នៅមុន និងក្រោយការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ២០១៣ ដ៏ជ្រួលច្របល់ នៅពេលប្រជាជនរាប់ម៉ឺនសែននាក់បាននាំគ្នាចេញមកតវ៉ា និងហែក្បួនទូទាំងប្រទេសនោះ វាជាការងាយដែលគិតថា អ្នកអំពាវនាវឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរទាំងនោះនិយាយដោយសំឡេងរួមគ្នាតែមួយ។
ប៉ុន្តែលោក មឿន តុលា និងសហសេវិករបស់លោកនៅមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍ (CLEC) ជាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមួយដែលផ្ដល់ជំនួយផ្នែកច្បាប់ បានឮអ្វីផ្សេងពីនេះ។ លោកថ្លែងថា “យើងបានសង្កេតឃើញថា កសិករតស៊ូមតិដើម្បីខ្លួនឯង កម្មករតស៊ូមតិដើម្បីខ្លួនឯង ហើយយុវជនតស៊ូមតិដើម្បីខ្លួនឯង។ យើងមិនបានធ្វើការសម្របសម្រួលឆ្លងក្រុមទេ”។
អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលថ្មីមួយដែលមានសមាសភាពលោក មឿន តុលា និងសហសេវិកប្រមាណជាង១០នាក់មកពី CLEC នឹងចាប់ផ្ដើមនៅថ្ងៃសុក្រ ជាមួយនឹងគោលបំណងផ្លាស់ប្ដូររឿងនោះ។ មជ្ឈមណ្ឌលដើម្បីសម្ព័ន្ធការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (Center for Alliance of Labor and Human Rights) ឬហៅកាត់ថា Central ចង់នាំក្រុមទាំងនោះឲ្យមកនៅក្រោមដំបូលតែមួយដោយសង្ឃឹមថា ឥទ្ធិពលនៃចំនួនមនុស្សច្រើននឹងធ្វើឲ្យពួកគេទទួលបានសិទ្ធិការងារដែលពួកគេមិនអាចទទួលបានដោយខ្លួនឯង។ ប៉ុន្តែអ្វីដែល Central នឹងផ្ដោតជាសំខាន់គឺវិស័យកាត់ដេរក្នុងប្រទេស ដែលស្ថាបនិករបស់ខ្លួនជឿថា ចលនាការងារដ៏ធំមួយ ប៉ុន្តែដែលមានការបែកបាក់សាមគ្គី អាចគ្រប់គ្រង និងប្រើប្រាស់បានតាមរយៈការផ្ដល់អំណាចបន្ថែមទៅដល់ដៃរបស់កម្មការិនីជិត៧០០.០០០នាក់នៅក្នុងឧស្សាហកម្មនេះ។
រយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ លោក មឿន តុលា គឺជាអ្នកទទួលបន្ទុកបញ្ហាការងារនៅ CLEC ដែលជាកម្មវិធីមួយក្នុងចំណោមកម្មវិធីស្នូលចំនួនបួនរបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីការត្រួតពិនិត្យជាយុទ្ធសាស្ត្រលើការងាររបស់ខ្លួនក្រោយពីការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ ក្រុមនេះយល់ថា បញ្ហានេះត្រូវការការយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែមទៀត ហើយក៏បានសម្រេចចិត្តថា វាជាការល្អបំផុតដែលត្រូវបំបែកខ្លួនផ្ដាច់ចេញពីកម្មវិធីនេះដើម្បីបង្កើតអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលផ្ទាល់ខ្លួនដោយមានបុគ្គលិកដំបូងចំនួន១៤នាក់ និងថវិកាប្រចាំឆ្នាំចំនួន២០០.០០០ដុល្លារ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា “អង្គការថ្មីនេះផ្ដោតលើការរៀបចំអ្នកធ្វើការ របៀបយើងសាងបណ្ដាញមនុស្សមកពីឆ្លងវិស័យ មិនមែនត្រឹមតែកម្មករប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងយុវជន កសិករ ។ល។ របៀបយើងផ្ដល់សិទ្ធិអំណាចទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញ។ អ្នកធ្វើការយើងកំណត់និយមន័យថាជាអ្នកដែលមិនែមនជាម្ចាស់ដើមទុន ប៉ុន្តែពួកគាត់ជាអ្នកផលិតដើមទុន ដែលធ្វើការងារដើម្បីជួយអ្នកមូលធនឲ្យមានបាន ប៉ុន្តែពួកគាត់មិនមែនជាម្ចាស់ទ្រព្យសម្បត្តិទាំងនោះទេ”។
ប៉ុន្តែសូម្បីនោះក៏ជាចំនួនច្រើនដែរសម្រាប់ក្រុមមួយចាប់ផ្ដើម។ ពួកគាត់ជឿថា ពួកគាត់នឹងមានឥទ្ធិពលច្រើនបំផុត ហើយអាចមានឥទ្ធិពលខ្លាំងបំផុតតាមរយៈការផ្ដោតលើឧស្សាហកម្មកាត់ដេរដែលមានទំហំទឹកប្រាក់៥,៨ពាន់លានដុល្លារក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងក្រុមហ៊ុនយីហោល្បីៗរបស់ពិភពលោកដែលបញ្ជាទិញទំនិញពីទីនេះ។
ដូចលោក មឿន តុលា បានគូសបញ្ជាក់ហើយថា រោងចក្រកាត់ដេរមានកម្លាំងការងារឧស្សាហកម្មធំបំផុតនៅក្នុងប្រទេស ជាកម្លាំងការងារមួយដែលមានសហជីពច្រើនណាស់រួចទៅហើយ។ ប្រទេសកម្ពុជា បានចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់អនុសញ្ញាសិទ្ធិការងារអន្តរជាតិជាច្រើនដែលអាចប្រើប្រាស់បានដើម្បីចាប់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលទទួលខុសត្រូវ។ ហើយសម្លៀកបំពាក់ភាគច្រើនដែលរោងចក្រផលិតបាន ត្រូវនាំចេញទៅអាមេរិកខាងជើង និងអឺរ៉ុប ដែលទំនងជាមានការខ្វាយខ្វល់អំពីស្ថានភាពធ្វើការរបស់កម្មករខ្លួនច្រើនជាងប្រទេសចិន។
លោកបានលើកឡើងថា “គោលបំណងរបស់យើងគឺដើម្បីនាំក្រុមហ៊ុនយីហោល្បីៗទាំងអស់រួបរួមគ្នាចរចាជាមួយសហជីពនៅក្នុងប្រទេសជុំវិញប្រាក់ឈ្នួលសមរម្យដែលអាចរស់បាន ព្រោះយើងឃើញថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងតែស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការដំឡើងប្រាក់ខែគោលដោយសារតែពួកគេបារម្ភខ្លាចវិនិយោគិនរត់ទៅប្រទេសភូមា ឬវៀតណាម ឬថៃ។ ដូច្នេះយើងចង់ឃើញក្រុមហ៊ុនយីហោល្បីៗទាំងនោះបង្ហាញការប្ដេជ្ញាចិត្តពិតប្រាកដរបស់ខ្លួនថា ពួកគេប្ដេជ្ញាដំឡើងប្រាក់ឈ្នួល ហើយប្ដេជ្ញាវិនិយោគរយៈពេលវែងនៅក្នុងប្រទេស”។
កាលពីពេលថ្មីៗនេះ សហព័ន្ធសហជីពអន្តរជាតិ IndustriALL ដែលអះអាងថា សហជីពកម្ពុជា មួយចំនួនជាសាខារបស់ខ្លួន បានចាប់ផ្ដើមគំនិតផ្ដួចផ្ដើមមួយដើម្បីធ្វើរឿងបែបនោះនៅប្រទេសកម្ពុជា និងទូទាំងតំបន់ដើម្បីកុំឲ្យការដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលនៅក្នុងប្រទេសណាមួយធ្វើឲ្យក្រុមហ៊ុនយីហោល្បីៗបង្វែរការបញ្ជាទិញរបស់ពួកគេទៅប្រទេសជិតខាង។
លោក មឿន តុលា មានប្រសាសន៍ថា ប៉ុន្តែនៅប្រទេសដែល IndustriALL និងក្រុមផ្សេងទៀតប្រកាន់យករបៀបដោះស្រាយពីលើចុះក្រោម អង្គការ Central នឹងធ្វើពីក្រោមឡើងទៅលើ។
លោកថ្លែងថា ”រហូតមកដល់ពេលនេះសហជីពខ្វែងគំនិតគ្នាណាស់។ យើងមានសហជីពប្រហែល៣.០០០ ប៉ុន្តែមានសហជីពតែមួយចំនួនតូចប៉ុណ្ណោះដែលកំពុងតស៊ូដើម្បីបានការដំឡើងប្រាក់ឈ្នួល។ល។ ហើយសូម្បីក្នុងចំណោមសហជីពតិចតួចដែលជំទាស់ទាំងនោះ ក៏នៅមានការខ្វែងគំនិតគ្នាខ្លះដែរ។ ការខ្វែងគំនិតគ្នាពីថ្នាក់កំពូល វាអាច [ដោយសារ] ការចូលរួមមិនសកម្មរបស់សមាជិក។ បើសមាជិកយល់រឿងហ្នឹង ហើយពួកគាត់ចូលរួមកាន់តែសកម្ម ពួកគាត់អាចចាប់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗឲ្យទទួលខុសត្រូវ រួបរួមគ្នា”។
លោក មឿន តុលា បានមានប្រសាសន៍ថា “ Central ជាវេទិកាសម្រាប់បង្រួបបង្រួមសហជីពផ្សេងៗគ្នា។ យុទ្ធសាស្ត្ររបស់យើង គឺដើម្បីផ្ដល់សិទ្ធិអំណាចដល់ប្រជាជនសាមញ្ញ ដូច្នេះប្រជាជនសាមញ្ញចាំបាច់ត្រូវប្រាប់សហជីពជាតិ ឬសហជីពនៅក្នុងតំបន់អំពីអ្វីដែលត្រូវធ្វើ។ យើងត្រូវទទួលស្គាល់ថា សហជីពដែលមានលក្ខណៈប្រជាធិបតេយ្យគឺមិនមែន[ជាសហជីពមាន] អំណាចពីលើទេ គឺចាប់ពីក្រោមឡើងទៅ”។
Central ចង់ឲ្យសហជីពដែលមានសមាជិកនៅក្នុងរោងចក្រនីមួយៗដែលផ្គត់ផ្គង់ដល់ក្រុមហ៊ុនយីហោល្បីៗមានប្រភពមកពីប្រទេសកម្ពុជា ធ្វើការរួមគ្នា និងផ្ដោតការខិតខំរបស់ខ្លួនលើក្រុមហ៊ុនយីហោល្បីៗទាំងនោះ។ កម្មករនឹងអាចចុះហត្ថលេខាលើញត្តិតាមអុីនធើណិតដើម្បីតវ៉ាចំពោះការរំលោភបំពាននៅកន្លែងធ្វើការ ហើយចូលរួមការបណ្ដុះបណ្ដាលដើម្បីថតរូប និងថតវីដេអូស្តីពីការបំពានច្បាប់ណាមួយ។
លោក វីលៀម ខុនគ្លីន នាយកប្រចាំប្រទេសនៃមជ្ឈមណ្ឌលសាមគ្គីភាព ដែលជាអង្គការសិទ្ធិការងារមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានស្វាគមន៍ផែនការរបស់ Central ហើយបានយល់ស្របថា ចលនាសហជីពរបស់ប្រទេសកម្ពុជា មានភាពផុយស្រួយខ្លាំងដែលធ្វើខូចប្រយោជន៍របស់កម្មករ។
ដោយមិននិយាយអំពីរឿងនយោបាយ លោកមានប្រសាសន៍ថា ”មានការបែកបាក់គ្នាដោយសារមនោគមវិជ្ជា បុគ្គលិកលក្ខណៈ វិស័យ ឬមូលហេតុមួយចំនួន។ ចំពោះអ្នកសង្កេតការណ៍ខាងក្រៅវិញយល់ថា វាហាក់ដូចជារឿងមួយដ៏ស្មុគស្មាញ…វាបានប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិកម្មករដោយមិនចាំសង្ស័យ”។
លោកបានបន្តថា ក៏មាន “សក្ដានុពលមិនទាន់យកមកប្រើជាច្រើនដែរនៅក្នុងការដាក់សម្ពាធថែមទៀតលើក្រុមហ៊ុនយីហោល្បីៗ។ ក្រុមហ៊ុនយីហោល្បីៗបាននិយាយរឿងដដែលនេះជាយូរមកហើយ។ ប៉ុន្តែពួកគេបានធ្វើតិចតួចណាស់ ហើយយករួចខ្លួន”៕សុខុម និង និត