ប្រធានគណៈកម្មការសុខាភិបាលនៃរដ្ឋសភាបានស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលសើុបអង្កេតបន្ថែមទៀតលើករណីផ្ទុកមេរោគអេដស៍ដែលទើបតែរកឃើញថ្មីនៅក្នុងភូមិមួយក្នុងខេត្តកណ្តាល ដែលបានធ្វើឲ្យមានការព្រួយបារម្ភជុំវិញការដែលអាចមានការផ្ទុះឡើងនូវមេរោគនេះ។
ប៉ុន្មានថ្ងៃបន្ទាប់ពីលទ្ធផលនៃការធ្វើតេស្តដែលធ្វើឡើងដោយអង្គការខេមរា ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈកាលពីចុងខែមុនថា មានករណីផ្ទុកមេរោគអេដស៍ចំនួន១០ករណីដែលគេមិនបានដឹងពីមុនមកត្រូវបានបញ្ជាក់នៅក្នុងភូមិពាមនោះ ក្រសួងសុខាភិបាលបានបញ្ជូនមន្ត្រីទៅធ្វើតេស្តរកមេរោគនេះជាបន្តបន្ទាប់ ប៉ុន្តែ បានបញ្ឈប់បន្ទាប់ពីធ្វើតេស្តលើអ្នកភូមិចំនួនត្រឹមតែ២៧៩នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកភូមិប្រហែល១.០០០នាក់ ហើយរកឃើញករណីផ្ទុកមេរោគអេដស៍នេះត្រឹមតែ៤ករណីប៉ុណ្ណោះ។
ពីរថ្ងៃក្រោយ ក្រសួងសុខាភិបាលរួមជាមួយ UNAIDS និងអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ ដែលលើកឡើងថា លទ្ធផលដែលបានពីថ្ងៃធ្វើតេស្តនោះ”មិនបង្ហាញថា ជាការផ្ទុះករណីឆ្លងមេរោគអេដស៍ឡើយ”។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកស្រី កែ សុវណ្ណរតន៍ តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំងដែលជាប្រធានគណៈកម្មការនៃរដ្ឋសភាទទួលបន្ទុកផ្នែកសុខាភិបាលសាធារណៈបានលើកឡើងក្នុងលិខិតមួយផ្ញើជូនលោក ម៉ម ប៊ុនហេងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាលថា លោកស្រីនៅតែមិនទាន់មានការជឿជាក់។
នៅក្នុងលិខិតនេះ ដែលចុះកាលបរិច្ឆេទកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ និងចារខ្នងដោយលោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភាកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ លោកស្រី កែ សុវណ្ណរតន៍ បានពន្យល់ថា គណៈកម្មការរបស់លោកស្រីទទួលបានព័ត៌មានអំពី “ការឆ្លងរាលដាលនូវមេរោគអេដស៍ ដល់អ្នកភូមិក្នុងភូមិពាម ឃុំសំបួរមាស”។
លោកស្រីបានលើកឡើងថា “ហេតុដូច្នេះ យោងតាមព័ត៌មានខាងលើ ខ្ញុំសូមស្នើឲ្យឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រីពិនិត្យ និងចាត់វិធានការណ៍ជាបន្ទាន់”។ ពេលនិយាយតាមទូរស័ព្ទកាលពីម្សិលមិញ លោកស្រីបានលើកឡើងថា ការធ្វើតេស្តជាបន្តបន្ទាប់ដែលធ្វើឡើងដោយក្រសួងសុខាភិបាលមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ។
លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងឃើញរបាយការណ៍របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោកដែលថា មានការធ្វើតេស្តលើអ្នកភូមិ១ភាគ៤នៃអ្នកភូមិ [នៅក្នុងភូមិពាម] ហើយប្រជាពលរដ្ឋនៅតែព្រួយបារម្ភខ្លាំង។ យើងឃើញថា វិធានការណ៍នេះមិនទាន់គ្រប់ជ្រុងជ្រោយទេ”។
លោកស្រី កែ សុវណ្ណរ័ត្ន បានលើកឡើងទៀតថា កត្តាដែលបានជំរុញឲ្យលោកស្រីស្នើឲ្យមានការចាត់វិធានការណ៍បន្ថែម គឺដោយសារកង្វះការពន្យល់ឲ្យបានសមហេតុសមផលថា តើហេតុអ្វីបានជាមានអ្នកភូមិត្រឹមតែមួយភាគត្រូវបានធ្វើតេស្ត។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា “តើនរណាចម្លងមេរោគអេដស៍នេះ? វាមិនទាន់ច្បាស់នៅឡើយទេ។ ខ្ញុំមិនចង់ឲ្យគេលាក់បាំងបញ្ហានេះទេ។ យើងមិនចង់បញ្ចប់បញ្ហាដោយការលាក់បាំងព័ត៌មានឡើយ។ យើងចង់បញ្ចប់បញ្ហាដោយលទ្ធផលជាក់លាក់”។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា “យើងបានឃើញការផ្ទុះឡើងនេះនៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបងហើយ ឥឡូវនេះនៅក្នុងខេត្តកណ្តាល តើខេត្តណាជាខេត្តបន្ទាប់ទៀត?។ នេះគឺជាការព្រួយបារម្ភដ៏ធំ”។
កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៤ ការផ្ទុះឡើងនៃមេរោគអេដស៍ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងឃុំរកា ខេត្តបាត់ដំបង ដែលមានអ្នកភូមិប្រហែល២៨០នាក់ទីបំផុតត្រូវបានធ្វើតេស្តរកឃើញថា ឆ្លងមេរោគអេដស៍។ ការឆ្លងដ៏រាលដាលនេះត្រូវបានបន្ទោសលើលោក យ៉ែម ជ្រិនអាយុ៥៦ឆ្នាំជាគ្រូពេទ្យភូមិដែលអ្នកភូមិចូលចិត្តហៅឲ្យទៅព្យាបាលនិងដែលសារភាពថា បានប្រើម្ជុល និងសឺរ៉ាំងដដែលៗពេលចាក់ថ្នាំឲ្យអ្នកជំងឺ ហើយត្រូវបានផ្តន្ទាទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល២៥ឆ្នាំដោយសារជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងករណីផ្ទុះមេរោគអេដស៍នេះ។
អ្នកភូមិពាមបានបន្ទោសភ្លាមៗលើគ្រូពេទ្យមូលដ្ឋានពេលការធ្វើតេស្តរកឃើញថា មានការឆ្លងមេរោគអេដស៍កាលពីខែមុន ប៉ុន្តែ គ្រូពេទ្យមូលដ្ឋានបានបដិសេធយា៉ងដាច់អហង្ការមិនទទួលខុសត្រូវឡើយ។
លោក លី សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាលបានលើកឡើងកាលពីម្សិលមិញថា ក្រសួងរបស់លោកមិនទាន់ទទួលបានលិខិតរបស់លោកស្រី កែ សុវណ្ណរតន៍ នៅឡើយទេ ប៉ុន្តែ បានពន្យល់ថា ក្រុមមន្ត្រីមិនព្រួយបារម្ភអំពីស្ថានភាពនៅក្នុងភូមិពាមឡើយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “មេរោគអេដស៍នៅក្នុងភូមិពាម គឺជារឿងធម្មតាមិនដូចនៅក្នុងឃុំរកាទេ។ វាមិនពាក់ព័ន្ធនឹងការចាក់ថ្នាំឡើយ។ ប្រភពនៃការឆ្លងគឺធម្មតា ដូចតាមរយៈការរួមភេទ”។
លោក លី សុវណ្ណ បានលើកឡើងទៀតថា ករណីនៅក្នុងភូមិពាមមិនមែនជាករណីថ្មីទេ ប៉ុន្តែ គេមិនបានដឹងពីមុនមកឡើយ រហូតដល់ពេលអង្គការខេមរាបានផ្តល់ការធ្វើតេស្តឥតគិតថ្លៃដល់អ្នកភូមិកាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ដើម្បីប្រារព្ធទិវាស្រោមអនាម័យអន្តរជាតិទើបដឹង។
លោកបានថ្លែងថា “ខ្ញុំចង់បញ្ជាក់ឲ្យបានច្បាស់ថា បច្ចុប្បន្នមានមនុស្សមួយចំនួនដែលរស់នៅជាមួយមេរោគអេដស៍ ហើយមិនដឹងថា ខ្លួនឯងផ្ទុកមេរោគអេដស៍ទេ”។
លោកស្រី ម៉ារី អូឌីល អេមិន (Marie-Odile Emond) នាយកប្រចាំប្រទេសនៃអង្គការ UNAIDS បានលើកឡើងថា អ្នកភូមិចំនួន២៧៩នាក់ ដែលត្រូវបានធ្វើតេស្តកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ គឺជាចំនួនមួយភាគធំគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការកំណត់ថា គ្មានការផ្ទុះករណីឆ្លងមេរោគអេដស៍នៅក្នុងភូមិនេះឡើយ។
លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “ក្នុងចំណោមអ្នកដែលធ្វើតេស្តទាំងអស់រកឃើញករណីឆ្លងតិចតួច គឺមិនខុសគ្នាខ្លាំងទេបើធៀបទៅនឹងមធ្យមភាគនៃការឆ្លងទូទាំងប្រទេស”។ (យោងតាមតួលេខថ្មីបំផុតរបស់រដ្ឋាភិបាលឲ្យដឹងថា ការឆ្លងមេរោគអេដស៍ជាមធ្យមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺមានចំនួន០,៦ភាគរយនៃអត្រាប្រជាពលរដ្ឋសរុប)។
លោកស្រី អេមិន បានលើកឡើងទៀតថា ការវិភាគលើករណីឆ្លងដែលរកឃើញនេះត្រូវបានធ្វើឡើងស្របតាមនីតិវិធីបទដ្ឋានត្រឹមត្រូវ ប៉ុន្តែថា លទ្ធផលទំនងជាមិនអាចផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈបានទេ ដើម្បីការពាររក្សាភាពឯកជនរបស់អ្នកជំងឺ៕ ស៊ុយឈាង (រាយការណ៍បន្ថែមដោយ Colin Meyn)