28 C
Phnom Penh

លោក សម រង្ស៊ី មាន​​​ប្រសាសន៍​​​ថា បារាំង​​​សើុប​​​អង្កេត​​​ករណី​​​គប់​​គ្រាប់​​​បែក​​​ឆ្នាំ​​​១៩៩៧​​​នៅ​​ជិត​​​​​​​​​រដ្ឋ​​​សភា​​​ចាស់​​​

ដោយ ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី

បទវិភាគ

ថ្លែង​​​តាម​​វីដេអូលីង​​​កាល​​​ពី​​​ថ្ងៃ​​​ម្សិលមិញ ​​​ក្នុង​​​ពិធី​​​​​រំឭក​​​​​​​​​​​​​​​ខួប​​​លើក​​​ទី​​​១៩​​​នៃ​​​ហេតុ​​​ការណ៍​​​គប់​​​គ្រាប់​​​បែក​​​ឆ្នាំ​​​១៩៩៧ ​​​ក្នុង​​​រាជធានី​​ភ្នំពេញ លោក សម រង្ស៊ី ប្រធាន​​​គណបក្ស​​​ប្រឆាំង​​​ដែល​​​និរទេស​​​នៅ​​បរទេស​​​បាន​​​ប្រកាស​​​​​​ថា ​​​តុលាការ​​​បារាំង​​​ បាន​​​បើក​​​ការ​​​សើុប​​​អង្កេត​​​ឡើង​​​វិញ​​​​​លើ​​​ករណី​​​វាយ​​​ប្រហារ​​​ដ៏​​​សាហាវ​​​ដែល​​​លោក​​​បាន​​​បន្ទោស​​​លើ​​​លោក​​​នាយក​​​រដ្ឋ​​​មន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជា​​​យូរ​​​មក​​​ហើយ​​​។

ជន​​​ល្មើស​​​​​​​​​មិន​​​ស្គាល់​​​អត្ត​​​សញ្ញាណ​​​បាន​​​គប់​​​គ្រាប់​​​បែក​​​ចំនួន​​​៤​​​គ្រាប់​​​ចូល​​​​​​ក្រុម​​​​​​​​​​​​មនុស្ស​​​​​​​ក្នុង​​​បាតុកម្ម​​​មួយ​​​ដែល​​​រៀប​​​ចំ​​​ឡើង​​​ដោយ​​​លោក ​​​សម រង្ស៊ី នៅ​​​ជិត​​​រដ្ឋ​​​សភា​​​ចាស់​​​នៅ​​​ខែ​​​មីនា ឆ្នាំ​​​១៩៩៧​​​ បណ្តាល​​​ឲ្យ​​​មនុស្ស​​​យ៉ាង​​​ហោច​​​ណាស់​​​១៦​​​នាក់​​​​​​​​បាត់​​​បង់​​​​​​ជីវិត និង​​​ជាង​​​១២០​​​នាក់​​​ទៀត​​​​​​រង​​​របួស​​​ ហើយ​​​នេះ​​​គឺជា​​​ឃាត​​​កម្ម​​ទ្រង់​​ទ្រាយ​​​​​​ធំ​​​​​​ដ៏​​​អាក្រក់​​​បំផុត​​​​​ក្នុង​​​សម័យ​​​ទំនើប​​​របស់​​​កម្ពុជា​​​។ រហូត​​​មក​​​ទល់​​​ពេល​​​នេះ ​​​មិន​​​ទាន់​​​មាន​​​ការ​​​ចោទ​​​ប្រកាន់​​​​​នរណា​​​ម្នាក់​​​នៅ​​​ឡើយ​​​ទេ​​​ទាក់​​​ទិន​​​​​​ការ​​​វាយ​​​ប្រហារ​​​េនះ​​​។

​លោក រៀល ខេមរិន្ទ្រ តំណាង​​​រាស្ត្រ​​​គណបក្ស​​​សង្គ្រោះ​​​ជាតិ​​​​​​គោរព​​​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​​​​​​ជន​​​រង​​​គ្រោះ​​​ដែល​​​ស្លាប់​​​ក្នុង​​​ហេតុការណ៍​​​គប់គ្រាប់​​​បែក​​​ខែ​​​មីនា ឆ្នាំ​​​១៩៩៧ មក​​​លើ​​​បាតុកម្ម​​​របស់​​​គណបក្ស​​​ប្រឆាំង​​​ ក្នុង​​​ពិធី​​​រំឭក​​​ខួបលើក​​​ទី​​​១៩​​​​​​កាល​​​ពី​​​ម្សិលមិញ។ រូបថតៈ ស៊ីវ ចាន់ណា/ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី
​លោក រៀល ខេមរិន្ទ្រ តំណាង​​​រាស្ត្រ​​​គណបក្ស​​​សង្គ្រោះ​​​ជាតិ​​​​​​គោរព​​​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​​​​​​ជន​​​រង​​​គ្រោះ​​​ដែល​​​ស្លាប់​​​ក្នុង​​​ហេតុការណ៍​​​គប់គ្រាប់​​​បែក​​​ខែ​​​មីនា ឆ្នាំ​​​១៩៩៧ មក​​​លើ​​​បាតុកម្ម​​​របស់​​​គណបក្ស​​​ប្រឆាំង​​​ ក្នុង​​​ពិធី​​​រំឭក​​​ខួបលើក​​​ទី​​​១៩​​​​​​កាល​​​ពី​​​ម្សិលមិញ។ រូបថតៈ ស៊ីវ ចាន់ណា/ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី

លោក សម រង្ស៊ី បាន​​​មាន​​​ប្រសាសន៍​​​តាម​​​ប្រព័ន្ធ​​​ Skype ដែល​​​ចាក់​​​បញ្ចាំង​​​លើ​​​ស្គ្រីន​​​ក្នុង​​​ពិធី​​​នោះ​​​ថា “ខ្ញុំ​​​ចាំ​​​បាន​​​ថា នៅ​​​ថ្ងៃ​​​ទី​​​៣០​​​ ខែមីនា ​​​ឆ្នាំ​​​១៩៩៧ យើង​​​បាន​​​ជួប​​​ជុំ​​​គ្នា​​​នៅ​​​ទី​​​នេះ​​​ដើម្បី​​​​​​ទាម​​​ទារ​​​យុត្តិធម៌​​​ ទាម​​​ទារ​​​តុលាការ​​​ឯករាជ្យ ​​​និង​​​​​​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយ​​​ពេល​​​នេះ អ្វីៗ​​​ដែល​​​យើង​​​ចង់​​​បាន​​​ គឺ​​​យើង​​​​​​នៅ​​​តែ​​​​​​គ្មាន​​​​​​​​​​​​ដដែល​​​”។

​​​ទោះ​​​ជា​​​​​​យ៉ាង​​​ណា លោក​​​បាន​​​ធានា​​​អះ​​​អាង​​​​​​ចំពោះ​​​អ្នក​​​ចូល​​​រួម​​​ថា ការ​​​សើុប​​​អង្កេត​​​លើ​​​ករណី​​​វាយ​​​ប្រហារ​​​នេះ​​​មិន​​​ទាន់​​​ចប់​​​ឡើយ ​​​ដោយ​​​ប្រកាស​​​បើក​​​ឡើង​​​វិញ​​​នូវ​​​សំណុំ​​​រឿង​​​មួយ​​​​​​​​​ដែល​​​​​​តុលាការ​​​​​បាន​​​​​​​​​​​​ផ្អាក​​​​​កាល​​​ពីមុន។

លោក​​​ថ្លែង​​​ថា “តុលាការ​​​បារាំង​​​នៅ​​​ទី​​​ក្រុង​​​​​​បា៉ារីស​​​ បាន​​​បើក​​​សំណុំ​​​រឿង​​​នេះ​​​ឡើង​​​វិញ​​​ដោយ​​​សារ​​​​មាន​​​ការ​​​វិវឌ្ឍ​​​​​​ថ្មី​​​​​​ដែល​​​ពួក​​​គេ​​​ដាក់​​​ចូល​​​ក្នុង​​​សំណុំ​​​រឿង។ ពួក​​​គេ​​​ឯករាជ្យ​​​ ពួក​​​គេ​​​មាន​​​វិជ្ជាជីវៈ​​​ណាស់​​​ ពួក​​​គេ​​​មាន​​​មធ្យោបាយ​​​ពួក​​​គេ​​​មិន​​​បម្រើអ្នក​​​ណា និង​​​​​​មិន​​​ខ្លាច​​​នរណា​​​ឡើយ​​​។ ដូច្នេះ​​​វា​​​មិន​​​មែន​​​សម្រាប់​​​តែ​​​ខ្មែរ​​​​​​ទេ​​​។ ​​​ពិភព​​​លោក​​​ទាំង​​​មូល​​​ចាំ​​​ថា វា​​​ជា​​​ភេរវកម្ម​​​ដែល​​​​​​ប្រើ​​​ប្រាស់​​​ដោយ​​​រដ្ឋាភិបាល​​​”។

លោក​​​បាន​​​​​លើក​​​ឡើង​​​​​​​​​​​ជា​​​​​​​​​ក្រោយ​​​​​​តាម​​​រយៈ​​​សារ​​​អេឡិចត្រូនិក​​​ថា​​​ សំណុំ​​​រឿង​​​នេះ​​​ត្រូវ​​​បាន​​​បើក​​​ឡើង​​​វិញ​​​នៅ​​​ប្រទេស​​​បារាំង​​​កាល​​​ពី​​​ឆ្នាំ​​​មុន ដោយ​​​សារ “ជន​​​រង​​​គ្រោះ​​​” បាន​​​ដាក់​​​ពាក្យ​​បណ្តឹង​​​​​​នៅ​​​តុលាការ​​​នេះ​​​ ប៉ុន្តែ បាន​​​បដិសេធ​​​មិន​​​បញ្ជាក់​​​​​​ថា​​​មាន​​​ភ័ស្តុ​​​តាង​​​ថ្មី​​​អ្វីខ្លះ​​​ដែល​​​គេ​​​រក​​​ឃើញ​​​​​​​​​​​​​​​​​ទេ​​។ លោក​​​សរសេរ​​​ថា ​​​”មាន​​​​​​ធាតុ​​​ផ្សំ​​​ថ្មី​​​ៗ​​​ដែល​​​តុលាការ​​​ប្រហែល​​​ជា​​​មិន​​​​​​យល់​​​ថាស័ក្តិសម​​​នឹង​​​​​​បញ្ចេញ​​​នៅ​​​ពេល​​​នេះ​​​”។

វា​​​មិន​​​មែន​​​ជា​​​លើក​​​ទី​​​១ទេ​​​ដែល​​​តុលាការ​​​បរទេស​​​បាន​​​ចាត់​​​វិធានការ​​​សើុប​​​អង្កេត​​​​​​ករណី​​​វាយ​​​ប្រហារ​​​នេះ។​​​​ជន​​​ជាតិ​​​អាមេរិក​​​ម្នាក់​​​ដែល​​​បាន​​​រង​​​របួស​​​ដោយ​​​សារ​​​ការ​​​ផ្ទុះ​​​​​​​​​គ្រាប់​​​បែក បាន​​​ដាក់​​​ពាក្យ​​​បណ្តឹង​​​​​​នៅ​​​តុលាការ​​​​​​សង្កាត់​​​ញូវយ៉ក​​​ ក្នុង​​​ទសវត្សរ៍​​​ឆ្នាំ​​២០០០​​​ដោយ​​​ចោទ​​​ប្រកាន់​​​​​​ថា​​​​​​លោក ហ៊ុន សែន គឺ​​ជា​​​អ្នក​​​ទទួល​​​ខុស​​​ត្រូវ​​​។

cam-photo-grenade-channa-KHMERតុលាការនេះ​​​​​​​​​បាន​​​យល់​​​ព្រម​​​សើុប​​​អង្កេត ​​​ប៉ុន្តែ​​​​​​​​​​​​ដើម​​​​​​​​​​​​​​​បណ្តឹង​​​​​​​​​គឺលោក រ៉ប់ អែបនី (Rob Abney) ​​​​​​​​​នាយក​​​ប្រចាំ​​​ប្រទេស​​​នៃ​​​វិទ្យាស្ថាន​​​សាធារណរដ្ឋ​​​អន្តរជាតិ​​​ (International Republican Institute)​​​ បាន​​​​​​​​​​​​ដក​​​ពាក្យ​​​​​​បណ្តឹង​​​ចេញ​​​​​​វិញមុន​​​ពេល​​​សំណុំ​​​រឿង​​​នេះ​​​គ្រោង​​​ចាប់​​​ផ្តើម​​​ដំណើរ​​​​​​​​​ការ​​​​​ក្នុង​​​ឆ្នាំ​​​២០០៦ ​​​​​​​​​ជា​​​ផ្នែក​​​នៃ​​​កិច្ច​​​ព្រម​​​ព្រៀង​​​មួយ​​​​​​រវាង​​​​​​​​​លោក ហ៊ុន សែន និង​​​​​​​​លោក ​​​សម​​​រង្ស៊ី ដើម្បី​​​​​​អនុញ្ញាត​​​​​​​​​ឲ្យ​​​​​​​​​​​​​​​ប្រធាន​​​គណ​​​បក្ស​​​​​​​​​ប្រឆាំង​​​រូប​​​នេះ​​​បាន​​​​​​​​​​​​វិល​​​​​​​​​ចូល​​​​​​ស្រុក​​​។​​​

ដោយ​​​សារ​​​របួស​​​របស់​​​លោក ​​​រ៉ប់ ​​​អែបនី ​​​គារិយាល័យ​​​​​​សហ​​​ព័ន្ធ​​​​​​ស៊ើប​​​​​​​​​អង្កេត FBI បាន​​​សើុប​​​អង្កេត​​​សំណុំ​​​រឿង​​​នេះ​​​ក្នុង​​​ទសវត្សរ៍​​​​​​ឆ្នាំ​​​១៩៩០ ដោយ​​​ភ្នាក់​​​ងារ​​​​​​​​​របស់​​​ខ្លួន​​​ចង្អុល​​​ទៅ​​​អង្គរក្ស​​​​​​​​​​​ផ្ទាល់​​​​​​​​​ខ្លួន​​​របស់​​​លោក ហ៊ុន ​​​សែន ​​​ដោយ​​​ការ​​​ស្ទាក់​​​ស្ទើរ​​​ មុន​​​ពេល​​​បញ្ចេញ​​​​​​របាយ​​​​​​ការណ៍សាធារណៈ​​​ដែល​​​​​​​​​​​​មិន​​​​​​​​​ទាន់​​​​​​​​​ឈាន​​​​​​ដល់​​​​​​ការ​​​​​សន្និដ្ឋាន។

សាក្សី​​​ឃើញ​​​​​​​​​ហេតុ​​​ការណ៍​​​​​​វាយ​​​ប្រហារ​​​​​​នេះ​​​បាន​​​អះ​​​អាង​​​ថា សមត្ថកិច្ច​​​ដែល​​​​​​ឈរ​​​ជើង​​​ជុំ​​​វិញ​​​​បាតុកម្ម​​​​​​​​​​​​នោះ​​ ​​​បាន​​​បង្កើត​​​របាំង​​​ការ​​​ពារ​​​​​​នៅ​​​ពី​​​ក្រោយ​​​ជន​​​ល្មើស ​​​បន្ទាប់​​​ពី​​​ពួក​​​គេ​​​គប់​​​គ្រាប់​​​បែក ហើយ​​​គេច​​​ខ្លួន​​ ដោយ​​​រារាំង​​​មិន​​​​​​​​​ឲ្យ​​​អ្នក​​​​​​​​​​​​ចូល​​​​​​រួម​​​បាតុកម្ម​​​ណាម្នាក់​​​​​​ដេញ​​​តាម​​​​​​ពួកគេឡើយ។​​​​​​

លោក សុខ ឥសាន អ្នក​​​នាំ​​​ពាក្យ​​​គណបក្ស​​​ប្រជាជនកម្ពុជា​​​បាន​​​មាន​​​ប្រសាសន៍​​​កាល​​​ពី​​​ម្សិលមិញ​​​ថា ការ​​​សើុប​​​អង្កេត​​​បន្ថែម​​​ទៀត​​​ណា​​​មួយ​​​​​​លើករណី​​​​​​​​គប់​​​គ្រាប់​​​បែក​​​​​​នេះ នឹង​​​​​​ទទួល​​​​​​​​​​​​បាន​​​​​​​​​ការ​​​ស្វាគមន៍​​ ប៉ុន្តែការ​​​សើុប​​​អង្កេត​​​​​​របស់​​​បរទេស​​​​​​កន្លង​​​មកខ្វះ​​​​​​ភ័ស្តុតាង​​​បញ្ជាក់​​​​​​ថា​​​អ្នក​​​ណា​​​​​ជា​​​​​​​​​អ្នក​​​​​​​​​អនុវត្ត​​​ការ​​​វាយ​​​ប្រហារ​​​​​​នោះ។​​​​​​

លោក​​​ថ្លែង​​​ថា “យើង​​​ស្វាគមន៍ ប៉ុន្តែ​​​ FBI ​​​បាន​​​បិទ​​​ការ​​​សើុប​​​អង្កេត​​​របស់​​​ខ្លួន​​​ទៅ​ហើយ​​​។ ​​​ពួកគេរក​​​មិនឃើញ​​​​​​ពល​​​​​​រដ្ឋ​​​របស់​​​​​​​​​ខ្លួន​​​​​​ពាក់​​​ព័ន្ធ​​​​​​ក្នុង​​​​​​ព្រឹត្តិការណ៍​​​​​​នោះ​​​ទេ” ហើយ​​​ថា កម្ពុជា​​​បើក​​​ទ្វារ​​​​​​រង់​​​ចាំ​​​​​​ស្វាគមន៍​​​មន្ត្រី​​​បារាំង។ លោក​​​​​​​​​​​​​​​​បាន​​​មាន​​​ប្រសាសន៍​​​ទៀត​​​ថា “ពួកគេ​​​​​​ត្រូវ​​​​​​តែ​​​​​​​​គោរព​​​​​​​​​ច្បាប់​​​​​​នៅ​​​កម្ពុជា ​​​ប្រសិនបើ​​​​​​ពួកគេ​​​​​​ចង់​​​មក​​​​​​ស៊ើប​​​អង្កេត​​​ឡើង​​​​​​​​​វិញ”។​​​​​​

ក្នុង​​​ពេល​​​ជា​​​មួយ​​​នេះដែរ ​​​លោក ​​​សម ​​​រង្ស៊ី ​​​​​​បាន​​​អំពាវ​​​នាវ​​ឲ្យ​​​​​​​​​អ្នក​​​គាំទ្រ​​​របស់​​​លោក​​ចង​​​ចាំ​​​កា​​​រស្លាប់​​​របស់​​​ពួក​​​​​​គេ​​​​​​ ខណៈ​​​​​ការ​​​បោះ​​​ឆ្នោត​​​ឃុំ​​​សង្កាត់​​​នៅ​​​ឆ្នាំ​​​ក្រោយ​​​ និង​​​ការ​​​បោះ​​​ឆ្នោត​​​ជ្រើស​​​តាំង​​​​​​តំណាង​​​​​​រាស្ត្រ​​​នៅ​​​​​​ឆ្នាំ​​​២០១៨ ​​​កាន់​​​​​​តែ​​​​​​ខិត​​​ជិត​​​មក​​​ដល់​​​។

លោក​​​បាន​​​​​​ប្រាប់​​​អ្នក​​​ចូល​​​រួម​​​ក្នុង​​​​​​ពិធី​​​នោះ​​​​​​ថា “យើង​​​នឹង​​​​​​ទទួល​​​បាន​​​​​​ទាំង​​​​​​​លទ្ធិប្រជាធិ​​​បតេយ្យ ទាំង​​​​​​យុត្តិធម៌​​​នៅ​​​ឆ្នាំ២០១៧ និង​​​​​​ឆ្នាំ​​​២០១៨​​​។ ខ្ញុំ​​​សូម​​​អំពាវ​​​នាវ​​​ទៅ​​​ដល់​​​យុវជន​​​ទាំង​​​អស់​​​ថា៖ ត្រូវ​​​​​​មាន​​​ស្មារតី​​​រឹង​​​មាំ ហើយ​​​​​​​​​​ចង​​​ចាំ​​​ការ​​​បូជា​​​របស់​​​យុវជន​​​នៅ​​​ថ្ងៃ​​​ទី​​​៣០ខែ​​​មីនាឆ្នាំ​​​១៩៩៧”៕ ខុម (រាយ​​​ការណ៍​​​​​​បន្ថែម​​​​​​ដោយ Alex Willemyns)

 

© 2024, ខេមបូឌា ដេលី. All rights reserved. No part of this article may be reproduced in print, electronically, broadcast, rewritten or redistributed without written permission.

អត្ថបទទាក់ទង

អត្ថបទអានច្រើន

សេចក្ដីរាយការណ៍ពិសេស