា “យើងសូមអំពាវនាវផងដែរដល់រដ្ឋាភិបាលឲ្យដកចេញនូវដីកាចាប់ខ្លួនលោក សម រង្ស៊ី ទាក់ទងនឹងការចោទប្រកាន់ស្តីពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ដែលមានអាយុកាលប្រាំពីរឆ្នាំមកហើយ ហើយអនុញ្ញាតឲ្យរូបលោក និងសមាជិកសភាដទៃទៀតនៃគណបក្សប្រឆាំងវិលត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញដោយគ្មានការភ័យខ្លាចការចាប់ខ្លួន ឬការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ”។
“ព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះប៉ះពាល់ដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយផ្ទុយទៅនឹងបំណងប្រាថ្នារបស់ប្រជាជនកម្ពុជា”៕ ស៊ុយឈាង និង និត