ការផ្សព្វផ្សាយកាលពីថ្ងៃពុធនៃរបាយការណ៍មួយស្តីពីការមានសិទ្ធិទទួលបានសំណងសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋរាប់ពាន់គ្រួសារដែលកំណត់ឲ្យរើលំនៅចេញដោយសារគម្រោងវារីអគ្គិសនីដ៏ធំក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង បានដល់ការពិភាក្សាគ្នាមួយទាក់ទិននឹងភាពស្របច្បាប់របស់ឯកសារនេះ ដោយតំណាងរដ្ឋាភិបាលម្នាក់បានច្រានចោលរបាយការណ៍នោះទាំងស្រុង។
ដឹកនាំដោយលោក កែម ឡី ស្ថាបនិកក្រុមតស៊ូមតិខ្មែរដើម្បីខ្មែរ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានស្ទង់មតិប្រជាពលរដ្ឋ៤០០គ្រួសារ ដែលផ្ទះរបស់ពួកគាត់នឹងត្រូវលិចលង់ នៅពេលទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២មានកម្លាំង៤០០មេហ្គាវ៉ាត់ ដំណើរការនៅឆ្នាំ២០១៧ និងបានរកឃើញថា គ្រួសារនីមួយៗមានសិទ្ធិទទួលសំណងជាង១០០.០០០ដុល្លារ។
របាយការណ៍នេះនិយាយថា “ការស្ទង់មតិនេះបានរកឃើញថា សំណងគួរមានទឹកប្រាក់មធ្យម១០៨.១២៦ដុល្លារសម្រាប់គ្រួសារនីមួយៗ បូកនឹងចំណាយសម្រាប់ការរើទៅកន្លែងថ្មី ចំណាយសម្រាប់ការខាតបង់ឱកាសសេដ្ឋកិច្ច និងដីបញ្ចុះសពនិងដីដូនតាក្នុងសហគមន៍នីមួយៗ”។
ការផ្តល់សំណងធ្វើចំពោះអ្នកស្រុកប្រហែល៥.០០០នាក់ដែលកំណត់ត្រូវរើចេញ មិនមានតម្លាភាពទេ។ តាមដឹង អ្នកស្រុកមួយចំនួនបានទទួលយកចំនួនប្រាក់ចន្លោះពី៨.០០០ដុល្លារទៅ២០.០០០ដុល្លារ ហើយកញ្ចប់ដីធ្លីក៏ស្ថិតក្នុងសំណើដែរ។ ក្នុងចំណោមកន្លែងតាំងលំនៅថ្មីជាច្រើនដែលត្រូវបានកំណត់ មានកន្លែងមួយនៅចម្ងាយ២៥គីឡូម៉ែត្រពីទំនប់នោះ។
នៅឯសិក្ខាសាលាមួយក្នុងក្រុងភ្នំពេញដើម្បីផ្សព្វផ្សាយនិងពិភាក្សាអំពីរបាយការណ៍នេះ ដែលដាក់ដោយវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជា លោក អិុត ប្រាំង រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងរ៉ែនិងថាមពល បានមានប្រសាសន៍ថា ទំនប់វារីអគ្គិសនីនោះធ្វើបាន៤០ភាគរយហើយ មុនពេលលោកព្យាយាមបង្ហាញលទ្ធផលរកឃើញរបស់លោក កែម ឡី នោះថាខុស។
មុនសំដៅដល់តួលេខរបស់របាយការណ៍នេះស្តីពីចំណូលមធ្យមប្រចាំខែនៃគ្រួសារនីមួយៗ ដែលសិក្សារកឃើញថា មាន៣៨៧ដុល្លារនោះ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ការស្រាវជ្រាវនេះមិនឯករាជ្យទេ។ ខ្ញុំគិតថា ឯកសារនេះមិនគួរផ្សព្វផ្សាយទេ ពីព្រោះវាគ្មានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ និងមិនផ្អែកលើការពិត”។
“តើគេគណនាប្រាក់ចំណូលនោះរបៀបណា? មានអ្វីជាមូលដ្ឋាន? តើវាបានមកពីណា?”
លោក កែម ឡី បានមានប្រសាសន៍ថា របាយការណ៍នោះផ្អែកលើព័ត៌មានដែលប្រមូលបានពីអ្នកភូមិ ក្នុងនោះមានទាំងតម្លៃផ្ទះសំបែង ដីស្រែចម្ការ ដំណាំ និងសត្វចិញ្ចឹមផង ហើយទទួលស្គាល់ថាមានកម្រិតលម្អៀងប្រាំភាគរយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងទើបតែបានវិភាគទិន្នន័យដែលអ្នកភូមិបានផ្តល់ឲ្យយើង”។
លោកបានលើកឡើងថា ៩០ភាគរយនៃអ្នកឆ្លើយតបបានអំពាវនាវឲ្យលុបចោលគម្រោងសាងសង់ទំនប់នោះ។
លោក អុិត ប្រាំង បានឆ្លើយតបថា ទន្ទឹមនឹងគ្រួសារមួយចំនួនបានសុំឲ្យអាជ្ញាធរសង់ទំនប់ខ្លីជាងគម្រោងនោះ “គ្មានគ្រួសារណាប្រឆាំងការធ្វើទំនប់នេះទេ”។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “គ្មានប្រទេសណាមួយលើពិភពលោកដែលអភិវឌ្ឍដោយគ្មានអគ្គិសនីនោះទេ”។
យោងតាមក្រុមអ្នកជំនាញ បានឲ្យដឹងថា ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២ ជាគម្រោងរួមមួយរវាងសាជីវកម្មចម្រុះរ៉ូយ៉ាល់គ្រុបក្នុងស្រុក និងក្រុមហ៊ុនចិន ហាយដ្រូឡានកាង អុិនធឺណាសូណល អិណឺជី។ ទំនប់នេះនឹងបិទដៃទន្លេសំខាន់ពីរនៃទន្លេមេគង្គ គឺទន្លេសេសាន និងទន្លេស្រែពក មានផលប៉ះពាល់បំផ្លិចបំផ្លាញបរិស្ថាន។
នៅឯសិក្ខាសាលាកាលពីថ្ងៃពុធ អ្នកស្រី ផា វី ជាកសិករជនជាតិដើមភាគតិចព្នង អាយុ៥៨ឆ្នាំ បាននិយាយថា អ្នកស្រីនឹងមិនទទួលយកសំណងណាមួយទេ ពីព្រោះវានឹងមានន័យថា ជាការបោះបង់ផ្នូរសពឪពុកម្តាយរបស់អ្នកស្រី។
អ្នកស្រីបាននិយាយថា “ប្រសិនបើខ្ញុំរើទៅនៅកន្លែងតាំងលំនៅថ្មី ហើយផ្នូរខ្មោចរបស់ពួកគាត់ត្រូវលិចលង់ យើងនឹងត្រូវបណ្តាសារស់នៅគ្មានសេចក្តីសុខទេ”៕ និត