យោយតាមទិន្នន័យផ្លូវការប្រមូលដោយក្រុមអភិរក្សសហរដ្ឋអាមេរិកទិន្នាការព្រៃឈើឲ្យដឹងថា ប្រទេសកម្ពុជាបាននាំចេញឈើប្រហែល៥០ភាគរយបន្ថែមទៀតគិតជាទឹកប្រាក់ទៅប្រទេសវៀតណាមនាឆ្នាំ២០១៥គឺច្រើនជាងឆ្នាំមុនៗ ដោយធ្វើលើសប្រទេសឡាវជាប្រទេសផ្គត់ផ្គង់ធំរបស់ប្រទេសវៀតណាម។
ការកើនឡើងកើតមានមុននឹងមានវិធានការបញ្ឈប់យ៉ាងតក់ក្រហល់នូវការនាំឈើចេញទាំងអស់ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម ដែលប្រទេសកម្ពុជាបានដាក់វិធានការកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ដែលជាផ្នែកនៃការបង្ក្រាបការកាប់ឈើខុសច្បាប់នៅក្នុងខេត្តភាគបូព៌ានៃប្រទេសកម្ពុជា។
លោក ហ្សន់ ភុក អ្នកវិភាគជំនួញព្រៃឈើនិងហិរញ្ញវត្ថុអាស៊ីអាគ្នេយ៍សម្រាប់ក្រុមនិន្នាការព្រៃឈើ បាននិយាយថា “ទិន្ន័យពីគយវៀតណាមបង្ហាញថា ប្រទេសកម្ពុជាបានក្លាយជាប្រទេសនាំចេញឈើធំបំផុតរបស់ប្រទេសវៀតណាមក្នុងឆ្នាំ២០១៥”។
លោក ហ្សន់ ភុក បាននិយាយថា យោងតាមទិន្នន័យ ការនាំឈើចេញរបស់ប្រទេសកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម បានកើនឡើង៥៣ភាគរយគឺគិតជាទឹកប្រាក់ពី២៥៣លានដុល្លារទៅដល់៣៨៦លានដុល្លារ។ អ្នកវិភាគរូបនេះបាននិយាយថា ទន្ទឹមនឹងនោះ ការនាំចេញឈើពីប្រទេសឡាវទៅប្រទេសវៀតណាមធ្លាក់ចុះ៤០ភាគរយគឺពីទឹកប្រាក់៦០១លានដុល្លារទៅ៣៦០លានដុល្លារ។
នៅក្នុងរបាយការណ៍មួយដែលក្រុមអភិរក្សបញ្ចេញឲ្យដឹងកាលពីឆ្នាំមុន ទិន្នាការព្រៃឈើបាននិយាយថា ឈើដែលប្រទេសកម្ពុជានាំចេញទៅប្រទេសវៀតណាមនាឆ្នាំ២០១៤មានចំនួនដល់១៥៤ពាន់ម៉ែត្រគូបដែលមានពាក់កណ្តាលសុទ្ធតែជាឈើបេង ធ្នង់ និងក្រញូង ជាប្រភេទឈើដ៏កម្របំផុត និងមានតម្លៃបំផុតនៅក្នុងតំបន់។ ក្រញូងត្រូវគេចាត់ទុកជាប្រភេទឈើការពារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយមានលក្ខខណ្ឌនាំចេញតឹងតែងបំផុត។
លោក ភុក បាននិយាយថា ភាគច្រើននៃឈើនាំចេញគឺខុសច្បាប់ សូម្បីតែឈើដែលនាំចេញតាមច្រកព្រំដែនផ្លូវការក៏ដោយ។
អ្នកវិភាគរូបនេះបាននិយាយថា “នៅពេលដែលខ្ញុំសួរឈ្មួញវៀតណាមនៅក្នុងតំបន់នោះ គេប្រាប់ខ្ញុំថា គេមិនមានឯកសារទេ នៅពេលដែលគេទិញឈើពីប្រទេសកម្ពុជា។ ឈើនោះខុសច្បាប់ដោយសារតែការកាប់និងការដឹកជញ្ជូនគឺផ្ទុយនឹងច្បាប់ដែលមានជាធរមាន… ហើយឈ្មួញនិងអ្នកដឹកជញ្ជូនមិនបានអនុវត្តតាមបទដ្ឋានផ្លូវច្បាប់ទាក់ទងនឹងកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធ និងសួយអាករទេ”។
លោក ចាហ្គោ វ៉ាតឡី អ្នកធ្វើយុទ្ធនាការព្រៃឈើជាន់ខ្ពស់នៃទីភ្នាក់ងារស៊ើបអង្កេតបរិស្ថានដែលសិក្សាជំនួញឈើនៅក្នុងតំបន់ បានមានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសកម្ពុជាធ្វើលើសប្រទេសឡាវ ទាក់ទងនឹងការនាំចេញឈើទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម ដោយសារតែកត្តាជាច្រើនដែលរួមមានការផ្គត់ផ្គង់បានភ្លាមៗពីប្រទេសកម្ពុជាដោយសារតែមានការឈូសឆាយព្រៃឈើជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច បម្រាបនាំឈើចេញនៅក្នុងប្រទេសឡាវដែលបានចូលជាធរមានកាលពីឆ្នាំមុន និងកំណើនការនាំចេញផ្ទាល់ពីប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទៅកាន់ប្រទេសចិនជាគោលដៅចុងក្រោយនៃឈើមានតម្លៃខ្ពស់ដែលឆ្លងកាត់តាមតំបន់។
លោក ចាហ្គោ វ៉ាតឡី បាននិយាយថា “ហេតុដូច្នេះ ការនាំចេញឈើចូលប្រទេសវៀតណាមពីប្រទេសឡាវគឺឥឡូវនេះទំនងជាផ្តោតច្រើនទៅលើឈើខ្លឹមមានតម្លៃមធ្យម… ដែលបង្កើតចំណូលនាំចេញតិចជាងប្រភេទដែលមានតម្លៃខ្ពស់ ដែលគេនាំចូលផ្ទាល់ទៅកាន់ប្រទេសចិន”។
ទោះបីជាមានរបាយការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់ទាក់ទងនឹងអ្នកកាប់ឈើខុសច្បាប់ដែលឆ្លងចូលព្រំដែនវៀតណាម-កម្ពុជា ដើម្បីយកឈើកាប់ខុសច្បាប់ក៏ដោយ ក៏អាជ្ញាធរពុំដែលទទួលស្គាល់ទំហំនៃបញ្ហានេះដែរ។
ប៉ុន្តែ ក្នុងរបត់ដែលបង្ហាញឲ្យឃើញ លោក សៅ សុខា អគ្គមេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស ជាប្រធានគណៈកម្មាធិការថ្មីទទួលបន្ទុកបង្ក្រាបការជួញដូរឈើខុសច្បាប់នៅខេត្តភាគបូពា៌នៃប្រទេសកម្ពុជា បានបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវរាល់ការនាំចេញឈើទាំងអស់ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី សហគមន៍នៅតាមព្រំដែននិយាយថា ឈើនៅតែនាំចេញដដែល។
លោក រម៉ាស ស្វាត ដែលរស់នៅប្រហែល៤គីឡូម៉ែត្រពីព្រំដែននៅក្នុងខេត្តរតនគិរី បាននិយាយថា “ខ្ញុំធ្លាប់ឃើញយ៉ាងហោចណាស់១០ឡានឆ្លងកាត់ភូមិខ្ញុំរាល់ល្ងាចដែលដឹកឈើទៅវៀតណាម។ ចរាចរណ៍ថ្លង់ណាស់ ហើយរំខានការដេកពេលយប់”។
អ្នកភូមិរូបនេះបាននិយាយថា “ប៉ុន្តែ ចរាចរណ៍ឈើបានថយចុះពីរបីថ្ងៃមុន គឺមានតែបួនឬប្រាំឡានប៉ុណ្ណោះពេលល្ងាច ចាប់តាំងពីអាជ្ញាធរប្រកាសឲ្យឈប់នាំឈើចេញទៅវៀតណាម”។
លោក មូល ផាត អ្នកចាត់ការទេសភាពទីវាលភាគបូពា៌នៃអង្គការមូលនិធិសាកលដើម្បីអភិរក្សធម្មជាតិនៅកម្ពុជា បាននិយាយថា មន្ត្រីល្បាតរបស់លោកបានគត់សម្គាល់ឃើញថា ឈើបានឈប់ឆ្លងកាត់ទៅប្រទេសវៀតណាមពីព្រៃការពារមណ្ឌលគិរី ដែលនៅជាប់នឹងព្រំដែនវៀតណាមចាប់តាំងពីថ្ងៃច័ន្ទមកម្លេះ។
ប៉ុន្តែ លោក មូល ផាត បាននិយាយថា លោកបានទទួលរបាយការណ៍ពីអ្នកភូមិនៅក្នុងស្រុកពេជ្រាដាថា មានអ្នកកាប់ឈើខ្លះនៅតែនាំឈើឆ្លងកាត់តាមព្រំដែន។
លោក មូល ផាត បាននិយាយថា “សហគមន៍ព្រៃឈើបានប្រាប់ខ្ញុំថា នៅមានការឆ្លងដែនខុសច្បាប់កាត់តាមចម្ការម្រេច”។
មន្ត្រីព្រំដែនខ្លះនិយាយថា ឈើនៅតែនាំទៅប្រទេសវៀតណាមកាត់តាមច្រកព្រំដែនផ្លូវការផងដែរ។
លោក ឡុង រុក្ខា ដែលគ្រប់គ្រងច្រកព្រំដែនអន្តរជាតិអូរយ៉ាដាវ ខេត្តរតនគិរី បាននិយាយថា “យើងមិនបានឃើញឡានដឹកឈើចូលវៀតណាមដោយខុសច្បាប់ទេ។ ប៉ុន្តែ នៅមានឡានតូចៗខ្លះ និងម៉ូតូ ដែលឆ្លងកាត់ដោយដឹកឈើពីរបីចម្រៀកប៉ុណ្ណោះ ហើយខ្ញុំក៏ឲ្យគេឆ្លងកាត់ព្រោះវាមិនច្រើន”។
ច្រកព្រំដែនគឺស្ថិតនៅក្បែរផែស្ងួតដ៏ធំរបស់ឧកញ៉ាឈើ ទ្រី ភាព ដែលបានប្រើប្រាស់កន្លែងនេះជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ដើម្បីនាំកុងតឺន័រដែលផ្ទុកឈើទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម។
មន្ត្រីគយមួយរូបនៅច្រកព្រំដែនបាននិយាយថា រថយន្តរបស់លោក ទ្រី ភាព បានឈប់ដឹកកាលពីសប្តាហ៍មុន។
នៅក្នុងរបាយការណ៍មួយដែលចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំមុន បន្ទាប់ពីការស៊ើបអង្កេតជាសម្ងាត់រយៈពេលជាច្រើនខែមក អង្គការបរិស្ថានក្លូប៊ល វិតណេស និយាយថា ខ្លួនបានតាមដានកុងតឺន័រដែលផ្ទុកឈើកាប់ខុសច្បាប់ឆ្លងកាត់តាមផែស្ងួត និងច្រកព្រំដែនរាល់ថ្ងៃ។
ជាផ្នែកនៃប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួន ក្រុមបង្ក្រាបព្រៃឈើពិសេសរបស់នាយឧត្តមសេនីយ៍ សៅ សុខា បានចាប់ផ្តើមឆែកឆេរឃ្លាំងស្តុកឈើពីរកន្លែងរបស់លោក ទ្រី ភាព នៅក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង កាលពីថ្ងៃពុធ។ ក្រុមបង្ក្រាបកំពុងស្វែងរកគំនរឈើនៅទូទាំងខេត្តភាគបូពា៌ ចាប់តាំងពីថ្ងៃអាទិត្យ ប៉ុន្តែមិនទាន់បាននិយាយថា តើខ្លួនបានរកឃើញអ្វីខុសច្បាប់នៅឡើយទេ។
កាលពីម្សិលមិញ លោក អេង ហ៊ី អ្នកនាំពាក្យកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស មិនព្រមជឿរបាយការណ៍ដែលថា ឈើនៅតែនាំចេញតាមព្រំដែនទេ។
លោក អេង ហ៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំគិតថា ព័ត៌មាននេះមិនពិតទេ ព្រោះយើងដាក់ពង្រាយនគរបាលនិងកងរាជអាវុធហត្ថច្រើនណាស់គ្រប់កន្លែងនៅតាមច្រកព្រំដែន។ តើគេអាចនាំឈើចូលវៀតណាមយ៉ាងម៉េចកើត?៕រើន