លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា មន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលកំពុងជាប់ពន្ធនាគារបានដាក់ពាក្យបណ្តឹងក្នុងតុលាការសហព័ន្ធសហរដ្ឋអាមេរិកប្រឆាំងនឹងកូនប្រុសច្បងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយចោទពួកគេថាប្រព្រឹត្ត”ភេរវកម្ម” និង”ធ្វើទារុណកម្មតាមរយៈការឃុំខ្លួនដោយស្រេចតែអំពើចិត្ត ក្រៅច្បាប់ និងរយៈពេលយូរ”។
ឧត្តមសេនីយ៍ឯក ម៉ាណែត នាពេលនេះកំពុងធ្វើដំណើរនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយមានអត្ថបទមួយដែលចេញផ្សាយនៅទីនោះកាលពីថ្ងៃច័ន្ទបានអះអាងថា តាមការចោទប្រកាន់មានបុរសម្នាក់ដែលត្រូវបានវាយតប់ដោយអង្គរក្សរបស់លោកក្នុងក្រុងឡូស អានជេឡេសកាលពីនៅថ្ងៃសៅរ៍ គឺមានបំណងប្រគល់ឯកសារផ្លូវច្បាប់នៃរឿងក្តីឲ្យឧត្តមសេនីយ៍ឯក ម៉ាណែត។
យោងតាមបណ្តឹងធ្វើឡើងក្នុងរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ានៅថ្ងៃសុក្រនិងទទួលបានកាលពីយប់មិញនោះ ក្រុមមេធាវីការពារលោក សុវណ្ណារ៉ា ដែលជាពលរដ្ឋអាមេរិកាំង គឺសុំស្នើថា ឧត្តមសេនីយឯក ម៉ាណែត និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវកាត់ទោសចំពោះការខូចខាតដែលបណ្តាលមកពីការជាប់ពន្ធនាគាររបស់លោក សុវណ្ណារ៉ា។
លោក សុវណ្ណារ៉ា គឺជាមន្ត្រីម្នាក់ក្នុងចំណោម១១នាក់ ដែលតុលាការរកឃើញថា មានទោសកាលពីឆ្នាំមុនពីបទដឹកនាំកុបកម្ម ហើយក៏ត្រូវផ្តន្ទាទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល២០ឆ្នាំក្នុងពេលដែលមានបាតុកម្មរបស់គណបក្សប្រឆាំងនាឆ្នាំ២០១៤ ដែលបានក្លាយទៅជាការប្រវាយប្រតប់គ្នាតាមដងផ្លូវដ៏ហិង្សារវាងអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងសន្តិសុខរដ្ឋាភិបាល។
បណ្តឹងនោះស្នើឲ្យបើកសវនាការលើការទាមទារលើការខូចខាតពីបទ “ទារុណកម្មតាមរយៈការឃុំខ្លួនដោយស្រេចតែអំពើចិត្ត ក្រៅច្បាប់ រយៈពេលយូរ” “ទង្វើនៃភេរវកម្មអន្តរជាតិ” “ការបង្កឲ្យប៉ះពាល់ដោយចេតនាលើផ្លូវចិត្ត ការវាយដំ ការចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ និងបាត់បង់សិទ្ធិរស់នៅជាមួយប្រពន្ធលោក។
បណ្តឹងនោះនិយាយថា “វិធានការរបស់ឧត្តមសេនីយឯក ម៉ាណែត ប្រឆាំងនឹង មាជ សុវណ្ណារ៉ា និងគ្រួសាររបស់លោក គឺជាផ្នែកនៃយុទ្ធនាការមានលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធនិងយូរអង្វែង ក្នុងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញនិងទារុណកម្ម ដែលធ្វើឡើងដោយរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា”។
បណ្តឹងដែលធ្វើឡើងដោយ លោក ម័រតុន សក្លា ជាមេធាវីរបស់គណបក្សប្រឆាំងលើកករណីនេះឡើងថា ច្បាប់ស្តីពីអភ័យឯកសិទ្ធិរដ្ឋបរទេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលហាមឃាត់មន្ត្រីបរទេសមិនឲ្យកាត់ទោសនៅសហរដ្ឋអាមេរិក គឺមានការលើកលែងចំពោះកំហុសស៊ីវិលដែលស្វែងរកការខូចខាតជាប្រាក់កាស។
បណ្តឹងនោះអះអាងថា ឧត្តមសេនីយឯក ម៉ាណែត គឺទទួលខុសត្រូវចំពោះការប្រវាយប្រតប់គ្នាដែលបានកើតឡើងនៅឯទីលានប្រជាធិបតេយ្យកាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ ចំពោះការចាប់ខ្លួនលោក សុវណ្ណារ៉ា កាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំនោះ និងចំពោះការបន្តដាក់ពន្ធនាគារលើរូបលោកនៅក្រុងភ្នំពេញ។
បណ្តឹងនោះផ្តល់ទឡ្ហីករណ៍ថា “វាស្ថិតនៅក្នុងសមត្ថភាពផ្លូវការរបស់ ហ៊ុន ម៉ាណែត និងស្ថិតក្រោមអំណាច និងយុត្តាធិការ និងការគ្រប់គ្រង ដែលថា ទង្វើនៃទារុណកម្មប្រឆាំងនឹង មាជ សុវណ្ណារ៉ាដែលជាប្រធានបទនៃក្តីក្តាំនេះ គឺបានកើតឡើង”។
បណ្តឹងនោះបន្តថា “កម្លាំងយោធានិងសន្តិសុខដែល ហ៊ុន ម៉ាណែត ដឹកនាំគឺជាប់ទាក់ទងយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរក្សាបទបញ្ជានៅឯបាតុកម្មផ្នែកនយោបាយនៅលើទីលានប្រជាធិបតេយ្យកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ ហើយទាក់ទងនឹងការវាយតប់ដែលធ្វើឡើងប្រឆាំងនឹងបាតុករស៊ីវិលនៅឯកន្លែងតវ៉ានោះ”។
បណ្តឹងនិយាយបន្តថា “ពួកគេក៏ទទួលខុសត្រូវដែរលើការដាក់បទចោទព្រហ្មទណ្ឌប្រឆាំង មាជ សុវណ្ណារ៉ា ដែលនាំឲ្យមានការចាប់ខ្លួនលោក ការផ្តន្ទាទោស និងការដាក់ពន្ធនាគាររយៈពេលយូរ”។
បណ្តឹងនោះផ្តល់យោបល់ជាលើកដំបូងថា ឧត្តមសេនីយឯក ម៉ាណែត ដែលជាប្រធាននៃនាយកដ្ឋានប្រឆាំងភេរវកម្មនៃក្រសួងការពារជាតិ និងជាមេបញ្ជាការរងនៃអង្គភាពអង្គរក្សរបស់ឪពុកលោក បានជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងអំពើហិង្សានាឆ្នាំ២០១៤ ឬក្នុងការចាប់ខ្លួនលោក សុណ្ណារ៉ានិងការចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ទោះបីជាបណ្តឹងនេះមិនបានផ្តល់ភ័ស្តុតាងដើម្បីគាំទ្រការអះអាងនេះក៏ដោយ។
ក្រៅពីនោះ បណ្តឹងផ្តល់ទឡ្ហីករណ៍ថា ឧត្តមសេនីយឯក ម៉ាណែត គួរឡើងសវនាការពីបទភេរវកម្មអន្តរជាតិ ស្ថិតក្រោមច្បាប់ប្រឆាំងភេរវកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយសារតែមានការចោទប្រកាន់ថាធ្វើទារុណកម្មលើលោក សុណ្ណារ៉ា ក្នុងពេលជាប់ពន្ធនាគារ។
បណ្តឹងនោះនិយាយថា ច្បាប់សហរដ្ឋអាមេរិកឲ្យនិយមន័យភេរវកម្មអន្តរជាតិថាជាទង្វើហិង្សា ឬទង្វើដែលគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតមនុស្ស ដែលរំលោភច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌនៃសហរដ្ឋអាមេរិក ឬច្បាប់នៃរដ្ឋណាមួយ ឬដែលនឹងជាការរំលោភបទព្រហ្មទណ្ឌ ប្រសិនបើប្រព្រឹត្តឡើងស្ថិតនៅក្នុងយុត្តាធិការនៃសហរដ្ឋអាមេរិក ឬនៅក្នុងរដ្ឋណាមួយ”។
បណ្តឹងនោះនិយាយថា “ដោយសារតែទង្វើនៃទារុណកម្មគឺត្រូវទទួលរងទណ្ឌកម្មព្រហ្មទណ្ឌ [ក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក] ហើយក៏មាននិយមន័យថាជាការគ្របដណ្តប់លើប្រភេទនៃការប្រព្រឹត្តដែលលោក សុវណ្ណារ៉ា ត្រូវទទួលរងពី…ហ៊ុន ម៉ាណែត និងកូនចៅរបស់លោកនោះ វាស្ថិតក្រោមនិយមន័យនៃភេរវកម្មអន្តរជាតិ”។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានមានប្រសាសន៍ថា គាត់មិនអាចប្តឹងឧត្តមសេនីយ៍ឯក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានទេ។
លោក ស៊ីផាន បានមានប្រសាសន៍ថា “គេមានសិទ្ធិប្តឹងនរណាដែលគេចង់ប្តឹង ឬក៏ដាក់ពាក្យបណ្តឹង ប៉ុន្តែ យើងត្រូវយល់ថា មានយុត្តាធិការ។ ខ្ញុំសូមពន្យល់លោកថា ពលរដ្ឋអាមេរិក ប្រសិនបើអ្នកនៅក្រៅប្រទេស អ្នកដាក់ពាក្យប្តឹងនៅទីនោះបាន”។
លោក ស៊ីផាន បាននិយាយថា “ប្រសិនបើមានអ្វីខុសនៅប្រទេសកំណើតរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំត្រូវដាក់ពាក្យប្តឹងនៅក្នុងប្រទេសកំណើតរបស់ខ្ញុំ។ រឿងនេះគ្មានការទាក់ទងនឹង ហ៊ុន ម៉ាណែត ទេ គឺវាបានកើតឡើងនៅប្រទេសកម្ពុជា”។
លោកបាននិយាយថា “នេះជាការអះអាងមិនត្រឹមត្រូវ។ គេចង់ធ្វើករណីឆ្កួតៗនេះតាមរយៈប្រព័ន្ធសារព័ត៌មាន។ វាគ្មានអ្វីទាក់ទងនឹងច្បាប់ទាល់តែសោះ”។
លោក សក្លា មេធាវីដែលដាក់ពាក្យប្តឹង មិនបានឆ្លើយតបនឹងសំណើសុំការធ្វើអត្ថាធិប្បាយបានទេកាលពីយប់មិញ។ លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង បានមានប្រសាសន៍ថា លោកមិនបានដឹងអំពីការដាក់ពាក្យប្តឹងនេះទេ។
ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក បានចាប់ផ្តើមដោយរកាំរកូសនៅថ្ងៃសៅរ៍ ដោយមានអ្នកតវ៉ាខ្មែរអាមេរិកាំង និងអង្គរក្សរបស់លោកដែលទំនងជាប៉ះទង្គិចគ្នានៅក្រៅភោជនីយដ្ឋានមួយកន្លែង ដោយមានវីដេអូបង្ហាញថាមានបុរសម្នាក់ដែលអះអាងថា ត្រូវវាយដោយសន្តិសុខម្នាក់។
បុរសម្នាក់នោះដែលប្រាប់ឈ្មោះថា ផូល បាននិយាយថា “ខ្ញុំបានកាន់ដីកា ហើយខ្ញុំត្រូវបានរុញឲ្យដួលដោយសន្តិសុខ ហើយខ្ញុំក៏ទង្គិចក្បាលរបស់ខ្ញុំ។ ដំបូង នៅពេលដែលរឿងនេះកើតឡើង ពេលខ្ញុំដួលទៅនឹងដី ខ្ញុំមិនអាចកម្រើករួចប្រហែល៣០វិនាទី។ ខ្ញុំមិនអាចកម្រើកដៃឬជើងខ្ញុំបានទេ។ខ្ញុំក៏កម្រើកលែងរួច”។
បុរសរូបនេះបានបដិសេធថា លោកមិនមែនជាអ្នកចូលរួមតវ៉ាប្រឆាំងឧត្តមសេនីយ៍ឯក ម៉ាណែត ទេ។ លោកបាននិយាយដោយបដិសេធមិនបង្ហាញដីកាថា “ខ្ញុំគ្មានអ្វីទាក់ទងនឹងរឿងនេះទេ។ ខ្ញុំមានឯកសារដែលខ្ញុំព្យាយាមនឹងប្រគល់ឲ្យ”។ បុរសរូបនេះបាននិយាយនៅក្នុងវីដេអូថា “ខ្ញុំមិនអាចបង្ហាញលោកបានទេ។ ខ្ញុំពិតជាមិនអាចបង្ហាញបានទេ។ ប្រហែលខ្ញុំនិយាយច្រើនណាស់ហើយ”។
អត្ថបទមួយនៅក្នុងកាសែត ហាហ្វហ្វុីងតុន ប៉ុស្តិ៍ កាលពីម្សិលមិញបាននិយាយថា បុរសនោះបានប៉ុនប៉ងប្រគល់ឯកសារឲ្យឧត្តមសេនីយ៍ឯក ហ៊ុន ម៉ាណែត។
អត្ថបទនោះនិយាយថា “កាលពីរាត្រីថ្ងៃសៅរ៍ នៅខាងក្រៅភោជនីយដ្ឋាន ឡា លីន ក្នុងក្រុងឡុងប៊ិក រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា ដែលនៅទីនោះ ម៉ាណែត កំពុងបរិភោគអាហារពេលល្ងាច ក៏ស្រាប់តែមានអ្នកកាន់ដីកាកោះបានមកដល់ ដើម្បីប្រគល់ឯកសារទាក់ទងនឹងរឿងក្តី”។ អ្នកកាន់ដីកាបានប្រាប់ប៉ូលិសនូវអ្វីដែលលោកកំពុង់តែធ្វើ ហើយគេក៏អនុញ្ញាតឲ្យលោកធ្វើបន្ត”។
អត្ថបទនោះនិយាយបន្តថា “អង្គរក្សរបស់ ម៉ាណែតមិនសប្បាយចិត្តសោះ ក៏មានការប្រវាយប្រតប់គ្នាតែម្តង។ អ្នកកាន់ដីកាត្រូវគេរុញខ្ទប់នឹងដីដោយអង្គរក្សម្នាក់ ហើយត្រូវចំក្បាល និងឆ្អឹងខ្នង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នគរបាលស៊ើបអង្កេតក្រុងឡុងប៊ិកបានធ្វើដំណើរទៅមន្ទីរពេទ្យកាលពីយប់ថ្ងៃសៅរ៍ដោយសាកសួរអ្នកកាន់ដីកាកោះនោះ”៕